Παρά τη φημολογία και τα σενάρια που «διαρρέονται», οι δύο βασικοί εταίροι του ελληνικού προγράμματος τηρούν προς το παρόν σιγήν ιχθύος για τα σχέδιά τους, η οποία όμως θα σπάσει αμέσως μετά το Πάσχα όταν και πάλι το ελληνικό θέμα θα μπει στην κεντρική σκηνή των εξελίξεων στην ευρωζώνη.

Η πρώτη επαφή θα γίνει την Πέμπτη 12 του μήνα, με τη συνεδρίαση της ομάδας εργασίας των τεχνοκρατών της ευρωζώνης, το γνωστό Euroworking group. Εκεί θα συζητηθούν για πρώτη φορά και η σύνοψη των μέχρι τώρα συνομιλιών για το χρέος αλλά και η πρόοδος της 4ης αξιολόγησης του προγράμματος. Κατά τη συνεδρίαση η ελληνική πλευρά θα ακούσει πρώτη φορά τη θέση της Γερμανίας για το θέμα της ελάφρυνσης του χρέους.
Η δεύτερη επαφή που θα έχουν Γερμανία και ΔΝΤ με τους υπόλοιπους εταίρους του ελληνικού προγράμματος θα είναι στο… σπίτι του Ταμείου, στην Ουάσιγκτον (20-22 Απριλίου). Εκεί αναμένεται να κριθεί και η πρόωρη εφαρμογή της μείωσης του αφορολόγητου ορίου μαζί με την περικοπή των συντάξεων το 2019, χωρίς αντίμετρα. Αν η Ε.Ε. και οι υπουργοί Οικονομικών δεν πείσουν το ΔΝΤ ότι η λύση που προκρίνεται για το χρέος μπορεί να χωρέσει και τις απαισιόδοξες προβλέψεις του ΔΝΤ για την Ελλάδα, τότε είναι βέβαιο ότι το Ταμείο θα ζητήσει όλα τα μέτρα το 2019 για να μπορέσει να πιστοποιήσει την επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων 3,5% του ΑΕΠ ως το 2022. Πληροφορίες θέλουν το γνωστό από τα παλιά «σκληρό» του Ταμείου, Πολ Τόμσεν, να είναι αμετακίνητος από την πάγια θέση του Ταμείου ότι η Ελλάδα χρειάζεται μεγάλη ελάφρυνση του χρέους και αναθεώρηση προς τα κάτω των δημοσιονομικών στόχων. Οι ίδιες πληροφορίες λένε ότι θα θεωρήσουν ακόμη και τις αρχικές προβλέψεις για το 2018, που θα κάνει η Eurostat στις 23 Απριλίου, οι οποίες θα καταγράφουν πλεόνασμα πολύ πάνω από το 3,5% του ΑΕΠ, θεωρώντας το στόχο μη βιώσιμο.

Αν οι Ευρωπαίοι αποφασίσουν να μην ακούσουν καθόλου το ΔΝΤ και προχωρήσουν σε μια λύση χρέους που δεν θα ικανοποιεί τις απαιτήσεις του Ταμείου, τότε ο διεθνής οργανισμός είτε θα ακυρώσει το πρόγραμμα με την Ελλάδα και θα περιμένει να εξοφληθεί για τα 9 δισ. ευρώ που χρωστάει η χώρα μας από τα υπόλοιπα του δανείου του Eυρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας είτε θα παραμείνει με το πρόγραμμα ανοιχτό μέχρι και το τέλος του προγράμματος. Σε κάθε περίπτωση όμως θα δηλώσει τη διαφωνία του με την ευρωπαϊκή λύση για το χρέος δημοσιεύοντας μια έκθεση βιωσιμότητας που θα χαρακτηρίζει ξανά το ελληνικό χρέος ως μη βιώσιμο.

Το ίδιο έγινε και πέρσι το Ιούλιο με την έγκριση του προγράμματος «εν αναμονή» για την Ελλάδα. Τότε, όμως, μια αρνητική έκθεση ήταν απολύτως αναμενόμενη, καθώς οι Ευρωπαίοι ακόμη συζητούσαν σενάρια για το ελληνικό χρέος. Αν γίνει το ίδιο και μετά την οριστικοποίηση της λύσης, οι αντιδράσεις θα είναι σαφώς διαφορετικές και θα επηρεάσουν αρνητικά την περαιτέρω πορεία της οικονομίας.

Στο άτυπο Eurogroup στις 27 του μήνα, στη Σόφια, η ελληνική πλευρά θα έχει μια καθαρή εικόνα για τις προθέσεις της Γερμανίας σχετικά με την επόμενη μέρα αλλά και για το χρέος. Ειδικότερα, θα φανεί η θέση του νέου Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Ολαφ Σολτς, σχετικά με την παραμονή του ΔΝΤ -και μετά τη χρονική ολοκλήρωση του προγράμματος- ως εγγυητή.

Η Γερμανία
Μέχρι στιγμής καταγράφεται… μεταστροφή της Γερμανίας σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση χρέους των κρατών-μελών της ευρωζώνης που θα αντιμετωπίσουν μελλοντικά δημοσιονομικά προβλήματα, όπως αυτά που αντιμετώπισαν η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα. Εν όψει της αναβάθμισης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) σε Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο (ΕΝΤ) η νέα γερμανική κυβέρνηση βλέπει, πλέον, θετικά το ενδεχόμενο κάθε πρόγραμμα διάσωσης να ξεκινά με ένα PSI. Δηλαδή, ένα κούρεμα των ομολόγων που έχουν οι ιδιώτες, ώστε όταν θα χρειαστεί να δανειστούν από το… ΕΝΤ τα κράτη-μέλη, τα χρήματα να είναι περιορισμένα και με μικρό κίνδυνο χρεοκοπίας.

Οπως είναι φανερό για την Ελλάδα αυτός ο κανόνας δεν μπορεί να ισχύσει, καθώς τα 240 από τα συνολικά 315 δισ. ευρώ του χρέους της είναι προς το… δημόσιο τομέα, αφού πρόκειται για απευθείας δάνεια από τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης και τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Η μεταστροφή για την Ελλάδα οφείλεται στο ότι ούτε και η Γερμανία θέλει ένα τέταρτο ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης, τουλάχιστον με τη μορφή που είχαν τα τρία προηγούμενα. Ο μόνος τρόπος για να συμβεί κάτι τέτοιο είναι να γίνει μια ρύθμιση του χρέους που θα το καθιστά βιώσιμο και μετά το 2022, όταν λήγει η περίοδος χάριτος και η Ελλάδα θα πρέπει να αρχίσει την αποπληρωμή των ευρωπαϊκών δανείων.

Το αντάλλαγμα θα είναι η αυστηρή εποπτεία για την τήρηση των δεσμεύσεων στο ακέραιο τουλάχιστον μέχρι και το 2022. Αλλωστε με γερμανική παρέμβαση έχει κλειδώσει πλέον ο πενταετής δημοσιονομικός στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ από το 2018 έως και το 2022, ενώ είναι γνωστή η πίεση που έχει ασκήσει για την πολιτική λιτότητας που ήταν οδηγός από το 2010 στα τρία ελληνικά προγράμματα διάσωσης, με μακρύ χέρι το ΔΝΤ.

Με αυτά τα δεδομένα και αυτή τη φορά η Γερμανία, μέσω του νέου υπουργού Οικονομικών Ολαφ Σολτς, θα ζητήσει και πάλι τις μέγιστες δυνατές εξασφαλίσεις πριν βάλει υπογραφή σε μια οποιαδήποτε λύση για το χρέος.

eleftherostypos.gr

Το στοιχείο του… «Μνημονίου μετά το Μνημόνιο», στο οποίο συμφωνούν όλοι οι δανειστές, είναι ότι οι αξιολογήσεις θα πραγματοποιούνται κάθε έξι μήνες (στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου) και όχι κάθε τρεις μήνες όπως σήμερα.

Ωστόσο, οι στόχοι οι οποίοι θα εξετάζονται θα είναι υψηλοί και δεσμευτικοί. Θα πρέπει να επιτυγχάνονται χωρίς αποκλίσεις οι δημοσιονομικοί στόχοι για πλεόνασμα 3,5% ως το 2022 και πάνω από 2% για τα επόμενα χρόνια. Επίσης, θα συμφωνηθούν συγκεκριμένοι στόχοι για μια σειρά από βασικές μεταρρυθμίσεις, όπως η ολοκλήρωση του ασφαλιστικού, η αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης, η εκκαθάριση των «κόκκινων» δανείων, οι αλλαγές με στόχο τον εκσυγχρονισμό του Δημοσίου, οι αλλαγές στην αγορά ενέργειας και η τήρηση του χρονοδιαγράμματος για τις αποκρατικοποιήσεις. Παράλληλα, βέβαια, θα υπογραφεί και μια ρήτρα μη αναστροφής μεταρρυθμίσεων σε εργασιακά, συντάξεις, μισθούς και δομικές μεταρρυθμίσεις σε Υγεία, αγορές και Δημόσιο.

Το σύστημα «επιβράβευσης» ή ποινής θα περνά από τη ρύθμιση που ετοιμάζεται για το χρέος. Εκτός από την άμεση επιμήκυνση των λήξεων των δανείων από τον προκάτοχο του ESM, το EFSF, που θα έχει ισχύ μετά το 2022 και αν η Ελλάδα συνεχίσει να πετυχαίνει τους στόχους της, θα υπάρχουν δύο στοιχεία επιβράβευσης που θα αντικαταστήσουν τις γνωστές σήμερα δόσεις.

Το ένα θα αφορά στην εκταμίευση προς την Ελλάδα των κερδών ύψους περίπου 8 δισ. ευρώ από τα ομόλογα που διακρατούν οι κεντρικές τράπεζες (ANFA SNPs). Τα χρήματα αυτά -όπως φαίνεται- θα εκταμιευτούν σταδιακά, ανάλογα με την επίτευξη των στόχων, και θα χρησιμοποιηθούν για καθαρά αναπτυξιακούς σκοπούς. Τα χρήματα είχε αποφασιστεί, από το 2012, να εκταμιευτούν προς την Ελλάδα, στο πλαίσιο του β’ Μνημονίου, μετά το PSI, στο οποίο δεν συμμετείχαν τα ελληνικά ομόλογα που κατείχαν οι κεντρικές τράπεζες, ως μέτρο δικαιοσύνης έναντι των ιδιωτών πιστωτών. Αυτό όμως δεν έγινε ποτέ. Τα χρήματα αυτά παρακρατήθηκαν και τώρα θα αποδοθούν ως «μπόνους».

Το δεύτερο είναι ότι μέρος από το αναμενόμενο υπόλοιπο των περίπου 27 δισ. (από τα συνολικά 86 δισ. του δανείου του 2015 από τον ESM) δεν θα ακυρωθεί, αλλά θα χρησιμοποιηθεί για να αποπληρώσει η Ελλάδα τα περίπου 9 δισ. ευρώ που χρωστάει στο ΔΝΤ, υπό την αίρεση ότι οι στόχοι θα επιτυγχάνονται. Ετσι θα αναχρηματοδοτηθεί το «ακριβό» χρέος προς το Ταμείο (που έχει επιτόκιο 3,8%) με χαμηλότοκο χρέος προς τον ESM (επιτόκιο 0,86%), με επέκταση της διάρκειας αποπληρωμής για 20 χρόνια.

Το ΔΝΤ θα έχει τον πρώτο λόγο για επιβολή επιπρόσθετων μέτρων
Η εφαρμογή όλων των αποφάσεων θα περάσει από την τέταρτη αξιολόγηση, που θα έχει ως πιο δύσκολο στάδιο τα μέτρα της διετίας 2019-2020 και τα αποτελέσματα των stress test των τραπεζών.

Η δυσκολία έγκειται στο γεγονός ότι τον πρώτο λόγο για την εφαρμογή πρόσθετων μέτρων θα τον έχει το ΔΝΤ, το οποίο, μέχρι τώρα, έχει επιβάλει όλες του τις απαιτήσεις. Το Ταμείο διατηρεί τις απαισιόδοξες προβλέψεις του για την Ελλάδα, εκτιμώντας ότι από το 2019 και μετά η χώρα θα επιβραδύνει τη δημοσιονομική προσαρμογή σε ένα πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 1,5%, με ρυθμό ανάπτυξης που μεσοπρόθεσμα θα παραμείνει λίγο πάνω από το 1% του ΑΕΠ.

Την ίδια ώρα περιμένει το αποτέλεσμα των τεστ κοπώσεως στις εμπορικές τράπεζες για να επαναφέρει και το δεύτερο ειδικό θέμα του, την ανάγκη κεφαλαιακής ενίσχυσης -έστω και προληπτικής- των τραπεζών.

Το πιο πιθανό είναι ότι μέσα στον Απρίλιο θα ξαναζήσουμε την άνοιξη του 2016, όταν το Ταμείο πίεζε για την πρόωρη νομοθέτηση της περικοπής των συντάξεων για το 2019 και του αφορολογήτου για το 2020, με το συμβιβασμό της αποδοχής και των -γνωστών πια- «αντίμετρων» για καθεμία χρονιά.

Η ελληνική πλευρά, σε τελείως άλλο μήκος κύματος, προσπαθεί να ανοίξει τη συζήτηση για την αναβολή της περικοπής των συντάξεων μετά το εκλογικό 2019. Τούτο ακόμη και η πιο «φιλική» Ευρωπαϊκή Επιτροπή το έχει αποκλείσει, αφού τόσο τα μέτρα όσο και τα αντίμετρα είναι επισήμως κομμάτι του προγράμματος του ESM.

Η Γερμανία που δεν ανοίγει τα χαρτιά της και τα σενάρια που… απευχόμαστε
Κλειδί για τις περαιτέρω εξελίξεις θα είναι η στάση της Γερμανίας και της σφαίρας επιρροής της εντός της ευρωζώνης, που έχει επιβάλει την παρουσία του ΔΝΤ ως του τεχνοκρατικού οργανισμού που επιβάλλει την αποπολιτικοποίηση του ελληνικού προγράμματος. Μέχρι στιγμής η νέα γερμανική κυβέρνηση δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά της, με εξαίρεση στο θέμα του χρέους, όπου δείχνει πρόθυμη να το προχωρήσει, έστω και με τους δικούς της όρους. Αν επιμείνει, όμως, μαζί με τους συμμάχους της και τους Ευρωπαίους δανειστές για την παραμονή του ΔΝΤ ως το τέλος του προγράμματος και δεν συναινέσει στην πολύ γενναία ελάφρυνση του χρέους της Ελλάδας, τότε ο συμβιβασμός που θα γίνει θα βρει και πάλι χαμένη τη χώρα μας. Μάλιστα, πληροφορίες θέλουν τη Γερμανία να θέλει να διατηρήσει στη φάση της συνεχιζόμενης εποπτείας το Ταμείο -και τα πρώτα χρόνια μετά το πρόγραμμα- ως εγγύηση ότι οι προσπάθειες της Ελλάδας δεν θα χαλαρώσουν.

Το ίδιο το Ταμείο -μέχρι στιγμής- τηρεί στάση αναμονής επαναλαμβάνοντας διά των εκπροσώπων του ότι η Ελλάδα χρειάζεται να συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και οι Ευρωπαίοι εταίροι της να προχωρήσουν σε γενναία ελάφρυνση του χρέους της.

Σε κάθε περίπτωση, μέχρι και τον Αύγουστο, για να βγει η Ελλάδα από το Μνημόνιο, θα πρέπει να εκδοθούν δύο εκθέσεις βιωσιμότητας για το ελληνικό χρέος. Η μια θα πρέπει να υπογράφεται από την Ε.Ε. και η δεύτερη να υπογράφεται από το ΔΝΤ. Και οι δύο θα πρέπει να καταλήγουν στο ότι, μετά τα μέτρα που θα αποφασιστούν, το ελληνικό χρέος θα είναι πλέον βιώσιμο. Κάτι τέτοιο πάντως, με βάση τις διαφορές στις προβλέψεις των δύο οργανισμών για την Ελλάδα, φαντάζει από δύσκολο έως αδύνατο.

Την παράταση του Προγράμματος που λήγει το Καλοκαίρι σχεδιάζει να ζητήσει η ελληνική κυβέρνηση. Όπως αναφέρεται στο σχετικό άρθρο της εφημερίδας «Φιλελεύθερος» ο λόγος που γίνεται αυτό είναι η πιθανότητα να έχουν ολοκληρωθεί τα προαπαιτούμενα και ως εκ τούτου να μην έχουν εκταμιευθεί τα χρήματα από την υπολειπόμενη δόση.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα την τεχνική παράταση του προγράμματος της Ελλάδας με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) πέραν του Αυγούστου του 2018 εξετάζουν κυβέρνηση και θεσμοί. Οι 85 ημέρες που απομένουν έως τα τέλη Μαΐου αποδεικνύονται στην πράξη εξαιρετικά λίγος χρόνος για να προσδιορισθούν εγκαίρως από την κυβέρνηση και τους θεσμούς οι λύσεις που απαιτούνται, ώστε έως το τέλος Ιουνίου να έχουν υλοποιηθεί πλήρως και τα 88 προαπαιτούμενα της τέταρτης αξιολόγησης.

Επικαλούμενη ασφαλείς πληροφορίες η εφημερίδα αναφέρει ότι το οικονομικό επιτελείο με τους θεσμούς έχουν ήδη συνομολογήσει ότι η τέταρτη αξιολόγηση δεν θα έχει κλείσει έως τις 21 Ιουνίου που είναι η καταληκτική ημερομηνία, ενώ και ο πρωθυπουργός έχει διερευνήσει την εναλλακτική τεχνικής παράτασης του μνημονίου σε επαφές του με τη Γερμανίδα καγκελάριο Μέρκελ αλλά και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ. Η τετράμηνη τεχνική παράταση δίνει διέξοδο στην κυβέρνηση και τους δανειστές, αφενός να μην υιοθετηθεί προληπτική γραμμή στήριξης (για την οποία απαιτείται νέα έγκριση των εθνικών κοινοβουλίων) και αφετέρου η χώρα να παραμένει σε πρόγραμμα, γεγονός που θα σημαίνει πως δεν θα χάσει τα αδιάθετα χρήματα του ESM και θα παραμείνει το waiver για τις ελληνικές τράπεζες.

Η τοποθέτηση νέων μόνιμων γενικών γραμματέων και γενικών διευθυντών στα υπουργεία, η αναθεώρηση των αντικειμενικών αξιών και ο νέος ΕΝΦΙΑ, οι ιδιωτικοποιήσεις στην ενέργεια, η αναδιάρθρωση των ΔΕΚΟ, η οριζόντια ανασκόπηση των Ανεξάρτητων Αρχών, καθώς και ζητήματα σχετικά με την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας εκτιμάται πως θα απαιτήσουν περισσότερο χρόνο από αυτόν που αρχικά είχε εκτιμηθεί.

Έτσι, προκειμένου να μη δραματοποιηθεί η κατάσταση, εάν η αξιολόγηση καθυστερήσει, και κυρίως προκειμένου να μη δοθεί καμία αφορμή στις αγορές να θεωρήσουν πως τα διαθέσιμα χρήματα του ESM δεν θα δοθούν στην Ελλάδα, εξετάζεται να παρασχεθεί τετράμηνη παράταση στο πρόγραμμα (δανειακή σύμβαση) έως τις 31 Δεκεμβρίου 2018.

Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Υπενθυμίζεται πως στα μέσα Δεκεμβρίου του 2014 ο τότε υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης είχε ζητήσει και είχε λάβει τη δίμηνη τεχνική παράταση του δεύτερου προγράμματος του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF). Στις 27 Φεβρουαρίου 2015 το διοικητικό συμβούλιο του EFSF είχε επεκτείνει περαιτέρω τη δανειακή σύμβαση κατά τέσσερις μήνες, μέχρι τις 30 Ιουνίου 2015, ώστε να παραμείνουν διαθέσιμα τα χρήματα για την Ελλάδα.

Η λογική να κλείσει η αξιολόγηση έως τον Ιούνιο εδράζεται στο γεγονός ότι το πρόγραμμα της Ελλάδος με τον ESM λήγει στις 20 Αυγούστου και έως τότε θα είναι διαθέσιμα τα 37,1 δισ. ευρώ από τα εναπομείναντα χρήματα του δανείου των 86 δισ. ευρώ. Εάν το Eurogroup της 21ης Ιουνίου δεν δώσει το «πράσινο φως», τότε δεν θα υπάρξει χρόνος -εν μέσω θέρους- ώστε να τρέξουν οι διαδικασίες (εγκρίσεις εθνικών κοινοβουλίων) για τη χορήγηση των χρημάτων αυτών.

Οι υπόλοιποι διασώζονται σκαρφαλώνοντας σε διπλανά κτίριο ή πηδώντας από τα μπαλκόνια. Οι τρομακτικές εικόνες σοκάρισαν την κοινή γνώμη.

Οκτώ χρόνια μετά, 24 εργαζόμενοι δικαιώνονται. Το Διοικητικό Πρωτοδικείο ύστερα από αγωγή 24 εργαζόμενων για την αναγνώριση της ηθικής βλάβης που έχουν υποστεί είδε «παραλείψεις» τόσο από την αστυνομία όσο και από την Πυροσβεστική, οι οποίες αν δεν είχαν συντελεστεί θα είχε αποφευχθεί το μοιραίο γεγονός.

Όπως αναφέρουν οι δικαστές ευθύνες έχει και η διοίκηση της τράπεζας, ωστόσο, δεν μπορούν να διερευνηθούν από τους ίδιους καθώς οι εργαζόμενοι προσέφυγαν στο δικαστήριο αναζητώντας τις ευθύνες των οργάνων του δημοσίου και ζητώντας αποζημιώσεις για ηθική βλάβη.

Το δικαστήριο κάνοντας δεκτή εν μέρει την αγωγή των εργαζομένων έκρινε:

ότι η Πυροσβεστική δεν διενήργησε όλους εκείνους τους προληπτικούς ελέγχους για την τήρηση των προβλεπόμενων μέσων πυροπροστασίας στο υποκατάστημα και
πως υπήρξε παράλειψη των αρμόδιων αστυνομικών οργάνων να εκδώσουν απόφαση – το πολύ μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2009 – επιβάλλοντας στην διοίκηση της τράπεζας να τοποθετήσει ρολά από συμπαγές υλικό και άθραυστους υαλοπίνακες μεγάλου πάχους, όπως όριζε υπουργική απόφαση εκείνης της εποχής.

Με αυτό το διά ταύτα το δικαστήριο επιδικάζει αποζημίωση σε καθέναν από τους 24 εργαζόμενους από 25.000 έως 60.000 ευρώ κρίνοντας ότι πρέπει να ικανοποιηθούν για την αποκατάσταση της βλάβης που υπέστησαν «από το κίνδυνο ζωής που διέτρεξαν, από την παρεπόμενη σωματική τους ταλαιπωρία, τα απότοκα προβλήματα υγείας και όλη την ψυχική πίεση με την οποία επιβαρύνθηκαν από την κρίσιμη μέρα και εφεξής».

Με το ίδιο σκεπτικό το δικαστήριο επιδικάζει αποζημίωση και στον σύζυγο και τους γονείς της άτυχης Αγγελικής η οποία κυμαίνεται από 210.000 – 300.000 ευρώ.

Σύμφωνα με τους δικαστές το μοιραίο υποκατάστημα της τράπεζας δεν διέθετε:

πυροσβεστικό ερμάριο με εύκαμπτο σωλήνα με ακροφύσιο
δυο εξόδους κινδύνου προς κοινόχρηστη οδό ή πόρτες προς διάδρομο ή άλλους χώρους που να οδηγούν από διαφορετικές κατευθύνσεις σε δυο ανεξάρτητες οδούς διαφυγής, παρά μόνο μία στο ισόγειο κατάστημα. Και αυτή δεν άνοιγε με μία απλή ώθηση από μέσα προς τα έξω, αλλά μόνο με τηλεχειριστήριο που κρατούσε η διευθύντρια.

dikaiologitika.gr

Οι συζητήσεις για το υβριδικό πρόγραμμα της Ελλάδας έχουν κορυφωθεί στο παρασκήνιο σε Βρυξέλλες, Ουάσινγκτον και Φρανκφούρτη, με τους δανειστές να έχουν, ήδη, δείξει τις διαθέσεις τους.

Η ιδέα της προληπτικής πιστωτικής γραμμής δεν βρίσκει πλέον πολλούς οπαδούς. Μόνο ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, προωθεί τη λύση μιας επέκτασης της χρηματοδότησης μέσω προληπτικής γραμμής. Μέσω ενός νέου προγράμματος που θα συνοδεύεται από νέα μέτρα, η ΕΚΤ θα έχει τη δικαιολογία να συνεχίσει τη χρηματοδότηση των τραπεζών. Ο κ. Ντράγκι φοβάται το ενδεχόμενο, μετά το τέλος του προγράμματος, οι ελληνικές τράπεζες να επιστρέψουν στον ακριβό δανεισμό από τον ELA, αφού με βάση τον κανονισμό της Κεντρικής Τράπεζας του ευρώ τα ελληνικά ομόλογα, τα οποία βρίσκονται ακόμη στην κατηγορία «σκουπίδια», δεν θα μπορούν να γίνουν αποδεκτά ως εγγυήσεις.

Με ακριβή χρηματοδότηση, όμως, και υπό το βάρος του… βουνού των «κόκκινων» δανείων που εκκαθαρίζονται με μεγάλη καθυστέρηση, ο κίνδυνος νέας ανακεφαλαιοποίησης ή ακόμη και κατάρρευσης είναι μεγάλος και εντελώς ανεπιθύμητος σε ένα ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα που «κάθεται» σε «κόκκινα» δάνεια ύψους 796 δισ. ευρώ. Από την άλλη, οι Ευρωπαίοι θέλουν να σταματήσουν ένα νέο δάνειο αλλά όχι και την εποπτεία της Ελλάδας.
Ο νέος πρόεδρος του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, έδειξε το δρόμο που επιλέγουν οι Ευρωπαίοι για τη συνέχεια. «Αυτό που προέχει είναι η Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της» είπε, ενώ για το ενδεχόμενο προληπτικής πιστωτικής γραμμής τόνισε το τυπικό: «Είναι στο χέρι της Ελλάδας να ζητήσει προληπτική πιστωτική γραμμή», αφήνοντας να εννοηθεί ότι το Eurogroup δεν πρόκειται να προτείνει τέτοια λύση.

Το αναθεωρημένο πρόγραμμα αναφέρει το μαξιλάρι ρευστότητας που θα προσφέρει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας για την περίοδο μετά τη λήξη του προγράμματος. Το ποσό που είχε αποφασιστεί ήταν 9 δισ. ευρώ και υπάρχουν σκέψεις το ποσό αυτό να αυξηθεί στα 10 δισ. ευρώ. Αν στα χρήματα αυτά υπάρχουν και 6-7 δισ. ευρώ από τις δοκιμαστικές εξόδους της Ελλάδας στις αγορές που έγιναν και σχεδιάζονται να γίνουν (προγραμματίζεται ήδη η έκδοση νέου 7ετούς ομολόγου ως τα μέσα Φεβρουαρίου), θα δημιουργηθεί ένα μαξιλάρι ασφαλείας 17-18 δισ. ευρώ που καλύπτει τις ανάγκες χρηματοδότησης του χρέους ως τα μέσα του 2020.

Στον τομέα της εποπτείας τα ερείσματα για αυστηρή και μακροχρόνια εποπτεία δίνουν από τη μια η ελάφρυνση του χρέους, που πρόκειται να αποφασιστεί στο σύνολό της τους επόμενους μήνες, και η γαλλική πρόταση που θα συνδέει την αποπληρωμή του χρέους με τον οικονομικό κύκλο.

Αν και ακούγονται πολύ αισιόδοξα ως προοπτικές, οι δύο αυτές συνθήκες θα εδραιώσουν μια σταθερή και βαριά εποπτεία μέχρι η Ελλάδα να αποπληρώσει το 75% των 242 δισ. ευρώ που θα πάρει από ευρωπαϊκά δάνεια μέχρι και το τέλος του τρίτου προγράμματος.

Τα έτη 2019-2020 η Ελλάδα δεν θα… αισθανθεί καμία διαφορά σε ό,τι αφορά την πίεση από τους δανειστές. Οι αποφάσεις για το χρέος, που θα αρχίσουν να υλοποιούνται σταδιακά από το 2019, και ο φόβος του εκλογικού κύκλου αλλά και η υποχρέωση εκ μέρους της Ελλάδας για περικοπή των συντάξεων έως και 18% το 2019 και της έκπτωσης φόρου κατά 650 ευρώ το 2020 θα διατηρήσουν την εποπτεία σε «μνημονιακά» επίπεδα.

Στη συνέχεια η εποπτεία θα ακολουθήσει τη λογική του ευρωπαϊκού εξαμήνου αλλά με κάποιες τροποποιήσεις ειδικά για την Ελλάδα. Η εξάμηνη εποπτεία μεταρρυθμίσεων και δημοσιονομικής πολιτικής που προβλέπει το European Semester θα είναι στην ουσία τρίμηνη (όπως και στη μνημονική εποχή) αφού ειδικά για την Ελλάδα θα υπάρξουν αυστηρότεροι μηχανισμοί έγκαιρης προειδοποίησης για αποκλίσεις που, αν δεν διορθώνονται άμεσα με νέα μέτρα, θα έχουν ως ποινή τη διακοπή των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.
Η παρακολούθηση του ρυθμού ανάπτυξης που επιβάλλει η γαλλική πρόταση θα είναι άλλη μια «μέγγενη». Το αναπτυξιακό πλάνο που θα υποβάλει τον Μάιο η Ελλάδα θα πρέπει να περιλαμβάνει συγκεκριμένους και, αυτή τη φορά, δεσμευτικούς στόχους για αποκρατικοποιήσεις, επενδύσεις, συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις στις αγορές εργασίας προϊόντων και υπηρεσιών. Αν η απόκλιση του στόχου του ρυθμού ανάπτυξη έγινε λόγω καθυστερήσεων σε μεταρρυθμίσεις ή ολιγωρίας σε αποκρατικοποιήσεις, θα αντιμετωπίζεται το ίδιο με την απόκλιση στο στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.

ΟΙ ΦΟΒΟΙ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΛΕΥΡΑΣ
Παράταση παραμονής του ΔΝΤ και νέα μέτρα την εκλογική χρονιά

Μέσα σε όλα αυτά η παρουσία του ΔΝΤ θα ξεκαθαρίσει τον Μάιο, όταν το Ταμείο θα κληθεί να αποφασίσει αν η Ελλάδα μπορεί να πιάσει το στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019 ή η Ελλάδα θα πρέπει να εφαρμόσει ταυτόχρονα περικοπή συντάξεων και αφορολόγητου το 2019, ξεχνώντας οποιαδήποτε αντίμετρα.
Με δεδομένη την επιθυμία του Ταμείου να παραμείνει στην Ελλάδα και το γεγονός ότι το πρόγραμμα εν αναμονή -που έχει από τον Ιούλιο- βρίσκεται στον… αέρα, αφού η ελάφρυνση του χρέους θα αρχίσει στην πράξη από το τέλος του 2018, η πρόωρη εφαρμογή μέτρων, που το ίδιο το Ταμείο επέβαλε, θα του δώσει ένα ισχυρό ρόλο εποπτείας και για το 2019 και για το 2020.

Αυτός είναι και ο μεγάλος φόβος του οικονομικού επιτελείου: η παράταση της παραμονής του ΔΝΤ με νέα -ή μάλλον πρόωρα- μέτρα την εκλογική χρονιά, με αντάλλαγμα μια θετική έκθεση βιωσιμότητας για το ελληνικό χρέος.

Υπάρχει όμως και ένας δεύτερος φόβος. Ο ορισμός από τους Ευρωπαίους του ΔΝΤ ως θεματοφύλακα της βιωσιμότητας του χρέους για τα επόμενα χρόνια. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που δέχθηκε χωρίς αντιρρήσεις τη γαλλική πρόταση, αφού μέσω της ευελιξίας του οικονομικού κύκλου γεφυρώνεται η διαφορά των δημοσιονομικών προβλέψεων για την Ελλάδα μεταξύ της Ε.Ε. και του ΔΝΤ.