Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος που προσβάλλει το 6-8% του πληθυσμού. "Ο διαβητικός πρέπει να προσέχει τα πόδια του όσο και τα μάτια του". 

Από τον κ. Σταύρο Τσιριγωτάκη, Γενικό Χειρουργό και τακτικό μέλος της Ε.Ε.Χ.Ε.Α. (Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων)

Μεταξύ των σοβαρών επιπλοκών της νόσου όπως είναι η στεφανιαία νόσος, η νεφρική ανεπάρκεια και η απώλεια της όρασης, περίοπτη θέση καταλαμβάνουν τα προβλήματα που σχετίζονται με τα πόδια, αφού οι ακρωτηριασμοί των κάτω άκρων είναι πολύ συχνότεροι στα άτομα με διαβήτη.

Η μέση επίπτωση των ακρωτηριασμών στα άτομα με διαβήτη είναι περίπου 4 περιπτώσεις στα 1.000 άτομα το χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι στην Ελλάδα, στα άτομα με διαβήτη γίνονται περίπου 2.500 ακρωτηριασμοί το χρόνο.

Με την αύξηση της συχνότητας του διαβήτη αναμένεται αύξηση και των επιπλοκών της νόσου.

Τι είναι "διαβητικό πόδι"

Διαβητικό πόδι είναι το πόδι εκείνο στο οποίο εμφανίζονται αλλοιώσεις από τον αστράγαλο μέχρι και τα δάχτυλα. Είναι πλέον γνωστό ότι το διαβητικό πόδι, τα τελευταία χρόνια, αντιμετωπίζεται σαν ξεχωριστή νοσολογική οντότητα, με σκοπό τη θεραπευτική αντιμετώπιση του ασθενή με διαβητικό πόδι αλλά και τη μείωση του αριθμού των ακρωτηριασμών, που καθημερινά λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις.

Ο χειρουργός κ. Σταύρος Τσιριγωτάκης τονίζει ότι μία και μόνο πληγή μπορεί να οδηγήσει σε ακρωτηριασμό. Σε διεθνές επίπεδο κάθε 30′ της ώρας χάνεται το πόδι κάποιου διαβητικού ασθενούς.

Το διαβητικό πόδι ανήκει σε έναν άνθρωπο που πάσχει χρόνια από σακχαρώδη διαβήτη. Ο συνηθισμένος χρόνος εμφάνισης ενός διαβητικού ποδιού προκύπτει έπειτα από τουλάχιστον 10 με 15 χρόνια αρρύθμιστου διαβήτη και είναι πιο συχνός σε διαβητικούς τύπου 1, σ' αυτούς δηλαδή που χρειάζονται ινσουλίνη για τη θεραπεία τους αφού το πάγκρεας τους δεν λειτουργεί.

Η πρόληψη και η σωστή συμβουλευτική αγωγή από τον ιατρό είναι εξαιρετικά σημαντικές για τον διαβητικό ασθενή. Ποσοστό άνω του 70% των ασθενών αντιμετώπισαν πρόβλημα με τα πόδια τους. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι υπεύθυνος για το 60% των μη τραυματικών ακρωτηριασμών. Οι διαβητικοί έχουν 10 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να χάσουν ένα πόδι (ακρωτηριασμός) σε σχέση με άτομα που δεν έχουν σακχαρώδη διαβήτη.

Είναι τραγικό το γεγονός ότι από τα παιδιά που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, μόλις το 63% έχουν ενημερωθεί έστω και μια φορά από το γιατρό τους για την προφύλαξη και περιποίηση των ποδιών τους και αυτό μάλιστα στον προηγμένο δυτικό κόσμο.

Αιτίες που προκαλούν το διαβητικό πόδι

- Νευροπάθεια

Η νευροπάθεια κάνει τον ασθενή να χάνει την αίσθηση του πόνου, της πίεσης, της θέσης, καταστάσεις οι οποίες συντελούν στην αύξηση της συχνότητας τραυματισμού των ποδιών. Η νευροπάθεια προκαλεί επίσης ατροφία των μυών στο πόδι.

Η διαβητική νευροπάθεια μαζί με τις αλλοιώσεις στις αρθρώσεις (νευροπαθητική αρθροπάθεια) προκαλεί μεγάλη παραμόρφωση του ποδιού, ανάπτυξη έλκους (νευροπαθητικό έλκος), το οποίο λόγω της έλλειψης πόνου παραβλέπεται, παραμελείται και μπορεί να οδηγήσει σε μόλυνση του οστού, δηλαδή οστεομυελίτιδα η οποία με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε ακρωτηριασμό.

- Αγγειοπάθεια (σταδιακή απόφραξη των αγγείων)

Τα αγγεία στους διαβητικούς προσβάλλονται 15 φορές συχνότερα από ότι στους υγιείς και είναι κατά 10-15 χρόνια πιο γερασμένα από την πραγματική τους ηλικία. Αυτό έχει σαν συνέπεια να μην μπορεί να πάρει το πόδι όσο αίμα χρειάζεται.

- Μικρή αντοχή στις λοιμώξεις

Η άμυνα του οργανισμού είναι πολύ μειωμένη, με αποτέλεσμα να υπάρχουν συχνές λοιμώξεις από διάφορα μικρόβια.

Aκολουθούν μερικές πρακτικές, πολύ χρήσιμες συμβουλές από την εταιρεία μελέτης παθήσεων διαβητικού ποδιού.

Πρακτικές συμβουλές

- Δεν περπατάμε ποτέ ξυπόλυτοι ή μόνο με τις κάλτσες μας, ακόμα και μέσα στο σπίτι. Στην παραλία ή στη θάλασσα φοράμε παπούτσια θαλάσσης.

- Φοράμε άνετα παπούτσια με χοντρό πάτο. Προτιμούμε να φοράμε αθλητικά παπούτσια, όχι παπούτσια με τακούνια.

- Προτιμούμε να αγοράζουμε καινούργια παπούτσια στο τέλος της ημέρας και όχι πρωινές ώρες (τα πόδια μας το απόγευμα είναι πιο πρησμένα από ότι το πρωί). Φοράμε τα καινούργια παπούτσια για 1-2 ώρες την ημέρα στην αρχή.

- Ελέγχουμε κάθε βράδυ τα παπούτσια για τυχόν μικροαντικείμενα στο εσωτερικό τους (π.χ. πετραδάκια, κέρματα, καρφιά, κ.λπ.) ή για χαλασμένες ραφές και πάτους.

- Δεν φοράμε σφιχτές κάλτσες, ούτε καλτσοδέτες. Προτιμούμε κάλτσες χωρίς εσωτερικές ραφές, μάλλινες ή ειδικές κάλτσες που μας προτείνει εξειδικευμένος γιατρός ή νοσηλεύτρια.

- Πλένουμε τα πόδια μας καθημερινά, με μαλακό ουδέτερο σαπούνι (όχι αντισηπτικά, ούτε Betadine) και τα στεγνώνουμε προσεχτικά. Προσέχουμε και στεγνώνουμε ιδιαίτερα τις περιοχές ανάμεσα στα δάχτυλα, προσπαθώντας να μην τα απομακρύνουμε πολύ μεταξύ τους.

- Ελέγχουμε τα πόδια μας, κάθε βράδυ για μικρά τραύματα ιδίως στα πέλματα ή στα διαστήματα ανάμεσα στα δάχτυλα. Ψάχνουμε για: αλλαγές του συνηθισμένου χρώματος στο δέρμα, ασυνήθιστο πρήξιμο, πληγές, κοψίματα, φουσκάλες, γρατζουνιές, φουσκάλες ή υγρό ή αίμα κάτω από κάλους.

- Αν ανακαλύψουμε οτιδήποτε που δεν είναι φυσιολογικό στο πόδι μας, δεν προσπαθούμε να το θεραπεύσουμε μόνοι μας. Ενημερώνουμε το Διαβητολόγο μας ή το Διαβητολογικό Κέντρο που μας παρακολουθεί.

- Δεν αφαιρούμε τους κάλους με ξυραφάκι ή με αυτοκόλλητα του εμπορίου. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ελαφρόπετρα.

- Χρησιμοποιούμε χλιαρό νερό για το μπάνιο, θερμοκρασίας 37ο C, είναι το καταλληλότερο. Αποφεύγουμε να τοποθετούμε τα πόδια μας πολύ κοντά σε φωτιά και θερμάστρες και δεν τα αφήνουμε πολύ ώρα στον ήλιο

- Καταπολεμούμε τη ξηρότητα του δέρματος των ποδιών κυρίως με ειδικούς αφρούς ή ενυδατικές κρέμες, που συνιστούν εξειδικευμένοι γιατροί. Η βαζελίνη είναι ακατάλληλη.

- Κόβουμε τα νύχια σε ευθεία γραμμή με το δέρμα.

Γενικά μέτρα

- Ετήσιος έλεγχος σακχάρου από διαβητολόγο

- Διακοπή καπνίσματος

- Έλεγχος υπέρτασης και χοληστερίνης

- Μετρημένη κατανάλωση αλκοόλ

- Έλεγχος σωματικού βάρους

Σημάδια που μας οδηγούν στον γιατρό

- Πόδι που πονά

- Πόδι που άλλαξε χρώμα (κόκκινο ή μελανό)

- Πόδι που είναι θερμό (όλο ή ένα μέρος του)

- Άσχημη οσμή στα πόδια

- «Φουσκάλες» ή μικρές πληγές.

- 3 φορές το χρόνο δείχνουμε τα πόδια μας στο Γιατρό που μας παρακολουθεί.

Όπως επισημαίνει ο κ. Τσιριγωτάκης "Η ΠΡΟΛΗΨΗ ΣΩΖΕΙ ΤΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΣΜΟ" γι' αυτό το λόγο άλλωστε η ρήση "ο διαβητικός πρέπει να προσέχει τα πόδια του όσο και τα μάτια του" δεν είναι καθόλου υπερβολική.

www.tsirigotakis.com

Eνα βήμα πριν να βάλει τέλος στα περιττά χειρουργεία και στις βιοψίες ασθενών στους οποίους έχει διαγνωστεί όγκος στον εγκέφαλο, βρίσκεται ο καθηγητής Πυρηνικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ανδρέας Φωτόπουλος καθώς με μία ειδική εξέταση θα διαπιστώνεται εάν είναι καλοήθης ή κακοήθης.

Ο κ. Φωτόπουλος έχει αφιερώσει τα τελευταία 11 χρόνια της ζωής του στο ερευνητικό πρόγραμμα που ανέπτυξε στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Ιωαννίνων πάνω στον τομέα της απεικόνισης εγκεφαλικών βλαβών.

Oπως εξήγησε στο «Εθνος», έχει αναπτύξει μία μέθοδο με ένα ραδιοφάρμακο που χρησιμοποιείται στην πυρηνική ιατρική, το οποίο έχει την ιδιότητα -αφού χορηγηθεί ενδοφλεβίως σε ασθενείς- να κάνει τη διαφοροδιάγνωση των παθήσεων που εντοπίζονται σε μία μαγνητική τομογραφία, δηλαδή να διαπιστώνει εάν πρόκειται για καλοήθη ή κακοήθη όγκο, για απόστημα ή φλεγμονή.

Η ερευνητική του προσπάθεια, που διαρκεί εδώ και 11 χρόνια, και τα αποτελέσματα μέσα από εκατοντάδες ασθενείς αλλά και οι περισσότερες από 50 εργασίες που έχουν δημοσιευτεί σε διακεκριμένα επιστημονικά περιοδικά οδήγησαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαίσιο του χρηματοδοτικού προγράμματος «Ορίζοντας 2020 (Horizon 2020) για την Ερευνα και τη Καινοτομία» να εγκρίνει συνολική χρηματοδότηση 4,7 εκατομμυρίων ευρώ για τα επόμενα 4 χρόνια. Πρόκειται για ένα από τα λίγα εγκεκριμένα έργα τέτοιου τύπου πανευρωπαϊκά και το μόνο στον τομέα της Πυρηνικής Ιατρικής.

«Την τελευταία δεκαετία στο τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής διαπιστώσαμε ένα έλλειμμα στη διάγνωση για τις βλάβες στον εγκέφαλο. Η μαγνητική τομογραφία, ενώ απεικονίζει τη βλάβη, δεν μπορεί να διαφοροδιαγνώσει μία βλάβη που εντοπίζεται στον εγκέφαλο (δηλαδή να διαπιστωθεί εάν πρόκειται για καλοήθη ή κακοήθη όγκο). Ετσι, ο ασθενής, σε πολλές περιπτώσεις οδηγείται στο χειρουργείο ή γίνεται βιοψία χωρίς να υπάρχει λόγος» αναφέρει ο κ. Φωτόπουλος.
Το μυστικό

Το μυστικό, όπως εξηγεί, κρύβεται στη χορήγηση ενός ραδιοφαρμάκου στους ασθενείς οι οποίοι προηγουμένως έχουν κάνει μαγνητική τομογραφία και έχει διαγνωστεί μία βλάβη στον εγκέφαλο.

«Χορηγείται το φάρμακο, και μετά από διάστημα μισής ώρας ο ασθενής μπαίνει στο μηχάνημα spect γ-camera. Εάν φανεί υψηλή πρόσληψη του φαρμάκου πάνω στη βλάβη, τότε ο όγκος είναι κακοήθης», τονίζει ο κ. Φωτόπουλος και προσθέτει: «Με αυτόν τον τρόπο θα δοθεί λύση στην έγκαιρη διάγνωση του προβλήματος και οι ασθενείς δεν θα κάνουν άσκοπες επεμβάσεις και βιοψίες, ενώ ανάλογα και με τη διάγνωση θα τροποποιείται η θεραπεία. Τεράστιο θα είναι επίσης το κέρδος και για το σύστημα υγείας το οποίο θα εξοικονομήσει πολλά χρήματα, λόγω της μη πραγματοποίησης άσκοπων χειρουργικών επεμβάσεων».

Μετά το «πράσινο φως» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την έγκριση του ποσού-μαμούθ των 4,7 εκ. ευρώ για το ερευνητικό έργο «GLIOMARK: Validation of blood-brain-barrier permeability as a glioma biomarker by means of the radiotracer 99mTc-tetrofosmin and single-photon emission computer tomography», η έρευνα θα συνεχιστεί τα επόμενα τέσσερα χρόνια σε επιλεγμένα νοσοκομεία - ιδρύματα του εξωτερικού αλλά και σε ελληνικά νοσοκομεία.

«Είμαι πολύ αισιόδοξος ότι το έργο θα εγκριθεί και αμέσως μετά θα είναι διαθέσιμο στην αγορά ένα από τα λίγα διαγνωστικά προϊόντα για τους εγκεφαλικούς όγκους, το οποίο, σε συνδυασμό με τη διαγωνιστική τεχνική πυρηνικής ιατρικής spect, θα προσφέρει στην ιατρική κοινότητα ένα αξιόπιστο εργαλείο με ιδιαίτερα χαμηλό κόστος», κατέληξε ο κ. Φωτόπουλος.

Γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας χτυπά πλέον ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, καθώς σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες τα τελευταία χρόνια εμφανίζει αύξηση σε ηλικίες κάτω των 50χρόνων!

Τα στοιχεία των νέων μελετών έχουν ανησυχήσει τους γυναικολόγους αφού μέχρι πρόσφατα ο μέσος όρος ηλικίας των γυναικών που χτυπούσε ήταν γύρω στα 52 χρόνια.

«Είναι γεγονός ότι έχει παρουσιαστεί αύξηση στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας σε γυναίκες μικρότερης ηλικίας και αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες» αναφέρει ο Διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Αθήνας, τ. Επιμελητής Μαιευτικής Γυναικολογίας του Princess Royal University Hospital London και συνεργάτης των Νοσοκομείων Μητέρα και Υγεία, κ Στέφανος Χανδακάς.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία κάθε χρόνο παγκόσμιαδιαγιγνώσκονται με καρκίνο τραχήλου μήτρας περίπου 500.000 γυναίκες(το 80% των οποίων σε αναπτυσσόμενες χώρες) και δυστυχώς περίπου οι μισές (275.000) καταλήγουν από την νόσο. Στην Ευρώπη, ο αριθμός νέων περιστατικών ανά έτος ανέρχεται περίπου σε 50.000, στις ΗΠΑ στις 13.000, και στην Ελλάδα 400.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΝΟΧΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ
Σύμφωνα με τους γυναικολόγους οι παράγοντες που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση του καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας είναι:
Ο ιός των ανθρωπίνων κονδυλωμάτων, γνωστός σαν Human Papilloma Virus ή HPV,
Πρώτη σεξουαλική επαφή σε νεαρή ηλικία: Όσο νωρίτερα στην ηλικία αρχίσει την σεξουαλική δραστηριότητα μια γυναίκα τόσο περισσότερο είναι αυξημένος ο κίνδυνος της για την ασθένεια.

Μεγάλος αριθμός ερωτικών συντρόφων: Το ίδιο επίσης ισχύει με τον αριθμό των ερωτικών συντρόφων. Να σημειωθεί ότι ο καρκίνος αυτός είναι σπάνιος στις παρθένες

Τεστ Παπανικολάου:
Οι γυναίκες που δεν έκαναν ποτέ τεστ Παπανικολάου ή δεν το κάνουν όσο θα έπρεπε, έχουν ψηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν καρκίνο. Σε πολλές περιπτώσεις το τεστ μπορεί να ανιχνεύσει προκαρκινικές αλλοιώσεις
Μεγάλος αριθμός τοκετών
Κάπνισμα
Διατροφή φτωχή σε βιταμίνες Α και C
Χρήση αντισυλληπτικών από το στόμα (σε μορφή δισκίων)
Ανοσοκαταστολή (πτώση της άμυνας του οργανισμού)
AIDS: Οι γυναίκες που πάσχουν από AIDS.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ
Οι παράγοντες που ενοχοποιούνται για την εμφάνιση του καρκίνου στον τράχηλο της μήτρας συνήθως δεν προκαλούν πόνο. Γι' αυτό η ασθένεια μπορεί να εξελιχθεί αθόρυβα χωρίς συμπτώματα.

Ο καρκίνος του τραχήλου σε αρχικό στάδιο συνήθως δεν προκαλεί κλινικά συμπτώματα . Οι πρώτες ενοχλήσεις εμφανίζονται όταν τα καρκινικά κύτταρα αρχίζουν να διηθούν τους γειτονικούς ιστούς.

Όταν αυτό συμβεί τότε τα συνήθη συμπτώματα είναι:
Hασυνήθιστη απώλεια αίματος από τον κόλπο
Πόνος στην περιοχή της πυελού
Κολπικές εκκρίσεις
Πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.

« Γι αυτό η μόνη προφύλαξη που μπορεί να πάρει κάθε γυναίκα είναι να κάνει συστηματικά γυναικολογικές εξετάσεις και το τεστ Παπανικολάου»προσθέτει ο Δρ Χανδακάς και συνεχίζει

« Με την κολποσκόπηση ο γυναικολόγος μπορεί να εξετάσει καλύτερα τον τράχηλο και αν χρειαστεί να κάνει βιοψίες για να διευκρινιστεί ιστολογικά το είδος μιας ανωμαλίας που πιθανά να υπάρχει. Η πρόγνωση επιβίωσης είναι καλύτερη όταν ο καρκίνος διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο εξέλιξης».

Δυνατά όμως στον τομέα της πρόληψης έχει μπεί και ο εμβολιασμός των νέων γυναικών με το εμβόλιο κατά του HPV. Ήδη έχουν χρησιμοποιηθεί παγκοσμίως περισσότερα από 175 εκατομμύρια εμβόλια με θετικά αποτελέσματα όπως στην Αυστραλία όπου είχαμε σχεδόν εξάλειψη των γεννητικών κονδυλωμάτων αλλά και ελάττωση των προκαρκινικών αλλοιώσεων και των χειρουργικών επεμβάσεων στον τράχηλο στις εμβολιασθείσες γυναίκες.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να θεραπευτεί αν ανιχνευθεί έγκαιρα. Παλαιότερα, ο καρκίνος αυτός αποτελούσε ένα από τους κύριους λόγους θνησιμότητας των γυναικών. Σήμερα χάρις στα προγράμματα ανίχνευσης και θεραπείας η θνησιμότητα έχει μειωθεί σημαντικά. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο δεύτερος συχνότερος καρκίνος των γυναικείων γενετικών οργάνων μετά από τον καρκίνο της ωοθήκης. Μετά από αυτόν ακολουθεί ο καρκίνος του ενδομητρίου που έχει λίγο χαμηλότερη συχνότητα.

Τρεις μορφές θεραπείας χρησιμοποιούνται: Η Χειρουργική , η Ακτινολογική και η Χημειοθεραπεία

Η χειρουργική επέμβαση με νυστέρι η laser(χειρουργική αφαίρεση πολλών ειδών) είναι μία από τις βασικές μεθόδους θεραπευτικής αντιμετώπισης για τον καρκίνο του τραχήλου.
Η ακτινοθεραπεία ,υπάρχουν δύο μορφές. Η εξωτερική ακτινοθεραπεία ή τηλεθεραπεία γίνεται με μηχάνημα ακτινοβολίας. Η εσωτερική ακτινοθεραπεία ή βραχυθεραπεία χρησιμοποιεί ραδιενεργό ουσία ενσωματωμένη σε βελόνες, καλώδια, κεφαλές ή καθετήρες που τοποθετούνται απευθείας μέσα ή κοντά στην καρκινική εστία.
Η χημειοθεραπείαχρησιμοποιεί φαρμακευτικούς παράγοντες για να αναστείλει την αύξηση των καρκινικών κυττάρων, προκαλώντας είτε το θάνατο ή τη διακοπή της διαίρεσης των κυττάρων.
www.drchandakas.gr, τηλ 210 6436258