(από τη συλλογή ποιημάτων του Κώστα Παπαβασιλείου)

Του Αρπαλου* τα χνάρια

Ακολούθησαν αρκετοί

Και στου κράτους τα ταμεία

Δεν αφήσαν ούτε δραχμή.

Οι σύγχρονοι οι <<Αρπαλοι>>

Αδειάσαν τα ταμεία

Με σχέδιο που θυμίζει

Ιταλική μαφία.

Όλα όσα άρπαξαν

Τα βάλαν σε θυρίδες

Γεμίσαν χρηματοκιβώτια

Και τ, ασφάλισαν μ, αλυσίδες

Κι εκείνοι που γνωρίζουνε

Για λίστες και κλεμμένα ,

Λένε πως δεν ξέρουνε

Αυτών τα καμωμένα.

Όλων το στόμα έφραξε

<<ουχί υπό συνάχης>>

Αλλά μάλλον έφραξε

<<υπό αργυράγχης>>

Τους Άρπαλους δε θέλουνε

Αυτοί να τους προδώσουν,

Τις λίστες και τ,αρπάλεια

Να τα φανερώσουν.

*Ο Άρπαλος, γιος του Μαχάτα, ήταν αριστοκράτης από την Μακεδονία και παιδικός φίλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Επειδή έπασχε από αναπηρία, και ήταν συνεπώς ακατάλληλος για τα πολεμικά, ορίστηκε από τον Αλέξανδρο θησαυροφύλακάς του.

Ήταν η χειρότερη επιλογή που μπορούσε να γίνει γιατί ο Άρπαλος ήταν έκδοτος στις ηδονές, συντηρούσε πλήθος ερωμένες και διασπάθιζε το χρήμα του Αλέξανδρου ενώ αυτός πολεμούσε στην Ασία. Τελικά ο Άρπαλος δραπέτευσε συναποκομίζοντας πέντε χιλιάδες τάλαντα του ταμείου, και έχοντας μαζί του έξι χιλιάδες μισθοφόρους τους οποίους άφησε στο Ταίναρο, έφτασε το 324 π.Χ. στην Αθήνα ζητώντας άσυλο. Ο Αντίπατρος ζήτησε την έκδοσή του αλλά ο Άρπαλος δωροδόκησε τους πάντες και την απέφυγε. Φυλακίστηκε πάντως από τους Αθηναίους και τα χρήματα -τα περίφημα Αρπάλεια χρήματα- κατασχέθηκαν. Βρέθηκαν όμως να είναι 350 τάλαντα αντί των 700 που είχε δηλώσει ότι έφερε και το σκάνδαλο ήταν μέγα. Η οργή του δήμου στράφηκε κατά του Δημοσθένη που είχε εισηγηθεί την φυλάκιση του Άρπαλου και ο οποίος θεωρήθηκε ένας από τους υπευθύνους του ελλείμματος. Ο Πλούταρχος επί πλέον θεωρεί βέβαιο ότι ο Δημοσθένης δωροδοκήθηκε με είκοσι τάλαντα από τον Άρπαλο, ο οποίος «ήταν φοβερός στην διάγνωση της απληστίας των ανθρώπων από την έκφρασή τους όταν αντίκρυζαν το χρυσάφι». Εν πάση περιπτώσει, ο ρήτορας καταδικάστηκε σε πρόστιμο πενήντα ταλάντων, φυλακίστηκε μέχρι να πληρώσει και γρήγορα δραπέτευσε στην Αίγινα.

Ο Άρπαλος απελάθηκε βιαστικά από την Αθήνα, γιατί οι ρήτορες που δωροδοκήθηκαν φοβούνταν αποκαλύψεις. Πήγε στο Ταίναρο, στους μισθοφόρους του, κι από εκεί έπλευσε στην Κρήτη, όπου δολοφονήθηκε από τον Θίβρωνα, έναν από τους φίλους του.

Πηγές

Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι Δημοσθένης 25-26
Υπερείδης Κατά Δημοσθένους υπέρ των Αρπαλείων 1
Διόδωρος Σικελιώτης, Βιβλιοθήκη Ιστορική, βιβλίο ΙΖ΄, 10