Τι έδειξε ο έλεγχος που μόλις ξεκίνησε - Ανώμαλη προσγείωση από τους «δευτεροκλασάτους» υπαλλήλους των δανειστών - Τέλος στη «δημιουργική ασάφεια» - Από τον Ιανουάριο ήταν γνωστό στην κυβέρνηση ότι το πλεόνασμα είχε ήδη συρρικνωθεί στο 0,9% του ΑΕΠ

Σύμφωνα με το πρώτο θεμα Και μόνον η έλευση των «χαμηλόβαθμων» τεχνικών κλιμακίων στη χώρα, την οποία απευχόταν και προσπάθησε να παρεμποδίσει η κυβέρνηση -ακόμα και με τα «καψόνια» που συνεχίζει να τους κάνει στην Αθήνα περιφέροντάς τα από ξενοδοχείο σε ξενοδοχείο- φάνηκε τελικά ικανή να διαλύσει την «δημιουργική ασάφεια» στην οποία ζει η χώρα και να θέσει ξανά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τους αριθμούς για την πραγματική κατάσταση της οικονομίας.

Αν και η εξέταση της ελληνικής οικονομίας συνεχίζεται μετ’εμποδίων και σήμερα το πρωί, τα πρώτα ευρήματα των τεχνικών κλιμακίων των δανειστών, στη μυστική σύσκεψη της περασμένης Παρασκευής, έδειξαν υστέρηση τουλάχιστον 2 δισ. στο πρωτογενές πλεόνασμα του 2014, χωρίς καν να μπουν ακόμα υπό εξέταση ακόμη τα στοιχεία για το 2015.

Τα στοιχεία αυτά ήταν όμως γνωστά στους ιθύνοντες, αλλά ουδόλως απασχόλησαν στο διάστημα πριν και μετά τις εκλογές τη δημόσια συζήτηση. Για να συμβεί αυτό, έστω και δύο μήνες μετά από τις εκλογές, χρειάστηκε η αυτοψία των απεσταλμένων των δανειστών.

Αν και επισήμως ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης δηλώνει ότι δεν έχει ενημερωθεί για τον εντοπισμό «μαύρης τρύπας» από τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών, ωστόσο, στις τελευταίες συνεντεύξεις του, κάνει λόγο για «άδεια ταμεία» και για ανύπαρκτο ουσιαστικά πρωτογενές πλεόνασμα. Άλλωστε, μόνο «αθώες» ή άσχετες με το φλέγον θέμα του δημοσιονομικού κενού δεν φαίνονται να είναι και οι δηλώσεις του από το Κόμο της Ιταλίας, για το ενδεχόμενο αναστολής ορισμένων προεκλογικών δεσμεύσεων (πχ για μειώσεις φόρων ή άλλες) χάριν της «αξιοπιστίας» του κρατικού προϋπολογισμού.

Ήδη από τις 5 Μαρτίου όμως, η συνεργάτης του Γιάνη Βαρουφάκη, κυρία Έλενα Παναρίτη είχε αποκαλύψει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2014 θα έκλεινε στο 0,6% του ΑΕΠ αντί του 1,5% που προέβλεπε ο κρατικός προϋπολογισμός. Η ημερομηνία δεν είναι τυχαία. Ως τότε, όπως έλεγαν στο υπουργείο Οικονομικών, δεν είχαν φανεί ακόμη ούτε καν οι εισπράξεις φόρων του τέλους Φεβρουαρίου (καταχωρούνται στα συστήματα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους με καθυστέρηση αρκετών ημερών). Προφανώς για την εκτίμησή της στηρίχτηκε στην εικόνα με βάση προσωρινά στοιχεία ως τα μέσα Φεβρουαρίου, καθώς μάλιστα εκ των υστέρων φάνηκε (στις 20 Μαρτίου) ότι ο μήνας Φεβρουάριος έκλεισε και ανέλπιστα καλύτερα από όσο αναμενόταν και ότι έτσι καλύφθηκε όχι μόνο ένα μεγάλο μέρος της υστέρησης φόρων του Ιανουαρίου αλλά και όλη η υστέρηση στην είσπραξη του ΕΝΦΙΑ ο οποίος τελικά απέδωσε συνολικά 2,5-2,6 δισ. ευρώ για το 2014, όσο δηλαδή είχε ακριβώς υπολογιστεί (εξέλιξη όμως που σημαίνει και ότι είχε σχεδιαστεί σωστά όσον αφορά την εισπραξιμότητά του, παρά τις αντιδράσεις ή και τις όποιες αδικίες είχε προκαλέσει).

Ήδη όμως και από τις 26 Ιανουαρίου, όταν είχαν ανακοινωθεί τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού (σε ταμειακή βάση) του δωδεκαμήνου Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου, έδειξαν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα είχε ήδη συρρικνωθεί στο 0,9%-1% του ΑΕΠ, καθώς υπολογιζόταν σε μόλις 1,8 δισ. ευρώ.

Όπως ήταν φυσικό πάντως, η δημοσιοποίηση της κατάστασης κατάφερε να εξάψει ξανά κομματικές διαμάχες, αλλά σήμανε και συναγερμό στην κυβέρνηση καθώς τέθηκαν στο τραπέζι της πολύωρης σύσκεψης στο μέγαρο Μαξίμου, υπό τον Αλέξη Τσίπρα και το οικονομικό επιτελείο -και πληροφορίες που αργότερα διαψεύδονταν να αναφέρουν ότι συζητήθηκαν έως και σενάρια για να μην πληρώνεται τίποτα άλλο εκτός από μισθούς και συντάξεις τις προσεχείς εβδομάδες ή ημέρες.

Από πλευράς τους, κύκλοι της Νέας Δημοκρατίας απέδιδαν τη μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος στην υστέρηση που καταγράφηκε προεκλογικά , τους μήνες Δεκέμβριο-Ιανουάριο, αλλά και τους δύο πρώτους μήνες του επόμενου έτους του 2015, που καταγράφονται επίσης στο αποτέλεσμα του 2014.

Συγκεκριμένα λένε, με βάση και τα επίσημα δημοσιευμένα στοιχεία:

-σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή σε αυτό που περιλαμβάνονται τα πάντα (το Κράτος, η Κεντρική Διοίκηση, οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και η Τοπική Αυτοδιοίκηση), το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν 3,7 δισ. ευρώ το 11μηνο του 2014.

-έπεσε στα 2,2 δισ. ευρώ το 12μηνο του 2014

-διαμορφώθηκε σε μόλις 420 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2015 (για τον Φεβρουάριο δεν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμα στοιχεία που θα επηρεάσουν περαιτέρω το 2014, αλλά η δυσμενής τάση είναι σαφής)

-η υστέρηση οφείλεται στα έσοδα του Προϋπολογισμού, «όπου και η απόκλιση υπερβαίνει τα 3 δισ. ευρώ» όπως τονίζουν κύκλοι της Συγγρού!

Και αυτό γιατί:

1ον. Παρατηρήθηκε υστέρηση άνω του 1 δισ. ευρώ στα έσοδα από φόρο εισοδήματος, κυρίως προς το τέλος του έτους (περίπου 500 εκατ. ευρώ) και τους πρώτους 2 μήνες του 2015 (επιπλέον περίπου 500 εκατ. ευρώ) που δημοσιονομικά ενσωματώνονται στο 2014, λόγω της προεκλογικής και μετεκλογικής αβεβαιότητας, αλλά και κινήματος «δεν πληρώνω».

2ον. Παρατηρήθηκε υστέρηση περίπου 200 εκατ. ευρώ στο ΦΠΑ πετρελαιοειδών, λόγω της σημαντικής μείωσης των διεθνών τιμών πετρελαίου. Αυτή συνδυάστηκε και με την μείωση στον ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης.

3ον. Επεστράφησαν 250 εκατ. ευρώ περισσότεροι φόροι έναντι του στόχου, προκειμένου να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών και άρα και η ρευστότητα στην οικονομία.

4ον. Παρατηρήθηκε απόκλιση άνω των 250 εκατ. ευρώ στα προσδοκώμενα έσοδα από τη συμμετοχή των πολιτών στο πρόγραμμα αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών τους σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία, με μεγάλη ευθύνη της παρούσας Κυβέρνησης η οποία και υποστήριζε ότι αυτό θα το αλλάξει.

5ον. Παρατηρήθηκε υστέρηση περίπου 400 εκατ. ευρώ στα ταμειακά έσοδα του ΠΔΕ λόγω μη ωρίμανσης των εκτελούμενων έργων από το συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα και της μετάβασης από το προηγούμενο ΕΣΠΑ στη νέα προγραμματική περίοδο, και επιπλέον απόκλιση 500 εκατ. ευρώ (λογιστική εγγραφή) στην πραγματοποίηση αιτημάτων για επιστροφές από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του προγράμματος. Το ποσό αυτό φυσικά και θα εισπραχθεί μέσα στο 2015 (ή και αργότερα), βελτιώνοντας αντίστοιχα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα.

Η τρόικα μπορεί να «αναβαπτίστηκε» σε… Ομάδα των Βρυξελλών αλλά τόσο οι υπερβολικές απαιτήσεις σε μέτρα και πολιτικές όσο και η προκλητική συμπεριφορά των στελεχών της παραμένουν ίδια απέναντι στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών που διαπραγματεύεται σε Αθήνα και Βρυξέλλες.

Το κλίμα των συναντήσεων των πρώτων ημερών με την Ομάδα των Βρυξελλών έδωσε γλαφυρά η ειδική σύμβουλος του υπουργού Οικονομικών κ. Ελενα Παναρίτη. Στο κρίσιμο θέμα της κάλυψης των τεράστιων αναγκών ρευστότητας της οικονομίας έδωσαν τη λύση: Ούτε λίγο ούτε πολύ, είπαν να μην πληρώσει το Δημόσιο για ένα δύο μήνες τους μισθούς.

Ο παρών υπουργός Οικονομικών κ. Γιάνης Βαρουφάκης έσπευσε να τους επαναφέρει στην τάξη τονίζοντας ότι είναι ντροπή ακόμη και η σκέψη για κάτι τέτοιο προειδοποιώντας τους μάλιστα ότι δεν θα πρέπει να ξαναγίνει τέτοια συζήτηση.

Αργά χθες το απόγευμα το ΥΠΟΙΚ επιχείρησε να διαψεύσει το γεγονός. Το μόνο που κατάφερε είναι να επιβεβαιώσει το πολεμικό περιβάλλον στο οποίο διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές οι οποίοι μέχρι στιγμής έχουν ως βάση διαλόγου το γνωστό από παλιά «Μνημόνιο» αγνοώντας σχεδόν τις προτάσεις του υπουργού Οικονομικών.

Στα πιο ουσιώδη, η διαπραγμάτευση των πρώτων ημερών έχει αναδείξει μια τρύπα ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ για τα έσοδα του 2014 η οποία μεταφράστηκε σε πρωτογενές πλεόνασμα στο 0,6% του ΑΕΠ έναντι πρόβλεψης για 1,5% του ΑΕΠ για το 2014.

Τα τεχνικά κλιμάκια που βρίσκονται στην Αθήνα έχουν αρχίσει την αναζήτηση των ακριβών αιτιών αυτής της απόκλισης. Εκτός από τα βασικά μεγέθη, δηλαδή την πορεία εσόδων και δαπανών, τα τεχνικά κλιμάκια άρχισαν από χθες να συλλέγουν στοιχεία και για τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα ασφαλιστικά ταμεία, τα δημόσια νοσοκομεία και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.

Από σήμερα μπαίνει στο τραπέζι η αναθεώρηση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2015 από το 3% του ΑΕΠ που ήταν ο αρχικός στόχος του Προϋπολογισμού όχι όμως με τον τρόπο που θα ήθελε το υπουργείο Οικονομικών.

Τα τεχνικά κλιμάκια που θα εγκατασταθούν από σήμερα στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους έχουν συγκεκριμένη αποστολή: Να πάρουν τα τελικά στοιχεία για το κλείσιμο του Προϋπολογισμού του 2014 και την έως τώρα εξέλιξη του Προϋπολογισμού του 2015.

Από τα στοιχεία αυτά θα ξεκινήσει η επανεξέταση του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα. Μόνο που η αναθεώρηση δεν θα έχει ως στόχο να δώσει το «δημοσιονομικό αέρα» που επιθυμεί η κυβέρνηση για να εφαρμόσει το πρόγραμμα, αλλά το πρωτογενές πλεόνασμα που θα μπορεί πια να πετύχει με δεδομένο τις καθυστερήσεις που υπάρχουν και την υστέρηση στα δημόσια έσοδα.

Από τα στοιχεία που θα συλλέξουν τα χαμηλόβαθμα στελέχη από την Ε.Ε. την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, που έφτασαν χθες το βράδυ στην Αθήνα, θα εξαρτηθεί και το σύνολο της διαπραγμάτευσης που βρίσκεται από χθες σε εξέλιξη στις Βρυξέλλες.

Μέχρι τα στελέχη της «Ομάδας των Βρυξελλών» να έχουν τα απαραίτητα στοιχεία από την Αθήνα, η διαπραγμάτευση θα περιστρέφεται γύρω από τα 10 πρώτα μέτρα που έχει παρουσιάσει σε δύο δόσεις η Αθήνα. Τα επτά την περασμένη Παρασκευή και τα υπόλοιπα τρία τη Δευτέρα κατά τη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών της ευρωομάδας.

Το Brussels Group, όπως θα ονομάζεται πλέον -με απαίτηση της Αθήνας- η τριάδα των κ.κ. Ντέκλαν Κοστέλο (Ε.Ε.), Κλάους Μαζούχ (ΕΚΤ) και Ρίσι Κόχιαλ (ΔΝΤ), μετά την αποστολή των στοιχείων από την Αθήνα, θα ανοίξει την ατζέντα των θεμάτων που ήταν σε εκκρεμότητα από την περίοδο της διαπραγμάτευσης. Οι κυριότερες από αυτές είναι:

1. Οι αλλαγές στο καθεστώς ΦΠΑ τις οποίες η προηγούμενη κυβέρνηση περιόριζε στην αύξηση του συντελεστή του φόρου για τα ξενοδοχεία με αποτέλεσμα τη ρήξη του προηγούμενου Δεκεμβρίου.

2. Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του φορολογικού μηχανισμού και της περαιτέρω ανεξαρτησίας στη λειτουργία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.

3. Η επανεξέταση της ρύθμισης των 100 δόσεων για τα ληξιπρόθεσμα, στη νέα πιο ευέλικτη και ευνοϊκή για τους οφειλέτες βάση την οποία σχεδιάζει η κυβέρνηση.

4. Οι παρεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν στο ασφαλιστικό ώστε να κλείσει έλλειμμα 2 δισ. ευρώ που αναμένεται να εμφανίσει το 2015. Τούτο, δε, ακόμη και αν εφαρμοστούν στο ακέραιο οι δεσμεύσεις που είχαν αναληφθεί από την ελληνική κυβέρνηση από το 2013 και θα έπρεπε να εφαρμοστούν από την 1η/1/2015.

5. Η συνέχιση της απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας με την υιοθέτηση των βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών για τη θεσμοθέτηση των ομαδικών απολύσεων και την επαναφορά του μέτρου της ανταπεργίας.

6. Η συνέχιση του προγράμματος των αποκρατικοποιήσεων ή διαφορετικά η αναζήτηση μέτρων για την κάλυψη του ποσού των ετήσιων εσόδων που θα κατευθύνεται για τη μείωση του δημοσίου χρέους.

7. Η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος με την εφαρμογή ή βελτίωση μέτρων που είχε προετοιμάσει η προηγούμενη κυβέρνηση αλλά δεν εφαρμόστηκαν.

Κορυφαίο θέμα της διαπραγμάτευσης που θα προκύψει ως αποτέλεσμα επιμέρους συζητήσεων για τις επόμενες 45 ημέρες θα είναι η οριστικοποίηση του νέου στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2015. Αν αυτός θα είναι 1,5% του ΑΕΠ ή υψηλότερα, θα εξαρτηθεί από τα στοιχεία που η ελληνική κυβέρνηση θα καταθέσει και θα δικαιολογούν την αλλαγή του στόχου.

Από την άλλη, η Αθήνα προσέρχεται στο διάλογο με την ατζέντα των θεμάτων που περιλάμβανε η πρόταση του υπουργού Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη στο Eurogroup της 20ής Φεβρουαρίου και η οποία άνοιξε το δρόμο για την τετράμηνη παράταση του προγράμματος.

Διαπραγματεύσεις μέχρι τον Αύγουστο

Η ελληνική πλευρά φιλοδοξεί να έχει μια καταρχήν συμφωνία μέσα σε μία εβδομάδα και μαζί μια έγκριση για την εκταμίευση των 1,9 δισ. ευρώ από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων που έχει στο χαρτοφυλάκιό της η ΕΚΤ και αποτελούν μέρος της δόσης των 7,2 δισ. ευρώ.

Ο πρόεδρος της ομάδας εργασίας της ευρωζώνης (Euro Working Group) κ. Τόμας Βίζερ δεν φαίνεται να συμμερίζεται αυτό το χρονοδιάγραμμα. Μιλώντας στην αυστριακή τηλεόραση, δήλωσε ότι η κατάσταση στην Ελλάδα θα σταθεροποιηθεί αλλά αυτό θα γίνει μέχρι τον Αύγουστο.

Πρόσθεσε ότι η Ελλάδα χρωστάει δισεκατομμύρια ευρώ που πρέπει να πληρώσει μέσα στους επόμενους μήνες και ότι η κυβέρνηση φαίνεται ότι έχει εντοπίσει πηγές χρηματοδότησης. Μάλιστα έδειξε αρκετά ενήμερος για τα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης: «Πιστεύουμε ότι υπάρχουν κάποια αποθεματικά του Προϋπολογισμού και κάποια αποθεματικά στα ασφαλιστικά ταμεία και στους οργανισμούς του Δημοσίου» είπε.

Κατέληξε λέγοντας ότι τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα για την Ελλάδα από τα μέσα Αυγούστου μέχρι τα τέλη της δεκαετίας, καθώς οι πληρωμές σε αυτό το διάστημα είναι μικρές.

Ελεύθερος τύπος