Μια 51χρονη γυναίκα, που ήταν τελείως κωφή λόγω κάποιας σπάνιας αυτοάνοσης πάθησης, είναι η πρώτη ασθενής στον κόσμο, που στο εσωτερικό τμήμα του δεξιού της αυτιού (έσω ωτός) πραγματοποιήθηκε με επιτυχία ρομποτική επέμβαση για την τοποθέτηση ενός ηλεκτρονικού κοχλιακού εμφυτεύματος, προκειμένου να βελτιωθεί η ακοή της.

Η γυναίκα είναι πλέον σε θέση να επικοινωνεί σε ένα βαθμό ακόμη και μέσω του τηλεφώνου.

Η κλινική δοκιμή με την βοήθεια ρομπότ έγινε από γιατρούς και βιοϊατρικούς μηχανικούς του Πανεπιστημίου της Βέρνης στην Ελβετία, με επικεφαλής τον καθηγητή Στέφαν Βέμπερ και παρουσιάσθηκε στο περιοδικό ρομποτικής "Science Robotics".

Μεταξύ των ερευνητών ήταν ο ελληνικής καταγωγής δρ Γιώργος Μαντοκούδης, επικεφαλής του Κέντρου Κοχλιακών Εμφυτευμάτων του Ωτορινολαρυγγολογικού Τμήματος του Πανεπιστημίου και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Βέρνης.

Το ρομποτικό σύστημα, το οποίο αποδείχθηκε ασφαλές, διαθέτει μια οπτική κάμερα που κατευθύνει το ρομπότ με ακρίβεια της τάξης των 25 μικρομέτρων (εκατομμυριοστών του μέτρου), εξελιγμένους αισθητήρες, καθώς και ένα ρομποτικό βραχίονα υψηλής ακριβείας, της μεγαλύτερης από κάθε άλλη ιατρική ρομποτική συσκευή του είδους της.

Χάρη στο νέο ρομποτικό χειρουργικό σύστημα, οι επιστήμονες ελπίζουν ότι θα βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των επεμβάσεων για την εισαγωγή κοχλιακών εμφυτευμάτων, μια διαδικασία πολύ λεπτή, όπου το παραμικρό λάθος μπορεί να κάνει ανεπανόρθωτη ζημιά στο αυτί του ασθενούς.

Τα κοχλιακά εμφυτεύματα ενεργοποιούν μέσω ηλεκτρισμού τα ακουστικά νεύρα. Κάθε χρόνο γίνονται από γιατρούς περίπου 65.000 επεμβάσεις κοχλιακών εμφυτευμάτων παγκοσμίως, αλλά στο ένα τρίτο των περιπτώσεων (30% έως 35%) οι ασθενείς με το εμφύτευμα δεν βλέπουν σημαντική βελτίωση στην ακοή τους, εν μέρει λόγω προβλημάτων κατά τη χειρουργική διαδικασία. Η ρομποτική επέμβαση ελπίζεται ότι θα βελτιώσει την αποτελεσματικότητα της εμφύτευσης μελλοντικά.

Στην πρώτη αυτή κλινική δοκιμή, το μεγαλύτερο μέρος της διαδικασίας έγινε από τους γιατρούς και το ρομπότ ανέλαβε να κάνει ένα από τα πιο ριψοκίνδυνα στάδια της επέμβασης: να ανοίξει μια μικροσκοπική τρύπα στο οστό του κρανίου που περιβάλλει το αυτί, χωρίς να προκαλέσει τραυματισμό στα νεύρα και στους γειτονικούς ιστούς. Το ρομπότ έκανε το καθήκον του, χωρίς άμεση οπτική καθοδήγηση από τον γιατρό.

Οι ερευνητές ανέφεραν ότι και το τελικό βήμα της επέμβασης, η σύνδεση ενός λεπτού ηλεκτροδίου στον κοχλία, μπορεί να γίνει ρομποτικά.

Οι επιστήμονες συνεργάζονται ήδη με μια εταιρεία ιατρικής ρομποτικής και μια εταιρεία κοχλιακών εμφυτευμάτων για να προωθήσουν εμπορικά το νέο σύστημα στα νοσοκομεία. Στόχος τους είναι να βελτιώσουν περαιτέρω το ρομποτικό σύστημα, ώστε να γίνει πιο αυτόνομο στο μέλλον, καθώς επίσης να κάνει και άλλα πράγματα, όπως η χορήγηση φαρμάκων στο έσω ους.

Από το ΑΠΕ-ΜΠΕ

Μια παράλυτη 58χρονη γυναίκα που πάσχει από προχωρημένη πλάγια μυατροφική σκλήρυνση (ALS), μπορεί πλέον να επικοινωνεί με τη σκέψη της χάρη σε ένα εγκεφαλικό εμφύτευμα.

Το εμφυτευμένο «τσιπάκι» συλλαμβάνει τα ηλεκτρικά σήματα του εγκεφάλου και τα μεταδίδει σε ένα υπολογιστή-ταμπλέτα, όπου ένα ειδικό λογισμικό αναλαμβάνει να τα μετατρέψει σε λέξεις, οι οποίες αναπαράγονται στην οθόνη. Η ασθενής μπορεί, με αυτό τον έμμεσο τρόπο, να «πληκτρολογεί» αργά δύο έως τρία γράμματα το λεπτό.

Είναι η πρώτη φορά που μια τέτοια διεπαφή εγκεφάλου-υπολογιστή χρησιμοποιείται στο σπίτι ενός ασθενούς, χωρίς να χρειάζεται η καθημερινή παρουσία γιατρών και μηχανικών στο εργαστήριο για να γίνονται οι αναγκαίες ρυθμίσεις.

Η πλάγια μυατροφική σκλήρυνση, γνωστή και ως νόσος του κινητικού νευρώνα, είναι μια ανίατη και άγνωστης αιτιολογίας νευροεκφυλιστική πάθηση, που προκαλεί δυσκολία στην ομιλία, στην κατάποση και τελικά στην αναπνοή. Τουλάχιστον εννέα στις δέκα περιπτώσεις θεωρούνται ότι είναι κληρονομικές. Έγινε ευρύτερα γνωστή όταν από αυτή προσβλήθηκαν ο Αμερικανός αθλητής του μπέιζμπολ Λου Γκέρινγκ και αργότερα ο διάσημος Βρετανός φυσικομαθηματικός Στίβεν Χόκινγκ.
Οι γιατροί και ερευνητές στην Ολλανδία, με επικεφαλής τον καθηγητή γνωσιακής νευροεπιστήμης Νίκ Ράμσεϊ του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό "New England Journal of Medicine", δήλωσαν ότι η ασθενής -γιατρός στο επάγγελμα- διαγνώσθηκε με τη νόσο το 2008.
Η κατάστασή της επιδεινώθηκε γρήγορα και «κλειδώθηκε» μέσα στο σώμα της, καθώς παρόλο που είχε συνείδηση, ήταν σχεδόν αδύνατο να κινήσει τον παραμικρό μυ της (με εξαίρεση τα μάτια), χάνοντας έτσι τόσο την ικανότητα να μιλάει, όσο και να αναπνέει (χρησιμοποιεί πλέον έναν αναπνευστήρα).

Δύο χρόνια πριν το εγκεφαλικό εμφύτευμα, η ασθενής είχε αρχίσει να χρησιμοποιεί ένα άλλο μέσο επικοινωνίας: μια συσκευή που της επιτρέπει να επιλέγει με τα μάτια της εικονίδια σε μια οθόνη υπολογιστή και έτσι να «γράφει» περίπου μια λέξη το λεπτό. Όμως το νέο εμφύτευμα -μετά την κατάλληλη εκπαίδευση της ασθενούς στη χρήση του- επιτρέπει μια πιο άμεση επικοινωνία.
Στη συγκεκριμένη νόσο, παρόλο που ο εγκέφαλος δεν μπορεί πλέον να επικοινωνήσει με τους μυς και να τους δώσει εντολή να κινηθούν, ο ίδιος συνεχίζει να έχει ηλεκτρική δραστηριότητα. Αυτό εκμεταλλεύθηκαν οι επιστήμονες με το εμφύτευμα, το οποίο εισάγεται χειρουργικά στον κινητικό φλοιό του εγκεφάλου. Με τα ηλεκτρόδια που διαθέτει, ανιχνεύει τα ηλεκτρικά σήματα μεταξύ των νευρώνων, τα αποκωδικοποιεί και τα μετατρέπει σε γραπτές λέξεις. Η ασθενής δεν νιώθει καθόλου την παρουσία του εμφυτεύματος μέσα στο κρανίο της.

'Αλλοι επιστήμονες, πάντως, εμφανίσθηκαν επιφυλακτικοί κατά πόσο τα οφέλη του εμφυτεύματος είναι αρκετά για να δικαιολογήσουν τον κίνδυνο μιας πολύπλοκης νευροχειρουργικής επέμβασης, σύμφωνα με τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης» και το "New Scientist". Οι ερευνητές αντέτειναν ότι ναι μεν ο κίνδυνος δεν είναι αμελητέος, δεν είναι όμως μεγαλύτερος από άλλες παρεμφερείς επεμβάσεις, όπως η εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση σε ασθενείς με νόσο Πάρκινσον ή η τοποθέτηση βηματοδότη στην καρδιά.

Ήδη σχεδιάζονται δοκιμές του εμφυτεύματος και σε άλλους ασθενείς, ενώ στην πορεία θα βελτιωθεί περαιτέρω το χρησιμοποιούμενο λογισμικό. Στόχος είναι να επιταχύνει την πληκτρολόγηση των λέξεων και επιπλέον να μπορεί να κάνει περισσότερα πράγματα, όπως να ανοίγει ή να κλείνει την τηλεόραση μετά από εντολή του ασθενούς με τη σκέψη του ή ακόμη να καθοδηγεί το αναπηρικό καροτσάκι του.
πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Σε ένα από τα σημαντικότερα σταυροδρόμια στην ιστορία της βρίσκεται η ανθρωπότητα, καθώς η επιστημονική έρευνα, αξιοποιώντας τα τεχνολογικά ευρήματα των τελευταίων ετών, προχωρά με γοργά βήματα στην εμφύτευση ανθρωπίνων κυττάρων σε ζώα -τα αποκαλούμενα «χίμαιρες»-, με στόχο τη δημιουργία ανθρώπινων οργάνων για μεταμόσχευση.

Σύμφωνα με την Τεχνολογική Επιθεώρηση του πανεπιστημίου ΜΙΤ, τους τελευταίους 12 μήνες έχουν γίνει 20 πειράματα στις ΗΠΑ, όχι σε ποντίκια, αλλά σε χοίρους και πρόβατα, ενώ η βρετανική εφημερίδα «Times» αναφέρει πως αυτή την εβδομάδα αναμένεται να δοθεί το «πράσινο φως» από τις αρμόδιες Αρχές, για την επιστημονική έρευνα στη χώρα.

Τα κύτταρα που χρησιμοποιούνται ανήκουν σε έναν νέο τύπο πολυδύναμων βλαστικών κυττάρων, που είναι ικανά να εξελίσσονται σε οποιοδήποτε είδος εξειδικευμένου κυττάρου και τα οποία ανακαλύφθηκαν πρόσφατα.

Η ιδιαιτερότητα των νέων βλαστοκυττάρων είναι ότι συνδέονται με συγκεκριμένη περιοχή στο αναπτυσσόμενο έμβρυο και όχι με το στάδιο της ανάπτυξής του, όπως συμβαίνει με τα έως τώρα γνωστά βλαστικά κύτταρα. Τα εν λόγω κύτταρα είναι μάλιστα πιο εύκολο να αναπτυχθούν γρήγορα και σταθερά στο εργαστήριο (in vitro), σε σχέση με τα συμβατικά βλαστοκύτταρα, αρκεί να εμφυτευθούν στο σωστό σημείο του εμβρύου του ζώου. Αυτό τους δίνει σημαντικό πλεονέκτημα για την παραγωγή τους σε μεγάλη κλίμακα, κάτι σημαντικό από απόψεως θεραπευτικών δυνατοτήτων.

Οπως σημειώνει η επιθεώρηση του ΜΙΤ, οι επιστήμονες δημιουργούν γενετικά τροποποιημένα έμβρυα ζώων, στα οποία λείπει κάποιο όργανο, στη συνέχεια εμφυτεύουν τα ανθρώπινα βλαστοκύτταρα στη χίμαιρα και τέλος αναπτύσσεται το όργανο, αλλά με ανθρώπινο DNA. «Μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα ζώο χωρίς καρδιά. Εχουμε δημιουργήσει γενετικά τροποποιημένα γουρούνια, που δεν έχουν σκελετικούς μυς και αιμοφόρα αγγεία» εξηγεί ο Ντάνιελ Γκάρι, καρδιολόγος, ο οποίος προΐσταται του προγράμματος για χίμαιρες στο πανεπιστήμιο της Μινεσότα. Παρότι τα ζώα αυτά δεν είναι βιώσιμα, μπορούν να αναπτυχθούν φυσιολογικά εάν τους εμφυτευθούν μερικά βλαστοκύτταρα από ένα φυσιολογικό έμβρυο του ιδίου είδους.

Πειράματα
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γκάρι, η ομάδα του κατάφερε να πραγματοποιήσει το συγκεκριμένο πείραμα με δύο έμβρυα γουρουνιού, με αποτέλεσμα να κερδίσει χρηματοδότηση ύψους 1,4 εκατ. δολαρίων από τον αμερικανικό Στρατό, προκειμένου να προχωρήσει την έρευνα στην ανάπτυξη ανθρώπινων οργάνων σε χοίρους. Το εγχείρημα είναι αμφιλεγόμενο, με προφανή ηθικά διλήμματα, καθώς η ενσωμάτωση ανθρώπινων βλαστοκυττάρων σε έμβρυα ζώων καθιστά δυσδιάκριτα τα όρια μεταξύ διαφορετικών βιολογικών ειδών. Η εύλογη ανησυχία, πέρα από την προφανή βαρβαρότητα απέναντι στα ζώα, είναι ότι τα υβρίδια που θα προκύψουν είναι πιθανό να έχουν κάποια ανθρώπινα χαρακτηριστικά.

Ωστόσο οι επιστήμονες επιμένουν ότι αφενός λαμβάνονται όλες οι απαιτούμενες προφυλάξεις, δηλαδή οι εγκυμοσύνες των ζώων δεν ολοκληρώνονται, και ότι αφετέρου είναι ένας τρόπος για να σωθούν εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές, που αυτήν τη στιγμή χάνονται λόγω έλλειψης μοσχευμάτων. Από την άλλη, υποστηρίζουν ότι η πιθανότητα να αποκτήσει κάποιο ζώο ανθρώπινη συνείδηση θεωρείται ελάχιστη, αλλά όχι ανύπαρκτη, οπότε ο στόχος, σε αυτήν τη φάση, είναι να συγκεντρωθούν οι απαιτούμενες πληροφορίες για το πόσο σημαντική θα είναι η επίδραση των ανθρώπινων κυττάρων στον οργανισμό μιας χίμαιρας.

«Εάν η συμβολή των ανθρώπινων βλαστοκυττάρων είναι της τάξης του 0,5%, είναι μάλλον απίθανο να έχουμε σκεπτόμενα γουρούνια ή πρόβατα που στέκονται στα δύο πόδια. Εάν όμως το ποσοστό είναι μεγάλο, για παράδειγμα 40%, τότε θα πρέπει να κάνουμε κάτι γι' αυτό» εξηγεί ο Χιρομίτσου Νακάουτσι, Ιάπωνας βιολόγος που πλέον συνεργάζεται με το Στάνφορντ και πραγματοποίησε σχετικές μελέτες σε πρόβατα τον περασμένο χρόνο.

Πάντως η χρήση ποντικιών-χιμαιρών είναι ήδη πολύ διαδεδομένη στην επιστημονική έρευνα και κυρίως τα πειράματα με ποντίκια στα οποία έχει αναπτυχθεί ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα.

Έγινε στην Ελλάδα η πρώτη εμφύτευση βηματοδότη χωρίς ηλεκτρόδια σε καρδιολογικό ασθενή. Ο βηματοδότης χωρίς ηλεκτρόδια (leadless pacemaker), αποτελεί μια επαναστατική εξέλιξη στην  τεχνολογία των βηματοδοτών και το μέγεθός του είναι μικροσκοπικό, περίπου τo ένα δέκατο του μεγέθους ενός συμβατικού βηματοδότη. 

Η εμφυτεύσιμη συσκευή έχει τη μορφή μιας μικρής κάψουλας που ενσωματώνει τη μπαταρία, το ηλεκτρόδιο και το λογισμικό ενός κλασσικού βηματοδότη και στερεώνεται με μικροσκοπικά άγκιστρα στο εσωτερικό της καρδιάς. Η προώθηση του βηματοδότη στη δεξιά κοιλία γίνεται μέσα από ειδικό καθετήρα από τη μηριαία φλέβα, ο οποίος αποσύρεται μετά τη στερέωση της κάψουλας, χωρίς να αφήνει ουλή ή άλλα σημάδια, όπως γίνεται με τους συμβατικούς βηματοδότες. 

Η πρωτοποριακή επέμβαση έγινε στο νοσοκομείο Υγεία και όπως εξηγεί ο Διευθυντής του Τμήματος Ηλεκτροφυσιολογίας, Βηματοδοτών και Απινιδωτών, Καρδιολόγος – Ηλεκτροφυσιολόγος, κ. Θεόδωρος Αποστολόπουλος: «Ο βηματοδότης χωρίς ηλεκτρόδια ενδείκνυται σε ασθενείς με μόνιμη κολπική μαρμαρυγή και συμπτωματική βραδυκαρδία ή παύσεις. Ιδιαίτερα ωφελούνται ασθενείς με προηγούμενη λοίμωξη στο βηματοδοτικό σύστημα και ασθενείς σε αιμοκάθαρση. Πέραν του αισθητικού αποτελέσματος, το πιο σημαντικό είναι ότι αποφεύγονται οι επιπλοκές, που ορισμένες φορές σχετίζονται με τα ηλεκτρόδια και τη θήκη του βηματοδότη (όπως αιματώματα, λοιμώξεις θήκης ή ενδοκαρδίτιδες, πνευμοθώρακας, μετακίνηση ηλεκτροδίου κ.ά.), που αναγκάζουν σε νέες επεμβάσεις και παρατεταμένες νοσηλείες». 

Ο βηματοδότης χωρίς ηλεκτρόδια έχει διάρκεια ζωής έως 10 χρόνια, είναι συμβατός με μαγνητική τομογραφία και έχει τη δυνατότητα ελέγχου με τηλεμετρία, δηλαδή εξ αποστάσεως (μέσω internet). Η τοποθέτησή του γίνεται με τοπική αναισθησία και χορήγηση μέθης στο αιμοδυναμικό εργαστήριο. Η επέμβαση διαρκεί μία ώρα περίπου και η νοσηλεία διαρκεί έως 2 ημέρες.

e-typos.com