Ξημερώματα Τρίτης. Ο ήλιος αρχίζει να προβάλλει στον ορίζοντα και στις βόρειες ακτές της Λέσβου παρατηρείται κινητικότητα.

Τα μέλη των ανθρωπιστικών οργανώσεων έχουν παραταχθεί από νωρίς το βράδυ μπροστά στη θάλασσα, γύρω από αυτοσχέδιες φωτιές.

Τα διεθνή τηλεοπτικά συνεργεία έχουν πάρει θέση για ακόμα μία φορά, περιμένοντας να καταγράψουν την αποβίβαση των προσφύγων στην ξηρά. Μόνο που τις δύο τελευταίες ημέρες κάτι έχει αλλάξει. «Τα πλοία της ελληνικής ακτοφυλακής σε συνεργασία με αυτά του Frontex ανακόπτουν την πορεία των λέμβων για να μην προσεγγίσουν την ακτή», δηλώνει στην «Κ» μέλος ισπανικής ΜΚΟ.

Οπως αναφέρει ο διοικητής της λιμενικής αστυνομίας Μυτιλήνης, Αντώνης Σοφιαδέλης, το Σαββατοκύριακο έφτασαν στη Λέσβο 800 άτομα, ενώ τις επόμενες δύο ημέρες ο αριθμός ήταν αισθητά μειωμένος. Στην ερώτηση αν η ενεργοποίηση της συμφωνίας έχει αρχίσει να λειτουργεί αποτρεπτικά, ο κ. Σοφιαδέλης είναι ξεκάθαρος. «Αυτό θα φανεί σε βάθος χρόνου. Ισως και οι άσχημες καιρικές συνθήκες να παίζουν ρόλο», δηλώνει. Ωστόσο, υπάρχει και η αντίθετη άποψη. «Οταν ο καιρός είναι καλός οι δουλέμποροι ανεβάζουν κατά πολύ την ταρίφα, με αποτέλεσμα οι πρόσφυγες να επιλέγουν άλλες ημέρες παρά τις επικίνδυνες καιρικές συνθήκες. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές φορές φτάνουν στο νησί πλοιάρια με κύματα και με βροχή», δηλώνει μέλος ανθρωπιστικής οργάνωσης που δραστηριοποιείται στη Λέσβο.

Αντίστοιχη περίπτωση αυτή της Τρίτης. Τριακόσιοι συνολικά άνθρωποι μεταφέρθηκαν υπό δύσκολες καιρικές συνθήκες με το πλοίο του Λιμενικού στο λιμάνι της Μυτιλήνης και από εκεί στο κλειστό κέντρο κράτησης στη Μόρια για να γίνει η καταγραφή τους. «Η Υπατη Αρμοστεία και η ΕRC, που από πέρυσι το καλοκαίρι είχαν ναυλώσει λεωφορεία για τη μεταφορά των παράνομων μεταναστών προς τη Μόρια, αυτή τη στιγμή τα έχουν αποσύρει και οι άνθρωποι παραμένουν στον δρόμο, καθώς το λεωφορείο του Λιμενικού έχει κληθεί σε κάποιο άλλο περιστατικό», εξηγεί ο υποδιοικητής της Ασφάλειας του Λιμεναρχείου Μυτιλήνης, Γεώργιος Κουτρομπίλας.

Πολλοί από τους πρόσφυγες που έφτασαν τα τελευταία 24ωρα στο νησί αγνοούν το περιεχόμενο της συμφωνίας μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας. Παρακολουθούν σαστισμένοι τις εξελίξεις και ο φόβος διαδέχεται την ελπίδα. «Εύχομαι μόνο να ανοίξουν τα σύνορα στην Ειδομένη και να καταφέρω να συναντήσω την οικογένειά μου στην Αυστρία. Ο πατέρας μου ζει εκεί εδώ και ένα χρόνο και η μητέρα μου πήγε πριν από τέσσερις μήνες. Πλέον είμαι μόνος εδώ», εξηγεί ο Ντελσέρ Αμπντουλχάνα από τη Συρία, που έφτασε στη Λέσβο πριν από μία εβδομάδα.

Εξω από το κλειστό πλέον κέντρο κράτησης στη Μόρια, ένα ζευγάρι Ιρανών και η ανήλικη κόρη τους αναζητούν συμβουλές για το εάν πρέπει να φύγουν από το νησί. Σε απόσταση μερικών μέτρων δύο γυναίκες από το Καμερούν διαμαρτύρονται για το ότι το χαρτί της προσωρινής άδειας παραμονής είναι γραμμένο στα ελληνικά και μας ζητούν να το μεταφράσουμε. «Δεν θέλω να επιστρέψω στην Τουρκία. Θέλω να πάω στη Γερμανία και να γίνω επαγγελματίας προγραμματιστής», μας εξηγεί ο Μουχάμαντ Μπιτάρ από τη Συρία, που έφτασε στη Λέσβο τα ξημερώματα της Κυριακής. Ενα 24ωρο μετά, το αίτημά του για χορήγηση ασύλου εξακολουθούσε να εκκρεμεί και οι ελπίδες του είχαν αρχίσει να εξανεμίζονται.

Πληρότητα 90%

Το ενδιαφέρον πάντως των ξένων ΜΜΕ για το εάν η συμφωνία θα αλλάξει πράγματι κάτι είναι ιδιαίτερα έντονο κι αυτό αποτυπώνεται στις κρατήσεις των ξενοδοχείων από δημοσιογράφους και μέλη ΜΚΟ. Η πληρότητα των δωματίων στην πόλη της Μυτιλήνης αγγίζει το 90%. Από την πλευρά του ο δήμαρχος του νησιού Σπ. Γαληνός τηρεί στάση αναμονής. «Δεν θα ήθελα να προβώ σε εκτιμήσεις γιατί, σε περιόδους όπως αυτή μετά την επίσκεψη Μέρκελ στην Τουρκία, υπήρχε περιορισμός των ροών. Μετά είχαμε πάλι την ίδια κατάσταση. Ας περιμένουμε πριν προδικάσουμε τα αποτελέσματα», επισημαίνει στην «Κ».

Καθημερινή

Έντυπη

Την παροχή 1.500 αστυνομικών και 50 ειδικών σε θέματα επιστροφής και επανεισδοχής ζήτησε η Frontex για την Ελλάδα από τα κράτη-μέλη της ΕΕ και τις συνδεδεμένες χώρες Σένγκεν.

Στόχος είναι να υποστηριχθεί η Ελλάδα στην επιστροφή των προσφύγων στην Τουρκία.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της Frontex, αρκετά κράτη-μέλη έχουν ήδη δεσμευτεί ότι θα παρέχουν επιπλέον αξιωματικούς.

Τις δύο προηγούμενες ημέρες όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ελλάδα και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της ΕΕ, καθώς και ευρωπαϊκοί οργανισμοί, όπως η Frontex, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Υποστήριξης για το Άσυλο (EASO) και η Europol, διεξήγαν εντατικές συνομιλίες για το πώς να συντονίσουν καλύτερα τις εργασίες τους, προκειμένου να εφαρμόσουν τα αποτελέσματα της συμφωνίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 18ης Μαρτίου.

Η Frontex θα εξακολουθήσει να υποστηρίζει την Ελλάδα στην επιτήρηση των συνόρων, την έρευνα και διάσωση, την καταγραφή και ταυτοποίηση των μεταναστών, ενώ θα βοηθήσει τις τοπικές αρχές και στην επιστροφή και επανεισδοχή από τα hot spots.

«Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι η Frontex μπορεί να επιστρέψει ανθρώπους μόνο όταν οι ελληνικές αρχές θα έχουν αναλύσει διεξοδικά κάθε μεμονωμένη περίπτωση και θα έχουν εκδώσει τελική απόφαση επιστροφής» δηλώνει ο εκτελεστικός διευθυντής της Frontex, Φαμπρίς Λεγκέρι.

Την περασμένη εβδομάδα ο Λεγκέρι αποφάσισε, επίσης, να παρατείνει την Επιχείρηση Ταχείας Επέμβασης «Ποσειδών» μέχρι τις 31 Μαΐου 2016.

Το ΒΗΜΑ

Επιασαν δουλειά στο Αιγαίο Γερμανοί αστυνομικοί, που δρουν στο πλαίσιο της Frontex. Αυτή τη στιγμή βρίσκονται στην περιοχή της Σάμου και προσπαθούν με δύο γερμανικά σκάφη να πιάσουν διακινητές και να σώσουν ζωές μεταναστών/προσφύγων. 

Οπως μεταδίδει η Deutsche Welle, η βάση τους από προχθές, Τετάρτη 2 Μαρτίου, είναι το Βαθύ της Σάμου. Τα περιπολικά της γερμανικής ακτοφυλακής που κανονικά επιτηρούν τα θαλάσσια σύνορα της Γερμανίας στο βορρά φορτώθηκαν σε καράβι από το Ροστόκ και τώρα επιχειρούν γύρω από το νησί. Πρόκειται για τα πλοιάρια Börde και Uckermark της Γερμανικής Ομοσπονδιακής Αστυνομίας που έχουν τεθεί στην υπηρεσία της Frontex και θα περιπολούν τουλάχιστον μέχρι τον Ιούνιο την περιοχή με στόχο να πιάσουν διακινητές.

Προετοιμασμένοι για όλα
Η επιχείρηση δεν είναι εύκολη. Πέντε Γερμανοί αστυνομικοί μαζί με έναν Έλληνα συνάδελφό τους βγαίνουν το βράδυ από το λιμάνι στο Βαθύ και με κλειστά τα φώτα, για να μην διακρίνεται το σκάφος στο σκοτάδι, προσπαθούν να κυνηγήσουν διακινητές. «Η δυσκολία στη σύλληψή τους έγκειται στο ότι είναι αποφασισμένοι για όλα» λέει στο γερμανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ο επικεφαλής της επιχείρησης Φρανκ Ρογκάτι. «Δεν μπορούμε να ξέρουμε εκ των προτέρων πόσο βίαιο δυναμικό μπορεί να κρύβουν, αλλά πρέπει να υπολογίζουμε ότι θα μπορούσαν να είναι επικίνδυνοι και να φέρουν όπλα». Είναι και ο λόγος που όλοι οι αστυνομικοί στα σκάφη είναι πάνοπλοι.

Ο Ρογκάτι βρίσκει έναν εύστοχο παραλληλισμό. «Είναι όπως όταν σταματάς για έλεγχο στο δρόμο, δεν ξέρεις τι σε περιμένει». Ο κίνδυνος δεν περιορίζεται όμως μόνο στους διακινητές. Ακόμη και οι πρόσφυγες μπορεί να είναι επικίνδυνοι από κάθε άποψη. Για παράδειγμα, οι αστυνομικοί που συμμετέχουν σε τέτοιες αποστολές, θα πρέπει να έχουν κάνει ένα ευρύ φάσμα εμβολίων κατά των μεταδοτικών ασθενειών.

«Δείχνουμε αλληλεγγύη, μας δίνει κίνητρο»
Εκείνο το βράδυ που η συνεργάτιδα του γερμανικού ειδησεογραφικού πρακτορείου Αλεξία Αγγελοπούλου επιβιβάστηκε στο πλοιάριο για να κάνει το ρεπορτάζ, η περιπολία δεν διήρκησε πολύ. Το σκάφος επέστρεψε στο λιμάνι στο Βαθύ με τα φώτα ανοιχτά και με 13 πρόσφυγες στο κατάστρωμα. Κάθονταν ο ένας δίπλα στον άλλο, σκεπασμένοι με ειδικές φόρμες κατά του κρύου και φοβισμένοι. Μόλις έδεσε το πλοίο οι αστυνομικοί τους βοηθούν. Στη ξηρά μεταφέρουν και το φουσκωτό τους, είναι τόσο μικρό που ίσα-ίσα χωρά σε μια πισίνα. Εδώ τελειώνει το έργο των γερμανικών αστυνομικών και αρχίζει των εθελοντών και της ελληνικής ακτοφυλακής.

Ο Μπέρντ Γκέρχαρντ αποκαλύπτει ορισμένες τεχνικές τους επαγγέλματος. Οι αστυνομικοί προσπαθούν πάντα να μην ξεσπάσει πανικός στο κατάστρωμα και πέσει κάποιος πρόσφυγας στη θάλασσα. Οι περισσότεροι δεν ξέρουν κολύμπι. Εάν υπάρχει ανάγκη, το πλήρωμα τους παρέχει πρώτες βοήθειες και νερό. Στην ερώτηση πώς εκτιμά την πολιτική κατάσταση ο Μπερντ Γκέρχαρντ απαντά σηκώνοντας τους ώμους: «Δεν κάνω ιδιαίτερες σκέψεις γι´αυτό. Είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε τους Έλληνες συναδέλφους. Δείχνουμε αλληλεγγύη σε μια περιοχή της Ευρώπης που βράζει και σώζουμε ζωές. Αυτό είναι που μετρά και δίνει στην ομάδα κίνητρο».