Η περιβαλλοντική βόμβα του ΧΥΤΑ
και η ανυπαρξία τοπικής πολιτικής για το περιβάλλον
α. Με αφορμή την παγκόσμια μέρα περιβάλλοντος, μια παλιά καλή συνήθεια της περιόδου της Συμπαράταξης Ελπίδας μας οδηγεί στον ‘’λεγόμενο’’ ΧΥΤΑ Κω. Έχουμε γράψει στον τοπικό τύπο, στον Δήμο και στην Περιφέρεια για την θλιβερή και επικίνδυνη διαχείριση του.
Όλα αυτά τα χρόνια 2009-19 δεν υπήρξε ούτε ένας έλεγχος για την πιστοποίηση της λειτουργίας του! Ο χρόνος ζωής του ήταν 5 χρόνια και βρισκόμαστε στον 10ο χρόνο! Εδώ και 2 χρόνια τα σκουπίδια στοιβάζονται δημιουργώντας 2 λόφους όπως ακριβώς γίνονταν με τους σκουπιδότοπους! Δεν τηρήθηκε καμία από τις δεσμεύσεις που υπήρχαν από τις συμβάσεις κατασκευής του! Το πότε θα λειτουργήσει η επέκταση που είναι υπό κατασκευή με αργούς ρυθμούς είναι ασαφές.
β. Κάθε φορά που επισκεπτόμαστε τον ΧΥΤΑ ο δημοτικός υπάλληλος πρέπει να πάρει τηλ. τον αντιδήμαρχο να μας δώσει άδεια εισόδου! Φέτος αγνοήσαμε αυτό το παράνομο τυπικό. Μπήγαμε από την βόρεια πλευρά όπου η περίφραξη έχει καταρρεύσει (σιγά μη δεν το γνωρίζουν!). Στόχος μας να δούμε που πάνε τα στραγγίσματα των 2 λόφων των σκουπιδιών που αντιστοιχούν στα 2 Κύτταρα. Τα σκουπίδια καθώς σήπονται παράγουν υγρά λύματα με υψηλή περιεκτικότητα σε βαρέα μέταλλα που απαγορεύεται να κατευθυνθούν στον υπόγειο υδάτινο ορίζοντα στον οποίο μπορούν να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη μόλυνση! Τα θαμμένα σκουπίδια στις 2 τάφρους των κυττάρων παράγουν στραγγίδια που έπρεπε να συλλέγονται και να πηγαίνουν στον βιολογικό. Παραμένουν μέσα στην μάζα των θαμμένων σκουπιδιών, διοχετεύονται στον υπόγειο ορίζοντα όπου η μόνωση του πυθμένα έχει καταστραφεί και τα υπόλοιπα θα προκαλέσουν ισχυρές καθιζήσεις που ευχόμαστε να μην είναι κοντά κάποιος από τους 7 εργαζόμενους του χώρου. Είναι μία σεισμική δόνηση που ξέρουμε ότι θα γίνει αλλά δεν μπορούμε να την προβλέψουμε ή γίνεται με την διαφυγή και την μόλυνση του υπογείου υδάτινου ορίζοντα. Παράγεται και βιοαέριο (μεθάνιο CH4 και διοξείδιο του άνθρακα CO2) που δεν πρέπει να διαχέεται στον αέρα αλλά να καίγεται στον ειδικό πυρσό καύσης.
γ. για τα στραγγίδια: η μετατροπή του ΧΥΤΑ Κω σε σκουπιδότοπο έχει το αναμενόμενο αποτέλεσμα με τη ελεύθερη ροή τους στον περιβάλλοντα χώρο και από εκεί στον υπόγειο ορίζοντα και στην ανεξέλικτη μόλυνση..
δ. για τα αέρια λύματα: στην σύμβασης κατασκευής-λειτουργίας ο Δήμος δεσμεύτηκε: Το βιοαέριο να διοχετεύεται στην ελεγχόμενη μονάδα καύσης υψηλής θερμοκρασίας τουλάχιστον 8500 C, που θα έχει εγκατασταθεί σε σταθερό και περιφραγμένο έδαφος. Η μονάδα καύσης του βιοαερίου θα είναι σχεδιασμένη για αυτόματη λειτουργία και παρακολούθηση και για δυσμενείς καιρικές συνθήκες..:’’’ ο πυρσός δούλεψε! Η παραγωγή αερίων μετά τον 2013 προβλέπετε στην μελέτη ότι σταθεροποιείται στα 100μ3/ώρα! Τώρα, το βιοαέριο εκλύεται στην ατμόσφαιρα, κατά παράβαση της νομοθεσίας και της καλής πρακτικής λειτουργίας ενός ΧΥΤΑ και οι εργαζόμενοι στον χώρο πρέπει να ενημερωθούν και να τους παρασχεθούν μέτρα προστασίας.
Σε επόμενη Παράγραφο ο Δήμος δεσμεύτηκε :’’: …γ) μετρήσεις και έλεγχοι οσμών στην περιμετρική ζώνη δ) Μετρήσεις και έλεγχοι απαερίων θορύβου και σκόνης, ε) το σχέδιο λειτουργίας’’.
Οσμές και αέρια ούτε μετρήθηκαν ούτε πλέον μπορούν να μετρηθούν λόγω της κατάρρευσης της βάσης στην όποια ήταν εγκατεστημένοι οι αισθητήρες έλεγχου. Ποιες είναι οι συνέπειες
Χρειάστηκαν 15 χρόνια συζητήσεων, 2 χρόνια για την κατασκευή του, κόστισε 3.5 εκ. ευρώ, ξεκίνησε να λειτουργεί όπως-όπως, πήρε φωτιά 3 φορές, πρόσφερε δωρεάν υπηρεσίες στους κατοίκους και κυρίως στις επιχειρήσεις για 10 χρόνια και ελέω πελατειακών …υποχρεώσεων των δημοτικών αρχών και τώρα έχει τεθεί εκτός λειτουργίας εφ όσον τα εσωτερικά του όργανα (οι μηχανισμοί του) δεν λειτουργούν!
— Ευθύνη του Δήμου μας σε σχέση με τον ΧΥΤΑ ήταν η τήρηση των προβλέψεων σε επίπεδο τεχνικό, οικονομικό, περιβαλλοντικό και εγγράφως έχει δεσμευτεί. Δυστυχώς αποδείχτηκε αναξιόπιστος με ευθύνη των δημοτικών αρχόντων. Η Κως έπρεπε να πρωτοστατεί στην περιβαλλοντική προστασία και όχι να αδιαφορεί προκλητικά. Μετά την αρνητική εμπειρία της διαχείρισης 2009-19 αργά η γρήγορα θα οδηγηθεί στο πέρασμα της αρμοδιότητας στους ιδιώτες χωρίς αυτό να διασφαλίζει την σωστή λειτουργία του όπως αποδεικνύει η ιδιωτική διαχείριση του κέντρου ανακύκλωσης.
ε. τα τελευταία χρόνια υπαρχει μια εκρηκτική μεγέθυνση του τουριστικού κλάδου σε μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες στο νησί μας. Το 2002 το Πανεπιστήμιο Αιγαίου στην μελέτη του φέρουσας ικανότητας του νησιού μας τονίζει την κρισιμότητα επάρκειας των φυσικών και ανθρωπογενών πόρων και επισήμαινε την παραβίαση όλων των κοινά αποδεκτών δεικτών ελέγχου (τουρίστες/κάτοικοι, νερό, χρήση παραλίας, επεξεργασία αποβλήτων ) ! Για τι συνεχίζεται και που στηρίζεται αυτή η επιδοτούμενη συνεχής επέκταση του τουριστικού τομέα; Είναι απογοητευτικό που δεν ακούγεται φωνή αυτοσυγκράτησης και μέτρου! Ούτε πάνω ούτε κάτω! ούτε δεξιά, αλλά ούτε και αριστερά!
Η 5 Ιουνίου μας θυμίζει την ανάγκη μεγάλων αλλαγών στην δημοτική πολιτική που πρέπει να γίνουν στο νησί μας.
Κ. Κωστογλάκης, Ν. Μυλωνάς