Η Πυρομετεωρολογική Ομάδα FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών αναλύει τις συνθήκες που οδήγησαν στην καταστροφική πυρκαγιά στη Χαβάη με τους δεκάδες νεκρούς, παρουσιάζοντας μία σειρά από ερωτήσεις και απαντήσεις.

Μάλιστα, σημειώνεται πως υπάρχουν ομοιότητες και με τη φωτιά στο Μάτι.

Ειδικότερα, η πυρκαγιά που έπληξε τη νήσο Maui της Χαβάη, ισοπεδώνοντας κυριολεκτικά την ιστορική πόλη της Lahaina και προκαλώντας το θάνατο περισσότερων από 96 ανθρώπων, αποτελεί τη φονικότερη πλέον πυρκαγιά των τελευταίων 100 ετών στην ιστορία των ΗΠΑ. Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, η πυρκαγιά ξέσπασε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης 8 Αυγούστου 2023, στις πλαγιές του όρους Mauna Kahalawai, ανατολικά της πόλης Lahaina και έως νωρίς το πρωί (09:00 τοπική ώρα) είχε τεθεί υπό έλεγχο.

Ωστόσο, το μεσημέρι της ίδιας ημέρας (08.08.2023, 15:00 τοπική ώρα) αναφέρθηκε αναζωπύρωση της φωτιάς, με τους θυελλώδεις ανατολικούς ανέμους να οδηγούν στην εκρηκτική της εξάπλωση και συμπεριφορά. Σύμφωνα με τις αναφορές που υπάρχουν, μέσα σε λιγότερο από 3 ώρες η φωτιά είχε φτάσει στην ακτή, καίγοντας πλέον εντός του αστικού ιστού της πόλης Lahaina.

Τι υποστηρίζει η ομάδα του meteo.gr

Τι ρόλο έπαιξαν οι μετεωρολογικές συνθήκες στην εκδήλωση της πυρκαγιάς;

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Ξηρασίας της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, 20% της έκτασης της νήσου Maui όπου εκδηλώθηκε η πυρκαγιά βρίσκοταν από τις αρχές του Αυγούστου 2023 στο επίπεδο προειδοποίησης 1, το οποίο αντιστοιχεί σε συνθήκες μέτριας ξηρασίας.

Η διαθεσιμότητα καύσιμης ύλης ήταν υψηλή εξαιτίας της προηγηθείσας υγρής περιόδου το χειμώνα και της επακόλουθης εμμονής των ξηρών συνθηκών. Επιπροσθέτως, τα προγνωστικά στοιχεία που υπήρχαν διαθέσιμα αρκετές ημέρες πριν την εκδήλωση της πυρκαγιάς υποδείκνυαν πολύ υψηλή επικινδυνότητα λόγω των ενισχυμένων Α/ΒΑ ανέμων, με έμφαση στις υπήνεμες πλευρές της νήσου Maui. Συνεπώς, υπήρχαν διαθέσιμα όλα τα συστατικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την εκδήλωση δυνητικά καταστροφικών πυρκαγιών.

Ποιες είναι οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες που οδήγησαν στην εκρηκτική συμπεριφορά της φωτιάς;

Η ανάλυση των διαθέσιμων στοιχείων δείχνει ότι οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες κατά τη διάρκεια της εκρηκτικής εξάπλωσης της φωτιάς καθορίστηκαν κύρια από την παρουσία ενός πολύ ισχυρού πεδίου υψηλών πιέσεων στα βόρεια του νησιωτικού συμπλέγματος της Χαβάης.

Η παρουσία αυτού του ανώμαλα ισχυρού πεδίου υψηλών πιέσεων είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ισχυρής βαροβαθμίδας κατά τη διεύθυνση βορράς-νότος και συνεπακόλουθα την ενίσχυση των Α/ΒΑ ανέμων (αληγείς άνεμοι). Πνέοντας με θυελλώδεις εντάσεις πάνω από το όρος Mauna Kahalawai, οι Α/ΒΑ άνεμοι έδρασαν ως καταβάτες στην υπήνεμη πλευρά του όρους, εκεί όπου βρίσκεται η πόλη Lahaina. Εξαναγκαζόμενοι από την τοπογραφία να κινηθούν "κατηφορικά” στην υπήνεμη πλευρά, οι Α/ΒΑ καθίστανται ακόμη περισσότερο θερμοί και ξηροί, συνεισφέροντας καθοριστικά στην ακραία ξήρανση της καύσιμης ύλης και επομένως στην αύξηση της ευκολίας ανάφλεξης.

Επιπροσθέτως, η συνοπτική κυκλοφορία που περιγράφηκε προηγούμενα, με την παρουσία του πολύ ισχυρού πεδίου υψηλών πιέσεων, είχε ως αποτέλεσμα και την μεταφορά στην επιφάνεια θερμού και ξηρού αέρα από την μέση και κατώτερη τροπόσφαιρα (Εικόνα 1), στοιχείο που συνεισέφερε στη δημιουργία περιβάλλοντος εξαιρετικά ευνοϊκού για την εκρηκτική εξάπλωση και συμπεριφορά της φωτιάς. Συμπερασματικά, η εκρηκτική εξάπλωση της πυρκαγιάς στη νήσο Maui καθοδηγήθηκε κύρια από την επικράτηση πολύ ισχυρών (θυελλωδών), θερμών και ξηρών ανέμων λόγω της επικρατούσας συνοπτικής κυκλοφορίας.

Έπαιξε ρόλο ο τυφώνας Dora στην εκρηκτική εξάπλωση της φωτιάς;

Όχι. Ο κατηγορίας 4 τυφώνας Dora μπορεί να ήταν ένας ισχυρός τυφώνας, αλλά η διέλευση του έλαβε χώρα περίπου 1.000 km νότια του νησιωτικού συμπλέγματος της Χαβάης. Το αποτέλεσμα είναι η επίδραση του ανεμολογικού πεδίου του τυφώνα στους ανέμους που έπνεαν στην περιοχή της νήσου Maui να είναι πρακτικά αμελητέα. Η ένταση των θυελλωδών ανέμων που καθοδήγησε την εκρηκτική εξάπλωση και συμπεριφορά της φωτιάς καθορίστηκε από τη συνοπτική κυκλοφορία (βλ. Ερώτηση 2) και όχι από την παρουσία του τυφώνα Dora στην ευρύτερη περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού.

Υπάρχουν ομοιότητες με τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι της Αττικής;

Ναι. Τόσο στην φονική πυρκαγιά στο Μάτι της Αττικής, όσο και σε αυτή στη νήσο Maui, καταγράφεται η αλληλεπίδραση του ανέμου με την τοπογραφία, με αποτέλεσμα τη δημιουργία των πολύ θερμών και ξηρών καταβατών ανέμων. Υπενθυμίζεται ότι στην περίπτωση του Ματιού, έπνεαν θυελλώδεις δυτικοί άνεμοι που έδρασαν ως καταβάτες στην υπήνεμη πλευρά του όρους Πεντέλη, καθοδηγώντας την εκρηκτική εξάπλωση και συμπεριφορά της φωτιάς. Ωστόσο, σε αντίθεση με την πυρκαγιά στη νήσο Maui, στην πυρκαγιά του Ματιού, σημαντικό ρόλο έπαιξε και η παρουσία του υποτροπικού αεροχειμμάρου που ευνόησε την μεταφορά στην επιφάνεια ισχυρών ανέμων και θερμού και ξηρού αέρα.

Αποκωδικοποιώντας τα μαθήματα από τη φονική πυρκαγιά στη νήσο Maui της Χαβάης, αξίζει να σημειώσουμε τα ακόλουθα:

- Η παρακολούθηση των μετεωρολογικών συνθηκών σε βάθος μηνών έως και ετών πριν από κάθε αντιπυρική περίοδο και η βραχυπρόθεσμη πρόγνωση (2-3 ημέρες) των πυρομετεωρολογικών συνθηκών σε συνοπτική και περιοχική κλίμακα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο εργαλείο οποιουδήποτε συστήματος εκτίμησης επικινδυνότητας.

- Αποτελεί επιτακτική ανάγκη η αξιοποίηση της διαθέσιμης πυρομετεωρολογικής γνώσης, εργαλείων και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων εξελιγμένων μοντέλων φωτιάς-ατμόσφαιρας τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκ των προτέρων για τη χάραξη σεναρίων διαχείρισης και αντιμετώπισης, υλοποιώντας υποθετικά σενάρια πυρκαγιών, αλλά και επιχειρησιακά σε σχεδόν πραγματικό χρόνο.

https://www.thetoc.gr/koinwnia/article/meteo-pou-ofeiletai-i-foniki-purkagia-tis-xabais---oi-omoiotites-me-ti-fotia-sto-mati/

Σε τουλάχιστον 89 ανέρχονται οι νεκροί από τις φωτιές που έπληξαν το νησί Μάουι στη Χαβάη. Ο βαρύς απολογισμός έχει προκαλέσει «βροχή» επικρίσεων για το πώς οι Αρχές χειρίστηκαν μια από τις χειρότερες φυσικές καταστροφές στην πρόσφατη ιστορία του αμερικανικού αρχιπελάγους.

Οι φωτιές στη Χαβάη έχουν στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 89 ανθρώπους, όπως ανακοίνωσε ο κυβερνήτης της πολιτείας Τζος Γκριν, προειδοποιώντας ότι ο απολογισμός των νεκρών μπορεί να αυξηθεί. «Έχουμε καταμετρήσει 89 νεκρούς», είπε χθες το απόγευμα (τοπική ώρα, Κυριακή πρωί ώρα Ελλάδας) και πρόσθεσε ότι ο απολογισμός «θα συνεχίσει να αυξάνεται. Θέλουμε ο κόσμος να προετοιμαστεί γι’ αυτό».

Οι κάτοικοι, ακόμα σε κατάσταση σοκ, αρχίζουν να βλέπουν την έκταση της καταστροφής στη Λαχέινα. Ο 80χρονος Άντονι Γκαρσία, που επέλεξε την Λαχέινα ως τόπο κατοικίας εδώ και 30 χρόνια, δηλώνει χαρακτηριστικά ότι «καταστράφηκαν όλα, όλα. Η καρδιά μου ραγίζει».

Γύρω του, οι επιζήσαντες ψάχνουν στις στάχτες με την ελπίδα να βρουν φωτογραφίες ή αντικείμενα. Από τα καταστήματα, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια που έδιναν τον χαρακτήρα της παραθεριστικής πόλης των 13.000 κατοίκων δεν έχει μένει σχεδόν τίποτα.

Μέσα σε αυτό το τοπίο του ολέθρου, οι κάτοικοι προσπαθούν να καταλάβουν πώς η τραγωδία αυτή μπόρεσε να λάβει τέτοιες διαστάσεις. Το ίδιο και η δικαιοσύνη, διατάσσοντας έρευνα για την διαχείριση της κρίσης από τις τοπικές Αρχές.

Στο Μάουι σημειώθηκαν πολλές διακοπές ρεύματος κατά την διάρκεια της κρίσης και ο αριθμός έκτακτης ανάγκης 911 σταμάτησε να λειτουργεί σε ορισμένα τμήματα του νησιού, ενώ οι σειρήνες συναγερμού για πυρκαγιά δεν ενεργοποιήθηκαν.

Αναμφίβολα στην Χαβάη η καταμέτρηση δεν έχει τελειώσει. Ομάδες έρευνας και διάσωσης, με την βοήθεια εκπαιδευμένων σκύλων, έχουν φθάσει στο Μάουι για να αναζητήσουν θύματα.

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ / Φωτογραφίες: Reuters

Η μεγάλη πυρκαγιά που σάρωσε το γραφικό θέρετρο Λαχέινα στο νησί Μάουι της Χαβάης στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 36 ανθρώπους, ενώ άφησε πίσω της αποκαΐδια και ανάγκασε χιλιάδες κατοίκους και τουρίστες να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.

Ένας κάτοικος του Μάουι, ο Ντάστιν Καλεϊόπου, είπε ότι η οικογένειά του, που τώρα έχει μεταφερθεί στην άλλη πλευρά του νησιού, είχε στη διάθεσή της μόλις μερικά λεπτά για να φύγει. Έχασε όμως δύο σπίτια που της ανήκαν εδώ και πολλές γενιές. «Υπάρχουν ακόμη τόσοι πολλοί άνθρωποι με τους οποίους δεν μπορούμε να έλθουμε σε επαφή και αυτό ισχύει για πολλές οικογένειες εδώ», είπε μιλώντας στο πρόγραμμα Today του τηλεοπτικού δικτύου NBC News. «Όλοι οι γνωστοί μου είναι πλέον άστεγοι», πρόσθεσε.

Τέτοιες σκηνές ολέθρου έχουν καταγραφεί το τελευταίο διάστημα σε πολλές περιοχές του κόσμου. Οι πυρκαγιές ανάγκασαν δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στην Ελλάδα, την Ισπανία, την Πορτογαλία και άλλες χώρες της Ευρώπης να εγκαταλείψουν τα σπίτια του. Στον δυτικό Καναδά οι ασυνήθιστης έντασης δασικές πυρκαγιές δημιούργησαν σύννεφα καπνού που κάλυψαν τις βόρειες ΗΠΑ.

Πυρκαγιές ξεσπούν κάθε χρόνο στη Χαβάη, εξήγησε ο Τόμας Σμιθ, ένας καθηγητής περιβαλλοντικής γεωγραφίας στη Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου, όμως οι φετινές εξαπλώνονται ταχύτερα και είναι μεγαλύτερες από το συνηθισμένο, λόγω της χαμηλής βροχόπτωσης, των υψηλών θερμοκρασιών και των ανέμων που συνοδεύουν τα κοντινά συστήματα καταιγίδων.

Στο Μάουι, οι πυροσβέστες δίνουν μάχη σε τρία διαφορετικά μέτωπα, ανέφεραν αξιωματούχοι αργά το βράδυ της Τετάρτης, τοπική ώρα, χωρίς άλλες διευκρινίσεις. Οι φλόγες κατέστρεψαν συνοικίες στην Κούλα, στην ορεινή περιοχή Απκάντρι ενώ απειλούν το Κιχέι, στο νότιο Μάουι.

Η αντικυβερνήτρια της Χαβάης Σίλβια Λιουκ είπε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ότι οι αρχές συνεχίζουν ακόμη την εκτίμηση των ζημιών. «Θα είναι μακρύς ο δρόμος για την ανάκαμψη», σημείωσε.

Οι πυρκαγιές ξεκίνησαν το βράδυ της Τρίτης και πήραν διαστάσεις λόγω των ισχυρών ανέμων του τυφώνα Ντόρα, που απείχε εκατοντάδες χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Χαβάης. Οι άνεμοι έχουν πλέον κοπάσει.

Εκτός από τις απώλειες ανθρώπων, οι φλόγες κατέκαψαν και πολιτιστικούς θησαυρούς, όπως την ιστορική ινδοσυκιά της Λαχέινα, ενός δέντρου που έστεκε στο σημείο όπου βρισκόταν κάποτε το παλάτι του βασιλιά Καμεχαμεχά Γ΄, τον 19ο αιώνα. Περισσότερα από 270 κτίσματα υπέστησαν ζημιές ή καταστράφηκαν ολοσχερώς, ανέφερε η εφημερίδα Honolulu Star-Advertiser, επικαλούμενη αναφορές από τις υπερπτήσεις της Πολιτικής Αεροπορίας και της Πυροσβεστικής του Μάουι.

Νωρίς το πρωί σήμερα περίπου 11.000 σπίτια και επιχειρήσεις ήταν ακόμη χωρίς ρεύμα στο Μάουι, ένα νησί με 165.000 μόνιμους κατοίκους.

Ο Μπαράκ Ομπάμα, ο μοναδικός πρόεδρος των ΗΠΑ που έχει γεννηθεί στη Χαβάη, ανάρτησε στην πλατφόρμα X έναν υπερσύνδεσμο προς μια οργάνωση αρωγής για τους πληγέντες. «Είναι δύσκολο να βλέπω κάποιες από τις εικόνες που έρχονται από τη Χαβάη, μια περιοχή τόσο ξεχωριστή για πολλούς από εμάς», έγραψε, προσθέτοντας ότι ο ίδιος και η πρώην πρώτη κυρία, η Μισέλ Ομπάμα, «σκέφτονται εκείνους που έχασαν αγαπημένους τους ή που η ζωή τους ανατράπηκε».

Η φωτιά πήρε γρήγορα μεγάλες διαστάσεις στη Λαχέινα και κάποιοι άνθρωποι αναγκάστηκαν να βουτήξουν στη θάλασσα για να γλιτώσουν. Τους διέσωσε η ακτοφυλακή.

Ο Τζούλιους Λιμπάγκα, 38 ετών, κοιμόταν την Τρίτη όταν μύρισε καπνό στο διαμέρισμά του. «Η φωτιά εξαπλωνόταν τόσο γρήγορα, ανοιγόκλεινες τα μάτια και βρισκόταν παντού», αφηγήθηκε. Όπως είπε στην εφημερίδα Honolulu Star-Advertiser, βράχηκε με νερό και έτρεξε στο λιμάνι, με τις λαστιχένιες παντόφλες του να λιώνουν στον δρόμο. Πήδηξε στα νερά του λιμανιού και από εκεί τον διέσωσε η ακτοφυλακή και τον μετέφερε στο νοσοκομείο με εγκαύματα στα πόδια.

Ο Δρ Τζον Βαζ, ο γιατρός που ήταν επικεφαλής στο Ιατρικό Κέντρο Μαλάμα Ι Κε Όλα του Μάουι, είπε στην ίδια εφημερίδα ότι οι περισσότεροι τραυματίες στην αρχή δεν έλεγαν τίποτα: «Απλώς κοίταζαν τριγύρω τους αποσβολωμένοι».

Περισσότεροι από 11.000 τουρίστες έχουν ήδη απομακρυνθεί από το Μάουι, είπε ο Εντ Σνίφεν, ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Μεταφορών της Χαβάης. Μολονότι τουλάχιστον 16 δρόμοι είχαν κλείσει, το αεροδρόμιο λειτουργούσε κανονικά και οι αεροπορικές εταιρίες έριξαν τις τιμές των εισιτηρίων ή προσέφεραν δωρεάν θέσεις στους ανθρώπους που έφευγαν. Η εταιρεία Southwest Airlines ανακοίνωσε ότι θα πραγματοποιήσει περισσότερα δρομολόγια για να βοηθήσει στην προσπάθεια εκκένωσης.

Η μεταφορά των επισκεπτών με λεωφορεία στο αεροδρόμιο Καχουλούι θα ξαναρχίσει σήμερα στις 8.30 τοπική ώρα. Νωρίτερα, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε ότι έχουν κινητοποιηθεί η Εθνοφρουρά, το Πολεμικό Ναυτικό, το σώμα των Πεζοναυτών και η Ακτοφυλακή για να βοηθήσουν τους πληγέντες.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η λάβα του ηφαιστείου Κιλαουέα συνεχίζει να κυλάει σε κατοικημένες περιοχές της νησιωτικής πολιτείας των ΗΠΑ, συνοδευόμενη από επικίνδυνες εκλύσεις τοξικών αερίων.

Mία νέα ρωγμή παρατηρήθηκε σε απόσταση 19 χιλιομέτρων από το ηφαίστειο, στον απόηχο της ισχυρής σεισμικής δόνησης εντάσεως 6,9 Ρίχτερ που σημειώθηκε στο νησί την Παρασκευή. Πολλές ρωγμές έχουν παρατηρηθεί από την Παρασκευή στο Κιλαουέα, με αποτέλεσμα την έκλυση λάβας και αερίων σε κατοικημένες περιοχές.