Δημοψήφισμα στη ΠΓΔΜ: Στο 91,5% το «ναι», στο 63% η αποχή

Δημοψήφισμα στη ΠΓΔΜ: Στο 91,5% το «ναι», στο 63% η αποχή

Οκτώβριος 01, 2018

Η μεγάλη αποχή καθιστά άκυρο το δημοψήφισμα στα Σκόπια για τη συμφωνία των Πρεσπών. Μόλις το 36,11% των ψηφοφόρων ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ, που είχε θέσει ως προσωπικό του στοίχημα την προσέλευση του 50% των εγγεγραμμένων.

Η επόμενη μέρα, μετά από την αποτυχία του δημοψηφίσματος, ξημερώνει δύσκολη και πολύπλοκη για την κυβέρνηση Ζάεφ που δεν κατόρθωσε να πείσει τους ψηφοφόρους της να πάνε στην κάλπη. Το γεγονός ότι η προσέλευση δεν έφθασε ούτε στο «ψυχολογικό όριο» του 40% προκαλεί πρόσθετα προβλήματα στον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, καθώς η αντιπολίτευση θα αρχίσει να πιέζει για πρόωρες εκλογές.

Κάνοντας έναν –αναμενόμενο– πολιτικό ελιγμό, ο Σκοπιανός πρωθυπουργός διεμήνυσε ότι «αποφασίζουν αυτοί που συμμετέχουν» εννοώντας ότι η συντριπτική πλειοψηφία του μικρού ποσοστού που προσήλθε στην κάλπη επικύρωσε τη συμφωνία. Ενώ είχαν ήδη αρχίσει να εκφράζονται ερωτήματα για τη σταθερότητα της κυβέρνησής του, ο Ζόραν Ζάεφ είπε ότι η επιθυμία αυτών που ψήφισαν διαμορφώνει το αποτέλεσμα και πρόσθεσε ότι η χώρα δεν θα πάει σε εκλογές και ότι τον λόγο τώρα τον έχει η Βουλή.

Οπως είπε, η αντιπολίτευση θα πρέπει να σεβαστεί τη βούληση της πλειοψηφίας των ψηφισάντων και να στηρίξει τις συνταγματικές αλλαγές στη Βουλή. «Μόνο αν η Βουλή απορρίψει τη συνταγματική αλλαγή, τότε θα προχωρήσουμε σε πρόωρες γενικές εκλογές. Μέχρι τότε θα συνεχίσω να ηγούμαι της χώρας προκειμένου να μπούμε σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ», υπογράμμισε στις πρώτες του δηλώσεις, προσπαθώντας να μειώσει τη σημασία του δημοψηφίσματος. Οπως εκτιμούν αναλυτές, ο Ζάεφ δεν θα είχε αντίρρηση να προσφύγει σε πρόωρες εκλογές με τη στήριξη του διεθνούς παράγοντα, ώστε να νομιμοποιηθεί η πολιτική του με τη βούληση του λαού (με την προϋπόθεση φυσικά να νικήσει).

Διαβάστε επίσης: Το δημοψήφισμα-φιάσκο στα Σκόπια έφερε νέα κόντρα Κοτζιά-Καμμένου
Οι δυτικές πιέσεις

Παρά τη δυτική στήριξη, την παρέλαση ισχυρών Ευρωπαίων ηγετών –και του γ.γ. του ΝΑΤΟ– από την πρωτεύουσα της ΠΓΔΜ και τη μεγάλη προεκλογική εκστρατεία της κυβέρνησης των Σκοπίων γι’ αυτό το δημοψήφισμα, οι πολίτες έδειξαν χλιαρή ανταπόκριση για την επικύρωση ή μη της Συμφωνίας των Πρεσπών. Ο Ζάεφ, από την πλευρά του, έκανε ό,τι μπορούσε για να πείσει πως η Συμφωνία συμφέρει κυρίως τον «μακεδονικό λαό», καθώς κατοχυρώνει την ταυτότητα και τη γλώσσα των «Μακεδόνων», όπως δήλωνε επανειλημμένως. Ο Ζάεφ μιλούσε για το 50%, αν και οι αναλυτές προέβλεπαν πως θα ήταν πολύ μικρότερη και ο στόχος του φαινόταν ανέφικτος από την αρχή, αφού για να επιτευχθεί θα έπρεπε να προσέλθουν στις κάλπες περίπου 900.000 ψηφοφόροι (κι όχι οι περίπου 600.000 που τελικά ψήφισαν).

Η αντιπολίτευση, που δεν έκανε εκστρατεία υπέρ του «Οχι», έπεισε τους ψηφοφόρους με τη σιωπηλή στάση της να μποϊκοτάρουν τη διαδικασία. Ακόμη και στην αλβανόφωνη κοινότητα, που υποστήριζε με θέρμη τη συμφωνία για το ονοματολογικό, η συμμετοχή δεν ήταν αναμενόμενη, σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες. Το αντιπολιτευόμενο κόμμα VMRO-DPMNE δεν πίεσε εναντίον της συμφωνίας, γνωρίζοντας ότι η πλειοψηφία των Σκοπιανών είναι υπέρ της ένταξης στην Ε.Ε. και το ΝΑΤΟ. Αναφέρθηκε μόνο στη «μακεδονική συνείδηση» των πολιτών, ενώ ο πρόεδρος της χώρας Γκεόργκι Ιβάνοφ εκμεταλλεύτηκε το βήμα του ΟΗΕ στη διάρκεια της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού όπου κλήθηκε προ ημερών να μιλήσει, για να καταδικάσει τη συμφωνία και να καλέσει τους ψηφοφόρους σε αποχή. Τον ακολούθησε στην τακτική αυτή και ο Χρίστιαν Μίτσκοσκι, αρχηγός του κόμματος VMRO (που είχε ιδρύσει ο Νίκολα Γκρούεφσκι).

Ο Μίτσκοτσκι δήλωσε ότι «η αποχή έστειλε το πιο ηχηρό μήνυμα». Μετά την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας, το κόμμα έκανε λόγο για σημαντικές παραβιάσεις της εκλογικής διαδικασίας σε διάφορα κέντρα. Οπως ανέφερε, σε κάποια εκλογικά κέντρα καταμετρήθηκαν 500 ψηφοφόροι σε δύο ώρες, που, σύμφωνα με την ανακοίνωση, συνεπάγεται ένας ψηφοφόρος κάθε 14 δευτερόλεπτα.

Διαβάστε επίσης: Ζάεφ μετά το δημοψήφισμα στα Σκόπια: Η συμφωνία των Πρεσπών θα πάει στη Βουλή και αν απορριφθεί θα πάμε σε εκλογές
Η Δύση παρακολουθούσε με μεγάλη αγωνία την εξέλιξη του δημοψηφίσματος. Ενας αριθμός ρεκόρ 12.000 Σκοπιανών και 200 διεθνών παρατηρητών είχε διαπιστευθεί για τη διαδικασία και, όπως δήλωναν ξένοι ανταποκριτές, η παρουσία των τηλεοπτικών συνεργείων έδινε έναν τόνο, που κατά τα λοιπά δεν θύμιζε σε τίποτε μέρα εκλογών. Μετά το κλείσιμο της κάλπης, το σκηνικό άλλαξε και αρκετοί πολίτες συγκεντρώθηκαν απέναντι από το κοινοβούλιο της ΠΓΔΜ πανηγυρίζοντας για το μεγάλο ποσοστό αποχής στο δημοψήφισμα. Οι πολίτες που συμμετείχαν πανηγύριζαν για τη μικρή συμμετοχή και φώναζαν πως η «Μακεδονία ανήκει στους Μακεδόνες».