Τα τρία «ψαλίδια» είναι:

1. Κατάργηση προσωπικών διαφορών που βγάζει ο επανυπολογισμός, από τη σύνταξη που πληρώνεται τον Δεκέμβριο του 2018.

2. Μείωση κύριων συντάξεων έως 18% από τον Δεκέμβριο του 2018.

3. Μείωση επικουρικών συντάξεων έως 18% από τον Δεκέμβριο του 2018.

Ολα ξεκινούν από τον επανυπολογισμό συντάξεων που προέβλεψε ο νόμος Κατρούγκαλου (ν. 4387/2016) στα άρθρα 14 και 96 (για κύριες και επικουρικές). Τα επίμαχα άρθρα τροποποιήθηκαν όμως με το μεταγενέστερο μνημονιακό νόμο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, τον 4472/2017, που φέρνει μειώσεις συντάξεων από τον Δεκέμβριο.

Το ΣτΕ κλήθηκε να εξετάσει προσφυγές οργανώσεων συνταξιούχων που ζητούσαν να χτυπηθεί η «πηγή του κακού», δηλαδή να βγει αντισυνταγματικός ο επανυπολογισμός συντάξεων γιατί από τον επανυπολογισμό ξεκινούν μειώσεις όχι μόνον έως 18% αλλά και μεγαλύτερες.

Το ΣτΕ όμως, παρά τις πληροφορίες που ήθελαν τους δικαστές να δικαιώνουν τις προσφυγές των συνταξιούχων, έκανε την ανατροπή με μία ψήφο και τις απέρριψε, κρίνοντας ότι είναι συνταγματικές οι εξής διατάξεις:

● Ο επανυπολογσμός των κύριων και των επικουρικών συντάξεων, που καταβάλλονταν στους μέχρι 12/5/2016 συνταξιούχους, δηλαδή σε 2,7 εκατ. δικαιούχους σύνταξης πριν από το νόμο Κατρούγκαλου.

● Η τροποποίηση του νόμου Κατρούγκαλου που προβλέφθηκε στο νόμο 4472/2017 και αναφέρεται σε κατάργηση των προσωπικών διαφορών. Το άρθρο 1 παρ 2β του νόμου 4472/2017 που άλλαξε το άρθρο 14 του νόμου κ4387/2016 (νόμος Κατρούγκαλου) λέει ότι η προσωπική διαφορά περικόπτεται ολόκληρη από τη σύνταξη του Ιανουαρίου του 2019 που πληρώνεται Δεκέμβριο του 2018 . Επί λέξει αναφέρει ότι «η περίπτωση β’ της παρ. 2 του άρθρου 14 του ν. 4387/2016 αντικαθίσταται ως εξής: β. Από την 1.1.2019, αν το καταβαλλόμενο ποσό των συντάξεων αυτών είναι μεγαλύτερο από αυτό που προκύπτει από τον υπολογισμό τους βάσει της παραγράφου 1, το υπερβάλλον ποσό (σ.σ.: δηλαδή προσωπική διαφορά) περικόπτεται.

● Οι μειώσεις κύριων και επικουρικών συντάξεων έως 18%. Ο νόμος Κατρούγκαλου έλεγε ότι οι συντάξεις επανυπολογίζονται και αν είναι μικρότερες, τότε το επιπλέον ποσό καταβάλλεται ως προσωπική διαφορά. Η προσωπική διαφορά καταργείται με το νόμο 4472 (και την ως άνω αυτούσια διάταξη που παραθέτει ο «Ε.Τ.»). Ο ίδιος νόμος στο δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 2β΄του άρθρου 1 λέει ότι μετά την περικοπή της προσωπικής διαφοράς η μείωση σύνταξης δεν θα υπερβαίνει το 18%. Επί λέξει αναφέρει το δεύτερο εδάφιο ότι «το ποσό που περικόπτεται (από την προσωπική διαφορά) δεν μπορεί να υπερβαίνει το δεκαοκτώ τοις εκατό (18%) της καταβαλλόμενης κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος κύριας σύνταξης του δικαιούχου.

Αυτές τις τρεις βόμβες ενεργοποίησε η μια ψήφος που έβγαλε με 13 «υπέρ» και 12 «κατά» νόμιμες τις νέες μειώσεις συντάξεων από τον Δεκέμβριο του 2018. Η κατάργηση των προσωπικών διαφορών είναι κυριολεκτικά δυναμίτης στις συντάξεις, πιο ισχυρός και από το -18%.

Παράδειγμα
Ο Ελεύθερος Τύπος δίνει με ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα τι σημαίνει επανυπολογισμός σύνταξης, κατάργηση προσωπικής διαφοράς, μείωση έως 18% και ποιος είναι ο κίνδυνος για περαιτέρω μείωση:

● Συνταξιούχος πριν τις 13/5/2016, έχει σημερινή κύρια σύνταξη στα 1.200 ευρώ προ φόρου. Η σύνταξη επανυπολογίζεται και βγαίνει στα 850 ευρώ. Τα 350 ευρώ μείον (1.200-850=350) είναι «προσωπική διαφορά». Η διαφορά αυτή, λέει ο νόμος 4472/2017, καταργείται από τη σύνταξη που πληρώνεται τον Δεκέμβριο του 2018.

Ομως μετά την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς (εν προκειμένω μετά την αφαίρεση των 350 ευρώ), η συνολική μείωση στη σύνταξη δεν μπορεί να υπερβαίνει το 18%. Αν δηλαδή η αφαίρεση των 350 ευρώ σημαίνει μείωση σύνταξης πάνω από 18%, τότε η μείωση θα σταματήσει στο 18%. Στο παράδειγμα, η κατάργηση της «προσωπικής διαφοράς» των 350 ευρώ σημαίνει μείωση σύνταξης 29,16% (350/1.200Χ100=29,16%). Με το πλαφόν όμως, η μείωση δεν θα είναι 29,16% αλλά 18%.

Η σύνταξη επομένως από τα 1.200 ευρώ δεν θα πάει στα 850 αλλά στα 984 ευρώ (1.200-18%=984). Η διαφορά όμως που παραμένει έως τα 850 ευρώ, δηλαδή τα 134 ευρώ της περικοπής που δεν χρεώνονται, αποτελεί ένα ποσό μιας νέας προσωπικής διαφοράς, που είναι ανά πάσα στιγμή πιθανό να καταργηθεί. Και αυτό γιατί ο νόμος 4472/2017 λέει ρητώς ότι η προσωπική διαφορά καταργείται ολόκληρη αλλά για λόγους προστασίας, μπαίνει πλαφόν 18% στη μείωση των συντάξεων «από 1ης/1/2019» και όχι «από 1ης/1/2019 και εφεξής».

Στην πρώτη αναταραχή και έλλειψη δημοσιονομικού πλεονάσματος η κυβέρνηση θα βάλει χέρι ξανά στις συντάξεις. Η διάταξη των περικοπών λέει ότι η μείωση είναι έως 18% «από 1ης/1/2019» και όχι «από 1ης/1/2019 και εφεξής». Αυτό το «εφεξής» θα απέκλειε ρητά κάθε άλλη μείωση, αλλά από τη στιγμή που δεν αναφέρεται αφήνει περιθώρια συνεχών μεταβολών στις συντάξεις.

Ανατροπή μετά από έντονες παρασκηνιακές ζυμώσεις
Στην απόφαση του Μισθοδικείου έβγαλαν αντισυνταγματική τη μείωση συντάξεων με το πλαφόν των 2.000 ευρώ, στις συντάξεις που έκοψε μονομιάς μέχρι και 700 ευρώ από κάθε σύνταξη που υπερέβαινε τα 2.000 ευρώ. Οι δικαστές είπαν ότι είναι αντισυνταγματική αυτή μείωση με το αιτιολογικό ότι ναι μεν το πλαφόν αυτό μπορεί, όπως λέει ο νόμος, να ισχύει μέχρι 31/12/2018 αλλά όταν θα αρθεί, θα επανέλθει όχι η αρχική σύνταξη, αλλά αυτή που θα επανυπολογιστεί με το νόμο Κατρούγκαλου και θα είναι μικρότερη!
Εκεί, λοιπόν, οι δικαστές είχαν δείξει ότι κινούνται προς ακύρωση και του επανυπολογισμού εν όψει απόφασης ΣτΕ, μια που οι περισσότεροι είναι και στο Μισθοδικείο και στο Στε.

Η μία ψήφος όμως (13 «ναι» και 12 «όχι») που έδωσε τη νομιμότητα στις μειώσεις Κατρούγκαλου, λέγεται ότι προήλθε κατόπιν έντονων παρασκηνιακών διαβουλεύσεων αρμόδιων υπουργών που συναντήθηκαν στο πλαίσιο αντίκρουσης των προσφυγών, με δικαστές για να τους πείσουν ότι παρά τις μειώσεις δεν θίγεται το όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης των συνταξιούχων!

Στα «κάγκελα» οι συνταξιούχοι
Οι συνταξιούχοι εξεγείρονται για τις μειώσεις. Το Δίκτυο Συνταξιούχων καλεί τους πάντες σήμερα στις 7 το απόγευμα έξω από το ΣτΕ (Πανεπιστημίου και Πεσμαζόγλου) για να αποτρέψουν τις περικοπές μετά και τις εξελίξεις της παραίτησης του προέδρου του ΣτΕ και των βαρυσήμαντων δηλώσεών του.

Η τραγική ειρωνεία είναι ότι όλα αυτά εξελίσσονται την ώρα που η υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου μιλούσε χθες στην υπουργική σύνοδο του ΟΟΣΑ στον Καναδά…. για προστασία των οικονομικά ασθενέστερων που πλήττονται από την κρίση (σ.σ.: και κυρίως από τις μειώσεις συντάξεων που νομοθέτησε προκαταβολικά ο ΣΥΡΙΖΑ).

eleftherostypos.gr

Σύμφωνα με δημοσίευμα των «ΝΕΩΝ», έχει ξεκινήσει ήδη το μεγάλο παζάρι με το Βερολίνο να απαιτεί βέτο της γερμανικής βουλής για τη μελλοντική διευθέτηση του χρέους αν δεν τηρούνται οι δεσμεύσεις από την ελληνική κυβέρνηση ενώ το ΔΝΤ ζητά αυτοματοποιημένη διαδικασία και βρίσκεται με το ένα πόδι εκτός προγράμματος.

Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών, διαρρέουν ότι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έχει ρίξει ήδη στο τραπέζι των συζητήσεων με τους εκπροσώπους των δανειστών, το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να μην προχωρήσει στις μειώσεις των συντάξεων από 1 Ιανουαρίου του 2019 μέσω επανυπολογισμού της «προσωπικής διαφοράς» που θα φτάσει από 18% μέχρι 30%στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία για τη διευθέτηση του δημόσιου χρέους.

«Αν δεν πάρουμε το χρέος δεν δίνουμε τις συντάξεις», φαίνεται ότι είναι η τελευταία γραμμή άμυνας της ελληνικής κυβέρνησης, προκειμένου να διασφαλίσει μια συνολική συμφωνία με τους δανειστές.

Η Τρόικα επιστρέφει σε μία από τις πλέον δύσκολες διαπραγματεύσεις στην περίοδο του Μνημονίου, αφού η Αθήνα ευελπιστεί ότι θα είναι η τελευταία αξιολόγηση, τουλάχιστον όπως την γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.
Τα τεχνικά κλιμάκια των θεσμών πιάνουν από σήμερα δουλειά, οι επικεφαλής των δανειστών ξεκινούν από την Τετάρτη τον νέο γύρο συζητήσεων με την ελληνική διαπραγματευτική ομάδα ενώ στόχος όλων είναι η επίτευξη τεχνικής συμφωνίας μέχρι το Eurogroup της 24ης Μαΐου στις Βρυξέλλες. Με βάση τον σχεδιασμό θα πρέπει μέχρι το Σάββατο να υπάρχει συμφωνία, αλλά αν αυτό θα συμβεί ή όχι θα το γνωρίζουμε, μόνο όταν αποχωρήσουν τα κλιμάκια των δανειστών από την ελληνική πρωτεύουσα.

Βέβαια τεχνική συμφωνία δεν σημαίνει και ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης η οποία θα κλειδώσει μόνο με την υλοποίηση των 88 προαπαιτούμενων τα οποία έχουν μείνει αρκετά πίσω. Εδώ ισχύει το χρονικό ορόσημο της 21ης Ιουνίου που έχει «σημαδευτεί» στον χάρτη ως ημερομηνία-σταθμός για μία συνολική συμφωνία (τέταρτη αξιολόγηση, μέτρα για το χρέος, όροι μεταμνημονιακού προγράμματος).

Την αυλαία των συζητήσεων ανοίγουν σήμερα τα τεχνικά κλιμάκια που θα συναντηθούν με τα αντίστοιχα ελληνικά. Στο τραπέζι θα βρεθούν οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, ο νόμος Κατσέλη και ο εξωδικαστικός μηχανισμός ενώ το ελληνικό ζήτημα θα συζητηθεί και το βράδυ στις Βρυξέλλες κατά τη συνεδρίαση του EuroWorking Group (EWG).

Την Τετάρτη προβλέπεται να αρχίσουν οι συναντήσεις του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου με τους επικεφαλής των δανειστών Ντέκλαν Κοστέλο (ΕΕ), Πίτερ Ντόλμαν (ΔΝΤ), Φρανσέσκο Ντρούντι (ΕΚΤ) και Νικόλα Τζιαμαρόλι (ESM). Με βάση τον προγραμματισμό οι συζητήσεις των δυο πλευρών θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το Σάββατο καθώς το κουαρτέτο θα αναχωρήσει από την Αθήνα την Κυριακή. Το ενδεχόμενο παράτασης της παραμονής τους υπάρχει πάντοτε πάνω στο τραπέζι προκειμένου να «κλειδώσει» η συμφωνία. Ωστόσο πολλά περιθώρια δεν υπάρχουν καθώς ο χρόνος πιέζει.

Αντικειμενικά, η συμπλήρωση και των 88 προαπαιτούμενων ως τις 20 Αυγούστου που τελειώνει το πρόγραμμα φαντάζει δύσκολη γεγονός που τροφοδοτεί διάφορα σενάρια, όπως το ενδεχόμενο παράτασης ή το σπάσιμο της τελευταίας δόσης του μνημονίου (θα είναι λίγο πάνω από 11 δισ. ευρώ συνολικά), σενάρια που διαψεύδονται από την κυβέρνηση και μπορούν να εκληφθούν και ως μέσα πίεσης από την πλευρά των δανειστών ώστε να μην υπάρξει εφησυχασμός.

Στα δύσκολα μέτωπα της τέταρτης αξιολόγησης βρίσκονται οι περικοπές στις συντάξεις, η αύξηση του ΦΠΑ σε 5 νησιά του Αιγαίου, η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξίων, η τύχη του αφορολόγητου ορίου.

Βασικός στόχος της ελληνικής διαπραγματευτικής ομάδας είναι να μην τεθεί ζήτημα επίσπευσης της μείωσης του αφορολογήτου ορίου. Από εκεί κει πέρα στο τραπέζι του Χίλτον θα βρεθούν:

Οι μειώσεις στις συντάξεις: Η πορεία επανυπολογισμού των συντάξεων θα είναι το πρώτο θέμα που θα εξεταστεί από τους τεχνοκράτες. Το ψαλίδι στις συντάξεις που θα μπει από την Πρωτοχρονιά του 2019 θα πρέπει να αποδώσει 1,8 δις. ευρώ εντός του επόμενου έτους.
Κατάργηση του ΕΚΑΣ: Με βάση τον προγραμματισμό ότι έχει απομείνει από το ΕΚΑΣ θα πρέπει να καταργηθεί. Η υπουργική απόφαση για την κατάργηση και των 35 ευρώ του ΕΚΑΣ που εξακολουθούν να δίδονται σε περίπου 220 χιλιάδες δικαιούχους θα εκδοθεί από τώρα.
Νόμος Κατσέλη: Η κυβέρνηση επιδιώκει να εξασφαλίσει την παράταση του πλαισίου προστασίας της κύριας κατοικίας από τους πλειστηριασμούς για τουλάχιστον έναν χρόνο.
Οι νέες αντικειμενικές αξίες και ο ΕΝΦΙΑ: Στο θέμα της αναπροσαρμογής καταγράφονται καθυστερήσεις και γκρίνιες από τους δανειστές. Εντός της εβδομάδας αναμένεται να ολοκληρώσει το έργο της η ειδική ομάδα εργασίας που επεξεργάστηκε τις νέες τιμές ζώνης. Αμέσως μετά πιάνει δουλειά η δευτεροβάθμια επιτροπή ενώ η καυτή πατάτα θα καταλήξει στα χέρια του Ευκλείδη Τσακαλώτου και της Κατερίνας Παπανάτσιου.
ΦΠΑ στα νησιά: Με βάση τον σχεδιασμό θα πρέπει να τελειώσει η περίοδος που τα έξι εναπομείναντα νησιά. Η απόφαση για κατάργηση του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ στα τελευταία νησιά του Αιγαίου που εξακολουθεί να ισχύει θα πρέπει να ενεργοποιηθεί τον Ιούνιο. Είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν η ελληνική πλευρά θα θέσει θέμα αναβολής, έστω για ένα εξάμηνο, προκειμένου να περάσει το καλοκαίρι ή αν θα επιδιώξει να «χρυσώσει το χάπι» με το λεγόμενο μεταφορικό ισοδύναμο.
Εξάλλου δύσκολη υπόθεση παραμένει πάντα η πώληση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Απαιτητική είναι, και η διαδικασία για την τοποθέτηση των νέων γενικών γραμματέων και των διευθυντών στο Δημόσιο με τους θεσμούς και κυρίως το ΔΝΤ να ανησυχούν για την κομματικοποίηση.