Οι κατηγορίες για φιλοσκοπιανή προπαγάνδα και το «άδειασμα» από το National Geographic
 
Την ώρα που το παγκόσμιο βλέμμα είναι στραμμένο στην Αμφίπολη, αρχαιολόγοι στην Ελλάδα βρίσκονται σε έναν καθημερινό πόλεμο, τόσο για το πότε χρονολογείται ο τάφος, όσο και για το ποιος τελικά είναι ο «ένοικος».
 
Η καθηγήτρια κλασικής αρχαιολογίας Όλγα Παλαγγιά πρωτοστάτησε στο μέτωπο όσων υποστηρίζουν ότι ο τάφος της Αμφίπολης δεν είναι ελληνικός και μακεδονικός, αλλά ρωμαϊκός. Ωστόσο, ήταν 2008 όταν η Όλγα Παλαγγιά έλεγε τα ίδια για τον μεγαλειώδη τάφο του Φιλίππου ΙΙ που αποκάλυψε ο Μανόλης Ανδρόνικος στη Βεργίνα.
Τότε ήταν συνεργάτιδα του Σκοπιανού (η ίδια λέει ότι είναι Ρουμάνος) αρχαιολόγου Ευγένιο Μπόρζα και είχε αμφισβητήσει τα ευρήματα του Μανόλη Ανδρόνικου στη Βεργίνα, υποστηρίζοντας πως ο τάφος που είχε βρεθεί δεν ήταν του Φιλίππου του Β' (πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου).
 
Υπέρ αυτή της θέσης τάχθηκαν τότε ο Μπόρζα και η κ. Παλαγγιά σε άρθρο τους που είχε δημοσιευθεί στο National Geographic στις 23 Απριλίου 2008. Στο συγκεκριμένο δημοσίευμα αναφερόταν πως ο τάφος ανήκει στον Φίλιππο τον Αριδαίο και στη σύζυγό του και όχι στον Φίλιππο τον Β τον πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
 
Με την υπόθεση είχε ασχοληθεί η εφημερίδα «Έθνος». Σύμφωνα με το δημοσίευμα της εφημερίδας που έφερε τίτλο «Επίθεση στον τάφο του Φιλίππου», τον Ιανουάριο του 2008 το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχαιολογίας, του οποίου στέλεχος ήταν ο κ. Μπόρζα, διοργάνωσε ένα συνέδριο με τίτλο «Η χρονολόγηση των βασιλικών μακεδονικών τάφων στη Βεργίνα».
 
Μετά το δημοσίευμα η κ. Παλαγγιά απέστειλε επιστολή στο «Έθνος» στην οποία ανέφερε:
 
«Κύριε Διευθυντά, το σημερινό (σ.σ. της 29ης Απριλίου 2008) δημοσίευμα «Επίθεση στον τάφο του Φιλίππου. Το National Geographic αμφισβητεί τον Ανδρόνικο με σκοπιανή... ομπρέλα» αποτελεί αήθη επίθεση στο πρόσωπό μου, υπονοώντας ότι εξυπηρετώ σκοπιανά συμφέροντα επειδή αποδίδω τον Τάφο Β της Βεργίνας όχι στον Φίλιππο Β της Μακεδονίας, αλλά στον γιο του, Φίλιππο Γ Αρριδαίο, ετεροθαλή αδελφό και διάδοχο του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
 
Κατά το δημοσίευμά σας, η απόδοση του Τάφου Β στον Φίλιππο Γ συνεπάγεται ότι η Βεργίνα δεν είναι οι αρχαίες Αιγές, με αποτέλεσμα να επιτρέπει στην προπαγάνδα των Σκοπίων να επιχειρηματολογούν ότι οι Αιγές δεν βρίσκονται επί ελληνικού εδάφους. Προφανώς η εφημερίδα σας αγνοεί ότι ο Φίλιππος Γ θάφτηκε στις Αιγές όπως μας πληροφορεί ο αρχαίος ιστορικός Διόδωρος, επομένως, όπου βρίσκεται ο τάφος του, εκεί είναι αναγκαστικά και οι Αιγές.
 
Ο συνεργάτης μου Ευγένιος Μπόρζα δεν είναι Σκοπιανός αλλά Αμερικανός ιστορικός ρουμανικής καταγωγής. Η άποψη ότι ο Τάφος Β ανήκει στον Φίλιππο Γ δεν είναι καινούργια. Την έχουμε παρουσιάσει σε δημοσιεύσεις και διαλέξεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Εκείνο που παρέλειψε να γράψει η εφημερίδα σας είναι ότι αφαιρούμε μεν τον Τάφο Β από τον Φίλιππο Β, του αποδίδουμε όμως τον διπλανό Τάφο Α. Πρόκειται για οικογενειακό νεκροταφείο της οικογένειας του Μεγάλου Αλεξάνδρου γιατί ο παραδίπλα τάφος, Τάφος Γ, στέγαζε το σώμα του γιου του, Αλεξάνδρου Δ.
 
Αφορμή για το δημοσίευμα του National Geographic υπήρξε το συνέδριο που οργανώσαμε στο Σικάγο για τη χρονολόγηση των βασιλικών τάφων της Βεργίνας. Το Νάσιοναλ Τζεογκράφικ επικεντρώθηκε σε ένα από τα συμπεράσματά μας, ότι ο Τάφος Β περιείχε τα όπλα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τα οποία πήρε ο αδελφός του Φίλιππος Γ Αρριδαίος. Υποστηρίξαμε ότι η χρυσελεφάντινη ασπίδα της Βεργίνας δεν ανήκε στον Φίλιππο Β αλλά στον Αλέξανδρο και ότι θάφτηκε μαζί με τον αδελφό και διάδοχό του. Πώς μπορούν οι απόψεις μας αυτές να εκληφθούν ως προπαγάνδα των Σκοπίων όταν το μόνο μας μέλημα είναι να αποδείξουμε ότι ο ελληνικός λαός κατέχει τα όπλα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και ότι ο Φίλιππος Β είναι θαμμένος δίπλα στον γιο του Φίλιππο Γ Αρριδαίο στη βασιλική πρωτεύουσα των Αιγών;
 
Η εφημερίδα σας γράφει ότι στο συνέδριο της Αμερικής δεν εκλήθησαν να μιλήσουν οι μαθητές του Ανδρόνικου. Δεν εκλήθησαν γιατί κάθε ανακοίνωση της δικής μας άποψης επέφερε επί των κεφαλών μας υβριστικά δημοσιεύματα των εφημερίδων. Το δημοσίευμα της 29ης Απριλίου αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Δυστυχώς ο επιστημονικός διάλογος φαίνεται ότι είναι αδύνατος. Οποιος δεν συμφωνεί με τις απόψεις τους, στιγματίζεται ως Σκοπιανός. Φέρω βαρέως την προσβολή αυτή προς το πρόσωπό μου και προς το πρόσωπο του συνεργάτη μου, διακεκριμένου ιστορικού και φιλέλληνα Ευγενίου Μπόρζα.»
 
Την επιστολή ακολούθησε η απάντηση της Αγγελικής Κοτταρίδη που ανήκε στην ομάδα του Μανόλη Ανδρόνικου:
«Οι τάφοι είναι βασιλικοί, και αυτό ουδείς το έχει ποτέ αμφισβητήσει. Η κεραμική του τάφου ΙΙ, που είναι ο τάφος του Φιλίππου του Β', ανήκει αυστηρά στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα π.Χ.».
 
Τέσσερις βασιλείς είχαν πεθάνει τότε στη Μακεδονία. Ο Φίλιππος ο Β', το 336 σε ηλικία 45 ετών, ο Αλέξανδρος ο Γ' (το 326 σε ηλικία 33 ετών), ο Φίλιππος Γ' ο Αριδαίος (το 317 κοντά στα 40 του χρόνια) και ο μικρός Αλέξανδρος, το 308 σε ηλικία 13 ετών. Ο νεκρός του βασιλικού τάφου ήταν περίπου 45 ετών.

Η κυρία Κοτταρίδη είχε υπενθυμίσει παράλληλα ότι ο Διόδωρος αναφέρει πως ο Φίλιππος Αριδαίος εκτελέστηκε το 317 από την Ολυμπιάδα. Ο Κάσσανδρος έκανε ανακομιδή των οστών και τα μετέφερε με τιμές στις Αιγές. Σε περίπτωση ανακομιδής, «δεν μπορούμε να έχουμε νεκρική πυρά επάνω από τον τάφο. Εδώ όμως, έχουμε».
 
Το «άδειασμα» από το «National Geographic»
 
Επιστολή όμως προς το Έθνος απέστειλε και ο καθηγητής Ν. Σ. Μάργαρης, διευθυντής της ελληνικής έκδοσης του περιοδικού σημειώνοντας μεταξύ άλλων:
«Το άρθρο που διαβάσατε στην ιστοσελίδα του National Geographic (nationalgeographic.com), και πιο συγκεκριμένα στη στήλη National Geographic News, αφορά ρεπορτάζ της δημοσιογράφου, η οποία πήρε συνέντευξη από τον συγκεκριμένο συνταξιούχο καθηγητή αρχαιολογίας -που πιθανώς έχει καταγωγή από τα Σκόπια- και παρουσίασε την ανακοίνωσή του τον Ιανουάριο σε συνέδριο του Αμερικανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου».
 
Το επίσημο διεθνές περιοδικό «ούτε είχε ούτε πρόκειται να έχει κάποιο άρθρο για το θέμα», είχε αναφέρει ο κ. Μάργαρης.
 
newsbomb.gr
Πρόσθετες πληροφορίες για ασφαλέστερη χρονολόγηση του τάφου αναζητούν οι ανασκαφείς στο λόφο Καστά της Αμφίπολης.
 
Μέχρι στιγμής, οι αρχαιολόγοι δεν έχουν βρει κινητά αντικείμενα και νομίσματα του μνημείου, όπως γράφει η εφημερίδα "Έθνος".
 
Αυτό θα βοηθούσε πολύ για να υπάρξουν τα πρώτα συμπεράσματα για την ηλικία του τάφου. Πλέον, για το ίδιο συμπέρασμα, οι αρχαιολόγοι έχουν στρέψει την προσοχή τους στις Καρυάτιδες και κυρίως στα βάθρα πάνω στα οποία στέκονται.
 
Ελπίζουν ότι με την πλήρη αποκάλυψη αυτών των βάθρων θα λάβουν λεπτομερείς πληροφορίες που θα τους επιτρέψουννα δουν κατά πόσο τα βάθρα και ο περίβολος έχουν κατασκευαστεί την ίδια περίοδο.
 
Η ανασκαφική ομάδα συνέχισε τις αποχωματώσεις μπροστά και πίσω από τις Καρυάτιδες και την Τρίτη και θα συνεχίσει το ίδιο έργο και την Τετάρτη, έως ότου αποκαλυφθούν τα δάπεδα των δύο θαλάμων.
 
Μόνο στα δάπεδα μπορούν, άλλωστε, να βρεθούν κινητά ευρήματα, εφόσον υπάρχουν. Οι αρχαιολόγοι στρέφουν τις ελπίδες τους σε ενδεχόμενες ανακαλύψεις αγγείων προσφορών ή ο,τιδήποτε άλλο έπεσε από τους εργάτες που κατασκεύασαν τον τύμβο κατά την αρχαιότητα.
Η προέκταση της χρήσης του «ελληνικού ποδιού», τόσο στην τέχνη πριν από την ελληνιστική περίοδο όσο και μετά από αυτήν, αφήνει κάποια περιθώρια επίρρωσης της θεωρίας περί ρωμαϊκής καταγωγής των Καρυάτιδων

Σύμφωνα με το protothema.gr το μυστικό της καταγωγής τους κρύβουν στα δάχτυλα των ποδιών τους οι Καρυάτιδες της Αμφίπολης. Σύμφωνα με ορισμένους αρχαιολόγους, η μορφολογία των κάτω άκρων τους δηλώνει πασιφανώς την ελληνική τους ταυτότητα. Άλλοι συνάδελφοί τους όμως είναι πολύ πιο επιφυλακτικοί, επισημαίνοντας ότι, ακριβώς αυτό που ονομάζεται «ελληνικό πόδι» στη γλυπτική μπορεί να ενισχύει την άποψη περί της ρωμαϊκής προέλευσης των Καρυάτιδων.
 
Όπως φάνηκε μόλις αποκαλύφθηκαν ως τα βάθρα τους, οι Κόρες της Αμφίπολης θα μπορούσαν να αποτελούν υπόδειγμα πλαστικής απόδοσης ενός κανόνα της γλυπτικής: Το δεύτερο δάχτυλο του ποδιού αποδίδεται στα αγάλματα πάντα ως μακρύτερο του μεγάλου δαχτύλου. Επίσης, το τρίτο δάχτυλο είναι σημαντικά πιο μικρό και φουσκωτό. Αυτό είναι το χαρακτηριστικό που έμεινε στην ιστορία της τέχνης ως «πους ο ελληνικός».
 
Το μακρύτερο δεύτερο δάχτυλο θεωρούνταν δείγμα ευγενούς καταγωγής και, μια δοξασία που ενισχύθηκε, διαδόθηκε και επικράτησε κυρίως κατά την περίοδο των κατακτήσεων του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Σε σαφή διάκριση από το «αιγυπτιακό πόδι», τύπο στον οποίον το μεγάλο δάχτυλο προεξέχει, το «ελληνικό πόδι» καθιερώθηκε ακόμη και στην αιγυπτιακή τέχνη, ιδιαίτερα μετά από τη δυναστεία που ίδρυσε ο Πτολεμαίος, ο Μακεδόνας στρατηγός του Αλεξάνδρου.
 
Παρόλ' αυτά, όπως υπογραμμίζουν ειδικοί στην αρχαία γλυπτική, το «ελληνικό πόδι» όπως αυτό που διακρίνεται εμφανώς πάνω από τα κρηπιδωτά υποδήματα των Καρυάτιδων, αποτελούσε κοινό τόπο, τόσο πριν από την εποχή της ακμής των Μακεδόνων όσο και πολύ μετά από αυτήν. Η γοητεία που ασκούσε στους καλλιτέχνες το προεξέχον δεύτερο δάχτυλο του ποδιού, το διατήρησε δημοφιλές και επίκαιρο σχεδόν επ' άπειρον: Η πορεία του «ελληνικού ποδός» ξεκινά από την αρχαία ελληνική γλυπτική, περνά στη ρωμαϊκή, αναγεννάται με τις κάθε είδους νεο-κλασσικιστικές τάσεις και φτάνει ακόμη και ως τα πελώρια πέλματα του Αγάλματος της Ελευθερίας.
 
Η γαλλική ονομασία του «ελληνικού ποδιού» είναι επίσης ενδεικτική των θεωριών που έχουν διατυπωθεί γύρω από αυτό: Εκτός από «pied grec» («ελληνικό πόδι»), οι Γάλλοι το αποκαλούν και «pied de Néanderthal», καθώς το προεξέχον δεύτερο δάχτυλο θεωρείται αταβιστικό κατάλοιπο της προέλευσης του ανθρώπου από τους πιθηκοειδείς συγγενείς του στο ζωικό βασίλειο.
 
Η προέκταση της χρήσης του «ελληνικού ποδιού», τόσο στην τέχνη πριν από την ελληνιστική περίοδο όσο και μετά από αυτήν, αφήνει κάποια περιθώρια επίρρωσης της θεωρίας περί ρωμαϊκής καταγωγής των Καρυάτιδων. Με το ίδιο κριτήριο όμως, επιβεβαιώνεται η ελληνικότητα των επιβλητικών γυναικείων αγαλμάτων στον τάφο της Αμφίπολης.
 
Σύμφωνα και με τους ορθοπαιδικούς, υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι πέλματος:  το «αιγυπτιακό πόδι», στο οποίο το μεγάλο δάχτυλο είναι το μακρύτερο και τα υπόλοιπα σταδιακά μικραίνουν, το «ρωμαϊκό πόδι», όπου τα δάχτυλα έχουν περίπου το ίδιο μήκος, και το «ελληνικό πόδι», στο οποίο το δεύτερο δάκτυλο είναι πιο μπροστά από το μεγάλο. Αξίζει να αναφερθεί ότι και το Άγαλμα της Ελευθερίας, έχει το «ελληνικό πόδι». Στην ιατρική, ο συγκεκριμένος τύπος πέλματος, ονομάζεται Morton's toe. Το όνομα δόθηκε από τον Αμερικανικό ορθοπαιδικό χειρούργο,  Dudley Joy Morton (1884–1960) και ουσιαστικά αποτελεί μία δυσμορφία, σε σχέση με το το 70%-80% του παγκόσμιου πληθυσμού που έχει το φυσιολογικό «αιγυπτιακό πόδι».
 
Οι κόθορνοι
Στα αρχαία αγγεία που έχουν βρεθεί και σε σχετικές πηγές, ανάμεσα στα υποδήματα των αρχαίων Ελλήνων, συναντάμε και τους κοθόρνους. Οι κόθορνοι έχουν συνδεθεί με το αρχαίο ελληνικό δράμα, καθώς η χοντρή σόλα τους, έδινε το ανάλογο ύψος στους υποκριτές, χαρίζοντας τους, μία επιβλητική ανωτερότητα. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ο Αισχύλος ήταν εκείνος που το χρησιμοποίησε πρώτος στο θέατρο. Έκτοτε, καθιερώθηκε οι τραγικοί υποκριτές να φορούν τα συγκεκριμένα υποδύματα. Κυρίως οι υποκριτές που ενσάρκωναν τους θεούς. Για παράδειγμα, στους «Βατράχους», ο θεός Διόνυσος φοράει κοθόρνους.
 
Στο θέατρο, οι κόθορνοι αποτελούνταν από το συνήθως μονοκόμματο κάττυμα, με ύψος γύρω στα 8 εκατοστά ( ή κάτυμμα από επάλληλες ξύλινες στρώσεις). Χάρη στα υποδύματα αυτά, ο ηθοποιός  μπορούσε να φτάσει σε ύψος γύρω στο 1.80 και 1.90 και για αυτό το λόγο έπρεπε να εξασκηθεί αρκετά για να μην πέσει. Το ρωμαϊκό θέατρο, υιοθέτησε από το ελληνικό τους κοθόρνους, όχι όμως τόσο πιστά, αφού σε αρκετές τοιχογραφίες στην Πομπηία, που απεικονίζουν θεατρικές παραστάσεις, οι ηθοποιοί δεν φορούν κοθόρνους.
 
Στην καθημερινή ζωή των αρχαίων Ελλήνων, οι κόθορνοι, ήταν ένα πολύ πιο άνετο υπόδημα. ΄Ηταν φαρδύ και το φορούσαν και οι άνδρες και οι γυναίκες. Σύμφωνα βέβαια, με κάποιες πηγές, ο κόθορνος ήταν αποκλειστικά γυναικείο υπόδυμα, ενώ για άλλες, όπως για παράδειγμα, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, μόνο ανδρικό. Έχει υπερισχύσει η άποψη όμως, ότι το υπόδημα προοριζόταν και για τα δύο φύλα. Ήταν μάλιστα, τόσο φαρδύ, ώστε να ταιριάζει και στο αριστερό και στο δεξί πόδι, όπως μας πληροφορεί ο Αριστοφάνης: «ες τω κοθόρνω τω πόδ'ενθείς ίαιμαι». Αυτός, άλλωστε ήταν και ο λόγος, που ο κόθορνος έλαβε και μεταφορική σημασία: «κόθορνος» προσονομάστηκε ειρωνικά ο Θηραμένης, ένας από τους Τριάκοντα Τυράννους και στρατηγός στα τελευταία χρόνια του Πελοποννησιακού Πολέμου.
 
Οι ομοιότητες των Καρυατίδων της Αμφίπολης με τις Καρυάτιδες στο Ερέχθειο
 
Στους κοθόρνους των Καρυάτιδων της Αμφίπολης βρέθηκαν ίχνη από κόκκινο και κίτρινο χρώμα. Ζωγραφισμένες ήταν και οι Καρυάτιδες στο Ερέχθειο, αλλά τα χρώματα χάθηκαν με το πέρασμα του χρόνου. Ένα άλλο κοινό τους σημείο, είναι ότι τόσο οι Καρυάτιδες στην Αμφίπολη, όσο και στο Ερέχθειο, λειτουργούν ως κίονες. Μπορεί οι πρώτες να βρίσκονται εντός του ταφικού μνημείου στον λόφο Καστά, και οι δεύτερες σε περίοπτη θέση,  ωστόσο σύμφωνα με την παράδοση, και οι Καρυάτιδες του Ερεχθείου «φρουρούσαν» τον τάφο του μυθικού βασιλιά της Αθήνας, του Κέκροπα.
 
Το Μουσείο της Ακρόπολης μας πληροφορεί: «Για τις Καρυάτιδες έχουν δοθεί πολλές ερμηνείες. Η πειστικότερη υποστηρίζει ότι αποτελούσαν το υπέργειο μνημείο του τάφου του Κέκροπα και ότι ήταν οι χοηφόροι που απέδιδαν τιμές στον ένδοξο νεκρό. Το κυρίως οικοδόμημα και τη βόρεια πρόσταση του Ερεχθείου περιέτρεχε μια συνεχής ιωνική ζωφόρος διακοσμημένη με μορφές θεών, ηρώων και θνητών σε σκηνές που συνδέονταν με τις πανάρχαιες λατρείες του Ερεχθείου. Οι μορφές ήταν ξεχωριστά δουλεμένες σε παριανό μάρμαρο και προσαρμοσμένες σε πλάκες από γκρίζο ελευσινιακό λίθο». Όσο για το πώς προέκυψε το όνομα «Καρυάτιδες», το Μουσείο διευρκρινίζει: «Τα αγάλματα, σε οικοδομική επιγραφή του Ερεχθείου ονομάζονται απλώς Κόρες, ενώ η ονομασία Καρυάτιδες δόθηκε σε μεταγενέστερα χρόνια. Λόγος έχει γίνει και για τις μορφές τους. Οι μορφές των γυναικείων αγαλμάτων στην Αμφίπολη και στην Ακρόπολη, παραπέμπουν στον τύπο της Κόρης. Πρόκειται για αγάλματα με ελαφρύ χαμόγελο, βοστρύχους, ενώτια και χειριδωτό χιτώνα.
- Από έκπληξη σε έκπληξη οι αρχαιολόγοι στην Αμφίπολη ανακάλυψαν περίεργη είσοδο στον επόμενο θάλαμο - Λείπουν και πάλι τα “θυρώματα” γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπάρχει και πέμπτος θάλαμος
 
 
- Δεν μοιάζει με κανέναν άλλο γνωστό τάφο αυτός στην Αμφίπολη λένε οι επιστήμονεςΕίναι δεδομένο πλέον πως όποιος διατυπώνει άποψη για το τι και το πως σε ό,τι αφορά στον τάφο της Αμφίπολης έχει πολύ μεγάλες πιθανότητες να εκτεθεί.
 
Ανά ημέρα σχεδόν τα δεδομένα αλλάζουν με τους αρχαιολόγους να πέφτουν από την μια έκπληξη στην άλλη.
Μετά τις Σφίγγες, περάσαμε στις μοναδικής ομορφιάς “Καρυάτιδες”, αλλά και πάλι το μνημείο δεν είχε αποκαλύψει όλα του τα μυστικά. Αντίθετα ούτε ο επόμενος θάλαμος ήταν ο νεκρικός.
 
Ήδη έχουν αποκαλυφθεί σχεδόν ολοκληρωτικά τρεις θάλαμοι αλλά οι αρχαιολόγοι να και είναι βέβαιοι ότι πρόκειται για μακεδονικού τύπου τάφο του 4ου π.Χ. αιώνα ακόμη δεν έχουν βρεθεί μπροστά στη μεγαλοπρεπή είσοδο του νεκρικού θαλάμου.
 
Αυτή τη φορά η έκπληξη ήρθε από τους κατασκευαστές του τάφου που στον τέταρτο κατά σειρά τοίχο του τάφου επέλεξαν να μην βάλουν μια μεγαλοπρεπή είσοδο όπως έκαναν με τις σφίγγες ή τις Καρυάτιδες. Αντίθετα όχι στο κέντρο του θαλάμου, αλλά κάπως πιο αριστερά έφτιαξαν μια ταπεινή κοντή είσοδο χωρίς αγάλματα ή άλλα εντυπωσιακά διακοσμητικά στοιχεία.
 
Μάλιστα αυτή η τέταρτη κατά σειρά πύλη έχει το σχεδόν το μισό ύψος απ' όλες τις προηγούμενες, λίγο κάτω από ένα μέτρο, ενώ όλες οι άλλες είναι 1,68μ.
Ακόμη τα χώματα δεν έχουν αφαιρεθεί. Η πύλη καλύπτεται όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες σχεδόν ως πάνω.
 
Μπορεί να οδηγεί είτε σε τέταρτο θάλαμο, μπορεί όμως να είναι και η αρχή ενός κατηφορικού διαδρόμου.
 
Να είναι επί της ουσίας μια ακόμη είσοδος αυτή τη φορά προς ένα υπόσκαφο τμήμα του τάφου.
 
Οι αρχαιολόγοι κρατούν την ανάσα τους.
 
Περιμένουν να αποκαλύψουν εκατοστό το εκατοστό την αλήθεια.
 
Ακόμη δεν μπορούν να πουν ότι είναι κοντά στον επιφανή νεκρό που τάφηκε με αυτές τις μοναδικές τιμές.
 
Για να βεβαιωθούν, εάν πρόκειται για μακεδονικού τύπου ταφή, θα πρέπει να βρεθούν μπροστά σε ια πύλη. Μια βαριά μαρμάρινη πόρτα που θα οδηγεί στον προθάλαμο και τον νεκρικό θάλαμο όπως σε εκατοντάδες άλλους μακεδονικούς τάφους που έχουν εντοπιστεί και έχουν ανασκαφεί.
Θα γίνει έτσι;
 
Κανείς δεν γνωρίζει. Ο τάφος της Αμφίπολης συνεχώς μας εκπλήσσει, τα στοιχεία του είναι μοναδικά και δεν έχουν αντίστοιχο σε κανένα άλλο μνημείο.
Νewsit.gr
Με την αφαίρεση τριών σειρών από τους πωρόλιθους του τοίχου σφράγισης, μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, αποκαλύφθηκαν ολόκληρες οι Καρυάτιδες, οι οποίες έχουν ύψος 2,27μ.

Φορούν ποδήρη χιτώνα και μακρύ κροσσωτό ιμάτιο με πλούσιες πτυχώσεις. Φέρουν κοθόρνους, οι οποίοι είναι διακοσμημένοι με κόκκινο και κίτρινο χρώμα, ενώ τα ακροδάχτυλα των ποδιών τους έχουν αποδοθεί με εξαιρετική λεπτομέρεια.



Στέκονται επάνω σε μαρμάρινα βάθρα μήκους 1,33μ. και πλάτους 0,68μ., τα οποία έχουν αποκαλυφθεί, προς το παρόν, σε ύψος περίπου 0,30μ.

Η όψη των βάθρων είναι διαμορφωμένη με στέψεις και ορθοστάτες. Ακολουθούν δηλαδή, τον τύπο της μαρμάρινης επένδυσης των τοίχων όλων των θαλάμων. Η απόσταση μεταξύ των δύο βάθρων είναι 1,68μ., όσο και το θυραίο άνοιγμα του πρώτου διαφραγματικού τοίχου με τις Σφίγγες.



Στην επιφάνεια του βάθρου της ανατολικής Καρυάτιδος, διακρίνεται κόκκινο χρώμα. Επίσης, κατά την αφαίρεση της αμμώδους επίχωσης πλησίον των Καρυάτιδων βρέθηκαν τμήματα των χεριών τους.

Στον τρίτο χώρο πραγματοποιήθηκε γεωτρητικός δειγματοληπτικός έλεγχος, με χειροκίνητο γεωτρύπανο, σε προεπιλεγμένες θέσεις. 

Έτσι, εντοπίστηκε μαρμάρινο θύρωμα, ανοίγματος 0,96 μ. , στο βόρειο τοίχο του. 



Στον ίδιο χώρο πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις ως προς την περιεκτικότητα του αέρα, στο εσωτερικό του και προέκυψε ότι η περιεκτικότητα σε στοιχεία οξυγόνου και μονοξειδίου του άνθρακα βρίσκεται σε κανονικά επίπεδα. Αυξημένη είναι μόνο η σχετική υγρασία (87%), ενώ η θερμοκρασία κυμαίνεται από 21,5 – 22,70C.

Οι παραπάνω συνθήκες του μικροκλίματος του τρίτου χώρου δεν δημιουργούν κανένα πρόβλημα στους εργαζόμενους στο εσωτερικό του.



Τεχνικές εργασίες
Η πρόσβαση στον τρίτο χώρο του μνημείου για την τοποθέτηση αντιστήριξης- υποστύλωσης και η συνέχιση της ανασκαφικής διαδικασίας προετοιμάζεται συστηματικά με παράλληλες ενέργειες, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη.



- Αποφασίστηκε από την διεπιστημονική ομάδα η είσοδος στον τρίτο χώρο, να μην γίνει από την οπή στο άνω δυτικό μέρος του τρίτου διαφραγματικού τοίχου, αλλά διά της αρχαίας εισόδου. Επομένως, πριν από οποιαδήποτε άλλη εργασία θα αφαιρεθεί επίχωση από τον δεύτερο χώρο, θα απομακρυνθεί το πεσμένο τμήμα του υπέρθυρου και θα υποστυλωθεί το θύρωμα μεταξύ δεύτερου και τρίτου χώρου, με ξύλινα στοιχεία.



- Θα ενισχυθεί η αντιστήριξη στο δεύτερο χώρο, σε κατώτερη στάθμη, ώστε να αναληφθούν οι πρόσθετες εξωτερικές ωθήσεις γαιών, μετά από την απομάκρυνση της επίχωσής του.



- Προετοιμάζεται δάπεδο εργασίας, με την απομάκρυνση χώματος από τον δεύτερο χώρο, ώστε να είναι δυνατή η είσοδος μεγάλου μήκους μεταλλικών στοιχείων αντιστήριξης και υποστύλωσης του τρίτου χώρου. Επίσης θα αφαιρεθούν πρόσθετοι λίθοι από τον τοίχο σφράγισης, μπροστά από τις Καρυάτιδες, για την τοποθέτηση της μεταφορικής ταινίας απομάκρυνσης χώματος και της γερανογέφυρας μεταφοράς λίθων, από τον τρίτο χώρο. 



-Απομάκρυνση χώματος, κατά 1μ., από τον πρώτο χώρο (σχεδόν ως το δάπεδο) και επέκταση της αντιστήριξης και υποστύλωσης του, επίσης λόγω της αλλαγής στάθμης της εσωτερικής επίχωσης.

- Οι εργασίες καταβιβασμού της επίχωσης, εξωτερικά και πάνω ακριβώς από το μνημείο, θα πραγματοποιηθούν μετά την πρώτη φάση προσωρινής αντιστήριξης-υποστύλωσης του τρίτου χώρου, πριν δηλαδή, να ξεκινήσει η απομάκρυνση της επίχωσης.



- Είναι σε εξέλιξη η μελέτη των μέτρων αντιστήριξης και υποστύλωσης του τρίτου χώρου, ώστε να καθορισθούν οι ποσότητες και οι θέσεις τοποθέτησης των στοιχείων αντιστήριξης-υποστύλωσης, καθώς και οι φάσεις τοποθέτησης, σε συνάρτηση με την ανασκαφική εργασία.

- Για την αντιμετώπιση της απορροής των ομβρίων, από την περιοχή του μνημείου, σχεδιάστηκε η τοποθέτηση αγωγού, κατά μήκος της μεγάλης αύλακας, έξω από τον περίβολο.



- Πραγματοποιείται γεωτεχνική στην περιοχή του μνημείου για την διαπίστωση της σύστασης και των γεωτεχνικών ιδιοτήτων των απαντώμενων γεωϋλικών. Η έρευνα θα γίνει με επαρκή αριθμό γεωτρήσεων και εργαστηριακών δοκιμών.
real.gr

ferriesingreece2

kalimnos

sportpanic03

 

 

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot