Πάνω από 1,6 εκατομμύρια κατασχέσεις καταθέσεων από την Εφορία σε βάρος 695.074 οφειλετών, την διετία 2014-2015 - Με ποια διαδικασία λαμβάνεται το επαχθές αυτό μέτρο και σε ποιες περιπτώσεις οι ίδιες οι τράπεζες απειλούνται με κατασχέσεις

Περισσότερες από 1,6 εκατομμύρια ήταν οι κατασχέσεις που πραγματοποίησαν οι Εφορίες και τα Ελεγκτικά Κέντρα την διετία 2014-2015 σε τραπεζικούς λογαριασμούς και σε ποσά μισθών, συντάξεων, ενοικίων και λοιπών εισοδημάτων που ανήκαν σε οφειλέτες του Δημοσίου!

Οι κατασχέσεις πραγματοποιήθηκαν σε βάρος 695.074 οφειλετών του Δημοσίου, ενώ άλλοι 857.976 οφειλέτες είναι πολύ πιθανό εντός των προσεχών μηνών να βρεθούν κι αυτοί αντιμέτωποι με αυτό το μέτρο. Τα αποκαλυπτικά αυτά στοιχεία, τα οποία δείχνουν το άγριο κυνηγητό το οποίο εξαπολύθηκε από τις φορολογικές αρχές σε βάρος εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών για την είσπραξη των άδικων και υπέρογκων «μνημονιακών» φόρων, περιλαμβάνονται στην έκθεση της Γ.Γ.Δ.Ε. για τον απολογισμό δράσεων του έτους 2015. Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα όσα αναφέρονται στην έκθεση:

1) Ο συνολικός αριθμός των μέτρων αναγκαστικής είσπραξης (σ.σ. κατασχέσεων καταθέσεων, εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων, πλειστηριασμών περιουσιακών στοιχείων κ.λπ.) που ελήφθησαν το 2015 από τα τμήματα δικαστικού και νομικής υποστήριξης των Δ.Ο.Υ. και των Ελεγκτικών Κέντρων ανήλθαν σε 742.000 έναντι 1.050.436 το 2014. Εκ των ληφθέντων μέτρων αναγκαστικής είσπραξης, οι κατασχέσεις εις χείρας τρίτων (τραπεζικών λογαριασμών, ενοικίων κ.λπ.) παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη συχνότητα. Το 2014 οι κατασχέσεις αυτές ανήλθαν σε 945.340 και το 2015 σε 667.782, παρουσιάζοντας μείωση κατά 29,4% σε σχέση με το 2014.

Συνολικά, τη διετία 2014-2015, οι Δ.Ο.Υ. και τα Ελεγκτικά Κέντρα προχώρησαν σε 1.613.122 κατασχέσεις απαιτήσεων οφειλετών του Δημοσίου εις χείρας τρίτων, δηλαδή σε τραπεζικούς λογαριασμούς, μισθούς, συντάξεις, ενοίκια και λοιπά έσοδα και εισοδήματά τους. Σημειώνεται, ότι μετά τα capital controls, δηλαδή από τα τέλη Ιουλίου 2015 το Δημόσιο δεν μπορούσε να λάβει μέτρα αναγκαστικής είσπραξης, λόγω της «αναστολής πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης, καταβολής δικαστικών παραβόλων, εγγυοδοσιών και χρηματικών ποσών από μετατροπή ποινών» η οποία δόθηκε με την υπ’ αριθ. 49214/21-07-2015 Κοινή Υπουργική Απόφαση (και η οποία παρατάθηκε με την υπ’ αριθ. 70905/29-09-15 Κ.Υ.Α. μέχρι την 31/10/2015).

2) Έως 31/12/2015 ο συνολικός αριθμός των οφειλετών του Δημοσίου σε βάρος των οποίων μπορούσαν να ληφθούν μέτρα αναγκαστικής είσπραξης ανήλθε σε 1.553.050, όμως ο συνολικός αριθμός αυτών οι οποίοι υπέστησαν τα μέτρα ήταν 695.074, δηλαδή μόνο το 45% του συνόλου! Σημειώνεται ότι στους οφειλέτες για τους οποίους η φορολογική διοίκηση έχει δικαίωμα να λάβει μέτρα αναγκαστικής είσπραξης δεν περιλαμβάνονται όσοι έχουν: α) ρυθμισμένες οφειλές, β) οφειλές που τελούν σε αναστολή, γ) βασική ληξιπρόθεσμη μικρότερη ή ίση των 500 ευρώ και δ) οφειλές που έχουν χαρακτηριστεί ανεπίδεκτες είσπραξης. Όσον αφορά στις διαδικασίες επιβολής του μέτρου της κατάσχεσης του υπολοίπου των καταθέσεων του οφειλέτη σε λογαριασμούς που έχει ανοίξει στις τράπεζες οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών σε έγγραφες απαντήσεις τους σε σχετικές ερωτήσεις βουλευτών διευκρίνισαν τα εξής:

Σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 7 και 9 του ν.δ. 356/1974 (Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων και του άρθρου 48 παρ. 1 του ν. 4174/2013, ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. έχει την υποχρέωση να επιδιώξει την είσπραξη των ληξιπροθέσμων χρεών προς το Δημόσιο καθώς και τη διακοπή της παραγραφής τους, ανεξάρτητα από την αιτία προέλευσης αυτών, λαμβάνοντας όλα τα προβλεπόμενα αναγκαστικά, ποινικά και λοιπά μέτρα κατά των οφειλετών, μεταξύ των οποίων και η κατάσχεση εις χείρας τρίτων.

Επίσης, στα άρθρα 32 και 30Α του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων καθιερώνεται η υποχρέωση των τρίτων- Πιστωτικών Ιδρυμάτων να προβούν σε δήλωση με συγκεκριμένο τύπο και περιεχόμενο εντός οκτώ (8) εργασίμων ημερών από την επίδοση σε αυτά του κατασχετηρίου εγγράφου καθώς και η υποχρέωση να αποδώσουν τα ποσά στην υπηρεσία που επέβαλε την κατάσχεση εντός δέκα (10) ημερών από την υποβολή της θετικής δήλωσής τους. Η θετική δήλωση του τρίτου αποτελεί τίτλο εκτελεστό κατά αυτού. Περαιτέρω, με την υπ’ αριθμόν 57/2006 γνωμοδότηση του Β' τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που έγινε αποδεκτή από τον υφυπουργό Οικονομίας και Οικονομικών, αναφορικά με την κατάσχεση εις χείρας τρίτου και τη βεβαίωση-είσπραξη του χρέους σε βάρος του, έγινε δεκτό, μεταξύ των άλλων, ότι η αναγκαστική εκχώρηση της κατασχεθείσης απαίτησης στο Δημόσιο (μετά από κατάσχεση εις χείρας τρίτου) καθιστά την απαίτηση αυτή δημόσιο έσοδο και ως εκ τούτου, για την επιδίωξη της είσπραξής της με τα μέσα της διοικητικής εκτέλεσης απαιτείται η συγκρότηση νέου νόμιμου τίτλου κατά του τρίτου και η βεβαίωση αυτού.

Στοιχεία απαραίτητα για τη δημιουργία του νέου νόμιμου τίτλου αποτελούν: το κατασχετήριο έγγραφο, η έκθεση κοινοποίησης στον τρίτο καθώς και η θετική δήλωση αυτού και η βεβαίωση της υπηρεσίας για μη καταβολή του κατασχεθέντος ποσού βάσει αυτής.

Η αναγκαστική εκχώρηση προς το Δημόσιο της κατασχεθείσας στα χέρια τρίτου απαίτησης μετά τη θετική δήλωση του τρίτου, δεν απαλλάσσει τον οφειλέτη σε βάρος του οποίου έχει ζητηθεί η κατάσχεση από την ευθύνη για την εξόφληση του χρέους προς το Δημόσιο, συμπεριλαμβανομένων και των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής.

Οι τράπεζες οφείλουν να υποβάλλουν δήλωση τρίτου και αποδίδουν τα σχετικά χρηματικά ποσά, με τη χρήση ταυτότητας οφειλής κατασχετηρίου, κατά κανόνα εντός των προθεσμιών που ορίζει ο νόμος. Σε όσες περιπτώσεις διαπιστωθούν αδικαιολόγητες χρονικές αποκλίσεις οι αρμόδιες υπηρεσίες της φορολογικής διοίκησης δύνανται να επιβάλλουν τις ως άνω αναφερόμενες κυρώσεις σε βάρος των πιστωτικών ιδρυμάτων.

www.dikaiologitika.gr

Μία δέσμευση του Μνημονίου ΙΙΙ προβλέπει την απόσυρση των απαλλαγών από τα τεκμήρια η οποία θεσπίστηκε με τον ν. 4330/2015 για φορολογούμενους με μοναδικά εισοδήματα μερικά λεπτά του ευρώ από τόκους καταθέσεων, για όσους έχουν πολύ χαμηλά εισοδήματα από ενοίκια, για ανέργους, φοιτητές και νοικοκυρές με περιστασιακή απασχόληση.

Όπως αποκαλύπτεται από το κείμενο του νέου Μνημονίου, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να επανεξετάσει τη λειτουργία των διατάξεων για τα τεκμήρια και, στο πλαίσιο αυτό, να διορθώσει τις «υπαναχωρήσεις» που έγιναν με τον ν. 4330/2015 όσον αφορά στον τρόπο φορολόγησης ορισμένων αδύναμων οικονομικά φυσικών προσώπων που πιάνονται στα «δίχτυα» των τεκμηρίων.

Ουσιαστικά, η τωρινή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεσμεύτηκε στους δανειστές ότι θα καταργήσει τις απαλλαγές από την υπερφορολόγηση βάσει τεκμηρίων, τις οποίες θέσπισε η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με το ν. 4330/2015, για να ελαφρύνει φορολογικά συγκεκριμένες κατηγορίες οικονομικά αδύναμων πολιτών! Οι φορολογούμενοι αυτοί θα φορολογούνται για το 2016 και τα επόμενα έτη επί εξωπραγματικών τεκμαρτών εισοδημάτων με συντελεστή 22% και με προκαταβολή φόρου 100%, δηλαδή με τελικό συντελεστή φόρου 44%!

Ειδικότερα αυστηρότερο καθεστώς τεκμηρίων διαβίωσης με το οποίο θα φορολογούνται εξοντωτικά πάνω από 1.000.000 φυσικά πρόσωπα με πολύ χαμηλά εισοδήματα αναμένεται να ισχύσει από το φορολογικό έτος 2016, δηλαδή από τις φορολογικές δηλώσεις του 2017, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει το Μνημόνιο ΙΙΙ το οποίο συμφώνησε τον Αύγουστο του 2015 η κυβέρνηση με τους δανειστές.

Έτσι, όσοι φορολογούμενοι αποκτήσουν φέτος και εμφανίσουν στις φορολογικές δηλώσεις του επομένου έτους πενιχρά εισοδήματα μερικών λεπτών του ευρώ από τόκους καταθέσεων ή πολύ χαμηλά εισοδήματα από ενοίκια ή από περιστασιακή απασχόληση θα πιάνονται στις παγίδες των τεκμηρίων διαβίωσης (για τις κατοικίες και τα ΙΧ αυτοκίνητα που έχουν χρησιμοποιήσει) και θα υπερφορολογούνται επί εξωπραγματικών τεκμαρτών εισοδημάτων με συντελεστή 22% από το πρώτο ευρώ και με προκαταβολή φόρου αυξημένη στο 100% του κύριου φόρου, σαν να έχουν κερδοφόρες επιχειρήσεις!

Ουσιαστικά για το έτος 2016, όλοι αυτοί οι πολίτες θα φορολογηθούν με τελικό φορολογικό συντελεστή 44% επί ανύπαρκτων εισοδημάτων! Πιο αναλυτικά, η δέσμευση της κυβέρνησης να …. διορθώσει τις «υπαναχωρήσεις» που έγιναν στον τρόπο εφαρμογής των τεκμηρίων σημαίνει ότι για τα εισοδήματα του 2016 και των επομένων ετών που θα δηλωθούν από το 2017 και μετά:

1) Θα καταργηθεί η διάταξη της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του ν. 4330/2015. Η διάταξη αυτή προβλέπει ότι η προστιθέμενη διαφορά εισοδήματος που προκύπτει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων φορολογείται με την ευνοϊκή κλίμακα των μισθωτών και των συνταξιούχων (η οποία προβλέπει σύντομα αφορολόγητο όριο 9.090 ευρώ αντί 9.545 ευρώ) εφόσον ο φορολογούμενος έχει πραγματικό εισόδημα μόνο από τόκους καταθέσεων ή κι από ακίνητα και εφόσον το τεκμαρτό εισόδημα (το εισόδημα που προκύπτει με βάση τα τεκμήρια) δεν υπερβαίνει τα 9.500 ευρώ.

Με τη διάταξη αυτή, ορίστηκε ουσιαστικά ότι σε κάθε περίπτωση φορολογούμενου με πολύ χαμηλό δηλωθέν εισόδημα προερχόμενο μόνο από τόκους καταθέσεων ή κι από ακίνητα, η πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος, η οποία προκύπτει συνήθως λόγω του ότι τα τεκμήρια διαβίωσης προσδιορίζουν τεκμαρτό εισόδημα μεγαλύτερο του δηλωθέντος, δεν θεωρείται «εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα» και δεν φορολογείται από το πρώτο ευρώ, αλλά θεωρείται «εισόδημα από μισθωτή εργασία» και φορολογείται με την κλίμακα φορολογίας των μισθωτών.

Η κατάργηση της διάταξης αυτής, για την οποία δεσμεύτηκε η κυβέρνηση στους δανειστές σημαίνει ότι από το 2017 και μετά (για τα εισοδήματα του έτους 2016 και των επομένων ετών) όσοι φορολογούμενοι δηλώσουν πολύ χαμηλά εισοδήματα προερχόμενα μόνο από τόκους καταθέσεων ή κι από ενοίκια, θα φορολογηθούν με τον συντελεστή 22% της νέας κλίμακας φόρου των ελευθέρων επαγγελματιών επί τεκμαρτών εισοδημάτων, πολύ υψηλότερων των δηλωθέντων. Τα τεκμαρτά αυτά εισοδήματα θα προσδιοριστούν με βάση το καθεστώς των τεκμηρίων διαβίωσης.

2) Δεν θα εφαρμοστεί η διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 1 του ν. 4330/2015. Η διάταξη αυτή προβλέπει ότι:

α) Όταν το ετήσιο δηλωθέν εισόδημα των φορολογουμένων δεν υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ και το τεκμαρτό τους εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.500 ευρώ και εφόσον δεν ασκείται επιχειρηματική δραστηριότητα για την οποία απαιτείται η υποβολή δήλωση έναρξης εργασιών ή εφόσον δεν ασκείται ατομική αγροτική δραστηριότητα, τότε το δηλωθέν εισόδημα και η προστιθέμενη διαφορά τεκμηρίων, φορολογούνται με την κλίμακα των μισθωτών – συνταξιούχων (στην οποία θα ισχύει σύντομα αφορολόγητο όριο 9.090 ευρώ αντί 9.545 ευρώ). Στην ουσία οι εν λόγω φορολογούμενοι δεν πληρώνουν φόρο εισοδήματος.

β) Εάν το δηλωθέν εισόδημα της προηγούμενης παραγράφου υπερβαίνει το ποσό των 6.000 ευρώ, το υπερβάλλον ποσό φορολογείται με την κλίμακα της επιχειρηματικής δραστηριότητας, δηλαδή με 26%. Η διάταξη αυτή νομοθετήθηκε με σκοπό να χορηγηθούν φορολογικές ελαφρύνσεις σε περιστασιακά και ευκαιριακά απασχολούμενους, (σε ανέργους, νοικοκυρές, φοιτητές, συμμετέχοντες σε προγράμματα εργασιακής εμπειρίας κ.λπ.).

Οι πολίτες αυτοί συνήθως δεν αποκτούν εισοδήματα πάνω από 6.000 ευρώ το χρόνο από τις περιστασιακές τους απασχολήσεις αλλά επειδή τα τεκμήρια τους προσδιόριζαν πολύ μεγαλύτερα εισοδήματα κινδύνευαν – αν δεν εφαρμοζόταν η διάταξη αυτή - να πληρώσουν υπέρογκους φόρους, υπολογισμένους με συντελεστή 26% τόσο επί του δηλωθέντος εισοδήματος όσο και επί των πολύ μεγάλων ποσών της διαφοράς μεταξύ του χαμηλού δηλωθέντος εισοδήματός τους και του υψηλού τεκμαρτού εισοδήματος.

Η κυβέρνηση δεσμεύθηκε στους δανειστές να εφαρμόσει τη διάταξη αυτή φέτος για τελευταία φορά, οπότε από το 2017 όλοι οι περιστασιακά απασχολούμενοι θα πληρώνουν φόρο 22% ο οποίος θα υπολογίζεται ουσιαστικά από το πρώτο ευρώ του εξωπραγματικού εισοδήματος που θα τους προσδιορίζει η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ), με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης.
www.dikaiologitika.gr