Εξονυχιστικούς ελέγχους στις αγοραπωλησίες ακινήτων με μετρητά, στις αφορολόγητες γονικές παροχές και τις παλαιές υποθέσεις που παραγράφονται στο τέλος του έτους πραγματοποιεί η ΑΑΔΕ έχοντας ανεβάσει ρυθμούς για τον εντοπισμό περιπτώσεων φοροδιαφυγής. Στο επίκεντρο ελέγχων από τις φοροελεγκτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ βρίσκονται οι μεταβιβάσεις ακινήτων του έτους 2017, οι οποίες θα περάσουν από «κόσκινο» μέχρι τέλος Δεκεμβρίου.

«Ανάσα» σε εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες και στους επαγγελματίες της αγοράς έχουν δώσει οι πρόσφατες παρεμβάσεις της κυβέρνησης που αποδεσμεύουν χιλιάδες ακίνητα και ανοίγουν την αγορά.
Το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ για τις γονικές παροχές και χρηματικές δωρεές, σε συνδυασμό με την ψηφιοποίηση των διαδικασιών που βρίσκεται σε εξέλιξη, έχει ήδη αποδώσει καρπούς, αυξάνοντας σημαντικά τις συμβολαιογραφικές πράξεις.

Οι αλλαγές στο αφορολόγητο μπήκαν σε εφαρμογή τον Οκτώβριο του 2021. Οπότε δεν προξενεί εντύπωση ότι το 2021 οι γονικές παροχές ήταν σχεδόν διπλάσιες σε σύγκριση με το 2020, καθώς η αύξηση των συγκεκριμένων συμβολαιογραφικών πράξεων ανήλθε σε 90,6%. Σε απόλυτους αριθμούς, ήταν 49.452 πράξεις το 2021 έναντι 25.944 το 2020.

Μετά το μεγάλο «μπαμ» του 2021, όταν και ήρθε το αφορολόγητο, η άνοδος συνεχίστηκε με 52.505 το 2022, ενώ τώρα, στα δύο τρίτα του 2023, έχουν ήδη φτάσει κοντά στις 50.000, δημιουργώντας εύλογες προϋποθέσεις για νέο ρεκόρ γονικών παροχών και φέτος.

Ακτινογραφία…

Από την αρχή του χρόνου, ήδη έχουν κατατεθεί περί τις 112.000 δηλώσεις φόρου μεταβίβασης που αφορούν αγοραπωλησίες, περί τις 50.000 για γονικές παροχές, 48.500 δηλώσεις φόρου κληρονομιάς και περί τις 29.000 δηλώσεις δωρεών. Συγκριτικά, όλο το 2022 υποβλήθηκαν στην ψηφιακή πλατφόρμα της ΑΑΔΕ πάνω από 135.000 δηλώσεις Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτων για αγοραπωλησίες ακινήτων, που αφορούσαν 319.295 συναλλασσομένους. Από τη μία πλευρά είναι η επιτάχυνση των διαδικασιών από τις αρμόδιες Αρχές και από την άλλη τα προβλήματα που αντιστέκονται.

Μετ’ εμποδίων

Χιλιάδες συμπολίτες μας, παρά το μειωμένο κόστος, παραμένουν εγκλωβισμένοι στα γρανάζια της γραφειοκρατίας, μια χρόνια παθογένεια που αν και μειώνεται σταθερά την τελευταία τετραετία, παραμένει «αγκάθι», με τους επαγγελματίες της αγοράς να καταγγέλλουν πολύμηνες καθυστερήσεις. Και αν αυτά είναι εμπόδια που αναμένεται να εξαλειφθούν με την ψηφιοποίηση του συστήματος που βρίσκεται σε εξέλιξη, υπάρχει ακόμη η κληρονομιά της κρίσης, τα υπέρογκα χρέη που γέννησαν πάνω από 200.000 αποποιήσεις κληρονομιών, που σε κάποιες περιοχές της χώρας έχουν σημειώσει άνοδο κοντά στο 90%.

Νόμος-«ανάσα»

Ο νόμος της κυβέρνησης για την αύξηση του αφορολόγητου ορίου γονικών παροχών στις 800.000 ευρώ, από 150.000 ευρώ που ήταν προηγουμένως, αποδέσμευσε χιλιάδες ακίνητα. Τα στοιχεία της πλατφόρμας myProperty της ΑΑΔΕ δείχνουν ότι από την Πρωτοχρονιά μέχρι και πριν την αναμενόμενη κάμψη του Αυγούστου είχαν γίνει 239.500 δηλώσεις για ακίνητα που άλλαξαν χέρια. Οι 50.000 δηλώσεις ήταν για γονικές παροχές, όταν όλο το προηγούμενο έτος ήταν 52.000 συνολικά. Ηδη φτάσαμε στο 96% του 2022, ενώ βρισκόμαστε ακόμα στα δύο τρίτα του 2023. Το καθεστώς για το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ για τις γονικές παροχές και χρηματικές δωρεές, που ισχύει από την 1η Οκτωβρίου του 2021, ισχύει μόνο για μία φορά, το ελέγχει εξονυχιστικά η εφορία, για να μη γίνει χαλί κάτω από το οποίο θα κρυφτεί η φοροδιαφυγή, και αφορά συγγενείς πρώτου βαθμού. Με απλούς όρους, εκεί που για να μεταβιβάσει ένα σπίτι ο πατέρας στο παιδί του θα ήθελε μία μικρή περιουσία, με αποτέλεσμα πολλοί να το αναβάλλουν επ’ αόριστον, εδώ και σχεδόν δύο χρόνια ο φόρος έχει μηδενιστεί για την πλειονότητα των ακινήτων.

 
Μηδενικός φόρος

Παραδείγματος χάριν, μία μητέρα που ήθελε να δώσει στο παιδί της ένα ακίνητο αξίας 600.000 ευρώ, με το προηγούμενο καθεστώς πλήρωνε φόρο 16.500 ευρώ. Από την 1η Οκτωβρίου του 2021 και τώρα, ο φόρος μηδενίζεται. Υπάρχουν άλλα μικρά έξοδα μεταβίβασης, αλλά όχι ο φόρος, που ήταν και το μεγαλύτερο. Πάνω στο όριο, αν ένας πατέρας ήθελε να μεταβιβάσει την πρώτη του κατοικία αξίας 800.000 ευρώ στον γιο του, πριν θα πλήρωνε φόρο 36.000 ευρώ, ενώ τώρα καθόλου. Απλά παραδείγματα που δείχνουν γιατί κάθε χρόνο πάμε προς νέο ρεκόρ μεταβιβάσεων, και ειδικά γονικών παροχών. Ο φόρος επιστρέφει όταν ξεπεραστεί το όριο των 800.000 ευρώ. Π.χ., αν ένας γονέας μετέφερε από ατομικό του λογαριασμό σε τραπεζικό λογαριασμό του τέκνου του χρηματικό ποσό ύψους 600.000 ευρώ. Για τη δωρεά του χρηματικού ποσού δεν θα επιβληθεί φόρος, αλλά αν μετά μεταβιβάσει με δωρεά και ένα οικόπεδο αξίας 250.000 ευρώ, τότε για τον υπολογισμό του φόρου δωρεάς θα συνυπολογιστεί μόνο η δωρεά του χρηματικού ποσού ύψους 600.000 ευρώ (250.000+600.000=850.000) και θα προκύψει φόρος επί του παραπάνω ποσού από το αφορολόγητο ποσό των 800.000 ευρώ (850.000-800.000=50.000), δηλαδή 50.000 x 10% = 5.000 ευρώ. Το θέμα είναι ότι η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών δεν έχει περιουσίες προς μεταβίβαση που να ξεπερνούν αυτά τα όρια.

Προς νέα υψηλά

Οι αγοραπωλησίες ξεκίνησαν από τις 74.769 του 2020, για να ανέβουν κατά 40% στις 104.746 το 2021. Το 2022 ανέβηκαν ακόμα 32,38% σε ετήσια μεταβολή, για να φτάσουν περίπου τις 139.329. Τώρα, ακόμα και χωρίς να έχουμε μπει στο σημαντικό τέταρτο τρίμηνο του έτους, έχουν ήδη φτάσει κοντά στις 113.000. Το άλμα είναι ξεκάθαρο, ειδικά αν το δει κάποιος σε βάθος χρόνου.

ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ

Παραμένουν οι καθυστερήσεις

Παρά τη μεγάλη βελτίωση στους χρόνους μεταβιβάσεων τα τελευταία χρόνια, παραμένουν σημαντικά προσκόμματα. Ο Σύλλογος Μεσιτών Αθηνών – Αττικής σε πρόσφατη παρέμβασή του τονίζει ότι υπάρχουν καθυστερήσεις και οι μεταβιβάσεις δεν πρόκειται να γίνουν θέμα λίγων ημερών αν δεν επιταχυνθούν οι διαδικασίες έκδοσης πιστοποιητικών. Οπως με την έκδοση σε πάρα πολλούς δήμους της Ελλάδας του πιστοποιητικού ΤΑΠ, που ειδικά στα κέντρα των μεγάλων πόλεων χρειάζεται πολύ χρόνο, καθώς οι περισσότερες πολεοδομίες της χώρας, για να δώσουν φακέλους αδειών και σχεδίων ακινήτων σε μηχανικούς ή πολίτες έτσι ώστε να εκδοθεί η απαραίτητη ηλεκτρονική ταυτότητα, καθυστερούν 3 και 4 μήνες.

Αυξημένες και οι αποποιήσεις κληρονομιών

Ακόμη και αν η οικονομία βρίσκεται σε τροχιά επιστροφής στην κανονικότητα, οι πληγές της κρίσης παραμένουν με τη μορφή σημαντικών χρεών που βαραίνουν χιλιάδες νοικοκυριά. Χρέη που οδηγούν σε άνοδο των αποποιήσεων κληρονομιάς. Περίπου 320.000 με 360.000 πολίτες βρίσκονται αντιμέτωποι με το δίλημμα να αποδεχτούν ή να αποποιηθούν μια κληρονομιά. Οι σχετικές υποθέσεις έχουν φορτώσει τα Ειρηνοδικεία της χώρας, όπου έγιναν περίπου 200.000 αποποιήσεις, στοιχείο που σύμφωνα με γνώστες, μετά τα Μνημόνια, έχει αυξηθεί άνω του 90%. Οι νομικοί που ασχολούνται με το θέμα κάνουν λόγο για σχεδόν διπλασιασμό των αποποιήσεων, καθώς όλο και περισσότεροι αρνούνται τις περιουσίες που κληρονομούν προκειμένου να αποφύγουν είτε χρέη είτε τη βαριά φορολογία. Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας για τα Χανιά και τον Βόλο, όπου αναφέρεται διπλασιασμός των αποποιήσεων λόγω χρεών. Ειδικά στο Ειρηνοδικείο Βόλου έχουν εκτοξευθεί, καθώς από τις περίπου 50 κάθε χρόνο πριν τα Μνημόνια, έφτασαν το 2022 τις 1.556, το 2021 περί τις 1.752 και τις 1.401 το 2020.

https://eleftherostypos.gr/oikonomia/ekrixi-stis-gonikes-paroches-akiniton-ti-rolo-epaixe-i-afxisi-tou-aforologitou-oriou

ο νέο καθεστώς για το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ για τις γονικές παροχές και χρηματικές δωρεές, που ισχύει από την 1η Οκτωβρίου αποκωδικοποιεί με αναλυτική εγκύκλιο η ΑΑΔΕ.

Οπως προκύπτει, το αφορολόγητο όριο ισχύει μόνο για μία φορά, καθώς για κάθε επόμενη παροχή θα αφαιρείται το αφορολόγητο όριο που έχει εφαρμοστεί στην πρώτη παροχή. Παράλληλα, η εφορία θα ελέγχει όλες τις περιπτώσεις διαδοχικών δωρεών, ιδιαίτερα εκείνων που δωρίζονται μεταξύ αδελφών με ενδιάμεσο τον ένα γονέα, καθώς για αυτές δεν ισχύει το αφορολόγητο όριο.

Οπως υπογραμμίζεται, η ΑΑΔΕ θα προχωρήσει σε εκκαθάριση όλων των δηλώσεων χρηματικών γονικών παροχών που πραγματοποιήθηκαν με ανάληψη μετρητών από την τράπεζα μέσα σε διάστημα τριών ημερών. Η εγκύκλιος αναφέρει ακόμα όλα τα δικαιολογητικά που υποβάλλονται με τις δηλώσεις φόρου χρηματικών δωρεών/γονικών παροχών μέσω τραπεζών.

Αναλυτικά προβλέπονται τα εξής:

Καθιερώθηκε αφορολόγητο όριο 800.000 ευρώ για γονικές παροχές και δωρεές με δικαιούχους πρόσωπα της Α' κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας του άρθρου 29 που πραγματοποιούνται από 1-10-2021. Δηλαδή το ποσό των 800.000 ευρώ υπόκειται σε φόρο, ο οποίος υπολογίζεται με μηδενικό συντελεστή και δεν αποτελεί απαλλασσόμενο ποσό. Εφόσον η φορολογητέα αξία του περιουσιακού στοιχείου το οποίο αφορά η γονική παροχή ή που δωρίζεται υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ, επιβάλλεται φόρος με ενιαίο συντελεστή 10% για την υπερβάλλουσα αξία, μετά την αφαίρεση του αφορολόγητου ποσού.
Το αφορολόγητο εφαρμόζεται στις γονικές παροχές και δωρεές οποιασδήποτε φύσεως περιουσίας (κινητής, ακίνητης, απαίτησης) με δωρεοδόχους μόνο τα πρόσωπα της Α' κατηγορίας (σύζυγο, μέρος συμφώνου συμβίωσης, τέκνα, εγγόνια και γονείς) και στις χρηματικές γονικές παροχές ή χρηματικές δωρεές προς τα ανωτέρω πρόσωπα, εφόσον αυτές αποδεικνύονται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Οι γονικές παροχές και δωρεές, για τις οποίες θεσπίζεται το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ, δεν συνυπολογίζονται στην αιτία θανάτου για κτήση περιουσίας μεταξύ αυτών των προσώπων. Συνεπώς, κατά την απόκτηση από 1-10-2021 και μετά οποιασδήποτε περιουσίας με κληρονομιά, συνυπολογίζονται μόνο οι γονικές παροχές και οι δωρεές του κληρονομούμενου προς τον κληρονόμο που έχουν γίνει μέχρι και τις 30-9-2021 (πλην των χρηματικών γονικών παροχών και δωρεών που φορολογούνταν αυτοτελώς).
Επίσης, στις γονικές παροχές και δωρεές αυτές (που συνιστώνται από την 1-10-2021 και φορολογούνται με τον πιο πάνω τρόπο) δεν συνυπολογίζονται οι γονικές παροχές και δωρεές μεταξύ των ιδίων προσώπων που είχαν πραγματοποιηθεί μέχρι και την 30-9-2021, αλλά συνυπολογίζονται οι γονικές παροχές και δωρεές μεταξύ των ιδίων προσώπων που έχουν γίνει από την 1-10-2021 και ο φόρος υπολογίζεται μετά την αφαίρεση συνολικά (εφάπαξ) 800.000 ευρώ γι' αυτές.
Δηλαδή, το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ παρέχεται μία φορά, ανεξάρτητα αν αυτό συμπληρωθεί με μία ή περισσότερες γονικές παροχές ή δωρεές από 1-10-2021.

Παράδειγμα

Ο Α μεταβιβάζει με γονική παροχή στο τέκνο του Β το 2016 εταιρικά μερίδια μιας Ο.Ε. αξίας 50.000 ευρώ, την 30-8-2021 ένα ακίνητο αντικειμενικής αξίας 230.000 ευρώ και την 2-10-2021 μεταφέρει από ατομικό του λογαριασμό σε τραπεζικό λογαριασμό του τέκνου του χρηματικό ποσό ύψους 600.000 ευρώ. Για τη δωρεά του χρηματικού ποσού δεν θα επιβληθεί φόρος, αφού δεν συνυπολογίζονται οι γονικές παροχές και δωρεές του Α προς τον Β που έχουν γίνει πριν την 1-10-2021.
Αν στο ίδιο παράδειγμα ο Α μεταβιβάσει στο Β με δωρεά την 3-1-2022 και ένα οικόπεδο αξίας 250.000 ευρώ, τότε για τον υπολογισμό του φόρου δωρεάς θα συνυπολογιστεί μόνο η δωρεά του χρηματικού ποσού ύψους 600.000 ευρώ (250.000+600.000=850.000) και θα προκύψει φόρος επί του ποσού που υπερβαίνει το αφορολόγητο ποσό των 800.000 ευρώ (850.000- 800.000=50.000) ήτοι 50.000 x 10% = 5.000 ευρώ.

Οι χρηματικές γονικές παροχές και οι χρηματικές δωρεές με δωρεοδόχους πρόσωπα της Α' κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας, οι οποίες δεν διενεργούνται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, φορολογούνται με αυτοτελή συντελεστή 10%, χωρίς αφορολόγητο όριο.
Τονίζεται ότι και για τις γονικές παροχές και δωρεές προς τους φορολογούμενους της Α' κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας, για τις οποίες θεσπίζεται το αφορολόγητο ποσό των 800.000 ευρώ, φόρος προκύπτει εφόσον η φορολογητέα αξία του περιουσιακού στοιχείου το οποίο αποτελεί αντικείμενο της γονικής παροχής ή που δωρίζεται υπερβαίνει τις 800.000 ευρώ, μετά την αφαίρεση των εκπτώσεων και απαλλαγών των άρθρων 41 και 43 του Κώδικα (π.χ. απαλλαγή πρώτης κατοικίας).
Η μείωση του φόρου κατά ποσοστό 10% λόγω αναπηρίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 29 παρ. 3 του Κώδικα, εφαρμόζεται στις γονικές παροχές και δωρεές προς τα πρόσωπα της Α' κατηγορίας, που εμπίπτουν στις διατάξεις του πεντηκοστού έκτου άρθρου του ν. 4839/2021 (δεν εφαρμόζεται δηλαδή στις γονικές παροχές και δωρεές που φορολογούνται με αυτοτελή συντελεστή 10% (χωρίς αφορολόγητο ποσό), κατά το άρθρο 44 παρ. 2 του Κώδικα). Υπενθυμίζεται ότι, αν στο ίδιο πρόσωπο συντρέχουν οι προϋποθέσεις μείωσης του φόρου λόγω αναπηρίας και απαλλαγής πρώτης κατοικίας, οφείλεται ο μικρότερος φόρος μεταξύ των δύο (άρθρο 29 παρ. 4 του Κώδικα).

Παράδειγμα

Στις 5-10-2021 γίνεται γονική παροχή κατά πλήρη κυριότητα ακινήτου αντικειμενικής αξίας 1.100.000 ευρώ, για το οποίο το ενήλικο άγαμο τέκνο, που έχει αναπηρία 80 %, δικαιούται απαλλαγής πρώτης κατοικίας ποσού 200.000 ευρώ (άρθρο 43 του Κώδικα).
Για τον υπολογισμό του φόρου γονικής παροχής:
α) δεν λαμβάνεται υπόψη το απαλλασσόμενο ποσό (200.000 ευρώ) και από το υπόλοιπο (900.000 ευρώ) υπόκειται σε φόρο με συντελεστή 10% το ποσό των 100.000 ευρώ, αφού οι 800.000 ευρώ δεν φορολογούνται. Οπότε οφείλεται φόρος γονικής παροχής 10.000 ευρώ.
β) υπολογίζεται ο φόρος γονικής παροχής χωρίς την απαλλαγή της πρώτης κατοικίας ({1.100.000 - 800.000 =} 300.000 Χ 10% =) 30.000 και μειώνεται κατά 10% λόγω της αναπηρίας. Δηλαδή βάσει του υπολογισμού αυτού οφείλεται φόρος γονικής παροχής 27.000 ευρώ.
Συνεπώς, το τέκνο τελικά οφείλει φόρο γονικής παροχής (τον μικρότερο μεταξύ των πιο πάνω) 10.000 ευρώ.
Εάν συσταθεί μεταγενέστερα προς το ίδιο τέκνο γονική παροχή μετοχών αξίας 500.000 ευρώ, συνυπολογίζεται σε αυτήν η προγενέστερα υπαχθείσα σε φόρο αξία των 900.000 ευρώ (σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 36 του Κώδικα). Συνεπώς ο φόρος θα υπολογισθεί με συντελεστή 10% επί των 500.000 ευρώ, δεδομένου ότι το αφορολόγητο ποσό των 800.000 ευρώ έχει εξαντληθεί με την αρχική γονική παροχή. Η μείωση του φόρου λόγω αναπηρίας ισχύει και στην περίπτωση αυτή, δηλ. ο φόρος θα ανέλθει σε (500.000 ευρώ Χ 10% =) 50.000 ευρώ και περαιτέρω μειώνεται κατά 10%, δηλαδή κατά 5.000 ευρώ και διαμορφώνεται σε 45.000 ευρώ.
Για τον προσδιορισμό του φόρου γονικής παροχής/δωρεάς επισημαίνονται τα εξής: Για αρχικές δηλώσεις φόρου γονικής παροχής/δωρεάς που έχουν υποβληθεί μετά τη δημοσίευση του νόμου, ήτοι από 1-10-2021 και μετά, για την απόδειξη της μεταφοράς του ποσού της χρηματικής γονικής παροχής/δωρεάς σε τραπεζικό λογαριασμό αναγράφονται στο σώμα της δήλωσης φόρου γονικής παροχής/δωρεάς οι αριθμοί IBAN των τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ των οποίων έγινε η μεταφορά των χρημάτων καθώς και το πιστωτικό ίδρυμα και επισυνάπτεται το αποδεικτικό μεταφοράς από το πιστωτικό ίδρυμα.
Σε περίπτωση μη επισύναψης του ανωτέρω δικαιολογητικού (ακόμη και αν αναγράφονται τα στοιχεία των τραπεζικών λογαριασμών στο σώμα της δήλωσης) ο φορολογούμενος καλείται από το Τμήμα Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους φορολογουμένους για την υποβολή αυτού εντός 5 εργάσιμων ημερών, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 14 του ν. 4174/2013 (Κ.Φ.Δ.). Μετά την παρέλευση της προθεσμίας αυτής, ο φόρος υπολογίζεται με αυτοτελή συντελεστή 10% (χωρίς το αφορολόγητο ποσό των 800.000 ευρώ).
Εφόσον το σχετικό δικαιολογητικό προσκομισθεί μεταγενέστερα και διαπιστωθεί ότι το δικαιολογητικό με το οποίο αποδεικνύεται η μεταφορά του χρηματικού ποσού πράγματι έχει ημερομηνία προγενέστερη της ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 63Β του Κ.Φ.Δ. για την ακύρωση ή τροποποίηση της πράξης προσδιορισμού φόρου και ο φόρος υπολογίζεται σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 44 του Κώδικα.
Εφόσον το δικαιολογητικό έχει ημερομηνία μεταγενέστερη της ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης, θεωρείται νέα γονική παροχή / δωρεά. Υπενθυμίζεται ότι, όταν για τη γονική παροχή/δωρεά δεν συντάσσεται συμβολαιογραφικό έγγραφο, η προθεσμία υποβολής της δήλωσης είναι εξάμηνη και αρχίζει από τη σύσταση της γονικής παροχής/δωρεάς (παράδοση των χρημάτων), δηλαδή από τη μεταφορά των χρηματικών ποσών μέσω των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Ως μεταφορά μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων λογίζεται και η μεταφορά χρηματικού ποσού από ατομικό λογαριασμό του γονέα/δωρητή ή κοινό λογαριασμό αυτού με το τέκνο/δωρεοδόχο ή τρίτο πρόσωπο σε ατομικό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου ή σε άλλο κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τον ίδιο τον παρέχοντα/δωρητή ή τρίτο πρόσωπο.
Ομοίως, ως μεταφορά μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων λογίζεται και η έκδοση τραπεζικής επιταγής από τον γονέα/δωρητή με χρέωση ατομικού τραπεζικού λογαριασμού αυτού ή κοινού με το τέκνο/δωρεοδόχο ή τρίτο πρόσωπο (και όχι η έκδοση επιταγής με κατάθεση μετρητών) και η κατάθεση της επιταγής αυτής σε ατομικό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου ή σε άλλο κοινό λογαριασμό του τέκνου/δωρεοδόχου με τον ίδιο το γονέα/δωρητή ή τρίτο πρόσωπο. Στην περίπτωση αυτή, για την απόδειξη της μεταφοράς της χρηματικής γονικής παροχής/δωρεάς σε τραπεζικό λογαριασμό, αναγράφονται στο σώμα της δήλωσης φόρου γονικής παροχής/δωρεάς οι αριθμοί IBAN των τραπεζικών λογαριασμών, μεταξύ των οποίων έγινε η μεταφορά των χρημάτων, το πιστωτικό ίδρυμα και ο αριθμός της επιταγής. Ως ημερομηνία γονικής παροχής/δωρεάς θεωρείται η ημερομηνία κατάθεσης της επιταγής στον τραπεζικό αυτό λογαριασμό.
Σε περίπτωση ανάκλησης χρηματικής γονικής παροχής/δωρεάς με συμφωνία των μερών, ανεξάρτητα αν γι' αυτή συντάχθηκε ιδιωτικό ή συμβολαιογραφικό έγγραφο ή αν αυτή έγινε άτυπα, εφαρμόζονται οι διατάξεις της ενότητας Β' της παραγράφου 1 του άρθρου 42 του Κώδικα διατάξεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών κ.λπ.. Ως εκ τούτου υπόκειται σε φόρο η σύσταση της γονικής παροχής/δωρεάς, η οποία εξακολουθεί να επάγει όλα τα έννομα αποτελέσματα που απορρέουν από αυτή (υποχρέωση καταβολής του οικείου φόρου, συνυπολογισμό αυτής σε μεταγενέστερες δωρεές του ίδιου δωρητή προς τον ίδιο δωρεοδόχο κ.λπ.), δεν υπόκειται όμως σε φόρο η συνεπεία της ανάκλησης αναμεταβίβαση των δωρηθέντων από τον αρχικό δωρεοδόχο/τέκνο προς τον αρχικό δωρητή/γονέα, εφόσον η ανάκληση γίνει εντός πενταετίας από τη σύστασή της.
Υποβολή τροποποιητικής δήλωσης, με την οποία «ανακαλείται» η αρχική δήλωση άτυπης γονικής παροχής/δωρεάς από τους δηλούντες, οι οποίοι επικαλούνται πλάνη τους (π.χ. ότι η υποβολή της δήλωσης έγινε πριν τη σύσταση της δωρεάς, η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε, ή ότι η χρηματική δωρεά πραγματοποιήθηκε για την αγορά ακινήτου από τον δωρεοδόχο, η οποία αγορά όμως δεν πραγματοποιήθηκε), δεν μπορεί να γίνει δεκτή. Και τούτο γιατί, αφού στην άτυπη γονική παροχή/δωρεά η υποβολή της δήλωσης προϋποθέτει την πραγματοποίηση του γεγονότος της γονικής παροχής/δωρεάς, δεν μπορεί να γίνει δεκτός ο ισχυρισμός ότι η υποβολή της δήλωσης αναφερόταν σε ανύπαρκτα περιστατικά.
Στις περιπτώσεις διαδοχικών δωρεών μεταξύ προσώπων της Α' κατηγορίας της φορολογικής κλίμακας του άρθρου 29, με συνέπεια εν τέλει να λαμβάνει χώρα δωρεά μεταξύ προσώπων που δεν ανήκουν στην κατηγορία αυτή (π.χ. δωρεά από τέκνο σε γονέα και εν συνεχεία δωρεά από αυτόν τον γονέα σε άλλο τέκνο), διερευνώνται οι πραγματικές συνθήκες και η σκοπιμότητα των δωρεών αυτών, καθώς και το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε μεταξύ αυτών, για να διαπιστωθεί αν τίθεται θέμα καταστρατήγησης των υπόψη διατάξεων. Δεδομένου ότι το βάρος απόδειξης της καταστρατήγησης φέρει η φορολογική διοίκηση, είναι αναγκαίο κατά τους σχετικούς ελέγχους να θεμελιώνεται από τα στοιχεία και τις περιστάσεις, ότι ο τελικά ωφελούμενος από τις διαδοχικές δωρεές είναι πρόσωπο που δεν ανήκει στην Α' κατηγορία δικαιούχων και ότι οι διαδοχικές δωρεές έχουν γίνει προς το σκοπό αυτό.
Συναφώς, κρίσιμο είναι το χρονικό διάστημα που έχει μεσολαβήσει μεταξύ των διαδοχικών δωρεών. Εάν αυτό είναι σύντομο, ενδεικτικά όχι μεγαλύτερο των έξι μηνών, προκύπτει ισχυρή ένδειξη ότι, κατ' αρχήν, οι διαδοχικές δωρεές έχουν γίνει προς το σκοπό αυτό και, εφόσον ο σκοπός καταστρατήγησης τεκμηριώνεται και από τα υπόλοιπα στοιχεία και πραγματικά περιστατικά, επιβάλλεται σε βάρος του τελευταίου (πραγματικού) δωρεοδόχου φόρος δωρεών, ως η δωρεά να είχε πραγματοποιηθεί απευθείας από τον πραγματικό δωρητή προς τον τελικό δικαιούχο αυτής.
Αντιστρόφως, εάν μεσολαβεί ικανό χρονικό διάστημα μεταξύ των ως άνω διαδοχικών δωρεών, ενδεικτικά εάν εκτείνεται πέραν του εξαμήνου συνάγεται καταρχήν ότι οι διαδοχικές δωρεές δεν έχουν γίνει με σκοπό καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, εκτός εάν η ελεγκτική αρχή τεκμηριώσει με συγκεκριμένα στοιχεία την καταστρατήγηση αυτών.

https://www.imerisia.gr/oikonomia/55931_gonikes-parohes-ti-ishyei-gia-aforologito-ton-800000-eu-pote-hanetai-paradeigmata

Χιλιάδες φορολογούμενοι με χαμηλά ή μεσαία εισοδήματα και ανεξόφλητες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς την εφορία που επιθυμούν να προχωρήσουν σε γονικές παροχές ή δωρεές ακινήτων βρίσκονται αντιμέτωποι με ανυπέρβλητα εμπόδια τα οποία τους βάζουν οι ισχύουσες διατάξεις για τη χορήγηση αποδεικτικών φορολογικής ενημερότητας.
Οι διατάξεις αυτές «μπλοκάρουν» τις συγκεκριμένες μεταβιβάσεις ακόμη κι αν οι φορολογούμενοι έχουν ρυθμίσει τις οφειλές τους σε δόσεις κι είναι συνεπείς στην αποπληρωμή τους.

Ουσιαστικά, για τους χιλιάδες αυτούς φορολογουμένους, η ευνοϊκή διάταξη για την αύξηση του αφορολόγητου ορίου των παροχών και των δωρεών προς τα παιδιά ή άλλους στενούς συγγενείς από τις 150.000 στις 800.000 ευρώ, η οποία τέθηκε σε ισχύ από την 1η Οκτωβρίου 2021, είναι δώρον άδωρον.

Οι πραγματικά ωφελούμενοι από τη διάταξη αυτή είναι όσοι φορολογούμενοι δεν οφείλουν ούτε ένα ευρώ στην εφορία. Μόνο αυτοί μπορούν, με τις νέες ευνοϊκές διατάξεις που ισχύουν από την 1η-10-2021, να μεταβιβάσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία στα παιδιά ή σε άλλους στενούς συγγενείς τους, και μάλιστα χωρίς να επιβαρυνθούν καν με φόρους.

Βάσει των ισχυουσών διατάξεων, οι φορολογούμενοι με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις φορολογικές Αρχές, ακόμη και αν έχουν υπαγάγει τις οφειλές τους αυτές σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής και πληρώνουν κανονικά τις δόσεις, δεν μπορούν να λάβουν αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας. Το γεγονός αυτό «μπλοκάρει» κάθε διαδικασία μεταβίβασης των περιουσιακών τους στοιχείων. Δηλαδή ουσιαστικά δεν τους επιτρέπεται να δωρίσουν τις περιουσίες τους στα παιδιά τους ή σε άλλους στενούς συγγενείς τους!

Η λύση

Η μόνη… διέξοδος που προβλέπουν γι’ αυτούς τους φορολογουμένους οι ισχύουσες διατάξεις είναι η διασφάλιση των οφειλών με το να βάλουν σε υποθήκη ένα ή περισσότερα ακίνητά τους. Ομως μια τέτοια διαδικασία, πέραν του ότι είναι πολύπλοκη, γραφειοκρατική και πολυέξοδη, λειτουργεί αυτή καθαυτήν ως ένα επιπλέον εμπόδιο για την πραγματοποίηση των μεταβιβάσεων. Κι αυτό διότι συνήθως οι φορολογούμενοι αυτοί είτε επιθυμούν να μεταβιβάσουν όλα τα ακίνητά τους, οπότε δεν απομένει σ’ αυτούς κάποιο ακίνητο για να το βάλουν σε υποθήκη, είτε μεταβιβάζουν το ένα και μοναδικό ακίνητο που έχουν, οπότε και πάλι δεν τους απομένει τίποτε για να το βάλουν σε υποθήκη. Ετσι, όλες αυτές οι επιθυμητές μεταβιβάσεις δεν μπορούν να πραγματοποιηθούν επειδή, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, οι οφειλές των προσώπων που επιθυμούν να τις προχωρήσουν παραμένουν μη διασφαλισμένες.

Τι προβλέπεται

Ας δούμε όμως, πιο αναλυτικά, τι προβλέπει για τις περιπτώσεις αυτές η ισχύουσα νομοθεσία:

 
1 Η υπ’ αριθμόν ΠΟΛ. 1274/27-12-2013 απόφαση γενικού γραμματέα Δημοσίων Εσόδων για τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησης αποδεικτικών φορολογικής ενημερότητας, όπως έχει τροποποιηθεί από τον διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, Γ. Πιτσιλή, και ισχύει σήμερα, προβλέπει στην παράγραφο 5 του άρθρου 3 ότι «στην περίπτωση της μεταβίβασης ακινήτου ή της σύστασης εμπράγματου δικαιώματος επʼ αυτού χωρίς τίμημα, δεν χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας, εφόσον η είσπραξη της οφειλής δεν είναι διασφαλισμένη». Αυτό σημαίνει ότι για να χορηγηθεί αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας και να ανάψει «πράσινο φως» για την πραγματοποίηση γονικής παροχής ή δωρεάς ακινήτου από φορολογούμενο με ληξιπρόθεσμα χρέη προς τις φορολογικές Αρχές θα πρέπει η εξόφληση των χρεών να διασφαλιστεί με την υποχρεωτική εγγραφή υποθήκης σε κάποιο άλλο ακίνητό του. Η ρήτρα αυτή λειτουργεί ως εμπόδιο στη διεκπεραίωση υποθέσεων γονικών παροχών και δωρεών ακινήτων από φορολογουμένους που χρωστούν στην εφορία, για τους λόγους που εξηγήσαμε παραπάνω.

2 Η πάγια ρύθμιση του ν. 4152/2013, που προβλέπει τμηματική εξόφληση των τρεχουσών οφειλών προς τις φορολογικές Αρχές έως και σε 24 ή 48 μηνιαίες δόσεις, καθώς επίσης και όλες οι άλλες ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής οφειλών που παραμένουν σε ισχύ (ρυθμίσεις των 100 δόσεων του ν. 4321/2015 και των 120 δόσεων του ν. 4611/2019) περιλαμβάνουν έναν όρο άκρως επαχθή για όσους οφειλέτες αποδέχονται να ρυθμίσουν τα χρέη τους για να πάρουν αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας και να ξεμπλοκάρουν εκκρεμείς υποθέσεις γονικών παροχών και δωρεών ακινήτων. Ο όρος αυτός προβλέπει ότι το Δημόσιο διατηρεί το δικαίωμα και μετά την υπαγωγή στη ρύθμιση:

* να μη χορηγεί στον οφειλέτη αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ’ αυτού, ακόμη κι αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης του αποδεικτικού αυτού, εφόσον η οφειλή δεν είναι διασφαλισμένη με υποθήκη του ίδιου ή οποιουδήποτε άλλου ακινήτου,

* να εγγράφει υποθήκες σε περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη και των συνυπόχρεων προσώπων, εφόσον η οφειλή δεν είναι διασφαλισμένη.

Ο όρος αυτός σημαίνει, ουσιαστικά, ότι κάθε φορολογούμενος ο οποίος χρωστά στην εφορία και, ταυτόχρονα, θέλει να μεταβιβάσει την περιουσία του στα παιδιά του ή σε τρίτους, ακόμη κι αν έχει τακτοποιήσει τα χρέη του με ένταξή τους σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, δεν μπορεί να ολοκληρώσει τις διαδικασίες της γονικής παροχής ή δωρεάς αν προηγουμένως δεν βάλει υποθήκη ένα ή περισσότερα ακίνητά του.

https://eleftherostypos.gr/oikonomia/bloko-stis-gonikes-paroches-gia-ofeiletes-tis-eforias

Θέμα ημερών είναι η ενεργοποίηση της πλατφόρμας my Property προκειμένου να προχωρήσει η ηλεκτρονική δήλωση για τις ηλεκτρονικές παροχές και δωρεές.

Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων ολοκληρώνει τις διαδικασίες προκειμένου να ενεργοποιηθεί η πλατφόρμα με την οποία θα καταπολεμηθεί η γραφειοκρατία και η ταλαιπωρία που συνόδευε τη διαδικασία

Η διαδικασία πλέον θα ολοκληρώνεται στο γραφείο του συμβολαιογράφου, χωρίς να χρειαστεί οι ενδιαφερόμενοι να συγκεντρώσουν δεκάδες χαρτιά και να επισκεφτούν την αρμόδια ΔΟΥ. Σε αυτό θα βοηθήσει και ο ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου. Η ενεργοποίηση του αναμένεται περί τα τέλη του έτους και σε αυτόν θα υπάρχουν όλα τα απαραίτητα έγγραφα προκειμένου οι φορολογούμενοι να μην χρειάζεται να συγκεντρώνουν δεκάδες έγγραφα από διαφορετικές υπηρεσίες του Δημοσίου.

Οι ηλεκτρονικές διαδικασίες θα επιτρέψουν ο έλεγχος να γίνεται αυτόματα μαζί με την ταυτότητα οφειλής η οποία θα περιέχει το ποσό του φόρου γονικής παροχής ή δωρεάς που θα πρέπει να πληρώσουν οι φορολογούμενοι.

Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την ολοκλήρωση γονικών παροχών/δωρεών είναι:

1.Φωτοτυπίες ταυτοτήτων των συμβαλλομένων, διεύθυνση κατοικίας, επάγγελμα, ΑΦΜ και ΔΟΥ εισοδήματος.

2.Τίτλοι κτήσεως του πωλητή.

3.Αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας του παρέχοντα γονέα ή του δωρητή.

4.Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας του παρέχοντα γονέα ή του δωρητή (εάν αυτός είναι ελεύθερος επαγγελματίας ή έμπορος ή μέλος σε εταιρεία ή έχει ανεγείρει οικοδομή τα τελευταία 20 έτη). Διαφορετικά προσκομίζεται υπεύθυνη δήλωση εξαίρεσης από την προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας η οποία εκδίδεται από το e-EFKA.

5.Τοπογραφικό διάγραμμα εξαρτημένο από το Κρατικό Σύστημα Συντεταγμένων.

6.Βεβαίωση του δήμου του ακινήτου, από την οποία προκύπτει ότι δεν οφείλεται Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ) για το δωρούμενο ακίνητο (για ακίνητα εντός σχεδίου πόλεως/εντός οικισμού και για ακίνητα με κτίσματα).

7.Αντίγραφο της άδειας οικοδομής, εάν στο δωρούμενο ακίνητο έχει ανεγερθεί κτίσμα μετά τις 14.03.1983 (εάν υπάρχει κτίσμα).

8.Απόσπασμα Κτηματολογικού Διαγράμματος (σε περίπτωση που το ακίνητο βρίσκεται σε κτηματογραφημένη περιοχή) ή Πιστοποιητικό κτηματογραφούμενου ακινήτου (σε περίπτωση που το ακίνητο βρίσκεται σε υπό κτηματογράφηση περιοχή).

9.Βεβαίωση μηχανικού που έχει ισχύ δύο μηνών, ότι δεν υπάρχει κτίσμα και υπεύθυνη δήλωση του παρέχοντα γονέα ή του δωρητή με το ίδιο περιεχόμενο, που υπογράφεται και υποβάλλεται ενώπιον του συμβολαιογράφου ή ότι δεν υπάρχουν αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις ή ότι οι εκτελεσμένες αυθαίρετες κατασκευές ή οι εγκατεστημένες αυθαίρετες χρήσεις, εμπίπτουν σε μία από τις εξαιρέσεις του Ν. 4495/2017.

10.Πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ από το οποίο προκύπτει ότι ο παρέχων γονέας ή ο δωρητής συμπεριέλαβε τo ανωτέρω ακίνητo στον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) ετών 2015, 2016, 2017, 2018, 2019 (για χαριστική αιτία). Σε περίπτωση που ο παρέχων γονέας ή ο δωρητής δεν είχε στην κυριότητά του το ακίνητο ολόκληρη την τελευταία πενταετία, οφείλει να προσκομίσει: Υπεύθυνη δήλωση στην οποία να δηλώνει το χρόνο και τρόπο απόκτησης του ακινήτου και ότι δεν υποχρεούται να το δηλώνει στη δήλωση Ε9 των αντιστοίχων ετών. Η τελευταία θεωρείται από τη ΔΟΥ του εισοδήματος του μεταβιβάζοντος.

11.Βεβαίωση από τον αρμόδιο δήμο ότι δεν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές του ακινήτου για την εισφορά σε γη και χρήμα (αν έχει πράξη εφαρμογής).

12.Δήλωση ιδιοκτησίας.

13.Άδεια του νομάρχη όταν το ακίνητο βρίσκεται σε περιοχή η οποία είναι χαρακτηρισμένη ως παραμεθόρια.

14.Βεβαίωση από τον Τοπικό Οργανισμό Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ/ ΟΑΔΥΚ) ότι ο παρέχων γονέας ή ο δωρητής δεν οφείλει αρδευτικά τέλη (εάν είναι αγροτεμάχιο).https://www.dikaiologitika.gr/eidhseis/oikonomia/362890/myproperty-telos-oi-episkepseis-gia-tis-gonikes-paroxes-stin-eforia