Επίσημη ενημέρωση επί του σχεδίου της κυβέρνησης και των εταίρων για τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών στο Αιγαίο με την συνδρομή του ΝΑΤΟ, αξιώνουν ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Γ. Χατζημάρκος και ο πρόεδρος της ΠΕΔ Νοτίου Αιγαίου και δήμαρχος Ρόδου κ. Φώτης Χατζηδιάκος,

λόγω των αλληλοσυγκρουόμενων δηλώσεων και των αντιφατικών ενημερώσεων, που υφίστανται σχετικά με τον αποκλεισμό ή μη της Δωδεκανήσου, από τις επιχειρήσεις. (σχετικά έχει γράψει η «δ»).

Οι επιπτώσεις για τους κατοίκους των νησιών και στις δύο περιπτώσεις είναι αναμφίβολα πολλές, ενώ τίθενται και θέματα εθνικής κυριαρχίας, τα οποία έχουν εύλογα προκαλέσει την ανησυχία του περιφερειάρχη Νοτίου Αιγαίου κ. Χατζημάρκου, που αναλαμβάνει άμεσα πρωτοβουλίες.

Πιο συγκεκριμένα, από το 1960 με απόφαση της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ ταυτίζονται τα θαλάσσια και εναέρια σύνορα των κρατών-μελών. Αυτό σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της νατοϊκής επιχειρήσεως στο Αιγαίο θα γίνονται σεβαστά μόνον τα 6 από τα 10 μίλια του ελληνικού εναερίου χώρου, γεγονός που εγείρει θέματα εθνικής κυριαρχίας.

Η περιοχή όπου, θα δρα η νατοϊκή δύναμη φέρεται ότι περιλαμβάνει, τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο έως το Αγαθονήσι.

Η Τουρκία μετά την κρίση στα Ιμια δεν αναγνωρίζει τη συμφωνία οριοθετήσεως που υπέγραψε το 1932 με την Ιταλία για τα Δωδεκάνησα.
Θεωρεί ότι τα Δωδεκάνησα παραμένουν αποστρατιωτικοποιημένα βάσει της συνθήκης των Παρισίων του 1947.

Τα Δωδεκάνησα, σύμφωνα με τις πρώτες διαρροές, αφήνονται εκτός επιχειρησιακού σχεδιασμού παρότι το 25% των μεταναστευτικών ροών εντοπίζεται στην περιοχή. Εάν η Τουρκία αποδεχόταν τη δράση του ΝΑΤΟ στην περιοχή, θα έπρεπε είτε να αναγνωρίσει τα όρια εμμέσως, είτε να εμπλακεί σε διαρκείς αντιπαραθέσεις με την Ελλάδα για την περιοχή δράσεως των σκαφών της ακτοφυλακής κάθε χώρας.

Ανεξαρτήτως της αποτελεσματικότητας, που θα έχουν οι επιχειρήσεις, το σίγουρο είναι ότι οι μεταναστευτικές ροές θα κατευθυνθούν προς την περιοχή μας, ενώ ακόμη δεν έχει διευκρινιστεί αρμοδίως αν θα υπάρξει σε αντιστάθμισμα αύξηση της δυνάμεως της Frontex, αν θα υπάρξουν πόροι στην αυτοδιοίκηση για την αντιμετώπιση των αυξημένων αναγκών και εξόδων της φιλοξενίας των προσφύγων ή ως και αντισταθμιστικά μέτρα έναντι των προβλημάτων, που δύνανται να ανακύψουν στον τουρισμό.
Ο υπουργός Αμυνας κ. Πάνος Καμμένος, προχθές με δηλώσεις του, ανέτρεψε όμως τα δεδομένα, που είχαν γίνει γνωστά.

Αφού τόνισε συγκεκριμένα ότι δεν πρόκειται να διεξάγονται κοινές περιπολίες ελληνικών και τουρκικών πλοίων, στο πλαίσιο της συμφωνίας για την παρουσία πλοίων του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, αποσαφήνισε ότι τα Δωδεκάνησα δεν εξαιρούνται!

Τόνισε συγκεκριμένα ότι δεν υπάρχει καμία γκρίζα ζώνη, ενώ απαντώντας σε ερωτήσεις είπε ότι η μέση γραμμή των συνόρων βάζει τα Ίμια στα ελληνικά χωρικά ύδατα.
Κατέστησε εξίσου σαφές ότι οι επιχειρήσεις θα διεξάγονται εντός των χωρικών υδάτων Ελλάδας και Τουρκίας αντιστοίχως, ενώ σκοπός της ΝΑΤΟϊκής επιχείρησης είναι η προειδοποίηση και η επίβλεψη της προσπάθειας μετακίνησης από τα παράλια της Μ. Ασίας προς το Αιγαίο.

Όπως είπε, η ΝΑΤΟϊκή δύναμη θα ενημερώνει την τουρκική Ακτοφυλακή, προκειμένου αυτή να σταματήσει σκάφος ή βάρκα πριν αυτή ξεκινήσει από τα παράλια της Μ. Ασίας, ενώ όταν αυτά τα άτομα εντοπιστούν, θα οδηγούνται πίσω στην Τουρκία με επιτήρηση της ΝΑΤΟϊκής δύναμης, που θα παρακολουθεί.

«Οι Τούρκοι θα έχουν το ΝΑΤΟϊκό πλοίο που θα τους ειδοποιεί. Αν δεν τους σταματήσουν, τότε τα άτομα αυτά θα επιστρέφουν πίσω με ευθύνη του ΝΑΤΟ», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Όσον αφορά τις παραβιάσεις εκ μέρους της Τουρκίας, είπε ότι «η Τουρκία θα συνεχίσει να παραβιάζει και κάθε φορά θα αναχαιτίζεται από την Ελλάδα».
Ερωτηθείς για τον λόγο που η ΝΑΤΟϊκή δύναμη πλέει κοντά στον 21ο Μεσημβρινό, «στη μέση του Αιγαίου», και αν αυτό σχετίζεται με τις απαιτήσεις της Τουρκίας, είπε ότι μόλις ολοκληρωθεί το επιχειρησιακό σχέδιο, η ΝΑΤΟϊκή δύναμη θα μετακινηθεί ανατολικά των ελληνικών νησιών.

Ο υπουργός Αμυνας ανέφερε ότι η αρχική ελληνική πρόταση, αλλά και πάγια θέση της ελληνικής κυβέρνησης, είναι η μετακίνηση της Frontex στα τουρκικά παράλια, με τη διαφορά ότι αυτό απαιτεί την αλλαγή του εσωτερικού κανονισμού της Frontex, ώστε να μετατραπεί σε Ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή.

Ο Καμμένος για το επεισόδιο με το πρωθυπουργικό 
αεροσκάφος στη Ρόδο

Ο πρόεδρος των Ανεξαρτήτων Ελλήνων και Υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος, μιλώντας στην εκπομπή «στον ενικό» και τον Νίκο Χατζηνικολάου, εν μέρει παραδέχτηκε ότι ο πρωθυπουργός άλλαξε την τελευταία στιγμή πορεία, γιατί το αεροσκάφος θεωρήθηκε στρατιωτικό και του απαγορεύτηκε από την Τουρκία να ανεφοδιαστεί στην Ρόδο!

Ο κ. Καμμένος δήλωσε σχετικά με το επεισόδιο με το πρωθυπουργικό αεροσκάφος στη Ρόδο ,«Στις 6 Φεβρουαρίου του 2016, γίνεται αίτημα για διπλωματική άδεια προς τις τουρκικές αρχές από το ΥΠΕΞ για υπερπτήση του αεροσκάφους του Πρωθυπουργού που θεωρείται πολεμικό αεροσκάφος πάνω από την Τουρκία με ανεφοδιασμό στη Ρόδο».
«Η απάντηση από την Τουρκία ήταν ότι σας επιτρέπουμε υπερπτήση πάνω από την Τουρκία με προϋπόθεση ότι το αεροσκάφος θα ανεφοδιαστεί στο Μπόντρουμ, διότι θεωρούν τη Ρόδο αποστρατικοποιημένη ζώνη. Η απάντηση του Πρωθυπουργού μέσω του ΥΠΕΞ ήταν ότι δεν δεχόμαστε και δεν αναγνωρίζουμε το αίτημα σας για ανεφοδιασμό στο Μπόντρουμ» πρόσθεσε.

 Ο Πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων και Υπουργός Εθνικής 'Αμυνας, Πάνος Καμμένος, σε εφ' όλης της ύλης συνέντευξή του στον τ/σ Star και στην εκπομπή "Στον Ενικό", τόνισε ότι δεν πρόκειται να διεξάγονται κοινές περιπολίες ελληνικών και τουρκικών πλοίων, στο πλαίσιο της συμφωνίας για την παρουσία πλοίων του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο.

   Αποσαφήνισε ότι τα Δωδεκάνησα δεν εξαιρούνται, ότι δεν υπάρχει καμία "γκρίζα ζώνη", ενώ απαντώντας σε ερωτήσεις είπε ότι η "μέση γραμμή" των συνόρων βάζει τα Ίμια στα ελληνικά χωρικά ύδατα.

   Κατέστησε εξίσου σαφές ότι οι επιχειρήσεις θα διεξάγονται εντός των χωρικών υδάτων Ελλάδας και Τουρκίας αντιστοίχως, ενώ σκοπός της ΝΑΤΟικής επιχείρησης είναι η προειδοποίηση και η επίβλεψη της προσπάθειας μετακίνησης από τα παράλια της Μ. Ασίας προς το Αιγαίο.

   Όπως είπε, η ΝΑΤΟική δύναμη θα ενημερώνει την τουρκική Ακτοφυλακή, προκειμένου αυτή να σταματήσει σκάφος ή βάρκα πριν αυτή ξεκινήσει από τα παράλια της Μ. Ασίας, ενώ όταν αυτά τα άτομα εντοπιστούν θα οδηγούνται πίσω στην Τουρκία με επιτήρηση της ΝΑΤΟικής δύναμης που θα παρακολουθεί.

   "Οι Τούρκοι θα έχουν το ΝΑΤΟικό πλοίο που θα τους ειδοποιεί. Αν δεν τους σταματήσουν, τότε τα άτομα αυτά θα επιστρέφουν πίσω με ευθύνη του ΝΑΤΟ" ανέφερε χαρακτηριστικά.

   Ο κ. Καμμένος είπε οτι η Συμφωνία αυτή με το ΝΑΤΟ δεν επηρεάζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, και επισήμανε ότι τα Κέντρα Έρευνας και Διάσωσης είναι εκεί που ανήκουν τα χωρικά ύδατα και αυτό το ξεκαθαρίζει η Συμφωνία.

   Πρόσθεσε όυι συμφωνήθηκε, οι επικεφαλής της ΝΑΤΟϊκής δύναμης να είναι εκ περιτροπής από κράτη-μέλη της Συμμαχίας, εξαιρουμένων της Ελλάδας και της Τουρκίας "για αυτονόητους λόγους".

   Προκειμένου δε, "να μην υπάρχουν κενά περί 'γκρίζων ζωνών' ", όπως είπε χαρακτηριστικά, ανέφερε την Απόφαση του Συμφώνου για τη Μετανάστευση επί Γαλλικής Προεδρίας της ΕΕ, στις 18 Οκτωβρίου 2008, όπου αναφέρεται ότι "ευρωπαϊκά σύνορα είναι τα σύνορα στην Ελλάδα", προσθέτοντας "το λέω αυτό γιατί το θέμα της μαύρης εποχής Σημίτη έχει κλείσει παντοτινά για την Ευρώπη".

   Σε ότι αφορά τις παραβιάσεις εκ μέρος της Τουρκίας, είπε ότι "η Τουρκία θα συνεχίσει να παραβιάζει και κάθε φορά θα αναχαιτίζεται από την Ελλάδα".

   Ερωτηθείς για τον λόγο που η ΝΑΤΟϊκή δύναμη πλέει κοντά στον 21ο Μεσημβρινό, "στην μέση του Αιγαίου" και αν αυτό σχετίζεται με τις απαιτήσεις της Τουρκίας, είπε ότι μόλις ολοκληρωθεί το επιχειρησιακό σχέδιο, η ΝΑΤΟική δύναμη θα μετακινηθεί ανατολικά των ελληνικών νησιών.

   Ο κ. Καμμένος συμφώνησε με την παρατήρηση του συμμετέχοντος στην εκπομπή, καθηγητή Διεθνούς Δικαίου Χριστόδουλου Γιαλλουρίδη, οτι το βασικό πρόβλημα της Τουρκίας, αυτή την στιγμή, είναι η Ρωσία και οι Κούρδοι, με τον κ. Γιαλλουρίδη να προσθέτει ότι η Τουρκία επιδιώκει την παρουσία του ΝΑΤΟ στην Συρία, λαμβάνοντας υπόψη οτι η Ρωσία έχει αυτή την στιγμή ναυτική δύναμη 22 σκαφών στην περιοχή.

   Σε άλλη αποστροφή του ο κ. Καμμένος ανέφερε ότι η Τουρκία έχει ανοιχτά θέματα στην Συρία και "έπρεπε να υποχωρήσει τουλάχιστον στο μεταναστευτικό".

   Ο υπουργός 'Αμυνας ανέφερε ότι η αρχική ελληνική πρόταση, αλλά και πάγια θέση της ελληνικής κυβέρνησης είναι η μετακίνηση της Frontex στα τουρκικά παράλια, με την διαφορά ότι αυτό απαιτεί την αλλαγή του εσωτερικού κανονισμού της Frontex ώστε να μετατραπεί σε ευρωπαϊκή ακτοφυλακή.

   Μάλιστα, ο κ. Καμμένος έθεσε το θέμα αυτό στην υπουργό 'Αμυνας της Γερμανίας, λαμβάνοντας υπόψη και το επείγον του ζητήματος, καθώς, όπως είπε, θα υπάρξουν επιχειρήσεις στην Συρία και την Λιβύη με τον εκτιμώμενο αριθμό προσφύγων να ανέρχεται σε 600.000 επιπλέον, ζήτημα το οποίο "αφορά την ασφάλεια όλης της Ευρώπης".

   Με δεδομένο το επείγον της κατάστασης και τον χρόνο που απαιτούν οι ενέργειες για την αλλαγή του εσωτερικού κανονισμού της Frontex, αποφασίστηκε η εμπλοκή του ΝΑΤΟ σε αυτήν την συγκυρία.

   Σε κάθε περίπτωση, όπως είπε ο κ. Καμμένος, οι ΝΑΤΟϊκοί θα έχουν πλέον την δυνατότητα να βλέπουν την συμπεριφορά της Τουρκίας, ιδίοις όμμασι με τη γείτονα χώρα, "να έχει κόστος και στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ αν δεν εφαρμόσει την Συμφωνία".

   Σε άλλο σημείο της συνέντευξής του, ο υπουργός 'Αμυνας και πρόεδρος των ΑΝΕΛ, είπε ότι "θεωρώ δεδομένο πως θα κλείσουν τα σύνορα", διευκρινίζοντας στη συνέχεια, "τα σύνορα δυτικά από ορισμένες χώρες", καθώς, όπως είπε, γνωρίζω τις θέσεις ορισμένων χωρών, "ΠΓΔΜ, Αυστρία, Ουγγαρία".

   "Αν δεν προχωρούσαμε σε συμφωνία με το ΝΑΤΟ, θα αυξάνονταν πολύ οι ροές από την Τουρκία" είπε ο κ. Καμμένος, προσθέτοντας ότι η Ελλάδα προσέρχεται έτοιμη στις διαπραγματεύσεις, με τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις να έχουν ολοκληρωθεί στις 18 Φεβρουαρίου, όπου, μεταξύ άλλων, θα ζητήσει να υπάρξει απορρόφηση των προσφύγων από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.

   Ερωτηθείς για τον ανεφοδιασμό του πρωθυπουργικού αεροσκάφους, είπε ότι έγινε αίτημα για υπερπτήση πάνω από την Τουρκία με ανεφοδιασμό στην Ρόδο και η Τουρκία απάντησε ότι θεωρεί την Ρόδο αποστρατικοποιημένη περιοχή και ο ανεφοδιασμός μπορούσε να γίνει στο Μποντρούμ, με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών να απορρίπτει αυτή την απάντηση και τον Πρωθυπουργό να μην δέχεται να ανεφοδιαστεί στο Μποντρούμ για να μην ανεφοδιαστεί στην Ρόδο.

   Ο κ. Καμμένος σε άλλο σημείο της συνέντευξής του είπε οτι η Ελλάδα δεν θα εμπλακεί σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Συρία, καθώς σταθερή της θέση είναι η μη συμμετοχή σε στρατιωτικές επιχειρήσεις "στη γειτονιά μας", ενώ σε ότι αφορά στρατιωτικές διευκολύνσεις, εξετάζει κάθε φορά το σχετικό αίτημα.

   Τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας μιας γραμμής ασφαλείας από τον ισλαμικό φονταμενταλισμό που να περιλαμβάνει το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Κύπρο, την Ελλάδα, την Βουλγαρία και την Ρουμανία.

   Επίσης, είπε, ότι αν αργότερα δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις επιστροφής των προσφύγων στις εστίες τους, η Ελλάδα θα μπορούσε να συμβάλλει σε αυτήν την ανθρωπιστική επιχείρηση.

   Ερωτηθείς για το πόρισμα που αφορούσε την πτώση του ελικοπτέρου στα Ίμια, ανέφερε πως είπε στις οικογένειες Βλαχάκου, Γιαλοψού και Καραθανάση που όλα αυτά τα χρόνια "διατύπωναν αρκετές απορίες σε σχέση με το εν λόγω πόρισμα", ότι θα τους γνωστοποιήσει το πόρισμα και πως είναι στην διάθεσή τους να πάνε μαζί να ξαναδούν το ελικόπτερο, καθώς "δεν πρέπει να υπάρχουν σκοτεινά σημεία σε αυτές τις υποθέσεις".

   Σε σχέση με την πτώση του ελικοπτέρου στην Κίναρο, είπε οτι μόλις γύρισε από τις Βρυξέλλες ζήτησε να δει την εικόνα του Αιγαίου εκείνη την ώρα και "πρέπει να το καταλάβουν όλοι οι Έλληνες εκείνη την ώρα στο Αιγαίο υπήρχαν μόνο ελληνικά πλοία. Δεν υπήρχε ούτε άλλο εμπορικό πλοίο, ούτε πολεμικό πλοίο άλλης χώρας, ούτε βεβαίως της Τουρκίας".

   Απέκλεισε το ενδεχόμενο παρεμβολής στα όργανα του ελικοπτέρου που να οδήγησε στο δυστύχημα, προσθέτοντας ότι "θα γίνει κανονική έρευνα" και το πόρισμα της θα το παραδώσει ο ίδιος στις οικογένειες των αξιωματικών.

   Υπογράμμισε δε στη συνέχεια: "θέλω να είμαι απόλυτα σαφής: Εάν τολμήσει κανείς να αμφισβητήσει την εθνική κυριαρχία της χώρας μου, εάν τολμήσει να κάνε πολεμική πράξη θα έχει απάντηση αμέσως".

   Ο υπουργός 'Αμυνας και Πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων, εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι "πριν το Πάσχα των Καθολικών, θα έχει τελειώσει η διαπραγμάτευση, θα έχει διαγραφεί η τελική λύση εμπεριέχουσα και ρύθμιση του χρέους, η οποία λύση ταυτόχρονα θα είναι και η αρχή της εκτόξευσης της χώρας με νέα δεδομένα".

   Απαντώντας σε ερώτηση είπε οτι ο ορυκτός πλούτος της χώρας, είναι εκτός διαπραγμάτευσης, "αυτό που πήγαν να κάνουν ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος, τελείωσε με αυτήν την κυβέρνηση", προσθέτοντας ότι με τον καθορισμό της ΑΟΖ η χώρα θα προχωρήσει σε διεθνείς διαγωνισμούς για τα κοιτάσματα.

   Σε ότι αφορά την συζήτηση για τις τηλεοπτικές άδειες, είπε ότι πρέπει να τηρούνται οι κανόνες της υγιούς επιχειρηματικότητας, οι κανόνες της δεοντολογίας και να πληρώνονται οι εργαζόμενοι στα τηλεοπτικά κανάλια.

   Ανέφερε επίσης ότι κάποιοι από τα κανάλια πήραν τραπεζικά δάνεια χωρίς εγγυήσεις, προσθέτοντας "υπάρχουν εισαγγελείς που θα οδηγήσουν σε συγκλονιστικές αποκαλύψεις".

   "Η διαπλοκή ξεκίνησε λέγοντας ότι η κυβέρνηση θα 'φύγει με ελικόπτερο' μετά έγινε 'θα φύγουν με αεροπλάνο' και μετά έγινε 'θα φύγουν, ή θα γίνει οικουμενική κυβέρνηση, βλέπετε, όσο υπάρχει έλεγχος στην διαπλοκή 'μαζεύεται' κι αυτή" κατέληξε ο κ. Καμμένος.

ΑΠΕ

Μετά την πολιτική απόφαση του ΝΑΤΟ, την περασμένη Πέμπτη, να στηρίξει τις προσπάθειες της Ευρώπης στο Προσφυγικό, στέλνοντας ναυτική δύναμη στα ελληνοτουρκικά θαλάσσια σύνορα, άγνωστο παραμένει το ρυθμιστικό πλαίσιο της επιχείρησης.

Σύμφωνα με ΝΑΤΟϊκές πηγές, τις επόμενες ημέρες τη σκυτάλη παίρνει η στρατιωτική επιτροπή του ΝΑΤΟ, η οποία θα αναλάβει, ως τα τέλη Φεβρουαρίου, να χαράξει το σχέδιο της ναυτικής επιχείρησης στο Αιγαίο. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν ακόμη εξειδικευτεί οι όροι εμπλοκής, οι περιοχές περιπολίας και ο αριθμός των πλοίων που θα διαθέτει ο ΝΑΤΟϊκός στόλος.

Ωστόσο, καλά πληροφορημένες πηγές του ΝΑΤΟ εκτιμούν ότι ο στόλος θα φτάσει τα 10 έως 15 πλοία. Βάσει της συμφωνίας, την επιχείρηση στο Αιγαίο θα αναλάβει η ναυτική ΝΑΤΟϊκή δύναμη SNMG2, η οποία προς το παρόν διαθέτει τέσσερις φρεγάτες (Καναδάς, Γερμανία, Ελλάδα και Τουρκία) και τελεί υπό γερμανική διοίκηση. Η SNMG2 βρίσκεται στα νότια της Κρήτης με την εντολή να κατευθυνθεί προς το Αιγαίο εντός της εβδομάδας.

Στόχος οι πληροφορίες
Ανώτερος αξιωματούχος του ΝΑΤΟ εξηγούσε στο «Εθνος» ότι δεν πρόκειται για πολεμική επιχείρηση αλλά για επιχείρηση εποπτείας. Τα ΝΑΤΟϊκά πλοία θα συλλέγουν πληροφορίες και θα τις διαβιβάζουν στις ελληνικές και τουρκικές αρχές αλλά και στον ευρωπαϊκό οργανισμό φύλαξης εξωτερικών συνόρων Frontex, προκειμένου να υπάρξει συντονισμός.

Παράλληλα, ο ΝΑΤΟϊκός στόλος θα εποπτεύει τις τουρκικές ακτές για τον εντοπισμό των διακινητών και των πλοίων με μετανάστες έτοιμων προς αναχώρηση. «Ουσιαστικά το ΝΑΤΟ έρχεται να καλύψει το κενό της Frontex, η οποία δεν μπορεί να ενεργήσει σε τρίτη χώρα όπως η Τουρκία», ανέφερε ο ίδιος αξιωματούχος.

Εξάλλου, άγνωστο παραμένει το πλαίσιο συνεργασίας ΝΑΤΟ-Frontex. Αυτό είναι κάτι που θα καθοριστεί στην πορεία και δεν αποκλείεται να συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής της Πέμπτης για το Προσφυγικό. «Το μόνο βέβαιο είναι ότι η συνεργασία αυτή είναι πρεμιέρα για τις σχέσεις ΕΕ-ΝΑΤΟ», σχολίαζε διπλωματική πηγή.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή η συνεργασία αυτή προέκυψε για δύο λόγους: πρώτον, από την πολύ μεγάλη ανησυχία της Γερμανίας για έξαρση του προσφυγικού προβλήματος το επόμενο διάστημα. Εξ ου και η εσπευσμένη επίσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου, Ανγκελα Μέρκελ στην Αγκυρα απ' όπου προέκυψε το αίτημα εμπλοκής του ΝΑΤΟ. Δεύτερον, επειδή το ΝΑΤΟ έχει εμπειρία στις ναυτικές επιχειρήσεις και η παρουσία μιας πολυεθνικής δύναμης που θα εποπτεύει το Αιγαίο αναμένεται να φοβίσει τους διακινητές και να μειώσει τις μεταναστευτικές ροές. Κάτι αντίστοιχο ήταν η επιχείρηση «ΑΤΑΛΑΝΤΑ» εναντίον της πειρατείας στα ανοιχτά της Σομαλίας, που ξεκίνησε ως ΝΑΤΟϊκή επιχείρηση το 2008 και στη συνέχεια τη διαδέχτηκε η ΕΕ.

Είναι φανερό ότι με την απόφαση για εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο οι χώρες της ΕΕ προσπαθούν να «στριμώξουν» την Τουρκία. Ωστόσο, όπως σχολίαζε ΝΑΤΟϊκή πηγή, «η Αγκυρα υπέγραψε τη συμφωνία, αλλά οι πραγματικές διαθέσεις της θα φανούν στο στρατιωτικό σκέλος της συμφωνίας που θα χαραχτεί τις επόμενες δύο εβδομάδες. Εκεί θα γίνει λεπτομερής επεξεργασία και διαπραγμάτευση. Οταν μπουν κάτω οι χάρτες και τα σχέδια της επιχείρησης η κάθε πλευρά θα θέλει να διασφαλίσει τα συμφέροντά της».

Αλλαγή στάσης
Αναμφισβήτητα, πάντως, πρόκειται για μια συνεργασία που έχει σπάσει τα ταμπού, καθώς μέχρι σήμερα ούτε η Γαλλία, ούτε η Γερμανία, ούτε η Μ. Βρετανία επιθυμούσαν την εμπλοκή του ΝΑΤΟ σε θέματα ασφάλειας της ΕΕ. Ωστόσο τη γερμανική πρόταση για εμπλοκή του ΝΑΤΟ στο Προσφυγικό στήριξαν με σθένος και η Γαλλία και η Μ. Βρετανία στη Σύνοδο των υπουργών Αμυνας.

Οι ίδιες διπλωματικές πηγές σχολίαζαν ότι αυτή η «αλλαγή πλεύσης» δείχνει ότι η ΕΕ αναγνωρίζει πως το πρόβλημα του Προσφυγικού την ξεπερνάει. Οπως παραδέχτηκε ευρωπαϊκή πηγή στο «Εθνος», το κύκλωμα των διακινητών είναι μια εξαιρετικά επικερδής επιχείρηση που έχει κινητοποιήσει όλα τα εγκληματικά δίκτυα και η ΕΕ δεν διαθέτει τα μέσα να το ελέγξει. Αρα απαιτείται μεγαλύτερης κλίμακας επέμβαση.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Οι δύο δικλίδες ασφαλείας

Σημαντικό στοιχείο για την Ελλάδα πάντως είναι ότι στην απόφαση του ΝΑΤΟ υπάρχουν δύο δικλίδες ασφαλείας. Η μία είναι ότι οι ελληνικές και τουρκικές ένοπλες δυνάμεις δεν θα επιχειρούν στα χωρικά ύδατα και στον εναέριο χώρο της άλλης χώρας και η δεύτερη ότι η Τουρκία δεν θα αναλάβει τη διοίκηση αυτής της δύναμης.

ethnos.gr

Τι συνεπάγεται το γεγονός ότι το ΝΑΤΟ αναλαμβάνει δράση στο Αιγαίο; Οι κρίσιμες παράμετροι που πρέπει να έχουμε υπόψη είναι οι εξής:

1. Το ΝΑΤΟ θα συλλέγει πληροφορίες για την περιοχή. Θα αναλάβει την αναγνώριση, παρακολούθηση και επιτήρηση του βόρειου και κεντρικού Αιγαίου. Την επιχείρηση θα διεξάγει η δεύτερη Μόνιμη Θαλάσσια Δύναμη (Standing Maritime Group 2) του ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο. Στην πράξη, νατοϊκά πλοία θα παρακολουθούν τις τουρκικές ακτές, θα εντοπίζουν πλοιάρια με πρόσφυγες/μετανάστες και θα μεταφέρουν τις πληροφορίες στο λιμενικό και στον FRONTEX. Τα νατοϊκά πλοία δεν θα εμπλέκονται στη διαχείριση των επεισοδίων. Θα παρεμβαίνουν μόνον σε ακραίες περιπτώσεις, δηλαδή όταν θα υπάρχουν επιχειρήσεις έρευνας και διασώσεως ναυαγών.

2. Ελλάδα και Τουρκία δεν θα συμμετέχουν στη διοίκηση των επιχειρήσεων και δεν θα μπορούν να επιχειρήσουν εντός των χωρικών υδάτων και του εναερίου χώρου της άλλης πλευράς: Για να αποφευχθούν τα προφανή προβλήματα που θα προέκυπταν από τη χρόνια αντιπαράθεση των δύο χωρών, η νατοϊκή επιχείρηση έχει δύο ιδιαιτερότητες.
(α) Οι δύο παράκτιες χώρες του Αιγαίου εξαιρούνται από την ανάληψη της διοικήσεως της επιχειρήσεως. Σήμερα τη διοίκηση της δεύτερης Μόνιμης Θαλάσσιας Δυνάμεως έχουν οι Γερμανοί. Θα μπορούν να την αναλάβουν και άλλες νατοϊκές χώρες πλην Ελλάδος και Τουρκίας.
(β) Ελλάδα και Τουρκία δεν θα έχουν δικαίωμα να επιχειρούν στα χωρικά ύδατα και στον εναέριο χώρο της άλλης πλευράς.

3. Το πρόβλημα με τον ελληνικό εναέριο χώρο: Ενώ θεωρητικώς η επιχείρηση σέβεται την ελληνική κυριαρχία, υπάρχει πρόβλημα με τη διαφορά των 6 και 10 ναυτικών μιλίων μεταξύ χωρικών υδάτων και εναερίου χώρου. Από το 1960 με απόφαση της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ (MC 66/1), για τους σκοπούς της συμμαχίας ταυτίζονται τα θαλάσσια και εναέρια σύνορα των κρατών-μελών. Αυτό σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της νατοϊκής επιχειρήσεως στο Αιγαίο θα γίνονται σεβαστά μόνον τα 6 από τα 10 μίλια του ελληνικού εναερίου χώρου.

4. Το πρόβλημα με τη ζώνη έρευνας διασώσεως: Με δεδομένη την τουρκική αμφισβήτηση των ορίων της ελληνικής ζώνης έρευνας διασώσεως, είναι πιθανόν να δημιουργηθούν προβλήματα στα διεθνή ύδατα του Αιγαίου ως προς το ποια χώρα έχει την ευθύνη. Το θετικό για την Ελλάδα είναι ότι τα πρόσωπα που διασώζονται θα επιστρέφουν στην Τουρκία.

5. Πραγματικός στόχος είναι οι περιπολίες στην περιοχή ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία: Από τον Οκτώβριο του 2015 η Γερμανία επιμένει να ελεγχθεί η περιοχή ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Τουρκία με κοινές περιπολίες. Η Ελλάδα αντιδρούσε θεωρώντας, ορθώς, ότι η αντιμετώπιση του προβλήματος δεν πρέπει να γίνει στη θάλασσα αλλά επί των τουρκικών παραλίων. Σε άλλη περίπτωση κινδυνεύουν οι ζωές των μεταναστών/προσφύγων, ενώ εύκολα μετατρέπεται η επιχείρηση σε έρευνα και διάσωση ναυαγών. Με τη νατοϊκή επιχείρηση επιτυγχάνονται οι περιπολίες στην περιοχή όχι πλέον από Ελλάδα και Τουρκία αλλά από τα σκάφη των λοιπών νατοϊκών κρατών που θα έχουν δικαίωμα να επιχειρούν στα χωρικά ύδατα αμφοτέρων των χωρών.

6. Η εξαίρεση της Δωδεκανήσου από την περιοχή όπου θα λάβει χώρα η επιχείρηση: Αν και δεν αναφέρεται ρητώς στο κείμενο που έχει κυκλοφορήσει, έγινε γνωστό ότι η περιοχή όπου θα δρα η νατοϊκή δύναμη θα περιλαμβάνει, τη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο έως το Αγαθονήσι. Τα Δωδεκάνησα αφήνονται εκτός επιχειρησιακού σχεδιασμού παρότι το 25% των μεταναστευτικών ροών εντοπίζεται στην περιοχή τους. Την εξαίρεση των Δωδεκανήσων θα ζήτησε η Τουρκία για δύο λόγους.
(α) Η Τουρκία μετά την κρίση στα Ιμια δεν αναγνωρίζει τη συμφωνία οριοθετήσεως που υπέγραψε το 1932 με την Ιταλία για τα Δωδεκάνησα. Εάν αποδεχόταν τη δράση του ΝΑΤΟ στην περιοχή, θα έπρεπε είτε να αναγνωρίσει τα όρια εμμέσως, είτε να εμπλακεί σε διαρκείς αντιπαραθέσεις με την Ελλάδα για την περιοχή δράσεως των σκαφών της ακτοφυλακής κάθε χώρας.
(β) Η Τουρκία θεωρεί ότι τα Δωδεκάνησα παραμένουν αποστρατιωτικοποιημένα βάσει της συνθήκης των Παρισίων του 1947. Ακόμη και όταν αμερικανικά πολεμικά πήγαιναν παλιά στη Ρόδο για επίσκεψη, η Τουρκία διαμαρτυρόταν στις ΗΠΑ. Εάν σήμερα δεχόταν την παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ, δεν θα είχε έρεισμα μετά το τέλος της επιχειρήσεως να επαναλάβει τους ισχυρισμούς της.
Το μειονέκτημα της αποφάσεως είναι ότι η εξαίρεση των Δωδεκανήσων μπορεί να μετατοπίσει απλώς τις μεταναστευτικές ροές από τη Λέσβο προς το νότιο Αιγαίο

7. Η ομοφωνία στις αποφάσεις του ΝΑΤΟ και το δόγμα Λουνς: Στο ερώτημα εάν η απόφαση είναι καλή ή κακή πρέπει να αντιληφθούμε ότι οι αποφάσεις στο ΝΑΤΟ λαμβάνονται μόνον με ομοφωνία. Θα ήταν δύσκολο είτε για την Ελλάδα είτε για την Τουρκία να περάσουν θέσεις που καταφανώς θα δημιουργούσαν ανισορροπίες εις βάρος της άλλης πλευράς. Εξάλλου το ΝΑΤΟ από το 1980 εφαρμόζει το δόγμα Λουνς (από το όνομα του γραμματέα του ΝΑΤΟ, 1971-1984). Σύμφωνα με αυτό, η συμμαχία δεν εμπλέκεται σε διμερείς διαφορές των μελών της. Γι’ αυτό το ΝΑΤΟ δεν περιλαμβάνει στις ασκήσεις του περιοχές για τις οποίες υπάρχει διαφωνία μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας ως προς το εάν είναι αποστρατιωτικοποιημένες. Για τα δεδομένα του ΝΑΤΟ η απόφαση είναι σχετικώς ισορροπημένη και τα προβλήματά της διαχειρίσιμα.
Επιπλέον, θα είναι εξαιρετικά θετικό για την Ελλάδα να επιτευχθεί η διακοπή των ροών. Η αποτελεσματικότητα της νατοϊκής επιχειρήσεως θα κριθεί από τη συνεργασία των τουρκικών αρχών με τις νατοϊκές δυνάμεις.

8. Η Τουρκία δεν αποβλέπει στο Αιγαίο αλλά στη Συρία: Ο λόγος της αποδοχής της νατοϊκής επιχειρήσεως στο Αιγαίο από την Τουρκία δεν φαίνεται να σχετίζεται με τις ελληνοτουρκικές διαφορές. Η Τουρκία ενδιαφέρεται να παρασύρει το ΝΑΤΟ στη Συρία (όπως προσπάθησε να κάνει και με την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους). Στο Αιγαίο δείχνει απλώς πνεύμα συνεργασίας με σκοπό την υποστήριξη των ευρωπαϊκών κρατών στο μείζον πρόβλημά της: τους Κούρδους της Συρίας.
Αγγελος Μ. Συρίγος, επίκουρος καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο.

katimerini.gr