Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα άποψη για τον αρχαίο τάφο της Αμφίπολης καταθέτει ο Ιορδάνης Δημακόπουλος, ο οποίος δεν θα απέκλειε το ενδεχόμενο σχεδιαστής του σπουδαίου αυτού τύμβου, όπως και άλλων της εποχής να είναι ο φιλόσοφος Πλάτωνας.

Επιστήμονες υποστηρίζουν την άποψη ότι στη γεωμετρία αλλά και στα κατασκευαστικά σχέδια του Πλάτωνα βασίζεται η δημιουργία των μονοθάλαμων μακεδονικών τάφων όπως αυτοί κτίζονται από τον 4ο ώς τον 2ο αι. π.Χ

Σύμφωνα με την "Ελευθεροτυπία", ο διάσημος σ' όλο τον ελληνικό κόσμο ο Αθηναίος φιλόσοφος και για τις γνώσεις του στα μαθηματικά και τη γεωμετρία, ήταν ο μόνος στον οποίο θα μπορούσε να απευθυνθεί ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος Β', ο πατέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου για να του σχεδιάσει ένα ταφικό μνημείο που να αντέχει στο χρόνο και να μη βουλιάζει όπως συνέβαινε ώς τότε με τους κιβωτιόσχημους τάφους κάτω από τη μεγάλη πίεση όγκου χωμάτων που τους σκέπαζαν.

Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από παρατηρήσεις του αρχιτέκτονα μηχανικού και γνώστη της Ιστορίας και αρχαιολογίας, Ιορδάνη Δημακόπουλου, σε 100 θολωτούς μακεδονικούς τάφους που έχουν ως τώρα ανασκαφεί αλλά και σε αναφορές σε αρχαίες πηγές.

Όντας ο ίδιος ο κ. Δημακόπουλος υψηλόβαθμο στέλεχος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είχε την ευκαιρία να δει από κοντά και να μελετήσει τα κατασκευαστικά σχέδια των μακεδονικών τάφων.

Πρώτη και κύρια παρατήρηση που έκανε ήταν πως ο κύκλος και το τετράγωνο είναι δύο σχήματα που εφαρμόζονται στην κάτοψη και την πρόσοψη των μακεδονικών τάφων. Τετράγωνη είναι η κάτοψη, σχεδόν τέλειος κύβος ως την ψαλίδα του θόλου είναι ο θάλαμος: «το ιδεατό στερεό», σύμφωνα με τον Πλάτωνα, όπως μας λέει. «Μάλιστα στον "Τίμαιο" (55d. 55e και 62d) ο ιδρυτής της Φιλοσοφικής Σχολής των Αθηνών, μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη, αναφέρεται στα πλεονεκτήματα του τετραγώνου και του κύβου στις θλιπτικές δυνάμεις».

Παρατηρώντας ο κ. Δημακόπουλος την τετραγωνική κάτοψη των μονοθάλαμων τάφων αναρωτήθηκε γιατί επαναλαμβάνεται συνεχώς. «Ως μηχανικός γνώριζα πως το τετράγωνο με τις ίσες πλευρές και ο κύβος με ίσες έδρες παρουσιάζει στατικώς ενδιαφέρον. Θέλησα όμως να το ψάξω περισσότερο. Οι εξηγήσεις που έδιναν οι μελετητές οι οποίοι συσχέτιζαν την παρατήρηση αυτή με την πλατωνική αντίληψη περί φύσης, είδα πως δεν έχουν σχέση με τα στατικά. Ο Πλάτων αναφέρει στον Τίμαιο ότι το σταθερότερο στην έδραση και στην πίεση είναι το τετράγωνο και ο κύβος».

Στον τάφο των Λευκαδίων με τη μνημειακή πρόσοψη ήδη από το 1966 είχε παρατηρήσει ο αρχαιολόγος Φ. Πέτσας ότι ο όγκος του θαλάμου εσωτερικά αντιστοιχεί με κύβο, οι έδρες του είναι ίσες με την τετραγωνική του κάτοψη. «Το ίδιο συμβαίνει και στον τάφο της Μεγάλης Τούμπας στη Βεργίνα, τον λεγόμενο τάφο του Φιλίππου Β'. Εχει μήκος 4,46μ. Χ 4,46μ. πλάτος και ύψος 5,30 ως το κλειδί του θαλάμου, διαστάσεις που αντιστοιχούν σε κύβο κατά προσέγγιση. Αν δεν χρησιμοποιήσει κανείς τον γνωστό τύπο για το εμβαδόν του κύκλου (3,14159 r2 ), αλλά τον βαβυλωνιακό τύπο 3r2, τότε ο όγκος ισούται με 94,33 κ.μ., όσο δηλαδή το 4,46χ4,46χ4,74 μ.» σύμφωνα με τον κ. Δημακόπουλο. «Αυτό δείχνει ότι επιδιώχθηκε η ισοδυναμία του εσωτερικού χώρου του θαλάμου με κύβο διαστάσεων 15χ15χ16 αττικούς πόδας».

«Στον κύκλο και στον κύβο αναφέρεται ο Πλάτων στο πλαίσιο του δόγματος της Κοσμολογίας (Τίμαιος 27 c) σύμφωνα με την οποία όλα τα στοιχεία της φύσης μηδέ εξαιρουμένων των έμβιων όντων έχουν σχήματα. Κάποιοι συνέδεαν την αντίληψή του περί τη φύση του κόσμου με τα σχήματα αυτά. Στους Νόμους του όμως, ένα έργο της ωριμότητάς του, ο Πλάτων αναφέρεται πολύ συγκεκριμένα σε έναν ιδιαίτερα τιμητικό τύπο τάφου, περιγράφοντας στην ουσία έναν μονοθάλαμο μακεδονικό τάφο με τον τύμβο του. Χαρακτηρίζει το οικοδόμημα ως υπόγεια "θήκη" στεγασμένη με "ψαλίδα προμήκη" με λίθινες κλίνες στο εσωτερικό της και κατασκευασμένη εκ "λίθων ποτίμων και αγήρων εις δύναμιν". Γνωρίζει δηλαδή ακόμη και το είδος του υλικού κατασκευής του κτηρίου».

Δυο σπουδαίοι αρχαιολόγοι με διεθνή αναγνώριση, ο Χρ. Τσούντας (1857-1934) και ο Κ. Ρωμαίος (1874-1966), είχαν συσχετίσει την κατασκευή των μακεδονικών τάφων με όσα αναφέρονται στους Νόμους του Πλάτωνα, όπως μας επισημαίνει ο κ. Δημακόπουλος, ο οποίος θεωρεί δε ότι ο φιλόσοφος στα χρόνια της ωριμότητάς του φαίνεται να δείχνει μεγάλο ενδιαφέρον για τα οικοδομήματα. Δεν αποκλείει να είχε πάντα μια σχέση με κατασκευαστές κτηρίων, να γνώριζε ανθρώπους της δουλειάς, τεχνίτες οικοδομικών έργων, γιατί στη διαθήκη του, που έχει διασωθεί ολόκληρη στον Διογένη Λαέρτιο ΙΙΙ, 42, σημειώνεται: «Ευκλείδης ο λιθοτόμος οφείλει μοι τρεις μνας».

«Ο Πλάτωνας είχε εκπονήσει μια γεωμετρική κατασκευή, χρησιμοποιώντας το διάγραμμα των επτά ομόκεντρων κύκλων για την παραγωγή του μεικτού στερεού του θαλάμου των μακεδονικών τάφων». Η επιτυχία του σχεδίου αυτού έκανε τον Φίλιππο να νιώθει ότι του οφείλει ιδιαίτερες τιμές. Γι' αυτό όταν πέθανε ο Πλάτων το 347 π.Χ. και το πληροφορήθηκε ύστερα από κάποιες μέρες, οργάνωσε μια επικήδεια τελετή, ένα είδος μνημοσύνου, «επιτιμηθήναι», όπως αναφέρει ειρωνευόμενος τον Φίλιππο ο ιστορικός Θεόπομπος τον 3ο αι. π.Χ. γιατί τίμησε τον Πλάτωνα αντί για την πατρίδα ή κάποιο ηγεμόνα.

Ως τότε, οι μακεδονικοί τάφοι ήταν κιβωτιόσχημοι, δεν ήταν θολωτοί και παρουσίαζαν στατικά προβλήματα. Συνεπώς, αν δεν έδινε τα σχέδια ο Πλάτωνας, ίσως σήμερα να μη θαυμάζαμε τους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας με τις περίφημες ζωγραφικές απεικονίσεις στην πρόσοψη, όπως επίσης της Αμφίπολης, των Λευκαδίων, του Δίου, της Πέλλας και πολλούς ακόμη στους οποίους παρατηρείται η τετραγωνική κάτοψη του θαλάμου (ισοτιμία πλάτους και μήκους).

Όλα τα σενάρια που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο από ειδικούς και μη ειδικούς  - Πώς οι αρχαίοι είχαν «ασφαλίσει» τον τάφο από τις ορέξεις των τυμβωρύχων
 
Από την  μέχρι στιγμής πορεία της ανασκαφής στον Τάφο της Αμφίπολης από πολλούς διατυπώνεται η άποψη ότι ο τάφος πιθανόν να έχει συληθεί.
 
Και αυτό διότι αφ’ ενός μεν δεν έχουν βρεθεί τα κεφάλια των Σφιγγών και αφ’ ετέρου λόγω της ύπαρξης ενός κενού 40 Χ 50 cm στον διαφραγματικό τοίχο που βρέθηκε μετά την αφαίρεση του χώματος που κάλυπτε την είσοδο κάτω από τις Σφίγγες.
 
Όσον αφορά το πρώτο σκέλος, οι Σφίγγες είναι εσκεμμένα ακέφαλες, είτε για λόγους συμβολικούς είτε για άλλους λόγους που αφορούν την ασφάλεια του μνημείου. Το γεγονός ότι δεν βρέθηκαν τα κεφάλια των Σφιγγών, αυτό καθ’ εαυτό  ενισχύει αυτήν την άποψη  μιας και είναι  απίθανο να εκλάπησαν από τυμβωρύχους καθώς αυτοί ενδιαφέρονται αποκλειστικά  και μόνο για πολύτιμα αντικείμενα και είναι λογικό να αγνοούσαν τέτοια ογκώδη και πολύ βαριά αντικείμενα.
 
Όσον αφορά δε το δεύτερο, όπως αναφέρει το empedotimos.blogspot.gr, η ύπαρξη του κενού είναι εσκεμμένη και προβλέφθηκε από τον κατασκευαστή  (εν προκειμένω ο Δεινοκράτης) για λόγους που αφορούν την ασφάλεια του μνημείου.
 
Όπως παρατηρείτε και στις φωτογραφίες η είσοδος του τάφου είναι σε κάποια απόσταση μέσα στον εντυπωσιακό περίβολο των 497 μέτρων. Καθώς λοιπόν από εκεί αρχίζει η κατάβαση μέσω των 13 σκαλοπατιών που έχουν ήδη βρεθεί, φαίνεται ότι τελικά  η είσοδος με τις Σφίγγες βρίσκεται στο επίπεδο της βάσης του περιβόλου.
 
(Αξίζει να σημειωθεί ότι η διεύθυνση της εισόδου δεν είναι επί της ακτίνας του περιβόλου, αλλά έχει πλάγια κατεύθυνση, υπό γωνία προς την ακτίνα. Προφανώς πρέπει να έχει γίνει για λόγους αποπροσανατολισμού των υποψήφιων «εισβολέων», μιας και το πιο πιθανό είναι, κάποιος που βλέπει αυτόν τον κυκλικό τύμβο, να αναζητήσει είσοδο που θα έχει διεύθυνση  προς το  κέντρο του κύκλου και συνεπώς να ανασκάπτει ακολουθώντας την διεύθυνση της ακτίνας και έτσι να αυξηθούν οι πιθανότητες να προσπεράσει την είσοδο του μνημείου ή να επιπέσει στους πλαϊνούς τοίχους της εισόδου καθώς η αναζήτηση του θα γίνεται στα τυφλά)
 
Έτσι λοιπόν σχηματίζεται μια ζώνη πλάτους 2 μέτρων μέσα από τον περίβολο που καλύπτει περιμετρικά τον τάφο και αποτελεί  ένα πρώτο ανάχωμα για τους υποψήφιους τυμβωρύχους.
 
Άρα οποιοσδήποτε θα προσπαθούσε να διεισδύσει στον τάφο από το επίπεδο του περιβόλου, αφού πρώτα έπρεπε να καταστρέψει τον εντυπωσιακό περίβολο από μάρμαρο Θάσου, θα έπρεπε μετά να σκάψει μέσα στο χώμα για να διατρέξει τα 2-3 μέτρα, για να φτάσει σίγουρα στον δεύτερο τοίχο,  ο οποίος μπροστά από την είσοδο των Σφιγγών εμφανίσθηκε ως  προστατευτικός τοίχος  με τους ογκόλιθους,  και ο οποίος  απ’ ό,τι  φαίνεται διατρέχει  περιμετρικά ολόκληρο το μνημείο.
 
Από οποιοδήποτε σημείο υψηλότερο του περιβόλου, οι υποψήφιοι τυμβωρύχοι δεν θα ανακάλυπταν τίποτα καθώς σκάβοντας οριζόντια απλά θα προσπερνούσαν τον τάφο από πάνω, μιας και ο τάφος φαίνεται ότι είναι κάτω από το επίπεδο του περιβόλου.
 
Η μόνη περίπτωση που θα συναντούσαν κάτι θα ήταν οι δύο Σφίγγες, αφού όμως  θα έπρεπε να καταστρέψουν τον προστατευτικό τοίχο στο συγκεκριμένο σημείο, όπως και δυστυχώς συνέβη.
 
Θα συναντούσαν έτσι έναν χωμάτινο τοίχο ο οποίος βρίσκεται  πίσω  από τις Σφίγγες  που σίγουρα θα τους αποθάρρυνε από οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια. Έτσι όπως φαίνεται στην φωτογραφία ο τοίχος είναι φανερό ότι είναι φτιαγμένος από ανθρώπινα χέρια, καθώς το χώμα είναι πιεσμένο και συμπαγές.  Τέτοιο χώμα  υπήρχε άφθονο από τις όχθες του Στρυμόνα το οποίο χρησιμοποίησαν οι  κατασκευαστές για να ασφαλίσουν το μνημείο.
 
Η άποψη ότι πιθανόν ο χώρος να κατακλύστηκε από τις φερτές ύλες του ποταμού Στρυμόνα κατά τις πλημμύρες δεν ευσταθεί διότι  σε τέτοια περίπτωση ο τοίχος δεν θα εμφάνιζε την τέλεια αυτή συμπίεση ούτε βέβαια θα καλυπτόταν όλος ο χώρος του προθαλάμου ασφυκτικά  με χώμα. Ούτε βέβαια οι Σφίγγες θα παρέμεναν έτσι καθαρές και ελεύθερες από χώματα, μιας και αφού τα φερτά υλικά είχαν καλύψει το πίσω μέρος τους σε ύψος που τις ξεπερνούσε, θα έπρεπε να τις είχαν  καλύψει και αυτές. Ο χώρος που βρίσκονται οι δύο Σφίγγες είναι εκπληκτικά καθαρός και τακτοποιημένος (εκτός και αν αποτελεί έργο των αρχαιολόγων, οπότε η πραγματική εικόνα που θα συναντούσαν οι επίδοξοι τυμβωρύχοι θα ήταν ακόμα πιο αποθαρρυντική).
 
Ούτε όμως είναι δυνατόν η επιχωμάτωση όλου του προθαλάμου να συνέβη από κατάρρευση της οροφής, μιας και αυτή βρέθηκε απείραχτη.
Έτσι λοιπόν φαίνεται ότι όλος ο χώρος του προθαλάμου είχε μπαζωθεί επιμελώς από χώμα. Ενδεικτικό της πρόθεσης αυτής των κατασκευαστών είναι ότι δεν υπάρχουν θύρες στην είσοδο, καθώς ο χώρος θα σφραγιζόταν από τον προστατευτικό τοίχο.
 
Όπως βλέπουμε λοιπόν όλος ο χώρος από την είσοδο μέχρι τον διαφραγματικό τοίχο που είναι στο βάθος σε απόσταση 6 μέτρων ήταν γεμάτος από χώμα. Λαμβάνοντας  υπ’ όψιν τις διαστάσεις (3 Χ 4,5 Χ 6) ο υποψήφιος τυμβωρύχος θα συναντούσε ένα συμπαγές όγκο χώματος 81 κυβικών μέτρων που σίγουρα θα ήταν σχεδόν αδύνατο να διαπεράσει.
 
Τι υπάρχει όμως μετά τον διαφραγματικό χώρο που βρίσκεται στο βάθος και στου οποίου το άνω αριστερό άκρο βρέθηκε το άνοιγμα 40 Χ 50 εκ. που κάποιοι φοβούνται ότι αποτελεί έργο τυμβωρύχων που προμηνύει ότι ίσως ο τάφος έχει συληθεί ;
 
Όπως όλα δείχνουν πίσω από τον διαφραγματικό τοίχο υπάρχει άλλος ένας χώρος γεμάτος με χώματα και ίσως ακολουθεί και ένας άλλος χώρος που ίσως να είναι διαδοχικός και να οδηγεί πλέον στον κυρίως τάφο.
Ίσως λοιπόν η κάτοψη του τάφου, όπως συνάγεται από τα παραπάνω, να είναι κάπως έτσι :
 
Κατά τη σφράγιση του τάφου, αφού σφραγίστηκε η θύρα του κυρίως τάφου (Τ2) και ακολούθησε η σφράγιση του θαλάμου Θ2 με την σφράγιση της θύρας Τ1, έπρεπε να υπάρχει ένα άνοιγμα για να γεμίσει ο χώρος Θ2 με χώμα, κατά τα πρότυπα της επιχωμάτωσης του θαλάμου (Θ1), από τους εργάτες που θα βρίσκονταν προφανώς στον θάλαμο Θ1, και αφού γίνει αυτό, να ολοκληρωθεί η σφράγιση του Θ1 με την κατασκευή του προστατευτικού τοίχου και την επιχωμάτωση όλου του χώρου Θ1.
Αυτόν λοιπόν τον σκοπό εξυπηρετεί το περιβόητο άνοιγμα 40 Χ 50 εκ!  Δηλαδή το άνοιγμα αυτό υπάρχει, για να διευκολυνθεί η σφράγιση του μνημείου.
 
Αν υπήρξε αποκόλληση του ογκολίθου  που σκέπαζε το άνοιγμα -είτε λόγω τυμβωρυχίας είτε λόγω αποκόλλησης λόγω γεωλογικών φαινομένων- τότε αυτό πρέπει να βρεθεί στο πίσω μέρος του διαφραγματικού τοίχου , στον χώρο Θ2 (γιατί από ό,τι φαίνεται δεν βρέθηκε στον θάλαμο  Θ1).
 
[Ακόμα και αν πάρουμε την ακραία περίπτωση ότι υπήρξε σύληση τότε :
Αν η υποτιθέμενη σύληση έγινε πριν γεμίσει ο χώρος με χώμα από τις φερτές ύλες, τότε οι τυμβωρύχοι θα έκαναν άνοιγμα  στην βάση του  διαφραγματικού τοίχου  και όχι στο άνω άκρο της κορυφής του, που απέχει πάνω από 3 μέτρα ύψος και μέχρι  το  οποίο θα ήταν αδύνατο να αναρριχηθούν.
 
Αν ο χώρος γέμισε με φερτές ύλες λόγω πλημμυρών, τότε είναι φύσει αδύνατον οι τυμβωρύχοι να είχαν φτάσει μέχρι εκείνο το σημείο αφού ο χώρος θα είχε καλυφθεί με χώμα.]
 
Αν οι παραπάνω συλλογισμοί είναι σωστοί συμπεραίνουμε ότι είναι φύσει αδύνατον ο τάφος να έχει συληθεί, τουλάχιστον κατά το επίπεδο του περιβόλου, όπως επίσης και από οποιοδήποτε σημείο σε ύψος πάνω από το ύψος του περιβόλου οριζοντίως μιας και οι υποψήφιοι τυμβωρύχοι όσο και να έσκαβαν δεν θα συναντούσαν τίποτα.
Με άλλα λόγια  τόσο οριζοντίως όσο και καθέτως, ο τάφος είναι πλήρως ασφαλισμένος.
Κι όμως οι επιστήμονες στην Αμφίπολη δεν προσπαθούν απλά να κρατήσου στεγνό τον τάφο, αλλά να τον σώσουν από μεγάλη καταστροφή λόγω της βροχής.
 
Το μνημείο μπορεί να έμεινε άθικτο επί 23 αιώνες όμως είναι εξαιρετικά εύθραυστο, ειδικά από τη στιγμή που άρχισαν να απομακρύνονται οι τόνοι των χωμάτων που για τους κατασκευαστές του τάφου χρησιμοποιήθηκαν και για τη στήριξή του.Δεν είναι τυχαίο ότι από την πρώτη στιγμή οι επιστήμονες αφαιρώντας τα χώματα φρόντιζαν να ενισχύουν τα τοιχώματα.
 
Οι μακεδονικοί τάφοι είναι κατασκευασμένοι με τρόπο που θυμίζει την κατασκευή μιας καμάρας ή ακόμη και μιας πέτρινης γέφυρας. Οι αρχαίοι κατασκευαστές χρησιμοποιούσαν τα λεγόμενα “κλειδιά” συγκεκριμένες πέτρες δηλαδή που ουσιαστικά έμπαιναν για να συγκρατούν το υπόλοιπο οικοδόμημα και των οποίων η αφαίρεση μπορεί να βάλει σε κίνδυνο την κατασκευή.
 
newsit.gr
 
Ταυτόχρονα η κάλυψη των τάφων με τόνους χωμάτων δεν εξυπηρετούσε μόνο στην απόκρυψη του τάφου αλλά και στο “κλείδωμα” των κατασκευαστικών μερών του.
Το βάρος του χώματος δηλαδή λειτουργούσε για τη συμπίεση πολλές φορές των ογκόλιθων και την συμπλήρωση πιθανών κενών.
 
Κάπως έτσι η σταδιακή αφαίρεση των χωμάτων τόσο από το εσωτερικό του τάφου, όσο και από την οροφή του είναι δυνατό να αλλάξει τις ισορροπίες που έχουν δημιουργηθεί με την πάροδο των αιώνων στη δομή του κτηρίου.
 
Οι ισορροπίες αυτές σε κάποιες περιπτώσεις είναι τόσο λεπτές που αρκεί μια απλή βροχή για να τις αλλάξει με καταστροφικά αποτελέσματα.
Έτσι είναι ενδεικτικό ότι οι επιστήμονες δεν κάλυψαν μόνο εξωτερικά τον τάφο με μουσαμάδες, νάιλον και σακιά ώστε να κρατήσουν τα νερά μακρυά, αλλά φρόντισαν να μην αφαιρέσουν από το εσωτερικό το σύνολο των χωμάτων ώστε να υπάρχει και εκεί στήριξη.
 
Παράλληλα τοποθέτησαν μια σειρά από νέα στηρίγματα σε όλα τα σημεία τόσο για την στήριξη των πλαϊνών τοίχων όσο και για τη στήριξη των ογκόλιθων που σχηματίζουν τη θολωτή οροφή.
 
Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι τα χώματα που κάλυπταν ως το πάνω μέρος τον τάφο πλέον θυμίζουν σκάλα, οι ειδικοί φρόντισαν να δώσουν αυτό το σχήμα ώστε να υπάρχει στήριξη στον εσωτερικό τοίχο, τον δεύτερο μετά εκείνον της εισόδου όπου “στέκουν” οι δύο Σφίγγες.
 
newsit.gr

Στην ανακοίνωσή του το ΥΠΠΟ αφήνει υπονοούμενα ότι ο τάφος μπορεί να είναι ασύλητος - Τα κενά ανάμεσα στους τοίχους σφράγισης υποστηρίζουν οι αρχαιολόγοι ότι μπορεί να είναι μέρος του σχεδιασμού σφράγισης του τύμβου

Συνεχίζονται οι ανασκαφικές εργασίες στον λόφο Καστά, στην Αμφίπολη, από την ΚΗ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων. Με τη αφαίρεση χωμάτων από τον προθάλαμο, στον χώρο πίσω από τον τοίχο των Σφιγγών, αποκαλύφθηκε τμήμα μαρμαροθετημένου δαπέδου, με λευκά, μικρά ακανόνιστα τμήματα μαρμάρου, σε κόκκινο φόντο, σωζόμενο σε εξαιρετικά καλή κατάσταση.

Στο κατώφλι του πρώτου διαφραγματικού τοίχου των Σφιγγών, εντοπίστηκαν επί της νωπογραφίας η οποία το κάλυπτε, ίχνη μπλε χρώματος.

Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι και στους τρεις χώρους , μετά από τον τοίχο σφράγισης, υπάρχει χαλαρή αμμώδης επίχωση, ως το μέγιστο ύψος της θόλου. Οι τρεις χώροι, που δημιουργούνται από την κατασκευή των εγκάρσιων διαφραγματικών τοίχων, κατά μήκος της θόλου, φαίνεται ότι καταχώθηκαν κατά την σφράγιση του ταφικού μνημείου. Οι τοίχοι, εν μέρει, λειτουργούν και ως στοιχεία αντιστήριξης των χαλαρών επιχώσεων. Τόσο το κενό στον εξωτερικό τοίχο σφράγισης όσο και οι οπές στα επόμενα διαφράγματα, που πιθανόν να έχουν προέλθει από αφαίρεση λίθων ή και από μη τοποθέτηση λίθων, φαίνεται ότι αποτελεί μέρος σχεδίου σφράγισης του τάφου. 

Η διαπίστωση, μέχρι σήμερα, ύπαρξης τριών χώρων, κατά μήκος της θόλου, αποτελεί ένα ακόμη ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του μνημείου, το οποίο αποκαλύπτεται στον λόφο Καστά.

Ο πρώτος διαφραγματικός τοίχος, μετά την είσοδο, έχει αποκαλυφθεί μόνον ως το ιωνικό επιστύλιο, το οποίο διακοσμείται με τους οκτάφυλλους ανάγλυφους ρόδακες. Στο ακραίο ανατολικό τμήμα του επιστυλίου εμφανίστηκε το ανώτατο τμήμα πλευρικής παραστάδος. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι λείπει το ακραίο δυτικό τμήμα του επιστυλίου, όπως και οι υπερκείμενοι αυτού λίθοι. Όπως έχουμε ήδη αναφέρει- δελτίο της 25ης Αυγούστου-επί του διαφραγματικού τοίχου θα υπάρχει η είσοδος, η οποία θα οδηγεί στον δεύτερο χώρο του μνημείου. Η μορφή της εισόδου θα αποκαλυφθεί μετά την αφαίρεση των χωμάτων, κατά τις αμέσως επόμενες μέρες.

Τεχνικές εργασίες

Παράλληλα, με την πρόοδο της ανασκαφικής έρευνας, εξελίσσονται, με εντατικούς ρυθμούς, η ολοκλήρωση των εργοταξιακών υποδομών καθώς και η θωράκιση του μνημείου και του ευρύτερου χώρου του, από απρόσμενες καιρικές συνθήκες.

Για την προστασία του μνημείου από την βροχή, εκτός από την κατασκευή του στεγάστρου, το οποίο και ολοκληρώθηκε, ξεκίνησε περιφερειακά του μνημείου, η διαμόρφωση αγωγών απορροής των ομβρίων υδάτων.

Για την αφαίρεση των χαλαρών αμμωδών επιχώσεων απαιτήθηκε δομοστατική και γεωτεχνική μελέτη η οποία περιλαμβάνει:

1. Τον πλήρη εγκιβωτισμό των διαφραγμάτων με ξύλινα στοιχεία.

2. Τη διαμόρφωση “παταριών”, σε ικρίωμα εργασίας βαρέως τύπου, τα οποία επιτρέπουν την υποστήλωση της θόλου, με τη δημιουργία κατάλληλου νάρθηκα και την ομαλή πρόσβαση από χώρο σε χώρο, καθώς και την ασφαλή υλοποίηση της αποχωμάτησης των χώρων.

3. Την ισχυρή αντιστήριξη του δεύτερου διαφραγματικού χώρου για την αντιμετώπιση των ισχυρών ωθήσεων από τις γαίες του επόμενου χώρου. 

4. Την εξωτερική αντιστήριξη της εισόδου με τις Σφίγγες, για την ασφάλεια του διαφράγματος και έδραση αντιστηρικτικών στοιχείων, που ενδεχομένως να απαιτηθούν, κατά την πρόοδο των ανασκαφικών εργασιών. 

protothema.gr

«Από τους 80 μακεδονικούς τάφους που είναι σήμερα γνωστοί, η συντριπτική πλειοψηφία έχει συληθεί», λέει η αρχαιολόγος, Έφη Οικονόμου.

Τρεις βρέθηκαν ασύλητοι, οι δύο από αυτούς βρίσκονται σους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας με κορυφαίο τον τάφο του Φιλίππου Β’.

Από τους γνωστούς μακεδονικούς τάφους «οι 28 φέρουν διάκοσμο που είναι εντυπωσιακό». Την ίδια ελπίδα, τρέφουν οι αρχαιολόγοι για τον Τύμβο Καστά. Να αποκαλύψουν τοιχογραφίες που ίσως «μιλήσουν» για την ταυτότητα του νεκρού.

«Στους μακεδονικούς τάφους δεν υπάρχουν επιγραφές», σημειώνει η κ. Οικονόμου. «Στοιχεία για την ταυτότητα του νεκρού δίνουν συνήθως τα κτερίσματα εφόσον αυτά υπάρχουν».

Το μήνυμα που μεταφέρει το ίδιο το μνημείο απορρέει από την τοπογραφία (σύμφωνα με τις πηγές, οι βασιλιάδες της αρχαίας Μακεδονίας θάβονταν στις Αιγές) και την εικονογραφία του.

«Η εικονογραφία των μακεδονικών τάφων αφορά συνήθως στον κόσμο των ανδρών», επισημαίνει η αρχαιολόγος και προσθέτει.

«Αναφέρεται στις σχέσεις με τους συντρόφους τους ή στις καθημερινές συνήθειες, όπως το κυνήγι. Άλλοτε, παρουσιάζονται οι ίδιοι πολεμιστές ή σε συμπόσιο. Στην περίπτωση αυτή η τοιχογραφία δείχνει ότι ο νεκρός ανήκε στην υψηλή μακεδονική κοινωνία. Στις τοιχογραφίες πρωταγωνιστούν και θέματα που έχουν να κάνουν με την θρησκεία και την μυθολογία».

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

ferriesingreece2

kalimnos

sportpanic03

 

 

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot