Για μία ακόμη φορά οι Ευρωπαίοι συμφωνούν ότι διαφωνούν για το προσφυγικό. Οι διαφορές ήταν εμφανείς στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών, με τις όποιες αποφάσεις να αναβάλλονται για το καλοκαίρι- το νωρίτερο. Αίσθηση είχαν προκαλέσει και οι δηλώσεις, πριν από τη σύνοδο, του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος φάνηκε να εκφράζει κατανόηση ή τουλάχιστον ανοχή για τις επιφυλάξεις ανατολικοευρωπαϊκών χωρών να δεχθούν πρόσφυγες στο έδαφός τους. Στις τελευταίες εξελίξεις στο προσφυγικό αναφέρθηκε ο Γκέραλντ Κνάους, διευθυντής του ινστιτούτου ESI, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην Deutsche Welle και στον διευθυντή του βουλγαρικού προγράμματος της DW Αλεξάντερ Αντρέεφ.

Απαντώντας σε ερώτηση αναφορικά με τις δηλώσεις Τουσκ, ο Γκέραλντ Κνάους επισημαίνει τα εξής: «Το πρόβλημα είναι ότι αντί να διεξάγουμε μία σοβαρή συζήτηση για το πώς θα αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις τις μετανάστευσης, κάνουμε ιδεολογική συζήτηση. Μιλάμε για το αν ο διαμοιρασμός των προσφύγων πρέπει να υλοποιηθεί δια καταναγκασμού, χωρίς όμως να θέτουμε το ερώτημα γιατί αυτός ο διαμοιρασμός δεν λειτουργούσε τα προηγούμενα χρόνια. Ο λόγος που δεν λειτουργούσε δεν ήταν ότι αδράνησαν η Πολωνία και η Ουγγαρία. Συνολικά μετεγκαταστάθηκαν μόνο 30.000 άνθρωποι από τους 160.000 είχαμε συμφωνήσει αρχικά. Γιατί ήρθαν τόσο λίγοι από την Ιταλία, για παράδειγμα; Αυτό το ζήτημα πρέπει να δούμε και όχι να χανόμαστε σε ιδεολογικά φορτισμένες συζητήσεις».

Μία άλλη όψη της «ευρωπαϊκής διάστασης»

Ο Κνάους θεωρείται εμπνευστής της συμφωνίας με την Τουρκία για το προσφυγικό και η γνώμη του μετράει. Δείχνει όντως κατανόηση για τη στάση των Ανατολικοευρωπαίων; Ο ίδιος λέει ότι θέλει μία ευρωπαϊκή λύση και μία ευρωπαϊκή διάσταση στο προσφυγικό ζήτημα, αλλά προφανώς την αντιλαμβάνεται με διαφορετικό πρόσημο. Βλέπει δηλαδή ως πρώτο βήμα όχι την ταχεία μετεγκατάσταση όσων έχουν ζητήσει άσυλο, αλλά την ταχεία επεξεργασία των σχετικών αιτήσεων στις χώρες «πρώτης γραμμής», ώστε στη συνέχεια να διαπιστωθεί ποιοι δικαιούνται διεθνούς προστασίας και μπορούν να προχωρήσουν στη μετεγκατάσταση.

«Ακόμα και η εκδίκαση της έφεσης μετά από μία αρχική απόρριψη αιτήματος για την παροχή ασύλου πρέπει να γίνεται μέσα σε λίγες εβδομάδες» δηλώνει ο Κνάους στην Deutsche Welle. «Κάτι τέτοιο είναι εφικτό. Την περασμένη εβδομάδα ήμουν στην Ολλανδία, όπου τα περισσότερα αιτήματα για την παροχή ασύλου εξετάζονται πραγματικά μέσα σε λίγες εβδομάδες. Βέβαια χρειάζονται πόροι για να συμβεί αυτό, αλλά υποθέτω ότι μπορούμε να τους διασφαλίσουμε στην Ευρώπη, για να βοηθήσουμε εκεί που χρειάζεται, δηλαδή στην Ελλάδα και στην Ιταλία».

Αναζητείται νέο σχέδιο για το προσφυγικό

Ο ίδιος ο Κνάους έχει επισκεφθεί πολλές φορές την Ελλάδα και, αυτές τις μέρες, περιοδεύει για μία ακόμη φορά στην Ευρώπη αναζητώντας συγκλίσεις. Χωρίς να αγνοεί τις ιδιαιτερότητες των Ανατολικοευρωπαίων, προς το παρόν φαίνεται να εστιάζει στις καθυστερήσεις του ευρωπαϊκού Νότου. «Όλο και περισσότεροι πολιτικοί στην Ευρώπη συνειδητοποιούν πλέον ότι δεν διαθέτουμε ακόμη τα κατάλληλα εργαλεία. Στην Ιταλία χρειάζονται χρόνια ως την τελεσίδικη απόφαση, στην Ελλάδα υπάρχουν επιτροπές εξέτασης των αιτημάτων ασύλου οι οποίες στα νησιά δεν αποφασίζουν για περισσότερους από εκατό ανθρώπους τον μήνα. Αυτό σημαίνει ότι μας λείπουν ακόμη βασικά εργαλεία για να προχωρήσουμε…»

Συνοπτικά ο Γκέραλντ Κνάους σκιαγραφεί τις εξής προτεραιότητες για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης: έλεγχος της «ανεξέλεγκτης» μετανάστευσης, ταχύτερες διαδικασίες στις χώρες υποδοχής, διαμοιρασμός των αναγνωρισμένων προσφύγων στα κράτη-μέλη, σύναψη νέων συμφωνιών με τρίτες χώρες στα πρότυπα της αντίστοιχης συμφωνίας με την Τουρκία.

Αλεξάντερ Αντρέεφ, Γιάννης Παπαδημητρίου

Dwde.vom

με τη συμμετοχή τους και τη συμμετοχή του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του Βούλγαρου ομολόγου του Μπόικο Μπορίσοφ. Καθώς οι προσφυγικές – μεταναστευτικές ροές από τα τουρκικά παράλια προς τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου σταθερά αυξάνονται το τελευταίο διάστημα, ο κ. Τσίπρας ζήτησε από την κ. Μέρκελ και τον κ. Γιούνκερ την άσκηση της επιρροής τους προς την τουρκική ηγεσία για ανάσχεση των ροών αυτών.

Πάντως, η υπόσχεση για ενίσχυση του Frontex και στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα φανερώνει ότι η Ε.Ε. προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο ανάσχεσης νέας μαζικής εισόδου προσφύγων και μεταναστών στη χώρα μας, που θα προσπαθήσουν διά της βαλκανικής οδού να κατευθυνθούν προς την Κεντρική Ευρώπη, για μια κατάσταση, δηλαδή, ανάλογη με εκείνη του 2015. Ενδεχομένως, η ανησυχία να σχετίζεται και με την απόφαση να μετακινηθούν από τα νησιά του Αιγαίου πρόσφυγες και μετανάστες στην ενδοχώρα, προκειμένου να αποσυμφορηθεί η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί εκεί και με τις επιφυλάξεις των Ευρωπαίων για την ικανότητα των ελληνικών αρχών να περιορίσουν τις προσπάθειες φυγής των προσφύγων και μεταναστών προς τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, επιφυλάξεις που αποτυπώθηκαν και στην ενεργοποίηση αυστηρότερων ελέγχων για τις πτήσεις από την Ελλάδα στα γερμανικά αεροδρόμια.

Ο κ. Τσίπρας ζήτησε από τη Γερμανίδα καγκελάριο και τον επικεφαλής της Κομισιόν να στείλουν προς την Αγκυρα «εκείνα τα μηνύματα, που θα την καθιστούν υπεύθυνη απέναντι στη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας και στον σεβασμό των διεθνών συνθηκών και του διεθνούς δικαίου». Ο πρωθυπουργός έσπευσε να επισημάνει την ευρωπαϊκή διάσταση του προβλήματος, έναντι της τάσης που διαμορφώνεται τουλάχιστον σε ορισμένα εκ των κρατών – μελών να περιοριστεί η διαχείριση στις χώρες πρώτης εισόδου και φρόντισε να αναφέρει στις δηλώσεις του ότι «η στήριξη των νοτιοανατολικών συνόρων καθίσταται σημαντική για την ασφάλεια της Ε.Ε. και τη διαχείριση των προσφυγικών ροών, των πληθυσμών που θέλουν να εισέλθουν στην Ε.Ε.». Το πρόβλημα για την Αθήνα καθίσταται ακόμα πιο σοβαρό, καθώς το χάσμα που δείχνει να διαμορφώνεται στους κόλπους της Ε.Ε. δεν φάνηκε να γεφυρώνεται στο πλαίσιο της συνόδου.

Με τις σχετικές αποφάσεις να μετατίθενται τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο, ο κ. Τσίπρας έδειξε να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο αλλαγής στάσης της Αθήνας, όσον αφορά τη συναίνεσή της στη λήψη αποφάσεων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης, ως «αντίμετρο» έναντι της απροθυμίας των χωρών του Βίσεγκραντ να δεχθούν στο έδαφός τους πρόσφυγες και μετανάστες. Ο κ. Τσίπρας, στις δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της συνόδου, έσπευσε να υπογραμμίσει ότι η Ελλάδα σεβάστηκε μέχρι τώρα τους κανόνες που έχει θεσπίσει η Ε.Ε., ακόμα και όταν διαφωνούσε. Ανέφερε ως παραδείγματα την δημοσιονομική προσαρμογή στην οποία υποχρεώθηκε η χώρα για την αντιμετώπιση της κρίσης, με την οποία τόνισε ότι ο ίδιος από την αρχή είχε διαφωνίες, αλλά και το ζήτημα της επιβολής κυρώσεων στη Ρωσία, για τις οποίες, όπως ανέφερε, παρά το γεγονός ότι πλήττουν την ελληνική οικονομία, «δεν είπαμε ότι δεν θα συμβάλουμε γιατί δεν αφορά τη δική μας αυλή».

Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για αμφισβήτηση της αρχής της αλληλεγγύης, που υπονομεύει το μέλλον της Ευρώπης, για βόμβα στα θεμέλια της Ε.Ε. και για πλαίσιο ουσιαστικής διαφωνίας. «Πιστεύω ότι θα τη βρούμε μπροστά μας στο μέλλον αυτή τη διαφωνία, πρέπει κάποια στιγμή να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν θα υπάρχει Ευρώπη α λα καρτ, με δικαιώματα

Καθημερινή

Οι εικόνες του 2015 με τις ορδές των προσφύγων και μεταναστών να καταφθάνουν στα νησιά, μπορεί να μην αποτελούν πλέον πρώτο θέμα στα αθηναϊκά κανάλια, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι το πρόβλημα έχει λυθεί.
Αντιθέτως, όπως δηλώνει στη «δ» ο πρόεδρος των αστυνομικών υπαλλήλων Δωδεκανήσου κ. Μανώλης Ανδρουλάκης, τα προβλήματα διογκώνονται αφού οι γραφειοκρατικές διαδικασίες έχουν πλέον γίνει πιο δύσκολες με αποτέλεσμα να υπάρχουν εγκλωβισμένοι πρόσφυγες και μετανάστες για μήνες στα κρατητήρια.
Η κατάσταση στα κρατητήρια παραμένει ίδια κι απαράλλακτη. Ανθρωποι στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον, πολλοί από τους οποίους μάλιστα έχουν προσβληθεί από μολυσματικές ασθένειες όπως φυματίωση, σταφυλόκοκκος, ανεμοβλογιά αποτελώντας ουσιαστικά μια υγειονομική βόμβα έτοιμη να εκραγεί.

Δεν είδαν, δεν άκουσαν…
«Η πολιτική και φυσική μας ηγεσία και γενικότερα το κράτος δεν έχουν επιδείξει απολύτως κανένα ενδιαφέρον για την κατάσταση αυτή, οι οποίοι είναι εκείνοι που έχουν την ευθύνη για τη λειτουργία τους αλλά και για τη διαχείριση των ροών των μεταναστών. Οι μόνοι που ευαισθητοποιήθηκαν ήταν η τοπική αυτοδιοίκηση, ο περιφερειάρχης και ο δήμαρχος, που προθυμοποιήθηκαν να συνδράμουν ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση, για την μην βλέπουμε αυτές τις εικόνες που έκαναν τον γύρο της Ελλάδας. Οι παρεμβάσεις που θα γίνουν με τα χρήματα της Περιφέρειας όπως μας υποσχέθηκε ο περιφερειάρχης κ. Χατζημάρκος και οι μελέτες που θα γίνουν από τον Δήμο για να απορροφηθούν αυτά τα κονδύλια, θα βελτιώσουν τις συνθήκες στα κρατητήρια αλλά δεν θα βοηθήσουν στην αποσυμφόρηση. Τους ευχαριστούμε πάρα πολύ για το ενδιαφέρον, αλλά είναι απαραίτητο να υπάρξει σχεδιασμός από τη φυσική μας ηγεσία για τη λειτουργία των κρατητηρίων. Δεν είμαστε αισιόδοξοι πάντως, ειδικά βλέποντας την κατάσταση που επικρατεί στα hotspots και στα προαναχωρησιακά κέντρα που είναι υπερκορεσμένα».
«Λάθος εξαρχής
η διαχείριση»
Όπως λέει ο κ. Μ. Ανδρουλάκης, ο σχεδιασμός εξαρχής ήταν λάθος και θα έπρεπε να είχαν φροντίσει οι αρμόδιοι εγκαίρως για να μην φτάσουμε σε αυτό το σημείο επιβαρύνοντας τόσο πολύ τα νησιά μας. «Οι ροές στα νησιά μας είναι σταθερές όμως αυτό που πλέον δημιουργεί σοβαρά προβλήματα είναι η διαχείρισή τους. Η διαδικασία έχει αλλάξει. Το 2015 χορηγούσαμε σημείωμα στον κάθε μετανάστη και στη συνέχεια ήταν ελεύθερος να μεταβεί σε όποιο σημείο της Ελλάδας επιθυμούσε. Οι μετανάστες τώρα κρατούνται στα νησιά μας για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα… Εχουμε μετανάστες που είναι στα κρατητήρια για πέντε και έξι μήνες χωρίς να έχουν ούτε τα στοιχειώδη. Ολες οι διαδικασίες διεκπεραιώνονται με τους μετανάστες κρατούμενους και συνοδεία αστυνομικών, από την εξέταση ασύλου μέχρι και την μεταφορά τους στο νοσοκομείο για μια απλή εξέταση. Δυστυχώς για τους αστυνομικούς, όποια ποινική ευθύνη έχουν αν δραπετεύσει ένας κρατούμενος, έχουν αν δραπετεύσει κι ένας μετανάστης. Για εμάς σήμερα η διαχείριση των προσφύγων και των μεταναστών είναι πιο δύσκολη απ΄ότι το 2015 που ο αριθμός τους ήταν σαφώς μεγαλύτερος. Αρκεί να σας πω ότι από τα νότια Δωδεκάνησα το 2015 πέρασαν 28.000 μετανάστες (!), αλλά αυτό δεν έγινε αισθητό διότι η διαχείριση έγινε με τέτοιο τρόπο που δεν δημιουργήθηκαν προβλήματα σε αντίθεση με όσα έγιναν στην Κω, στη Σάμο, στη Μυτιλήνη και αλλού. Μετανάστες εξακολουθούν να βγαίνουν ακόμα και σήμερα στα νησιά μας και στη Ρόδο και στο Καστελόριζο και αλλού».
«Δεν υπάρχουν χρήματα για φαγητό και φάρμακα»
Ο κ. Μανώλης Ανδρουλάκης, χαρακτήρισε το μεταναστευτικό πρωτίστως κοινωνικό ζήτημα, φέρνοντας ως παράδειγμα τους κατοίκους της Μυτιλήνης. Όπως είπε, το 2015 είχαν βραβευθεί για την μεγάλη βοήθεια που προσέφεραν στους μετανάστες και όμως οι ίδιοι άνθρωποι προ ημερών διαμαρτύρονταν για τις ασφυκτικές καταστάσεις που επικρατούν στο νησί με τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό μεταναστών. «Δεν μπορεί οι ίδιοι άνθρωποι το 2015 να ήταν ανθρωπιστές και σήμερα να είναι απάνθρωποι. Αυτό σημαίνει ότι δεν έγινε σωστή διαχείριση του μεταναστευτικού και οι άνθρωποι έφτασαν στα όριά τους, δεν μπορείς να συσσωρεύεις ανθρώπους στα νησιά και αυτό να θεωρείται αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών. Εχει αφεθεί αποκλειστικά και μόνο στα χέρια της ελληνικής αστυνομίας ένα σοβαρό ζήτημα όπως είναι το μεταναστευτικό, το οποίο όμως αποτελεί ευρωπαϊκό πρόβλημα και έχει τεράστιες προεκτάσεις. Δεν έχουμε χρήματα για να τους κάνουμε μεταγωγές, δεν υπάρχουν χρήματα για να φάνε, δεν υπάρχουν χρήματα για να τους αγοράσουμε φάρμακα και υποχρεωνόμαστε επί προσωπικού, ειδικά εδώ στα Δωδεκάνησα, να καλούμε τον Φαρμακευτικό Σύλλογο για να μας χορηγήσει φάρμακα, γάντια, μάσκες οτιδήποτε φαρμακευτικό υλικό χρειαστούμε. Ο Φαρμακευτικός Σύλλογος Δωδεκανήσου είναι στο πλευρό μας όλο αυτό το διάστημα που καλούμαστε μόνοι μας να τα βγάλουμε πέρα. Μας έχουν αφήσει έρμαια. Αυτοί που πρέπει να δώσουν λύση, κάθονται στις γραφειάρες τους και δεν μπορούν να αντιληφθούν το πρόβλημα γιατί δεν το έχουν ζήσει στο πετσί τους.
Οι λύσεις που δίνονται είναι εκ του προχείρου. Να έρθουν εδώ, να ζήσουν το πρόβλημα στην πραγματική του διάσταση για να μπορέσουν να το λύσουν».