Οι άνθρωποι που φοράνε καθημερινά τους φακούς επαφής, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο λοιμώξεων, επειδή οι φακοί μπορούν να αλλοιώσουν την ευαίσθητη ισορροπία των μικροοργανισμών που ζουν στα μάτια, μεταφέροντας βακτήρια από το δέρμα.

Είναι γνωστό ότι όσοι φοράνε φακούς, είναι πιο επιρρεπείς σε μολύνσεις και η νέα έρευνα ρίχνει περισσότερο φως στο ζήτημα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη μικροβιολόγο Μαρία Γκλόρια Ντομίγκεθ-Μπέλο του Ιατρικού Κέντρου Langone του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Μικροβιολογίας στη Νέα Ορλεάνη, πραγματοποίησαν γενετικές αναλύσεις και ανακάλυψαν μεταβολές στη σύνθεση του μικροβιώματος (των βακτηριακών κοινοτήτων) στην επιφάνεια των ματιών όσων φοράνε συνεχώς τους φακούς επαφής.

«Η έρευνά μας δείχνει ότι το να βάζει κανείς στο μάτι του ένα ξένο αντικείμενο όπως ο φακός επαφής, δεν είναι κάτι ουδέτερο», δήλωσε η Ντομίγκεθ-Μπέλο. Η σύγκριση με τα μάτια όσων δεν χρησιμοποιούν καθόλου φακούς επαφής, δείχνει ότι η καθημερινή χρήση των φακών τριπλασιάζει τον αριθμό ορισμένων ειδών βακτηρίων (μεθυλοβακτηρίων, λακτοβάκιλων, ψευδομονάδων κ.α.), γεγονός που καθιστά το μάτι πιο ευάλωτο σε φλεγμονή και λοίμωξη.

Περισσότερη μελέτη θα χρειασθεί για να διευκρινισθεί κατά πόσο αυτή η αλλαγή στο μικροβίωμα οφείλεται κυρίως στα δάχτυλα που αγγίζουν τα μάτια κατά την τοποθέτηση των φακών ή στη συνεχή πίεση που ασκούν οι φακοί πάνω στα μάτια και η οποία με κάποιο τρόπο επηρεάζει τους μικροοργανισμούς που ζουν εκεί.

Από τότε που κυκλοφόρησαν οι μαλακοί και εύκαμπτοι φακοί επαφής στη δεκαετία του ΄70, παρατηρείται διαχρονικά μια αύξηση στις λοιμώξεις των ματιών από βακτήρια όπως οι ψευδομονάδες, που εμφανίζονται σε μεγαλύτερη αφθονία στα μάτια όσων φοράνε τους φακούς συνεχώς. Επειδή αυτά τα βακτήρια μπορεί να προέρχονται από το δέρμα, οι γιατροί συστήνουν καλό πλύσιμο των χεριών πριν την τοποθέτηση των φακών, καθημερινή αλλαγή του διαλύματος των φακών και τακτικό καθάρισμα της θήκης των φακών.

Επιπλέον, όσοι φοράνε καθημερινά τους φακούς, δεν πρέπει να χρησιμοποιούν τους ίδιους επί πολλές εβδομάδες. Ακόμη, θα πρέπει να επισκέπτονται κατά καιρούς τον οφθαλμίατρο, ιδίως αν νιώθουν ενοχλήσεις στα μάτια τους, όταν φοράνε τους φακούς.

Από την άλλη όμως, σύμφωνα με τους επιστήμονες, εκατομμύρια άνθρωποι φοράνε φακούς και παρόλο που μπορεί να αλλοιώνουν έτσι τις μικροβιακές κοινότητες στα μάτια τους, δεν φαίνεται να παθαίνουν κάποιο πρόβλημα. Αν όμως υπάρξουν επιπλοκές, αυτές μπορεί να είναι σοβαρές. Πάντως τα περιστατικά απώλειας της όρασης εξαιτίας των φακών δεν ξεπερνούν τα έξι περίπου ανά 100.000 χρήστες ετησίως.

Οι φακοί επαφής είναι οικονομικοί, βολικοί και μας λύνουν τα χέρια. Αυτό που πολλοί δεν έχουμε συνειδητοποιήσει όμως είναι πως πρόκειται για ιατρικά εργαλεία και όχι για αξεσουάρ, γι’ αυτό οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί με τη χρήση τους αν θέλουμε να αποφύγουμε σοβαρές μολύνσεις στα μάτια μας.

Δυστυχώς, πάνω στη βιασύνη μας δεν είναι λίγες οι φορές που δε δίνουμε την απαιτούμενη σημασία στην υγιεινή των φακών μας και καταλήγουμε με ερεθισμό και πόνο του κερατοειδούς. Ποια είναι όμως τα πιο συχνά λάθη που κάνουμε στη χρήση των φακών μας και τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατεύσουμε τα μάτια μας;

Πλένουμε πάντα τα χέρια μας πριν αγγίξουμε τους φακούς μας
Τα χέρια μας είναι γεμάτα μικρόβια τα οποία μεταφέρονται στην επιφάνεια των φακών μας και δημιουργούν προβλήματα στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού. Το καλό πλύσιμο των χεριών είναι απαραίτητο πριν αγγίξουμε τα μάτια ή τους φακούς μας, γεγονός που σημαίνει πως ακόμα και αν νιώσουμε πως κάτι έχει μπει μέσα στο μάτι μας και μας ενοχλεί δεν πρέπει να προσπαθήσουμε να το βγάλουμε αν δεν είμαστε κοντά σε μέρος που μπορούμε να πλυθούμε πρώτα.

Έχουμε μαζί μας τη θήκη των φακών με φρέσκο υγρό μέσα
Δεν πάμε πουθενά χωρίς τη θήκη των φακών μας γιατί δεν ξέρουμε πότε μπορεί να τη χρειαστούμε. Είναι τεράστιο λάθος να τοποθετούμε τους φακούς σε δοχεία με νερό αντί για το κατάλληλο αντιμικροβιακό υγρό φακών που αγοράζουμε από τα φαρμακεία ή τα καταστήματα οπτικών. Σε αντίθεση με το ειδικό αυτό υγρό, το νερό ή το σάλιο δεν προστατεύουν τους φακούς –και συνεπώς τα μάτια μας- από τα βακτήρια. Μια εναλλακτική λύση είναι να έχουμε μαζί μας τα γνωστά «ριφρεσάκια», δάκρυα ή φυσιολογικό ορό, που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να ενυδατώσουμε τους φακούς και να ξεκουράσουμε τα μάτια μας ή να απομακρύνουμε κάποιο σκουπίδι.

Δεν κοιμόμαστε με τους φακούς
Και ο λόγος δεν είναι άλλος από τον υψηλό κίνδυνο μόλυνσης. Τα φυσιολογικά βακτήρια του ματιού αυξάνονται δραματικά όταν έχουμε κλειστά τα μάτια μας και δεν έχουμε αφαιρέσει τους φακούς επαφής, γι’ αυτό καλό θα ήταν να μην κοιμόμαστε ούτε μία ώρα με τα σκευάσματα αυτά στα μάτια μας.

Προσέχουμε την ημερομηνία λήξης των φακών και των υγρών τους
Είναι λάθος να κρατάμε τους φακούς παραπάνω από το διάστημα που γράφει η συσκευασία τους, διότι όχι μόνο αυτοί χάνουν την ελαστικότητά τους και ταλαιπωρούν τα μάτια μας, μα επιπλέον γεμίζουν βακτήρια τα οποία μεταδίδονται και στον κερατοειδή μας. Όσον αφορά το υγρό φακών, θα πρέπει να γεμίζουμε τη θήκη των φακών μας καθημερινά με φρέσκο και να μην ξεχνάμε ότι η «διάρκεια ζωής» του μπουκαλιού δεν ξεπερνά τους 6 μήνες. Έτσι, θα πρέπει να πετάξουμε το παλιό και να αγοράσουμε καινούργιο ακόμη και αν αυτό δεν έχει αδειάσει.

Αποφεύγουμε το κολύμπι σε θάλασσες, λίμνες και πισίνες
Φυσικά, αν δεν βρέξουμε το κεφάλι μας δεν υπάρχει πρόβλημα να κολυμπήσουμε κανονικά. Αν όμως έχουμε σκοπό να κάνουμε βουτιές και να κρατάμε τα μάτια μας ανοιχτά κάτω από το νερό, η χρήση των φακών επαφής είναι απαγορευτική. Οι μικροοργανισμοί είναι πολλοί και το πιο πιθανό είναι να καταλήξουμε με πρησμένα, κατακόκκινα μάτια.