Στο βόρειο ημισφαίριο ένας ιδιαίτερα ήπιος χειμώνας, με την Ελλάδα να βρίσκεται σε παρατεταμένες Αλκυονίδες μέρες, που διακόπτονται από σύντομες παγωμένες ριπές (όπως από μεθαύριο).

Στο νότιο ημισφαίριο, οι καύσωνες δείχνουν τα δόντια τους, όπως στη Νότια Αφρική, όπου πρόσφατα καταγράφηκε θερμοκρασία 41 βαθμών Κελσίου στην Πραιτώρια. Δεν πρόκειται για τυχαίες εκδηλώσεις των καιρικών φαινομένων, καθώς όλα δείχνουν πως το 2015 θα είναι σε πλανητικό επίπεδο το θερμότερο έτος από τότε που ξεκίνησε η καταγραφή των μετεωρολογικών δεδομένων (1880). Αυτό υποδηλώνουν οι μέσες θερμοκρασίες ενδεκαμήνου, από τον Ιανουάριο μέχρι τον Νοέμβριο 2015, που είναι αισθητά ανώτερες από τις αντίστοιχες του 2014, το οποίο αποτελούσε μέχρι και εφέτος την πιο ζεστή χρονιά από το 1880.

Δύο συνεχόμενα έτη, το 2014 και το 2015, είναι τα δύο πιο θερμά των τελευταίων 135 χρόνων. Η πραγματικότητα της διαδικασίας υπερθέρμανσης του πλανήτη γίνεται ακόμα πιο κατανοητή, εάν δει κανείς πως τα δέκα πιο θερμά έτη της ίδιας περιόδου είναι όλα μετά το 1998 και τα οκτώ μετά το 2005! Συγκεκριμένα, από το πιο θερμό στο λιγότερο θερμό, η σειρά των 10 ετών με τις υψηλότερες μέσες θερμοκρασίες (χωρίς το 2015) είναι: 2014, 2010, 2013, 2005, 1998, 2009, 2003, 2006, 2007, 2012.

Η μέση θερμοκρασία της Γης στον 20ό αιώνα ήταν 13,9 βαθμούς Κελσίου (°C). Το 2014 η μέση θερμοκρασία έφτασε τους 14,59 βαθμούς Κελσίου, ήταν δηλαδή κατά 0,69 βαθμούς ανώτερη από τον μέσο όρο του 20ού αιώνα. Το 2010 είχε μέση θερμοκρασία 14,55 βαθμούς Κελσίου (0,65° C άνω του μέσου όρου του 20ού αιώνα). Στο ενδεκάμηνο του 2015 η τάση ήταν για αύξηση κατά 0,87° C σε σχέση με τον μέσο όρο του προηγούμενου αιώνα.

Εάν μάλιστα υπολογίσουμε την άνοδο σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή στα μέσα του 19ου αιώνα (καθώς η υπερθέρμανση του πλανήτη συνδέεται με τα ορυκτά καύσιμα), τότε η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της Γης θα έφτανε τον ένα βαθμό Κελσίου στα τέλη του 2015, όπως ανακοινώθηκε στη Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή στο Παρίσι. Ο πλανήτης δεν έχει πια δέκατα. Εχει πυρετό!

Συνολικά, οι ετήσιες μέσες θερμοκρασίες της Γης αρχίζουν να κινούνται σταθερά αυξητικά και πάνω από τον μέσο όρο του 20ού αιώνα από το 1980 και μετά, ενώ από το 1998 και ύστερα παραμένουν σταθερά σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα.

Επιφάνειες ωκεανών

Ιδιαίτερη σημασία έχει η αύξηση της θερμοκρασίας στις επιφάνειες των ωκεανών. Το 2014 η θερμοκρασία τους ήταν υψηλότερη κατά 0,57 βαθμούς Κελσίου από τον μέσο όρο του 20ού αιώνα, ξεπερνώντας κατά 0,05 βαθμούς τις προηγούμενες χρονιές-ρεκόρ (1998 και 2003).

Καθώς η καμπύλη της μέσης θερμοκρασίας της Γης κινείται ανοδικά τα τελευταία χρόνια, παρουσιάζει ορισμένες μεταπτώσεις που συνδέονται με τα μετεωρολογικά φαινόμενα Ελ Νίνιο και το αντίστροφό του Λα Νίνια. Οταν έχουμε Ελ Νίνιο, οι μέσες θερμοκρασίες διαγράφουν πιο έντονα ανοδική τροχιά. Αυτό συνέβη τα έτη 1998, 2003, 2010 καθώς και το 2015. Οταν έχουμε Λα Νίνια, η θερμοκρασία πέφτει σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, αλλά παραμένει σε υψηλά επίπεδα, υψηλότερα από τις προηγούμενες δεκαετίες. Λα Νίνια είχαμε τα έτη 1999, 2000, 2008 και 2011.

Η υπερθέρμανση του πλανήτη σχετίζεται στενά με τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, μεταξύ αυτών και του διοξειδίου του άνθρακα. Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WWO) ανακοίνωσε πως το 2016 θα είναι το πρώτο έτος που οι συγκεντρώσεις CO2 στην ατμόσφαιρα της Γης θα ξεπεράσουν τα 400 μέρη ανά εκατομμύριο, κυρίως λόγω της καύσης ορυκτών καυσίμων.

Τις θερμές θερμοκρασιακές τάσεις επιβεβαίωσε και η πρόσφατη ανακοίνωση της Εθνικής Υπηρεσίας για τους Ωκεανούς και την Ατμόσφαιρα (ΝΟΑΑ) των ΗΠΑ, σύμφωνα με την οποία το 2015 είναι το δεύτερο θερμότερο έτος για τις Ηνωμένες Πολιτείες, λίγο πίσω από το 2012. Ενδεικτικό, πάντως, των μεγάλων προβλημάτων που προκαλούν τα ακραία καιρικά φαινόμενα, είναι το γεγονός πως η ΝΟΑΑ καταγράφει εντός του 2015 δέκα καταστροφικά περιστατικά οφειλόμενα στον καιρό και την κλιματική αλλαγή. Tο καθένα από αυτά προκάλεσε ζημιές άνω του ενός δισ. δολαρίων, ενώ συνολικά είχαν ως τραγικό αποτέλεσμα 155 νεκρούς ανθρώπους. Θύελλες στο Τέξας, πλημμύρες στη Νότια Καρολίνα και μια τρομερά καταστροφική περίοδο πυρκαγιών στις δυτικές πολιτείες των ΗΠΑ, με αποτέλεσμα να καούν πάνω από 10 εκατ. στρέμματα, η μεγαλύτερη καμένη έκταση από το 1960 οπότε ξεκίνησε η καταγραφή των καμένων εκτάσεων.

Το Μετεωρολογικό Γραφείο της Βρετανίας, το αντίστοιχο της ΕΜΥ, προβλέπει πως το 2016 θα είναι ακόμα θερμότερο και θα πάρει το καυτό στέμμα από το 2015, ένα χρόνο μετά την απόκτησή του. Η πιθανότητα να είναι το 2016 ψυχρότερο του 2015 είναι μόλις 5%. Οι Βρετανοί μετεωρολόγοι εκτιμούν μάλιστα πως το 2016 θα έχει μέση θερμοκρασία υψηλότερη κατά 1,14° C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή, δείχνοντας πόσο δύσκολος είναι ο στόχος που έθεσε η Διάσκεψη του Παρισιού για περιορισμό της αύξησης μέχρι 1,5° C. Απαιτούνται δραστικά μέτρα, τα οποία όμως δεν φαίνεται να λαμβάνονται από κυβερνήσεις και επιχειρήσεις.

Καθημερινή

Θα μπορούσε να ονομασθεί και «αστεροειδής των Χριστουγέννων», καθώς η τροχιά του τον φέρνει σχετικά κοντά στη Γη σήμερα.

Πρόκειται για τον «2003 SD220», έναν αρκετά μεγάλο αστεροειδή, μήκους δύο χιλιομέτρων, ο οποίος περνά σε απόσταση περίπου 10,6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον πλανήτη μας (σχεδόν 28 φορές η απόσταση Γης-Σελήνης) την παραμονή των Χριστουγέννων.

Η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) διαβεβαίωσε ότι ο αστεροειδής, που θεωρείται «δυνητικά επικίνδυνος», δεν συνιστά απειλή τουλάχιστον για τα επόμενα 200 χρόνια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς για την τροχιά του. Ο αστεροειδής, που μοιάζει με επιμήκη πατάτα, ανακαλύφθηκε το 2003 και η πορεία του μελετήθηκε από το Αστεροσκοπείο του Αρεσίμπο στο Πουέρτο Ρίκο.

Τα επόμενα 12 χρόνια ο εν λόγω αστεροειδής, που δεν είναι ορατός με γυμνό μάτι, θα κάνει άλλα τέσσερα κοντινά περάσματα από τη Γη.

Για πρώτη φορά οι αστρονόμοι κατάφεραν να παρατηρήσουν άμεσα έναν εξωπλανήτη στη διαδικασία σχηματισμού του.

Πρόκειται για έναν αέριο γίγαντα γύρω από νεαρό άστρο, με την ονομασία LkCa 15, που βρίσκεται σε απόσταση περίπου 450 ετών φωτός από τη Γη, στην κατεύθυνση του αστερισμού του Ταύρου.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τη Στεφανί Σάλουμ του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», τράβηξαν τις πρώτες υπέρυθρες φωτογραφίες του εξωπλανήτη και θα τον παρακολουθήσουν στο μέλλον συνεχώς, ώστε να κατανοήσουν σε βάθος πώς γεννιούνται οι πλανήτες - κάτι που αφορά και τον δικό μας πλανήτη.

Το σύστημα του LkCa 15 περιλαμβάνει έναν τεράστιο δακτύλιο σκόνης και αερίων σε σχήμα ντόνατ, που περιβάλλει ένα άστρο ηλικίας μόλις δύο εκατομμυρίων ετών, το οποίο μοιάζει με τον Ήλιο μας. Στο εσωτερικό του δίσκου εντοπίσθηκε η «κυοφορία» του πρωτο-πλανήτη LkCa 15b, ενώ υπάρχουν ενδείξεις και για άλλους εξωπλανήτες εν τη γενέσει τους, δηλαδή ενός ηλιακού/αστρικού συστήματος υπο δημιουργία.

Από τους περίπου 2.000 βεβαιωμένους εξωπλανήτες που έχουν ανακαλυφθεί έως σήμερα, κανείς δεν βρίσκεται σε αρχικό (πρωτο-πλανητικό) στάδιο.

Ένα «Τρίγωνο» γεμάτο σκοτεινή ύλη

Εξάλλου, αστρονόμοι με επικεφαλής τον επίκουρο καθηγητή Έβαν Κίρμπι του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech) εντόπισαν τη μεγαλύτερη συγκέντρωση σκοτεινής ύλης που εχει παρατηρηθεί οπουδήποτε στο σύμπαν έως τώρα. Πρόκειται για τον νάνο γαλαξία του Τριγώνου ΙΙ, που έχει μόνο 1.000 άστρα και βρίσκεται στις παρυφές του δικού μας γαλαξία.

Η μάζα του εν λόγω μίνι-γαλαξία είναι πολύ μεγαλύτερη από την συνολική μάζα των άστρων, πράγμα που σημαίνει ότι η υπόλοιπη μάζα αποτελείται απο σκοτεινή ύλη. Η αναλογία σκοτεινής προς κανονική (ορατή) ύλη είναι η μεγαλύτερη στο σύμπαν.

Συνεπώς ο γαλαξίας του Τριγώνου ΙΙ γίνεται πλέον κατ' εξοχήν στόχος για τους «κυνηγούς» της σκοτεινής ύλης. Προηγουμένως όμως θα πρέπει να επιβεβαιωθουύν τα ευρήματα του Κίρμπι από άλλους επιστήμονες.

imerisia.gr