Για τη δεύτερη ευκαιρία, τις μπλόφες στο Eurogroup, τα δύο «σχέδια επιστροφής στη δραχμή» της κυβέρνησης, το μέλλον της Ευρώπης, καθώς και για το μέλλον του στην πολιτική μίλησε ο Γιάνης Βαρουφάκης, σε συνέντευξη που παραχώρησε σε αυστραλιανή ιστοσελίδα.

Ο Γιάνης Βαρουφάκης απαντώντας αρχικά στη δημοσιογράφο του neoskosmos.com για το αν αναγκάστηκε να παραιτηθεί είπε: «Δεν ήταν απαραίτητο», και συνέχισε: «Όταν συνειδητοποίησα τη νύχτα του δημοψηφίσματος ότι ο Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, είχε αποφασίσει να καλέσει τους ηγέτες των ηττημένων φιλομνημονιακών κομμάτων για να συντονίσουν την υποταγή στην τρόικα και το νέο μνημόνιο, δεν υπήρχε απολύτως κανένας λόγος για εμένα να παραμείνω στην κυβέρνηση, αν και ο Πρωθυπουργός μου το πρότεινε».

Στην ερώτηση για το αν ο πρώην υπουργός Οικονομικών μετάνιωσε για τη συμμετοχή στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, ο Γιάνης Βαρουφάκης είπε: «Προφανώς δεν το μετανιώνω. Στους έξι μήνες των υπηρεσιών μου παρουσίασα του διάφορους τρόπους με τους οποίους ένας υπουργός Οικονομικών μπορεί, και θα έπρεπε, να δρα πολιτικά μέσα στο Eurogroup και το Ecofin, καθώς και στους διαδρόμους του ΔΝΤ».

«Δώσαμε στους Έλληνες και τους Ευρωπαίους μία μικρή γεύση για το τι πραγματικά είναι η εθνική ανεξαρτησία, αλλά και η φιλοευρωπαϊκή οικονομική πολιτική. Επίσης, αποκαταστήσαμε κάποια αίσθηση αξιοπρέπειας σε εκατομμύρια Έλληνες και μη Έλληνες πολίτες. Τέλος, με την παραίτησή μου, καθώς και άλλων φυσικά, αποδείξαμε ότι ο ρόλος ενός υπουργού δεν αποδυναμώνει τη συνείδηση ενός ανθρώπου.

«Αν σας δινόταν μία δεύτερη ευκαιρία, στον ίδιο ρόλο μέσα στην ελληνική κυβέρνηση, θα επαναλαμβάνατε τις ίδιες πρακτικές του παρελθόντος;»

«Σίγουρα όχι», απάντησε ο πρώην υπουργός. Ο καθένας που θα έκανε το ίδιο πράγμα δεύτερη φορά είναι είτε χαζός, είτε φανατικός». Ο κ.Βαρουφάκης συνέχισε, λέγοντας: «Η ερώτηση είναι αν θα έκανα το ίδιο, εάν είχα ακριβώς τις ίδιες πληροφορίες. Νομίζω ότι η απάντηση σε αυτή την περίπτωση είναι «ναι», με μερικές διαφοροποιήσεις. Το σχέδιο της διαπραγμάτευσης ήταν σωστό, η προσέγγιση προς την τρόικα ήταν επίσης σωστή, εκεί που έκανα λάθος υπολογισμούς ήταν μέσα στον «οίκο» μας.

Εάν γνώριζα τότε αυτά που γνωρίζω τώρα, σε σχέση με την «ομάδα» μας, θα είχα προχωρήσει στη ρήξη γρηγορότερα και πιο αποφασιστικά».

Όσο για τις κατηγορίες «περί μπλόφας» με το Eurogroup και το κόστος της διαπραγμάτευσής του με την τρόικα, ο ίδιος απάντησε: «Η ιστορία άλλο δείχνει. Ήμουν ο μοναδικός που δεν μπλόφαρα. Το εννοούσα όταν έλεγα ότι δεν ήμουν διατεθειμένος να υπογράψω ένα νέο, μη βιώσιμο για το χρέος, μνημόνιο, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους που μπλόφαραν, και οι οποίοι, ενώ αρχικά εμφανιζόντουσαν αμετάπειστοι ότι δεν θα υπέγραφαν τη συμφωνία, στη συνέχεια προχώρησαν στην υπογραφή, όταν τα πράγματα δυσκόλεψαν».

«Όσον αφορά στα χρήματα και το κόστος στον ελληνικό λαό, η απάντηση είναι: μηδέν», τόνισε ο πρώην υπουργός.

Στην ερώτηση για το αν υπήρχε «plan B» στην Ελλάδα για επιστροφή στη δραχμή και εάν ο Πρωθυπουργός το γνώριζε, ο κ.Βαρουφάκης απάντησε ότι στην πραγματικότητα υπήρχαν δύο «plan b».

«Υπήρχαν, όπως θα έπρεπε, δύο σχέδια». είπε και συμπλήρωσε: «Το ένα από αυτά είχε σχεδιαστεί για να αποτρέψει το κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών από την τρόικα, μία απειλή που έπρεπε να έρθω αντιμέτωπος από την πρώτη ημέρα, που είχε ως σκοπό να υποκύψουμε στις τοξικές πολιτικές της τρόικας, οι οποίες θα περιόριζαν την Ελλάδα σε μόνιμη κρίση. Αυτό το πλάνο αποφυγής ήταν απαραίτητο στην Ελλάδα για να παραμείνει στο ευρώ και να γίνει βιώσιμη οικονομία μέσα στην ευρωζώνη».

«Το δεύτερο σχέδιο, το (Plan X), συντάχθηκε με σκοπό να προετοιμάσει τη χώρα στο ενδεχόμενο που ο Σόιμπλε κατάφερνε να πείσει την Μέρκελ, την οποία μου είχε πει ότι προσπαθούσε να το κάνει, να ενεργοποιήσει ένα προϋπάρχον σχέδιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, γνωστό ως «Plan Z», που θα οδηγούσε σε έξοδο από το ευρώ την Ελλάδα».

«Είμαι υπερήφανος και για τα δύο τα σχέδια», τόνισε ο κ.Βαρουφάκης στη συνέντευξη και δήλωσε: «τα δύο αυτά σχέδια ήταν σχεδιασμένα με την πλήρη συνεργασία με τον Πρωθυπουργό. Στην πραγματικότητα θα ήμασταν υπόλογοι εάν δεν είχαμε ετοιμάσει αυτά τα δύο σχέδια».

Στην ερώτηση για το αν σκέφτετια την επιστροφή του στην ενεργή πολιτική, ο κ.Βαρουφάκης απάντησε: «Είναι αδύνατον να επιστρέψεις σε κάτι που ποτέ δεν έφυγες πραγματικά», και έκανε αναφορά για το πανευρωπαικό κίνημα DiEM25 party.

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών σχολίασε τις παρελθοντικές, αλλά και τις τωρινές πρακτικές της ελληνικής κυβέρνησης.

«Τη στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση υπέκυψε στην τρόικα και αποδέχτηκε το τρίτο μνημόνιο, υπέγραψε την αυτοκατάργησή της. Κάτω από τους αποικιακούς όρους του μνημονίου, ειδικά του τρίτου, η κυβέρνηση στην Αθήνα έχει λιγότερη ελευθερία σε σύγκριση ένα προαστιακό συμβούλιο του Σίδνεϊ ή της Μελβούρνης».

enikos.gr

Σε λίγες μέρες θα άλλαζε η χρονιά και, εκτός από το… ημερολόγιο, η χωρά θα περνούσε επίσημα στην εποχή του ευρώ. Την 1η Ιανουαρίου του 2002 τα κέρματα και τα χαρτονομίσματα ευρώ θα κυκλοφορούσαν στην αγορά. Η αμετάκλητη ισοτιμία με το άλλοτε εθνικό νόμισμα ορίστηκε σε 1 ευρώ προς 340,75 δραχμές και τους δύο πρώτους μήνες του έτους οι δραχμές και τα ευρώ θα κυκλοφορούσαν παράλληλα. Η ευφορία και το επικοινωνιακό ντεμαράζ στην Αθήνα, λίγο απασχολούσε εκείνες τις μέρες, πριν την Πρωτοχρονιά του 2002, έναν 33χρονο από το χωριό Άγιος Δημήτριος στην Κοζάνη. Δύο άγνωστοι άνδρες, ένας Νιγηριανός κι ένας Ισπανός, τού είχαν προτείνει ένα καλό ντιλ. Θα του πουλούσαν έναντι 3.500.000 δραχμών μία βαλίτσα γεμάτη με εκατοδόλαρα.

Το μόνο πρόβλημα ήταν ότι πάνω στα αμερικάνικα χαρτονομίσματα είχε χυθεί μαύρη μπογιά, όπως είπαν, ωστόσο μαζί θα του έδιναν «ένα ειδικό υγρό» για να τα καθαρίσει και να τα χαρεί. Ο Κοζανίτης θεώρησε τη συμφωνία καλή, έδωσε στους ξένους τα 3.500.000 δραχμές και παρέλαβε τη βαλίτσα με το καθαριστικό. Το φιάσκο αποδείχθηκε γρήγορα και οι απατεώνες συνελήφθησαν. «Τα 100δόλαρα ήταν παλιόχαρτα» έγραψαν ΤΑ ΝΕΑ. Αυτή ήταν η τελευταία μεγάλη είδηση του αστυνομικού δελτίου με κίνητρο κέρδη σε δραχμές, τουλάχιστον πριν την επίσημη απόσυρσή τους. Δεκαπέντε χρόνια μετά, μόλις το φετινό καλοκαίρι η λέξη «δραχμή» επανήλθε τόσο έντονα στην καθημερινότητα όλων. Ωστόσο, ανεξάρτητα από τη βαθιά κρίση, τις απειλές για Grexit, τα capital controls και το νέο μνημόνιο, το άλλοτε εθνικό νόμισμα φαίνεται ότι δεν έχασε ούτε στιγμή τη δική του «αξία», τουλάχιστον στις προθήκες των παλαιοπωλείων και τις ηλεκτρονικές δημοπρασίας στο Διαδίκτυο. Εκεί, δραχμές πωλούνται με το κιλό. Στη γειτονιά των παλαιοπωλείων στο Μπιτ Παζάρ της Θεσσαλονίκης, η κίνηση έχει «σπάσει» μέσα στον Αύγουστο. Το κατάστημα του Θάνου Αβραμίδη είναι το μοναδικό που ειδικεύεται στην πώληση συλλογών ελληνικών νομισμάτων. Δραχμές του 19ου αι. σε μικρά χάρτινα πλαίσια, κέρματα της εποχής του Καποδίστρια και προπολεμικά χαρτονομίσματα, πληθωρικές δραχμές και τα πιο πρόσφατα 5χίλιαρα με τον Κολοκοτρώνη, υπάρχουν παντού ανάμικτα μέσα σε αυτά τα λίγα τετραγωνικά. Δεν πωλούνται βέβαια λίρες και αρχαιότητες. «Εκτός από τα πρώτα χρόνια μετά την απόσυρση των δραχμών, νοσταλγία για το πρώην εθνικό νόμισμα δεν υπάρχει. Σταθεροί πελάτες είναι οι συλλέκτες, αλλά και τουρίστες που περνούν από τη Θεσσαλονίκη» λέει ο Αβραμίδης. Ο ίδιος χαμογελά πικρά όταν θυμάται περιπτώσεις ανθρώπων, τα προηγούμενα χρόνια και όταν η Τράπεζα της Ελλάδας είχε πια διακόψει την περίοδο χάριτος για την ανταλλαγή δραχμών με ευρώ, οι οποίοι βρήκαν ολόκληρες περιουσίες στα σεντούκια συγγενών τους που είχαν πεθάνει κα πλέον είχαν την αξία παλιόχαρτων.

Ενδεικτικά, στις προθήκες του παλαιοπωλείου του Μπιτ Παζάρ, ένα νόμισμα του 1831 με την κεφαλή του Καποδίστρια στοιχίζει 80 ευρώ, ένα του 1879 με τον βασιλιά Γεώργιο Α' στοιχίζει 200 ευρώ, ένα άλλο του 1848 με το σύμβολο του Ιωνικού κράτους στα 240 ευρώ κ.ο.κ. Στα καλάθια έξω στην είσοδο, τα κέρματα είναι σαφώς περισσότερα, χωρίς καρτελάκια με λεπτομέρειες και οι τιμές χαμηλότερες. Δραχμές της δεκαετίας του '20 στοιχίζουν η καθεμιά από 0,5 ως 2 ευρώ, τρία-τέσσερα νομίσματα της δεκαετίας του '70 τ πωλούνται για 1 ευρώ.

Το άτυπο «χρηματιστήριο της δραχμής» διαμορφώνει η προσφορά και η ζήτηση. Αυτό το παιχνίδι γνωρίζουν άριστα οι μανιακοί συλλέκτες, οι οποίοι έχουν διαβάσει πολύ, γνωρίζουν απ' έξω τις ειδικές εκδόσεις που κυκλοφορούν στα βιβλιοπωλεία, συγκρίνουν τα επετειακά νομίσματα που είχε κατά καιρούς κόψει το Νομισματοκοπείο και ψάχνουν σχολαστικά και επίμονα για το επόμενο καλό «κομμάτι» της συλλογής τους. Όλοι αυτοί θα περάσουν τακτικά από τα παλαιοπωλεία της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας για να πιάσουν στα χέρια τις δραχμές, να τις παρατηρήσουν φέρνοντας τες κοντά στα μάτια. Δύσκολα οι ίδιοι θα εμπιστευτούν να αγοράσουν ένα νόμισμα μέσω των ιστοσελίδων πώλησης στο Διαδίκτυο, όπου δραχμές πωλούνται σαν ζεστά κουλούρια, ανεξάρτητα από την επικαιρότητα.

Στην ηλεκτρονική πλατφόρμα eBay, πληκτρολογώντας την περασμένη εβδομάδα ως κριτήριο τη λέξη «drachmae», υπήρχαν 330 αποτελέσματα. Από ένα ταπεινό 50άκι του 1964 το οποίο πωλείτο προς 7,23 ευρώ, ως ένα χαρτονόμισμα των 20.000 δραχμών του 1949 προς 135,77 ευρώ. Και από τέσσερα χαρτονομίσματα των 25.000.000 δραχμών του 1944 προς 22,62 ευρώ, ως τις 25 δραχμές του 1923 προς 452,58 ευρώ. Υπήρχαν εκατοντάδες ακόμη επιλογές, εναλλάξ κεφάλια βασιλέων, εθνικών ηρώων και θεοτήτων της αρχαιότητας, ποικίλων γραφιστικών αποδόσεων, άλλων φθαρμένων και άλλων κολλαριστών, σχεδόν όπως ακριβώς τυπώθηκαν. Από την ανάλυση των στοιχείων δίπλα σε κάθε νόμισμα στο eBay προκύπτει ότι οι περισσότεροι ιδιοκτήτες των συλλεκτικών κομματιών βρίσκονται στην Ελλάδα. Οι τιμές φθάνουν ως και τα 700-800 ευρώ για μία χούφτα δραχμές.

Φωτογραφίες: Αλέξανδρος Αβραμίδης