Τον... δίδαξαν ερευνητές από τις ΗΠΑ και τον Καναδά
Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές κάνουν γρήγορους υπολογισμούς και μαθαίνουν πιο αργά, ενώ οι άνθρωποι κάνουν πιο αργούς υπολογισμούς, αλλά μαθαίνουν πιο γρήγορα. Τώρα, για πρώτη φορά, ερευνητές από τις ΗΠΑ και τον Καναδά ανακοίνωσαν ότι «δίδαξαν» (προγραμμάτισαν) έναν υπολογιστή έτσι ώστε να μαθαίνει γρήγορα σαν άνθρωπος.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Μπρέντεν Λέικ του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science", δημιούργησαν ένα πρόγραμμα υπολογιστικής όρασης, που μιμείται την ικανότητα των ανθρώπων να μαθαίνουν νέα πράγματα από ένα και μόνο παράδειγμα: στη συγκεκριμένη περίπτωση να αναγνωρίζουν (όσο διαφορετικά κι αν γράφουν οι άνθρωποι το ίδιο γράμμα) και να γράφουν χειρόγραφους χαρακτήρες αλφαβήτου.
Μελλοντικά, η δυνατότητα αυτή του υπολογιστή θα μπορούσε να επεκταθεί και σε πολλές πρακτικές εφαρμογές, όπως η επεξεργασία εικόνων, η αναγνώριση φωνής, η αναγνώριση προσώπου, η κατανόηση της φυσικής γλώσσας κ.α.
Στην πραγματικότητα, δεν απαιτείται κάποιος προγραμματισμός για τη διαδικασία της μάθησης, καθώς ο αλγόριθμος προγραμματίζει τον εαυτό του για να δημιουργήσει κώδικα που θα παράγει το γράμμα που βλέπει. Αν και ο σχετικός αλγόριθμος, ο οποίος «μαθαίνει να μαθαίνει» (π.χ. χρησιμοποιεί γνώσεις του λατινικού αλφαβήτου για να μάθει το ελληνικό αλφάβητο), χρειάζεται αρκετή ακόμη βελτίωση, το επίτευγμα χαιρετίσθηκε ως σημαντικό βήμα προόδου στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθησης.
Αν και η μηχανική μάθηση των υπολογιστών έχει κάνει σημαντικές προόδους τα τελευταία χρόνια, οι άνθρωποι είναι ακόμη πολύ καλύτεροι από τα μηχανήματα στο να μαθαίνουν νέες έννοιες βλέποντας μόνο ένα ή δύο παραδείγματα, έναντι των δεκάδων ή εκατοντάδων χιλιάδων παραδειγμάτων που χρειάζονται να «καταναλώσουν» προηγουμένως οι υπολογιστές.
Μέχρι σήμερα έχει αποδειχθεί πολύ δύσκολο να κατασκευασθούν μηχανήματα που, για να μάθουν μια νέα έννοια, θα χρειάζονται ελάχιστα δεδομένα (παραδείγματα), όπως οι άνθρωποι. Προς το παρόν, για παράδειγμα, οι υπολογιστές αναγνωρίζουν την ανθρώπινη φωνή, επειδή έχουν προηγουμένως τροφοδοτηθεί με τεράστιες βάσεις δεδομένων από λέξεις και φράσεις. Είναι επόμενο ότι συχνά πέφτουν σε γκάφες, όταν συνταντούν λέξεις που τους είναι άγνωστες. Αντίθετα, οι άνθρωποι συνήθως αρκεί να δουν μια νέα λέξη μια-δυό φορές, για να καταλάβουν τι σημαίνει και πώς πρέπει να τη χρησιμοποιούν.
Οι ερευνητές ανέπτυξαν μια νέα μέθοδο μηχανικής μάθησης (Bayesian Program Learning-BPL), που αναγνωρίζει και δημιουργεί νέους χειρόγραφους χαρακτήρες εξίσου καλά με τους ανθρώπους - αν όχι καλύτερα. Σχετικές δοκιμές έγιναν με 50 διαφορετικά συστήματα γραφής από όλη τη Γη. Μία ομάδα κριτών δεν μπορούσε να ξεχωρίσει αν ο χειρόγραφος χαρακτήρας είχε δημιουργηθεί απο άνθρωπο ή από το μηχάνημα (ένα είδος «οπτικού τεστ Τιούρινγκ» τεχνητής νοημοσύνης).
«Απέχουμε ακόμη πολύ από το να δημιουργήσουμε μηχανήματα τόσο έξυπνα όσο ένα παιδί, όμως αυτή είναι η πρώτη φορά που έχουμε ένα μηχάνημα ικανό να μάθει και να χρησιμοποιεί μια μεγάλη γκάμα εννοιών του πραγματικού κόσμου, όπως οι χειρόγραφοι χαρακτήρες, με τέτοιους τρόπους που είναι δύσκολο να διακρίνεις ανάμεσα στο μηχάνημα και στους ανθρώπους», δήλωσε ο καθηγητής γνωσιακής υπολογιστικής επιστήμης του Πανεπιστημίου ΜΙΤ Τζόσουα Τενενμπάουμ.
Ο θάνατος είναι το μόνο σίγουρο στον σημερινό αβέβαιο κόσμο, όμως τώρα μια νέα επιχείρηση start-up, η Humai, ίσως καταφέρει να μας απαλλάξει και από αυτό το… πρόβλημα, αφού υπόσχεται να μεταφέρει τη συνείδησή μας σε νέα, τεχνητά σώματα.
Ακούγεται σαν επιστημονική φαντασία και προς το παρόν αυτό είναι, καθώς καμία από τις τεχνολογίες που απαιτεί το business plan της Humai δεν τελεί σήμερα υπό εφαρμογή. Αυτό όμως δεν αποθαρρύνει τον Josh Bocanegra, διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, ο οποίος εξαγγέλλει ότι η ομάδα του θα αναστήσει το πρώτο ανθρώπινο ον εντός της επομένης 30ετίας.
«Ναι, είναι ένα υπερφιλόδοξο εγχείρημα, αλλά ακριβώς γι’ αυτό είμαι ενθουσιασμένος με τη δουλειά μου»
Πώς λοιπόν ξεκινάς για να μεταφέρεις τη συνείδηση ενός ατόμου στο σώμα ενός ρομπότ; Όπως εξηγεί η Humai στον ιστότοπό της: «Χρησιμοποιούμε την τεχνητή νοημοσύνη και τη νανοτεχνολογία προκειμένου να αποθηκεύσουμε δεδομένα για τους τρόπους ομιλίας, τα πρότυπα συμπεριφοράς, τις διαδικασίες σκέψης, και πληροφορίες για το πώς λειτουργεί το σώμα σας από μέσα προς τα έξω.
»Αυτά τα δεδομένα θα κωδικοποιηθούν σε τεχνολογίες πολλαπλών αισθητήρων, οι οποίες θα εγκατασταθούν σε ένα τεχνητό σώμα με τον εγκέφαλο ενός νεκρού ανθρώπου. Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία της κλωνοποίησης, θα αποκαταστήσουμε τον εγκέφαλο καθώς ωριμάζει».
Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια; Ενώ ακούγεται σαν «ανέβασμα» των εγκεφάλων μας σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές, ουσιαστικά η εταιρεία θέλει να τους καταψύξει κρυογενετικά και να τους τοποθετήσει σε άλλα σώματα μελλοντικά, όταν πλέον η τεχνολογία θα είναι έτοιμη να τους επισκευάσει.
«Οι λειτουργίες του τεχνητού σώματος θα ελέγχονται με τις σκέψεις σας μέσω μέτρησης εγκεφαλικών κυμάτων. Καθώς ο εγκέφαλος γερνάει, θα χρησιμοποιήσουμε τη νανοτεχνολογία για να επισκευάσουμε και να βελτιώσουμε τα κύτταρα. Η τεχνολογία της κλωνοποίησης επίσης θα μας βοηθήσει σ' αυτό» δηλώνει ο Bocanegra στο περιοδικό «Popular Science».
Μπορεί το πλάνο να μοιάζει αρκετά σαφές, στην πραγματικότητα όμως επιστήμονες σε όλον τον κόσμο παλεύουν εδώ και δεκαετίες κι ακόμα δεν έχουν αποδείξεις ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό.
Πράγματι, καταφέραμε να χρησιμοποιήσουμε τα εγκεφαλικά κύματα για να ελέγξουμε τεχνητά άκρα, ρομπότ ή και χέρια άλλων ανθρώπων, το να κάνεις όμως έναν αποσπασμένο εγκέφαλο να σκεφτεί και να ελέγξει ανεξάρτητα ένα σώμα είναι άλλη ιστορία…
Μπορεί το πλάνο να μοιάζει αρκετά σαφές, στην πραγματικότητα όμως επιστήμονες σε όλον τον κόσμο παλεύουν εδώ και δεκαετίες κι ακόμα δεν έχουν αποδείξεις ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτόΕξάλλου γίνεται ολοένα πιο ξεκάθαρο ότι ο εγκέφαλός μας δεν λειτουργεί μόνος του όταν ρυθμίζει τις πράξεις και τη συμπεριφορά μας. Αντιθέτως, λαμβάνει πληροφορίες από τις ορμόνες ή άλλα μέρη του σώματος, ακόμα και από βακτήρια που ζουν στο έντερό μας.
Δεν προκαλεί έκπληξη λοιπόν που οι ειδικοί δεν σπεύδουν να εγγραφούν συνδρομητές στο newsletter της Humai. O Michael Maven, Βρετανός σύμβουλος λογισμικού, δηλώνει πως η εν λόγω ιδέα βρίσκεται πολύ κοντά στο αδύνατο – και όχι μόνο επειδή ο Bocanegra έχει μόνο μια πενταμελή ομάδα με δύο ερευνητές και καθόλου επιχειρηματικό κεφάλαιο. «Πώς θα τον συνδέσει (τον εγκέφαλο) με μια μηχανή;» διερωτάται. «Δεν τον βάζεις απλά σαν βύσμα σε θύρα USB. Η νανοτεχνολογία δεν είναι απάντηση, είναι καραμέλα.»
Ο Andrea Riposati, ειδικός σε θέματα τεχνητής νοημοσύνης, προχωρά ακόμη περισσότερο και αμφισβητεί τη φερεγγυότητα του εγχειρήματος, εξηγώντας ότι επιστημονικά δεν έχουμε λόγο να πιστεύουμε ότι η απαραίτητη τεχνολογία θα έχει αναπτυχθεί σε 30 χρόνια.
O Bocanegra όμως του απαντά ότι η Humai είναι αξιόπιστη. «Ναι» παραδέχεται, «είναι ένα υπερφιλόδοξο εγχείρημα, αλλά ακριβώς γι’ αυτό είμαι ενθουσιασμένος με τη δουλειά μου».
Υπάρχει, τέλος, κι ένας άλλος λόγος αμφιβολίας. Η τελευταία start-up του Bocanegra ήταν το LoveRoom, κάτι μεταξύ Airbnb και ΟΚ Cupid, που καλούσε ελκυστικούς εμφανισιακά ανθρώπους να μοιραστούν το ίδιο δωμάτιο και να δουν αν ταιριάζουν…
Καλή ιδέα για κάποιους, αλλά δεν παρέχει τα εχέγγυα ότι ο εμπνευστής της μπορεί να φέρει την επανάσταση σε έναν επιστημονικό τομέα όπου τα μεγαλύτερα μυαλά του κόσμου, με πολυπληθείς ερευνητικές ομάδες και άφθονη χρηματοδότηση, τα έχουν βρει σκούρα.
Με πληροφορίες από Science Alert