Ρυθμίσεις που διασφαλίζουν την κυβερνησιμότητα των δήμων και των Περιφερειών και άλλες διατάξεις που φέρνουν αλλαγές στον «Κλεισθένη» περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το διϋπουργικό νομοσχέδιο που τέθηκε το βράδυ της Τρίτης σε δημόσια διαβούλευση (www.opengov.gr) και αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή την Παρασκευή.

Το νομοσχέδιο που φέρει τον τίτλο «Επείγουσες ρυθμίσεις των Υπουργείων Εσωτερικών, Παιδείας και Θρησκευμάτων, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Δικαιοσύνης, Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τουρισμού» θα συζητηθεί στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής με τη διαδικασία του επείγοντος την προσεχή Δευτέρα και την Τρίτη, ενώ στην Ολομέλεια θα εισαχθεί προς ψήφιση την προσεχή Τετάρτη και Πέμπτη.

Το νομοσχέδιο δίνει τη δυνατότητα σε δύο ή περισσότερες δημοτικές ή περιφερειακές παρατάξεις να συμπράξουν, υπό την προϋπόθεση ότι μια από αυτές είναι η παράταξη του δημάρχου ή του περιφερειάρχη αντίστοιχα. Η νέα παράταξη θα λειτουργεί ως ενιαία και λογίζεται ως η παράταξη με την οποία έχει εκλεγεί ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης για να καταστεί εφικτή η συγκρότηση των συλλογικών οργάνων, διατηρώντας ταυτόχρονα την αυτοτέλεια κάθε μιας από αυτές.

Ορίζεται, επίσης, ότι η πλειοψηφία των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής προέρχεται από τον συνδυασμό με τον οποίο εξελέγη ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης, ενώ εισάγονται ρυθμίσεις ώστε να διασφαλιστεί ότι από τον συνδυασμό του δημάρχου ή του περιφερειάρχη θα προέρχεται η πλειοψηφία των διοικητικών συμβουλίων των νομικών προσώπων των δήμων και των Περιφερειών, συμπεριλαμβανομένων των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης.

Οι ρυθμίσεις κρίθηκαν αναγκαίες για να διασφαλιστεί η κυβερνησιμότητα στους 231 δήμους και στις επτά Περιφέρειες, όπου λόγω της απλής αναλογικής των τελευταίων αυτοδιοικητικών εκλογών, οι εκλεγμένοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες δεν διαθέτουν την πλειοψηφία στα δημοτικά - περιφερειακά συμβούλια, καθώς δεν εξασφάλισαν από την Α' Κυριακή τουλάχιστον 50%.
Εισάγεται νέα διαδικασία ψήφισης του προϋπολογισμού των δήμων και των Περιφερειών, καθώς και του τεχνικού προγράμματος, του επιχειρησιακού προγράμματος, του προγράμματος αξιοποίησης της περιουσίας και του ορισμού φόρων, τελών και εισφορών. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις οι αντιπολιτευόμενες παρατάξεις μπορούν να καταθέσουν εναλλακτικές προτάσεις, οι οποίες συζητούνται και ψηφίζονται παράλληλα με την πρόταση του δημάρχου ή του περιφερειάρχη και εγκρίνεται η πρόταση που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου.

Σειρά από αρμοδιότητες των δημοτικών και περιφερειακών συμβουλίων μεταφέρονται στην Οικονομική Επιτροπή προς άμεση λήψη αποφάσεων. Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται ότι η μεταφορά κρίνεται σκόπιμη γιατί συμβάλλει αποφασιστικά στην εύρυθμη λειτουργία των δήμων και των Περιφερειών, στην ταχύτητα λήψης αποφάσεων και εξασφαλίζει παράλληλα πως τα συμβούλια θα ασχολούνται με θέματα μείζονος σημασίας για τη διοίκηση των δήμων και των Περιφερειών.

Μειώνεται η θητεία των αντιπεριφερειαρχών και των αντιδημάρχων σε ένα έτος, ενώ δίνεται η δυνατότητα αιτιολογημένης αντικατάστασής τους μετά την πάροδο έξι μηνών από τον ορισμό τους.

Καταργείται ο θεσμός του Δημοτικού και Περιφερειακού Διαμεσολαβητή, που προβλέπει ο «Κλεισθένης» και επανέρχεται σε ισχύ ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης και ο Περιφερειακός Συμπαραστάτης του Πολίτη και της Επιχείρησης αντίστοιχα που θεσμοθετήθηκαν με τον «Καλλικράτη».

Ρύθμιση για διοριστέους της 3Κ/2018
Για όσους περιλαμβάνονται στους τελικούς πίνακες διοριστέων της προκήρυξης 3Κ/2018 για τις ανταποδοτικές υπηρεσίες των δήμων και μεταγενέστερων προκηρύξεων, ορίζεται ότι απαιτείται τα προσόντα διορισμού να συντρέχουν κατά τον χρόνο λήξης της προθεσμίας υποβολής αιτήσεων. Η διάταξη αυτή κρίθηκε σκόπιμη διότι για αρκετές περιπτώσεις διοριστέων της εν λόγω προκήρυξης ορισμένα προσόντα διορισμού που ίσχυαν κατά την υποβολή των αιτήσεων μέχρι τον τελικό διορισμό είχαν παύσει -π.χ. ανήλικα τέκνα που στο μεταξύ ενηλικιώθηκαν.

Οι αλλαγές στο πρόγραμμα «Κλεισθένης», που θα διασφαλίζουν την κυβερνησιμότητα των ΟΤΑ, βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνάντησης του Τάκη Θεοδωρικάκου με τον Κώστα Μπακογιάννη, με τον οποίο άνοιξε ο κύκλος συναντήσεων του νέου υπουργού Εσωτερικών με αιρετούς και θεσμικούς εκπροσώπους της αυτοδιοίκησης.
Με τον περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας και εκλεγμένο δήμαρχο Αθηναίων, ο κ. Θεοδωρικάκος είχε συνάντηση σήμερα το πρωί, διάρκειας μίας ώρας, ενώ στις 15:00 συναντάται με τον δήμαρχο Πειραιά Γιάννη Μώραλη και στις 18:00 με τον πρόεδρο της ΚΕΔΕ και εκλεγμένο περιφερειάρχη Αττικής Γιώργο Πατούλη.

Σε δηλώσεις του ο κ. Θεοδωρικάκος προανήγγειλε ότι άμεσα θα υπάρξει νομοθετική παρέμβαση, ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που προκύπτουν στη λειτουργία των δήμων και των περιφερειών, λόγω της απλής αναλογικής που εφαρμόστηκε στις τελευταίες αυτοδιοικητικές εκλογές. Για το θέμα αυτό, ο νέος υπουργός αναμένεται το επόμενο διάστημα να έχει σειρά επαφών και με άλλα στελέχη της αυτοδιοίκησης ανεξαρτήτου κομματικής προέλευσης.
Ο ίδιος τόνισε ότι επιλογή της κυβέρνησης είναι «να στηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις την Τοπική Αυτοδιοίκηση, να βοηθήσουμε να υπάρχει πολύ καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών, να υπάρξουν πολύ καλύτερες υποδομές, με βασικό στόχο πάντοτε την ποιότητα ζωής των πολιτών και τη συμμετοχή τους».

Για μία «πάρα πολύ μεγάλη ευκαιρία να απελευθερώσουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση από τα δεσμά του κρατισμού και του κομματισμού», έκανε λόγο, από την πλευρά του, ο κ. Μπακογιάννης, ο οποίος πρόσθεσε: «το στοίχημα είναι η εξαιρετική συνεργασία για να μπορέσουμε να γυρίσουμε το κράτος ανάποδα και κυρίως να δώσουμε πραγματικές λύσεις σε πραγματικά προβλήματα, για να τιμήσουμε την εμπιστοσύνη των πολιτών».

Αύριο, ο κ. Θεοδωρικάκος θα μεταβεί στη Θεσσαλονίκη για την τελετή παράδοσης στον υφυπουργό, αρμόδιο για θέματα Μακεδονίας – Θράκης, Θεόδωρο Καράογλου και στη συνέχεια θα έχει συνάντηση με τον εκλεγμένο δήμαρχο Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνο Ζέρβα. Εντός της εβδομάδος, αναμένεται να έχει σύσκεψη με τους 13 εκλεγμένους περιφερειάρχες.

 https://www.newsit.gr/

Έχοντας μπει στην τελική ευθεία για τις αυτοδιοικητικές εκλογές, είναι απαραίτητο να τονισθούν οι μεταβολές που αναδιατάσσουν το έως σήμερα ,γνωστό, <<καλλικρατικό >> τοπίο με τα ακραία Δημαρχοκεντρικά και συνεπώς προσωποκεντρικά χαρακτηριστικά.

Οι αλλαγές αυτές αναμένεται να διαμορφώσουν μια ,,νέα τάξη πραγμάτων,, όχι μόνο σε επίπεδο οργανωτικής ,διοικητικής και επιχειρησιακής δραστηριότητας ,αλλά και σε επίπεδο πολιτικής στρατηγικής και συμπεριφοράς από πλευράς των αιρετών οργάνων των ΟΤΑ και των πολιτών,τόσο πριν όσο και μετά τις εκλογές.

Στο πλαίσιο αυτό ,επιχειρείται στην παρακάτω ανάλυση, να δοθεί η δυνατότητα στα αιρετά στελέχη και κυρίως στους πολίτες ,να αποκτήσουν μια όσο το δυνατόν πιο πλήρη άποψη για το περιεχόμενο των ρυθμίσεων που θα καθορίσουν το αυτοδιοικητικό γίγνεσθαι το επόμενο διάστημα.

-Εκλογικό σύστημα απλής αναλογικής.

Απλό παράδειγμα ,ας υποθέσουμε ότι τα έγκυρα ψηφοδέλτια στο Δήμο είναι 18000 διαιρούμε με το 33 (αριθμός δημοτικών συμβούλων) και προκύπτει το μέτρο ,545 .

Ανάλογα με τον αριθμό των έγκυρων κάθε παράταξης προκύπτει ο αριθμός των συμβούλων

Κάθε παράταξης .Η κατανομή όλων γίνεται από τον πρώτο γύρο των εκλογών ,σε πιθανό δευτερο γύρο εκλέγεται μόνο ο Δήμαρχος από τις δύο πρώτες παρατάξεις, τυχόν αδιάθετες έδρες κατανέμονται με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα.

-Ορισμός αντιδημάρχων από όλες τις δημοτικές παρατάξεις με έγκριση του ορισμού από την πλειοψηφία των συμβούλων της παράταξης στην οποία ανήκει ο οριζόμενος αντιδήμαρχος.

-Ενταξη δημοτικών συμβούλων σ,άλλη παράταξη απ, αυτήν που εκλέχτηκαν .

Δημοτικός σύμβουλος που ανεξαρτητοποιείται ή διαγράφεται από την παράταξη που εκλέχτηκε μπορεί να ενταχθεί σε άλλη παράταξη με απλή διαδικασία και με προυπόθεση να εγκρίνουν τα 2/3 τουλάχιστον των συμβούλων της παράταξης στην οποία προσχωρεί (Παράταξη με 3 μέλη και άνω) και από όλα τα μέλη με λιγότερα από 3 μέλη.ΕΠΙ ΠΛΕΟΝ ΘΕΣΜΟΘΕΤΕΙΤΑΙ Η ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΥΠΆΡΧΟΥΣΕΣ ΠΑΡΑΤΑΞΕΙΣ ΝΑ ΣΥΝΕΝΩΝΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ ΝΕΑ ΠΑΡΑΤΑΞΗ.

-Επιχειρείται η ενίσχυση των (Φ.Ο.Δ.Σ.Α) φορέων διαχείρισης στερεών αποβλήτων με τη θέσπιση νέων κανόνων λειτουργίας σε πλήρη εναρμόνιση με το κοινοτικό και συνταγματικό περιβαλλοντικό κεκτημένο .

-Η συζήτηση και η ψήφιση του προϋπολογισμού διεξάγεται αναλυτικά μέχρι τεταρτοψήφιου κωδικού αριθμού εσόδων και δαπανών και αναπτύξεων αυτού, επί της εισήγησης της οικονομικής επιτροπής και επί εναλλακτικών προτάσεων. Έγκυρες θεωρούνται οι ψήφοι υπέρ συγκεκριμένης πρότασης, είτε υπέρ της κατατεθείσας από την οικονομική επιτροπή είτε υπέρ εναλλακτικών προτάσεων, που κατατίθενται . Οι λευκές ψήφοι δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της πλειοψηφίας.

-Άρθρο 183

Συμμετοχή Ο.Τ.Α. α΄ και β΄ βαθμού σε νομικά πρόσωπα με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών κοινής ωφέλειας ή την αξιοποίηση δημόσιων αγαθών.

-Άρθρο 91

Συγκρότηση διοικήσεων νομικών προσώπων των δήμων

το σύνολο των μελών ορίζεται, με ψηφοφορία, από το δημοτικό συμβούλιο

Η ΔΕΥΑΚ

διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο, που αποτελείται από τον δήμαρχο ή τον οριζόμενο από αυτόν σύμβουλο ως Πρόεδρο, έναν (1) ακόμη αιρετό εκπρόσωπο που ορίζεται με απόφαση του δημάρχου και πέντε (5) έως εννέα(9) ακόμη αιρετούς εκπροσώπους του δήμου, που ορίζονται με απόφαση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου.

Πλέον των αιρετών εκπροσώπων του δήμου, ένα (1) μέλος ως εκπρόσω-

πος των εργαζομένων στην επιχείρηση, και ένα (1) μέλος ως εκπρόσωπος περιβαλλοντικού ή κοινωνικού φορέα της περιοχής.

Κοινότητες.
-Διαχωρισμός κατάρτισης συνδυασμών για εκλογή Δημάρχου-Δ.Σ και προέδρων-συμβουλίων κοινότητας .Δηλαδή ενώ με τον <<ΚΑΛΛΙΚΡΆΤΗ >> κάθε συνδυασμός έπρεπε να περιλαμβάνει στη δήλωση κατάρτισής του τον υποψήφιο Δήμαρχο το ΔΣ και τα όργανα των κοινοτήτων με τον <<ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ>> η δήλωση κατάρτισης του δημοτικού συνδυασμού δεν περιλαμβάνει τους προέδρους και συμβούλους των κοινοτήτων. Ξεχωριστά ψηφοδέλτια ξεχωριστές καλπες.

- Ο Πρόεδρος Συμμετέχει στις συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου, στις οποίες καλείται υποχρεωτικά με δικαίωμα ψήφου, όταν στην ημερήσια διάταξη περιλαμβάνεται θέμα που αφορά ειδικά την αντίστοιχη κοινότητα

- Εκτός αυτού, επιχειρείται μια σημαντική παρέμβαση τόνωσης της λειτουργίας των κοινοτήτων, με την μεταφορά αρμοδιοτήτων σε συνδυασμό με τον επιμερισμό ποσοστού από τους αναπτυξιακούς ΚΑΠ, για την εκτέλεση μικρών εργασιών που μπορεί να απαιτηθούν σε μια κοινότητα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΚΙΣΗ.

Με δεδομένο ότι δεν υπάρχει πλαφόν εισόδου στο Δημοτικό Συμβούλιο μπορούν 34 πολίτες(πάντα 40% γυναίκες) να κάνουν ψηφοδέλτιο για το Δήμο και να εκπροσωπηθούν στο Δ.Σ με περίπου 550-600 έγκυρα ψηφοδέλτια. Για δε τις κοινότητες με 7 (πλήν Καρδάμαινας 5) και στην πόλη 11. Με βάση τις δυνατότητες που περιγράφηκαν παραπάνω, καθώς και πολλές άλλες , για τις κοινότητες ,πολίτες μπορούν να πάρουν μικρές έστω αρμοδιότητες στα χέρια τους για το χωριό τους και να έχουν λόγο και ψήφο στο Δ.Σ . Τα κοινοτικά συμβούλια μπορούν να έχουν αυτονομία και να πάψουν να αποτελούν το μακρύ χέρι και ψηφοθηρικούς μηχανισμούς του εκάστοτε Δημάρχου.

Η σύνθεση των διοικητικών συμβουλίων των νομικών προσώπων ,ο τρόπος στελέχωσής τους ,η ψήφιση των προϋπολογισμών και του ΠΕΕ ,παίρνουν πιο συλλογική μορφή.

Το Δημαρχοκεντρικό σύστημα παραμένει ισχυρό σε ό,τι αφορά τις αρμοδιότητες.

Ο νέος Νόμος προβλέπει ουσιαστικά τη μεγαλύτερη πρόσδεση της αυτοδιοίκησης με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, τη συμβολή τους στην διαμόρφωση «φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος», μέσα από παραχωρήσεις δημοτικής περιουσίας και γης, στους επιχειρηματικούς ομίλους. Ενισχύει την ανταποδοτικότητα υπηρεσιών , προβλέπει την επιχειρηματικότητα των ίδιων των Ο.Τ.Α., με την συμμετοχή τους σε σχήματα όπως η Σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ)

Η Μείωση της κρατικής χρηματοδότησης προς την τοπική αυτοδιοίκηση στη διάρκεια των μνημονίων μεταφράζεται σε μεγαλύτερη οικονομική συμμετοχή των δημοτών και εμπορευματοποίηση των λαϊκών αναγκών για τις παροχές των δήμων.

Η αυτοδιοίκηση ελέγχεται ακόμα πιο στενά και μέσω της νομοθέτησης σειράς οργάνων ελέγχου, όπως ο «επόπτης ΟΤΑ», η «αυτοτελής υπηρεσία εποπτείας ΟΤΑ», το «συμβούλιο εποπτών», η «επιτροπή συντονισμού και ελέγχου εποπτείας ΟΤΑ»

Με βάση όλα τα παραπάνω τα πολιτικά χαρακτηριστικά και τα προγράμματα των παρατάξεων , καθώς και η σύνθεση του νέου Δ.Σ και των τοπικών συμβουλίων θα αμβλύνουν ή θα επιτείνουν τις κατ, ουσίαν συνεχιζόμενες ισχυρές μνημονιακές πιέσεις.

*είναι ιδρυτικό μέλος και εκλεγμένο μέλος του πρώτου Δ.Σ του Ελληνικού Δικτύου φίλοι της φύσης.Ενεργό μέλος του Δ.Σ του αγροτικού συλλόγου ΚωΠρώην Δ. Σύμβουλος με τη Σ.Ελπίδας.

Νέα δεδομένα για τους υποψηφίους στις επικείμενες δημοτικές και περιφερειακές εκλογές δημιουργεί αναφορά του γραμματέα του ΣΥΡΙΖΑ Π.Σκουρλέτης κατά τη διάρκεια  συνέντευξής του στην ΕΡΤ.

Συγκεκριμένα, όπως είπε ο κ. Σκουρλέτης, ο αριθμός των υποψηφίων δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων, «μετά από πίεση της ΚΕΔΕ, συμφωνήθηκε θα είναι από +30% (σ.σ. που προβλέπει ο «Κλεισθένης») σε +40%» από τον συνολικό αριθμό των συμβούλων που θα εκλεγούν. Πηγές του υπουργείου Εσωτερικών που μίλησαν στην aftodioikisi.gr άφηναν ανοιχτό το συγκεκριμένο ενδεχόμενο, τονίζοντας ότι «όλα βρίσκονται σε διαβούλευση».

Υπενθυμίζεται ότι ο υπουργός Εσωτερικών Α.Χαρίτσης είχε προαναγγείλει στο συνέδριο της ΚΕΔΕ τον περασμένο Δεκέμβριο και επανέλαβε πριν από τρεις εβδομάδες σε συνάντησή του με δημοσιογράφους ότι ένας συνδυασμός θα μπορεί να έχει αριθμό υποψηφίων δημοτικών ή περιφερειακών συμβούλων αυξημένο κατά 50% του συνόλου των συμβούλων.

https://www.aftodioikisi.gr/

Πλήρη αλλαγή σκηνικού στον τρόπο ανάδειξης τοπικών αρχών έχει φέρει το νέο θεσμικό πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης «Κλεισθένης 1». Με την απλή αναλογική ως εκλογικό σύστημα αλλάζει ριζικά η κατανομή εδρών στα δημοτικά και στα περιφερειακά συμβούλια, ωθώντας τις παρατάξεις σε συνεργασίες και προγραμματικές συγκλίσεις καθώς καθίσταται πολύ πιο δύσκολη η αυτοδυναμία.

Οι έδρες των αυτοδιοικητικών συμβουλίων θα κατανέμονται αναλογικά με βάση τις ψήφους που συγκεντρώνει κάθε συνδυασμός στον πρώτο γύρο. Τυχόν αδιάθετες έδρες θα κατανέμονται με βάση τα αχρησιμοποίητα υπόλοιπα. Σε περίπτωση που ένας συνδυασμός λάβει ποσοστό πάνω από το 50% κατά τον α’ γύρο τότε θα έχει την απόλυτη πλειοψηφία στο συμβούλιο και δεν θα απαιτηθεί νέα διαδικασία για την εκλογή Δημάρχου. Σε αντίθετη περίπτωση θα υπάρξει επαναληπτική διαδικασία, για την εκλογή μόνο του Δημάρχου, ανάμεσα στους επικεφαλής των δύο πρώτων συνδυασμών. Σημειώνεται ότι, το σύστημα της απλής αναλογικής εφαρμόζεται και στην κατανομή των εδρών των συμβούλων των Κοινοτήτων άνω των 300 κατοίκων. Υπενθυμίζεται ότι για τις τοπικές κοινότητες εισάγεται νέα κάλπη -τρίτη για τους εκλογείς, μαζί με αυτές για δήμους και περιφέρειες.

Όσον αφορά την διάρκεια των θητειών, επανέρχεται η 4ετία, αρχόμενη από 1η Ιανουαρίου με λήξη 31 Δεκεμβρίου του 4ου έτους, ενώ για την πρώτη εφαρμογή -δηλαδή τις αυτοδιοικητικές εκλογές του Μαΐου του 2019- ο πρώτος γύρος της εκλογικής διαδικασίας θα διεξαχθεί την Κυριακή κατά την οποία διενεργείται η ψηφοφορία για την εκλογή των αντιπροσώπων της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του έτους 2019, με εγκατάσταση των νέων αρχών την 1η Σεπτεµβρίου 2019 και θητεία έως την 31η Δεκεµβρίου 2023.

Λόγω απλής αναλογικής προβλέπεται επίσης ότι αντιδήμαρχοι μπορούν πλέον να οριστούν δημοτικοί σύμβουλοι όχι μόνο από την παράταξη του δημάρχου, όπως γινόταν μέχρι τώρα, αλλά από όλες τις δημοτικές παρατάξεις, με έγκριση του ορισμού από την πλειοψηφία των συμβούλων της παράταξης στην οποία ανήκει ο οριζόμενος αντιδήμαρχος, εφ’ όσον η παράταξη αυτή αριθμεί πάνω από 2 μέλη. Επίσης, αναμορφώνεται ο αριθμός των αντιδημάρχων με βάση τον πληθυσμό του δήμου, ενώ προβλέπεται αύξηση του αριθμού των αντιδημάρχων σε δήμους που προήλθαν από συνένωση, ανάλογα με τον αριθμό των δημοτικών ενοτήτων.

Οικονομικές Επιτροπές

Προβλέπεται η δυνατότητα μεταβίβασης αρμοδιοτήτων του Δημοτικού Συμβουλίου και στην Οικονομική Επιτροπή εκτός από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής. Σε αμφότερες της Επιτροπές, πέρα από τον δήμαρχο, προβλέπεται η συμμετοχή και δύο αντιδημάρχων (αντί ενός) ως μελών. Η αύξηση έχει στόχο να ενισχυθεί, προς όφελος της καλής και αποτελεσματικής λειτουργίας του οργάνου, η σύνδεση ανάμεσα στο κυρίαρχο και αποφασιστικό όργανο του δήμου, το δημοτικό συμβούλιο, και τα εκτελεστικά όργανα του δήμου που είναι επιφορτισμένα με την καθημερινή διοίκηση των υποθέσεων και των υπηρεσιών του.

Παρατάξεις

Σε αντίθεση με το ισχύον καθεστώς, ο «Κλεισθένης» παρέχει τη δυνατότητα σε δημοτικό σύμβουλο που ανεξαρτητοποιείται ή διαγράφεται από την παράταξη με την οποία εκλέχθηκε, να ενταχθεί σε άλλη παράταξη – με σχετική δήλωσή του προς το προεδρείο του Δ.Σ., η οποία υπογράφεται από το ίδιο και τα 2/3 τουλάχιστον των μελών της παράταξης στην οποία προσχωρεί, εφόσον αυτή έχει περισσότερα από 3 μέλη ή από όλα τα μέλη, εφ’ όσον αυτή έχει λιγότερα από 3 μέλη. Επιπλέον, θεσμοθετείται η δυνατότατα στις υπάρχουσες παρατάξεις να συνενώνονται και να δημιουργούν νέα παράταξη.

Κοινότητες

Με τον «Κλεισθένη» καταργείται η έννοια των δημοτικών και τοπικών κοινοτήτων -όπως ίσχυε με τον «Καλλικράτη»- οι οποίες αντικαθίστανται με Κοινότητες ανεξαρτήτως πληθυσμού. Επιπλέον και σε ότι αφορά τη διοίκηση τους, οι Κοινότητες διακρίνονται με βάση τον πληθυσμό που έχουν και αν αυτός υπερβαίνει ή όχι τους 300 κατοίκους. Έτσι, πλέον τα όργανά διοίκησης των κοινοτήτων είναι ο Πρόεδρος της Κοινότητας και το Συμβούλιο Κοινότητας (σε κοινότητες άνω των 300 κατοίκων). Σημαντικές αλλαγές που επέρχονται επίσης στο σύστημα διοίκησης και λειτουργίας των Κοινοτήτων, είναι ότι:
• ο θεσμός των συνελεύσεων κατοίκων επεκτείνεται σε όλες τις κοινότητες ενός Δήμου και δεν αφορά μόνο τις τοπικές κοινότητες έως 2.000 κατοίκους, όπως ίσχυε με τον «Καλλικράτη».
• καθιερώνεται η δυνατότητα σύγκλησης του συμβουλίου της Κοινότητας όποτε το ζητήσει το 1/3 τουλάχιστον των μελών του, καθώς και όταν το ζητήσουν τουλάχιστον 100 κάτοικοι της Κοινότητας με γραπτή αίτηση τους.
• παρέχεται η δυνατότητα στο Δ.Σ. και στο Δήμαρχο να μεταβιβάζουν με αποφάσεις τους συγκεκριμένες αρμοδιότητές τους στους προέδρους ή στα συμβούλια των Κοινοτήτων.

Ψήφιση προϋπολογισμού

Η σχετική συζήτηση και ψηφοφορία διεξάγεται αναλυτικά μέχρι τεταρτοψήφιου κωδικού αριθμού εσόδων και δαπανών και τυχόν αναπτύξεων αυτού, επί της εισήγησης της οικονομικής επιτροπής και επί εναλλακτικών προτάσεων. Διευκρινίζεται ότι συζητούνται και ψηφίζονται χωριστά, όχι το σύνολο των κωδικών αριθμών, αλλά μόνο εκείνοι για τους οποίους υπάρχουν διαφωνίες και έχουν κατατεθεί εναλλακτικές προτάσεις. Οι τυχόν εναλλακτικές προτάσεις κατατίθενται είτε στην οικονομική επιτροπή κατά το στάδιο σύνταξης του σχεδίου του προϋπολογισμού, είτε στο δημοτικό συμβούλιο κατά την πρώτη συζήτηση επ’ αυτού.

Στην σχετική ψηφοφορία που ακολουθεί τη συζήτηση, έγκυρες θεωρούνται οι ψήφοι είτε υπέρ της κατατεθείσας από την οικονομική επιτροπή είτε υπέρ εναλλακτικών προτάσεων, ενώ οι λευκές ψήφοι δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό της πλειοψηφίας. Σε περίπτωση που καμία πρόταση δεν συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του δημοτικού συμβουλίου, τότε η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μεταξύ των δύο πρώτων σε ψήφους προτάσεων.

Συνοπτική κατάσταση της απόφασης έγκρισης του προϋπολογισμού του δήμου αναρτάται στην ιστοσελίδα του οικείου δήμου ενώ προβλέπεται και η δημοσίευσή του σε 1 τουλάχιστον ημερήσια ή εβδομαδιαία εφημερίδα τοπικής εμβέλειας.

Πρόγραμμα τεχνικών έργων

Επιλέγεται η συζήτηση και ψήφιση του Τεχνικού προγράμματος να γίνεται ανά έργο στη βάση των προτάσεων που κατατίθενται. Από τις προτάσεις που θα κατατεθούν κατά τη συζήτηση του Τεχνικού Προγράμματος, αυτή που θα συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του Δημοτικού Συμβουλίου θα αποτελέσει και το εγκεκριμένο έργο του προς ψήφιση Τεχνικού Προγράμματος.

Αρμοδιότητες

Ενισχύεται ο λόγος της Αυτοδιοίκησης στο νομοθετικό έργο, καθώς θα συμμετέχει σε (προς σύσταση) Μόνιμη Επιτροπή Ελέγχου Αρμοδιοτήτων Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με αντικείμενο τον διαρκή έλεγχο, την εποπτεία και την παροχή γνώμης για κάθε ζήτημα σχετικό με τη μεταβολή του νομοθετικού πλαισίου καθορισμού των αρμοδιοτήτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και της κατανομής αρμοδιοτήτων μεταξύ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, της Κεντρικής Διοίκησης και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. Μεταξύ άλλων, στόχος είναι και η αποφυγή της πολυνομίας που ταλανίζει την Αυτοδιοίκηση.

Συμμετοχή των γυναικών

Σε ποσοστό τουλάχιστον 40% από κάθε φύλο πρέπει να ανέρχεται ο αριθμός των υποψήφιων δημοτικών συμβούλων κάθε συνδυασμού. Μέχρι πρότινος η συγκεκριμένη ποσόστωση ήταν στο 1/3 του συνολικού αριθμού των μελών του συμβουλίου.

Εποπτεία

Το πλαίσιο για την εποπτεία των ΟΤΑ αποτελεί ένα ακόμα πεδίο όπου με τον «Κλεισθένη» επέρχονται θεσμικές τροποποιήσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν την απόσπαση της σχετικής αρμοδιότητας από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και την ανάθεσή της στις Αυτοτελείς Υπηρεσίες Εποπτείας ΟΤΑ -7 συνολικά- οι οποίες θα υπάγονται απευθείας στον Υπουργό Εσωτερικών. Ταυτόχρονα ο ελεγκτής νομιμότητας αντικαθίσταται από τον Επόπτη ΟΤΑ και αναπροσδιορίζεται το είδος των συλλογικών αποφάσεων που θα υποβάλλονται σε υποχρεωτικό έλεγχο νομιμότητας.

Επιτροπή διαβούλευσης

Η συγκρότηση της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης καθίσταται πλέον υποχρεωτική σε Δήμους με πληθυσμό άνω των 5.000 κατοίκων -αντί των 10.000 κατοίκων που προέβλεπε ο «Καλλικράτης»- ενώ παράλληλα τροποποιούνται διατάξεις σχετικά με τη σύνθεσή της όσον αφορά τη συμμετοχή δημοτών, προστίθενται νέες αρμοδιότητες και ορίζεται ότι οι αποφάσεις της Επιτροπής εισάγονται υποχρεωτικά προς συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο μέσα σ’ ένα μήνα από τη λήψη τους.

Δημοτικά Δημοψηφίσματα

Αντικείμενο δημοτικού δημοψηφίσματος μπορεί να αποτελέσει κάθε θέμα, ακόμη και αν δεν υπάγεται στην αρμοδιότητα των ΟΤΑ, πλην ζητημάτων που σχετίζονται με την εθνική ασφάλεια, την εξωτερική ή μεταναστευτική πολιτική, την ερμηνεία και εφαρμογή διεθνών συνθηκών, τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και λατρείας, τη δημοσιονομική διαχείριση των ΟΤΑ, την επιβολή τελών και τη διοικητική διαίρεση της χώρας. Την πρωτοβουλία για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος δικαιούται να αναλάβει το αρμόδιο Δημοτικό, μετά από απόφαση της πλειοψηφίας των 2/3 των μελών του, είτε μετά από αίτηση του 10% τουλάχιστον των εγγεγραμμένων εκλογέων του οικείου Δήμου.

Δημοτικός Διαμεσολαβητής

Καθιερώνεται ο θεσμός του Δημοτικού Διαμεσολαβητή ο οποίος επιλέγεται για 5ετή θητεία (με δυνατότητα ανανέωσης για 1 φορά) κατόπιν προκήρυξης του Δημάρχου. Ο νέος θεσμός έχει ως κύρια αποστολή την καταπολέμηση φαινομένων κακοδιοίκησης στους ΟΤΑ. Οι Δημοτικοί Διαμεσολαβητές ανέρχονται συνολικά σε 58 ανά τη χώρα.

Κατηγοριοποίηση δήμων

Με τον «Κλεισθένη» οι δήμοι διακρίνονται σε έξι κατηγορίες, με βάση τον πληθυσμό τους, τα ιδιαίτερα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά τους, τα βασικά χαρακτηριστικά της οικονομικής δραστηριότητας εντός των ορίων τους, το βαθμό αστικοποίησής τους, την ένταξή τους ή μη σε ευρύτερα πολεοδομικά συγκροτήματα μητροπολιτικού χαρακτήρα και τη θέση τους στη διοικητική διαίρεση της χώρας.

Οι κατηγορίες είναι οι εξής:

α) Δήμοι μητροπολιτικών κέντρων. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όλοι οι δήμοι των πολεοδομικών συγκροτημάτων της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.

β) Μεγάλοι ηπειρωτικοί δήμοι και πρωτεύουσες νομών με πληθυσμό άνω των 25.000 κατοίκων.

γ) Μεσαίοι ηπειρωτικοί δήμοι, με πληθυσμό άνω των 10.000 και έως 25.000 κατοίκων.

δ) Μικροί ηπειρωτικοί και μικροί ορεινοί δήμοι, με πληθυσμό κάτω των 10.000 κατοίκων.

ε) Μεγάλοι και μεσαίοι νησιωτικοί δήμοι. Στην κατηγορία αυτή υπάγονται όλοι οι νησιωτικοί δήμοι με πληθυσμό άνω των 3.500 κατοίκων.

στ) Μικροί νησιωτικοί δήμοι, όπου υπάγονται όλοι οι νησιωτικοί δήμοι, με πληθυσμό έως 3.500 κατοίκους.