Το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης στον λόφο Καστά αντιστέκεται σθεναρά στο να δώσει απαντήσεις τόσο για την ταυτότητα του ενοίκου του τάφου όσο και για τις πολλές πρωτοτυπίες που διακρίνουν την κατασκευή του.
 
Έτσι, τα σενάρια βρίσκουν έδαφος για να φουντώνουν...
 
Τα ερωτήματα
Το πρώτο ερώτημα που γεννάται είναι τι συμβαίνει στο βάθος του λόφου.
Η διάμετρός του είναι 158,4 μέτρα και η ανασκαφή καλύπτει μετά βίας τα 25 μέτρα σε ευθεία γραμμή.
 
Στα υπόλοιπα 133 μέτρα τι κρύβεται;
 
Είναι δυνατόν να τελείωνε η ανασκαφή στον τρίτο θάλαμο όπως δήλωναν πολλοί αρχαιολόγοι στα ΜΜΕ;
Το δεύτερο έχει να κάνει με την χρονολόγηση της σφράγισης του μνημείου.
 
Χαρακτηριστικά το ΥΠΠΟΑ δηλώνει:
 
"Η πρώτη άποψη της διεπιστημονικής ανασκαφικής ομάδας, που προκύπτει από τα μέχρι τούδε στοιχεία, που συγκροτεί η ως τώρα εικόνα της ανασκαφής, όπως η εύρεση της κεφαλής της ανατολικής Σφίγγας στον τρίτο θάλαμο, τέταρτο χώρο, πιθανότατα δίνει απάντηση στο ερώτημα:
 
Αν η κατάχωση των χώρων, με άμμο, καθώς και οι τοίχοι σφράγισης έγιναν στον ίδιο χρόνο με την κατασκευή του ταφικού συγκροτήματος.
Πιθανότατα η κατάχωση, αλλά και η κατασκευή του τοίχων σφράγισης, έγιναν σε υστερότερο χρόνο.
 
Και αυτή η υπόθεση εργασίας απαιτεί συστηματική μελέτη".

Πηγή Tromaktiko
Ο Τύμβος Καστά μπορεί να εκτείνεται προς τα κάτω εκτιμά η αμερικανίδα αρχαιολόγος Dorothy King στο προσωπικό της blog, εξετάζοντας λεπτομερώς τις τελευταίες φωτογραφίες που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Πολιτισμού.
 
Η Κινγκ εκθειάζει το έργο των αρχαιολόγων που εργάζονται στον Τύμβο Καστά και εκτιμά ότι πρόκειται «για τους καλύτερους αρχαιολόγους του κόσμου».
Η ίδια εκφράζει την εκτίμηση πως υπάρχουν πολλά ακόμα να βρεθούν στην Αμφίπολη.
 
Αναφορικά με τις φωτογραφίες, η γνωστή αρχαιολόγος εικάζει οι τραχείς πλίνθοι που βρέθηκαν μπορεί να είναι τα θεμέλιά του.
 
Υποθέτει, δε, πως ο συγκεκριμένο τάφος οδηγεί σε έναν μεγαλύτερο, επαναφέροντας στη συζήτηση τον τάφο ου Ηφαιστίωνα: «Η ιδέα ενός μικρότερου μνημείου που συμπληρώνει ένα μεγάλο δεν έχει αντίστοιχο παράδειγμα που να μπορώ να σκεφτώ.
 
Όμως, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο Αλέξανδρος λατρεύτηκε μαζί με τον φίλο του Ηφαιστίωνα σε πολλές αιρέσεις στην Αίγυπτο, μπορούμε να υποθέσουμε ότι πριν πεθάνει διέταξε να χτιστεί ένας τάφος για τον Ηφαιστίωνα, ο οποίος μπορεί να θεωρηθεί ως η "πύλη" που οδηγεί σε ένα μεγαλύτερο ηρώο».
nooz.gr
Πώς συνεχίζονται οι εργασίες στον Τύμβο Καστά - Εντοπίστηκε, σε καλή κατάσταση, και το δεύτερο μαρμάρινο θυρόφυλλο
 
Νέα ανακοίνωση για την πορεία εργασιών σον Τύμβο Καστά εξέδωσε το μεσημέρι της Παρασκευής το υπουργείο Πολιτισμού.
 
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι αρχαιολόγοι επί του παρόντος εργάζονται στον τέταρτο χώρο του μνημείου, όπου και αποκαλύφθηκε η θεμελίωση των πλαϊνών τοίχων. Εκεί βρέθηκε υπόγειος χώρος 8,40 τ.μ.

1. Προχωρεί η απομάκρυνση χωμάτων από τον τέταρτο χώρο και αποκαλύφθηκε η θεμελίωση των πλαϊνών τοίχων. Η έδραση των τοίχων γίνεται επί τεχνητής επίχωσης, από καλά συμπυκνωμένο αμμοχάλικο με άργιλο, πάχους περίπου 0, 40μ. Η επίχωση αυτή πατά πάνω στο φυσικό έδαφος του λόφου Καστά, το οποίο εμφανίζεται επιφανειακά ως εδαφοποιημένος κερματισμένος σχιστόλιθος.

2. Κατά την ανασκαφή διαπιστώθηκε η ύπαρξη δαπέδου σφράγισης από πώρινους λίθους. Σώζονται τα τμήματα του δαπέδου τα οποία βρίσκονται σε επαφή με τους πλαϊνούς τοίχους.



Στο δυτικό τμήμα του δαπέδου οι λίθοι παρουσιάζουν υποχώρηση και σημαντική στροφή προς το εσωτερικό του χώρου, ως αποτέλεσμα καθίζησης-ολίσθησης της υποκείμενης επίχωσης. Στο ανατολικό τμήμα οι λίθοι του δαπέδου βρίσκονται στην αρχική τους θέση.

Πραγματοποιείται η απομάκρυνση των δυτικών λίθων, ώστε να αποκαλυφθεί η κατάσταση θεμελίωσης του δυτικού πλαϊνού τοίχου και να γίνουν οι απαραίτητες εργασίες αντιστήριξης και στερέωσης της θεμελίωσης.

3. Κατά την αποχωμάτωση του τέταρτου χώρου διαπιστώθηκε η ύπαρξη τεχνητού ορύγματος επί του φυσικού σχιστολιθικού εδάφους, επιφάνειας, 4Χ2,10μ., το οποίο είναι επιχωμένο με ιλυώδη άμμο (όπως αλλωστε και η υπόλοιπη επίχωση του μνημείου). Ήδη έχει προχωρήσει η ανασκαφή, σε βάθος περίπου 1,40μ. από την επιφάνεια του κατωφλίου και η επίχωση συνεχίζεται.

Κατά την απομάκρυνση της αμμώδους επίχωσης εντοπίστηκε το δεύτερο μαρμάρινο θυρόφυλλο σε καλή κατάσταση διατήρησης, πεσμένο μέσα στο όρυγμα, διαστάσεων, 2Χ0,90Χ0,15μ. και βάρους περίπου έναμισυ τόνο. Σήμερα επιχειρείται η απομάκρυνσή του από το σημείο εύρεσης.

4. Πριν από τη συνέχιση της απομάκρυνσης των χωμάτων του ορύγματος, θα γίνουν εργασίες εγκιβωτισμού και αντιστήριξης των κατακόρυφων παρειών του (αλλά και της επίχωσης κάτω από το θεμέλιο των πλαϊνών τοίχων), ώστε να διασφαλισθεί η ευστάθεια της θεμελίωσης των
πλαϊνών τοίχων.

5. Την Τετάρτη 29-10-2014 έγινε τοποθέτηση έξι αισθητήρων μέτρησης της παραμόρφωσης επί
αντίστοιχων αντηρίδων του τέταρτου χώρου για να διαπιστώνεται στο εξής η ένταση των μεταλλικών στοιχείων αντιστήριξης, κατά την πρόοδο των ανασκαφικών εργασιών. Επιπλέον για σήμερα έχει προγραμματιστεί η εγκατάσταση επιπλέον 10 αισθητήρων, αλλά και ρωγμομέτρων για την παρακολούθηση τυχόν εξέλιξης υφιστάμενων ρωγμών μεγάλου εύρους σε δομικά στοιχεία των εγκάρσιων διαφραγμάτων.

6. Συμπληρώθηκαν στοιχεία υποστύλωσης της θόλου στο δεύτερο και τον τρίτο χώρο.

7. Συνεχίζεται η αφαίρεση των χωμάτων από τα πρανή και πάνω, ανατολικά και ανάντη του μνημείου.
Σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα θεωρία για το πώς βρέθηκε το κεφάλι της Σφίγγας στην Αμφίπολη 14 μέτρα μακριά από το σώμα της, χωρίς πάντως να αποκλείει το σενάριο της σύλησης, προχωρά η κ. Χρυσούλα Παλιαδέλη, καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας στο Α.Π.Θ. Αλλωστε και η διακεκριμένη βυζαντινολόγος ιστορικός, Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, στη σύντομη μελέτη της με τίτλο «Εικασίες, Βεργίνα-Αμφίπολη», κάνει λόγο με σιγουριά για τυμβωρύχους.
 
Η κ. Παλιαδέλη μιλώντας στο The Toc αναρωτιέται γιατί να μπουν στον κόπο να μεταφέρουν ένα κεφάλι 80 κιλών σε απόσταση 14 μέτρων μακριά. «Αυτό είναι ένα ερώτημα που έχει δύσκολη απάντηση» λέει η κ. Παλιαδέλη. «Αλλά υπάρχουν περισσότερες από μία αναγνώσεις. Τον λόγο για τον οποίον κατ' αρχάς αφαιρέθηκαν τα κεφάλια των Σφιγγών δεν μπορώ να τον αγγίξω – αδυνατώ να προβάλω τη λογική μου στη λογική τους (σ.σ. των τυμβωρύχων).
 
Καταστράφηκε το γλυπτό, ναι, αλλά το γεγονός ότι βρέθηκε θαμμένο, γιατί στην ουσία κάτω από την επιφάνεια του κατωφλιού ήταν, είναι ένα ζήτημα.
Μήπως αυτοί που "νοικοκύρεψαν" τον τάφο μετά την καταστροφή του, θέλησαν να συγκεντρώσουν τα κομμάτια του ταφικού μνημείου που είχαν καταστραφεί από τους τυμβωρύχους σε έναν χώρο σαν “αποθέτη”; Βεβαίως, πρόκειται για μία υπόθεση εργασίας».

Νέα θεωρία: Μετά τη σύληση του τάφου μήπως υπήρξε πράξη εξαγνισμού με τη Σφίγγα της Αμφίπολης;
 
Για ποιόν λόγο γίνεται η «απόθεση»;
 
«Παράδειγμα: Στην ανασκαφή της Αγοράς στη Βεργίνα βρήκαμε εντυπωσιακά μαρμάρινα γλυπτά και επιγραφές του 4ου π.Χ. αι., θαμμένα σε λάκκο πολύ αργότερα. Εννοώ, γλυπτά που συγκεντρώθηκαν εκεί μετά από κάποια καταστροφή. Από τα συνευρήματα στον αποθέτη αυτόν, μπορέσαμε και χρονολογήσαμε την περίοδο της απόθεσης.
Πιθανώς το έκαναν για να αποκαταστήσουν την ιερόσυλη πράξη (των τυμβωρύχων). 'Η των «καταστροφέων» του τάφου. Μόνο έχοντας ωστόσο, πλήρη εικόνα του τι υπάρχει μέσα στον ενδεχόμενο αποθέτη, μπορεί κανείς να είναι σίγουρος. Παραμένει απλά ένα ενδεχόμενο».
 
Κάτω από το δάπεδο

Νέα θεωρία: Μετά τη σύληση του τάφου μήπως υπήρξε πράξη εξαγνισμού με τη Σφίγγα της Αμφίπολης;
«Τα ευρήματα στην τάφο της Αμφίπολης αποκαλύφθηκαν κάτω από το μαρμάρινο κατώφλι (σ.σ. έγινε από τους αρχαιολόγους δοκιμαστική τομή στο κατώφλι, στην είσοδο του τέταρτου χώρου 2 Χ 2 μ και σε βάθος 0,45), άρα στην ουσία βρέθηκαν κάτω από την επιφάνεια χρήσης του χώρου, κάτω από το δάπεδο. Αυτό πιθανότατα έχει και όρια το- σκάμμα στο φυσικό έδαφος.
 
Η εικόνα που έχω είναι αυτή, μπορεί να είναι εντελώς λανθασμένη, γιατί δεν έχω την ανασκαφική εικόνα. Η ανασκαφέας θα δει εάν πρόκειται για έναν λάκκο που σκάφτηκε στο δάπεδο και χαμηλότερα και εάν αυτός ο λάκκος έχει όρια, διακριτά από το φυσικό έδαφος, τότε θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε «αποθέτη».

Νέα θεωρία: Μετά τη σύληση του τάφου μήπως υπήρξε πράξη εξαγνισμού με τη Σφίγγα της Αμφίπολης;
 
Τέτοιου είδος αποθέτες, γνωστοί και σε ιερά, μπορούν να οριοθετηθούν. Αυτό θα το δει η ανασκαφέας».
 
Βεργίνα, Μεγάλη Τούμπα
«Η αποκατάσταση μιας ιερόσυλης πράξης διαπιστώθηκε ανασκαφικά και στη Μεγάλη Τούμπα της Βεργίνας: Στα πάνω στρώματα του τύμβου, αλλά σε ορισμένα σημεία και χαμηλότερα, βρήκαμε έναν μεγάλο αριθμό σπασμένων βίαια από ανθρώπινα χέρια επιτύμβιων στηλών, που οι κατασκευαστές του τύμβου θεώρησαν σωστό να μεταφέρουν όχι μόνο προκειμένου να χρησιμοποιήσουν τα κομμάτια τους ως οικοδομικό υλικό για την κατασκευή του τύμβου (ο συνολικός όγκος τους ήταν πολύ μικρός σε σχέση με το μέγεθος του τύμβου), αλλά τοποθετώντας τα κομμάτια με φροντίδα ανάμεσα στις πέτρες μιας μεγάλης λιθοκατασκευής, σαν να ήθελαν να αποκαταστήσουν την ιερόσυλη καταστροφή του νεκροταφείου».
 
Αμφίπολη
«Στην περίπτωση της Αμφίπολης, αν έχουμε “απόθεση” πρέπει να σκεφτόμαστε μία πράξη που ακολούθησε την τυμβωρυχία ή την καταστροφή.
Εάν ήταν μία πράξη τυμβωρύχων με τη λογική του «κρύβω για να το πάρω αργότερα», δεν θα το πήγαιναν 14 μέτρα πίσω… Άλλωστε οι τυμβωρύχοι δεν ενδιαφέρονταν για λίθινα. Τα μετάλλινα αντικείμενα τους ενδιέφεραν.
 
Το κρύψιμο των κομματιών -κεφάλι, φτερά, κομμάτια από τη σπασμένη θύρα- μου θυμίζει περισσότερο αποθέτες, δηλαδή συμμάζεμα και αποκατάσταση μίας ιερόσυλης πράξης, παρά (προσωρινή) απόκρυψη τυμβωρύχου.
 
Επαναλαμβάνω ότι, για τη στήριξη της υπόθεσης αυτής χρειάζονται στοιχεία που δεν έχω στη διάθεση μου…»
 
Στη Βεργίνα συνέβη βανδαλισμός και τυμβωρυχία στο εκτεταμένο νεκροταφείο των Αιγών, στις αρχές του 3ου αι. π.χ. από τουςΓαλάτες μισθοφόρους του Πύρρου… τα περιγράφει αρχαία πηγή. Μπήκαν οι Γαλάτες στις Αιγές, κατέστρεψαν τους βασιλικούς τάφους, πέταξαν τα οστά έξω, για να έλθουν στη συνέχεια οι κατασκευαστές της Μεγάλης Τούμπας και να συμμαζέψουν ό, τι απέμεινε».
 
Ελπίζω πως η μελέτη που θα ακολουθήσει την ολοκλήρωση της ανασκαφής στην Αμφίπολη θα δώσει απαντήσεις στα σύνθετα ερωτήματα που θέτει το συγκλονιστικό αυτό μνημείο».
 
Αρβελέρ
Η κ. Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, από την πλευρά της μιλά για σύληση και επισημαίνει ότι η μεγαλοπρέπεια του μνημείου, αλλά και οι ενδείξεις σε συνδυασμό με τις ιστορικές πηγές συνάδουν στο ότι ο «ένοικος» του τάφου είναι ο Κάσσανδρος.

Ο Κάσσανδρος ήταν ένας από τους επιγόνους του Μεγάλου Αλεξάνδρου και βασιλιάς της Μακεδονίας, ενώ ήταν εκείνος που δολοφόνησε τη σύζυγο του μεγάλου στρατηλάτη, Ρωξάνη, και τον γιο τους Αλέξανδρο Δ'.
 
Σύμφωνα με την Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ ο Κάσσανδρος, δεδομένου και του χαρακτήρα του, θα μπορούσε να είχε οραματιστεί και παραγγείλει ένα ταφικό μνημείο ανάλογης μεγαλοπρέπειας με αυτό που αποκαλύπτεται στην Αμφίπολη.
 
«Πιστεύω ότι η μεγαλοπρέπεια του μνημείου συνάδει με το χαρακτήρα του Κασσάνδρου, ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, διακρινόταν για την ευρυμάθειά του, αλλά και για την εχθρότητά του απέναντι στον Μεγάλο Αλέξανδρο, με τον οποίο είχε έρθει σε σύγκρουση στη Βαβυλώνα. Να ονομάσω, λοιπόν, Κασσάνδρειον το μνημείο της Αμφίπολης;» σημειώνει η κυρία Ελένη Αρβελέρ.

Ενισχύοντας την άποψή της η κα Αρβελέρ αναφέρεται σε έναν πιθανό σενάριο που προκύπτει από τα όσα συνέβαιναν στην Αθήνα εκείνη την περίοδο. «Η πολιτική του Δημήτριου Φαληρέα, ενάντια στην επίδειξη πλούτου και στην πολυτέλεια, θα στέρησε πολλούς Αθηναίους καλλιτέχνες από τους οικονομικά εύπορους πελάτες τους. Πράγμα που εξανάγκασε ίσως πολλούς καλλιτέχνες να εκπατριστούν και προς την ακμάζουσα τότε Μακεδονία. Μήπως ο Κάσσανδρος, που είχε τοποθετήσει τον Φαληρέα κυβερνήτη της Αθήνας, δέχτηκε στην αυλή του καλλιτέχνες Αθηναίους, όπως είχε συμβεί παλαιότερα, ας πούμε με τον Ευρυπίδη;» αναφέρεται στο κείμενο.
 
Σημαντικό, επίσης, στοιχείο στο σύγγραμμα της Ελένης Αρβελέρ είναι η αναφορά της στο ενδεχόμενο του πολυάνδριου τάφου: «Μνημείο, πιθανώς, επιφανών νεκρών, δηλαδή ένα νεκροταφικό πολυάνδρειο, που ίσως σχετίζεται ιδιαίτερα με τους ναυάρχους του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεδομένου ότι από εκεί ξεκίνησε ο στόλος του στρατηλάτη, ή μάλλον ταφικό βασιλικό συγκρότημα; Το μνημείο της Αμφίπολης αποτελεί, αναμφισβήτητα, πολύτιμο ιστορικό τεκμήριο για τη μελέτη της Μακεδονίας, σε μια άκρως ενδιαφέρουσα εποχή».
imerisia.gr
Συνεχίζονται οι ανασκαφικές εργασίες από την ΚΗ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, στον Τύμβο Καστά, Αμφίπολης όπως ανακοίνωσε σήμερα το υπουργείο Πολιτισμού.
 
Το Σάββατο (18/10) και τη Δευτέρα (20/10) προχώρησε η ανασκαφή σε όλη την επιφάνεια στο εσωτερικό του τέταρτου χώρου (4,5Χ6μ.) και σε βάθος μέχρι 5,20 μ. από την κορυφή της θόλου.
 
Σήμερα, πραγματοποιήθηκε δοκιμαστική τομή (2Χ2μ.), στην είσοδο του τέταρτου χώρου, και σε βάθος 0,45μ. Μπροστά στην είσοδο, στον χώρο αυτό, αποκαλύφθηκαν δυο τμήματα, από το δυτικό θυρόφυλλο, τα οποία και συνανήκουν (φωτο 1,2). Το πρώτο έχει διαστάσεις 0,89Χ1,49Χ0,15 και το δεύτερο 0,89Χ1,30Χ0,15.
 
Επίσης, αποκαλύφθηκε το βόρειο τμήμα του μαρμάρινου κατωφλίου, το οποίο έχει συνολικά μήκος 2,15μ. πλάτος 1,6μ. και πάχος 0,25μ. (φωτο 3) Φέρει κυρτές βαθύνσεις, για την ένθεση των μεταλλικών τροχιών που διευκολύνουν την κίνηση των μαρμάρινων θυροφύλλων. Όπως προκύπτει από την συγκεκριμένη τομή, εδώ υπήρχε δάπεδο από πωρόλιθους, που έφεραν λευκό επίχρισμα. Εκατέρωθεν του κατωφλίου εντοπίστηκαν, κατά χώραν, οι πωρόλιθοι του δαπέδου. Στην ανατολική πλευρά της τομής το δάπεδο φαίνεται ότι έχει υποστεί καθίζηση, ενώ δυτικότερα το δάπεδο είναι κατεστραμμένο και οι λίθοι του πεσμένοι στο εσωτερικό της τομής.
 
Σε βάθος 0,15μ. από την επιφάνεια του κατωφλίου εντοπίστηκε και αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κεφάλι Σφίγγας. Είναι ακέραιο με ελάχιστη θραύση στη μύτη. Έχει ύψος 0,60 μ. Το κεφάλι ταυτίζεται και αποδίδεται στον κορμό της ανατολικής Σφίγγας, όπου ήταν ένθετο. Στρέφεται προς την είσοδο και φέρει πόλο. Στο κάτω μέρος του λαιμού σώζεται ακέραιη η διατομή της έδρασης στο σημείο ένθεσης στον κορμό της. Έχει κυματιστούς βοστρύχους, που φέρουν ίχνη κόκκινου χρώματος, οι οποίοι πέφτουν στον αριστερό ώμο της, ενώ συγκρατούνται από λεπτή ταινία. Πρόκειται για γλυπτό εξαιρετικής τέχνης. Βρέθηκαν, επίσης, θραύσματα από τα φτερά των Σφιγγών. -
 
Τις επόμενες ημέρες έχει προγραμματιστεί η αφαίρεση πεσμένων πωρόλιθων από το εσωτερικό του τρίτου χώρου καθώς και των τμημάτων της θύρας τα οποία περιγράψαμε. Συγχρόνως, θα ενισχυθούν οι υποστυλώσεις προκειμένου να συνεχιστεί η ανασκαφική έρευνα στην υπόλοιπη έκταση του τρίτου χώρου.
parapolitika

ferriesingreece2

kalimnos

sportpanic03

 

 

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot