Ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, παρέθεσε τους λόγους, οι οποίοι διαμόρφωσαν την κατάσταση, λέγοντας ότι είναι οι αυξημένες ροές του 2018 (κατά 50% περισσότερες στα νησιά το καλοκαίρι του 2018), επίσης το γεγονός ότι είναι κλειστά τα σύνορά μας προς Βορρά (ενώ δεν υπάρχει κανένα πρόγραμμα αυτή τη στιγμή είτε μετεγκατάστασης, είτε μεταφοράς) όπως και το ότι μια σειρά προγραμματισμοί από την άνοιξη του 2018, καλύφθηκαν από τις πολύ αυξημένες ροές του Απριλίου, από τον Έβρο.
Ενδεικτικά ανέφερε ότι το 2016 από τον Έβρο πέρασαν 3.300, το 2017, 5.500, και το 2018 έως τώρα περίπου 12.000 άνθρωποι.

Πρόσθεσε δε, ότι το 2017 μετακινήθηκαν εκτός Λέσβου 4.365 άνθρωποι, ενώ μέχρι στιγμής το 2018, μετακινήθηκαν 5.441, και μόνον τον μήνα Σεπτέμβριο μετακινήθηκαν 2.214 άνθρωποι από την Λέσβο.

Από την Μόρια – είπε ο υπουργός – πήραμε 2.200 άτομα, (τον Μάιο ήταν 2.000) τώρα είναι λιγότεροι από 7.500 και μέχρι τις 15 του μήνα θα πάρουμε άλλους 1.030 από εκεί και θα συνεχιστεί αυτό το πρόγραμμα ώσπου να φτάσουμε στο σημείο «μηδέν».

Ακόμα, διαβεβαίωσε ότι δεν θα δημιουργηθούν νέα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης Προσφύγων (ΚΥΤ) στη Λέσβο και τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου. «Δεν σκεφτόμαστε να υπάρχει και άλλο κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης είτε στη Λέσβο είτε στα άλλα νησιά».

Απεναντίας, εξήγησε ότι αυτό το οποίο αποφασίστηκε είναι να κλείσει το Κέντρο στη Σάμο (και να δημιουργηθεί ένα καινούργιο) και να υπάρξει αποσυμφόρηση των νησιών, κάτι – ωστόσο, που, όπως είπε ο υπουργός συνδέεται μεν με τις ροές, αλλά «πρέπει να φτάσουμε στο σημείο μηδέν», «εκεί δηλαδή που θα αντιστοιχείται η δυναμικότητα του ΚΥΤ με τους ανθρώπους που θα διαμένουν σε αυτό».

«Προτιμώ να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ασύλου παρά να φτιάχνουμε συνέχεια Κέντρα. Εκτός από την Σάμο, όπου το Κέντρο ήταν για 700 ανθρώπους και το οποίο θα κλείσει, τα άλλα είναι αρκετά μεγάλα», εξήγησε ο κ. Βίτσας και δήλωσε ότι στόχος είναι να ολοκληρώνεται η ταχεία διαδικασία παροχής ασύλου (η πρώτη και δεύτερη εξέταση ασύλου) σε 90 μέρες.

Ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, επανέλαβε ότι μέσα στο καλοκαίρι έχουν αυξηθεί κατά 30% οι αποφάσεις ασύλου, κατά 50% οι επιδόσεις, που ήταν ένα μεγάλο πρόβλημα, και πλέον συναποφασίστηκε δύο Επιτροπές να ασχολούνται μόνο με τα νησιά, ενώ μόλις έρθουν οι καινούργιες (επιτροπές) στις 15 του μήνα, να έχουμε Επιτροπές μόνο για την Λέσβο και καθένα από τα υπόλοιπα νησιά. «Ο στόχος μας είναι να ολοκληρώνεται γρήγορα η διαδικασία γιατί σε μικρό χρονικό διάστημα φτάνουμε στο να έχουμε πάρει όλους τους ανθρώπους, που έχουν αυτή τη στιγμή άρση του γεωγραφικού περιορισμού», είπε χαρακτηριστικά.

Όπως πάντως σημείωσε ο κ. Βίτσας, «Στο βαθμό που δεν υπάρχει ένα σχέδιο ανακατανομής του βάρους στην Ευρώπη, αυτή η διαδικασία για τις πέντε χώρες πρώτης υποδοχής (Ισπανία, Μάλτα, Ιταλία, Ελλάδα, Κύπρος) έχει κοντά ποδάρια» και προσέθεσε πως ένα νέο μεγάλο πρόβλημα στην Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, είναι η Κύπρος, η οποία μπορεί μεν να έχει έναν μικρό αριθμό (μικρότερο από την Μόρια) αλλά δυσβάσταχτο για την χώρα και τις υποδομές της.

Επιπλέον, ο κ. Βίτσας υπογράμμισε ότι στόχος είναι αφενός να αυξηθούν οι εθελοντικές επιστροφές – μάλιστα ενημέρωσε ότι μίλησε με τον υπουργό του Αφγανιστάν για αυτό το ζήτημα – και να προχωρήσουν οι διαδικασίες των Επιτροπών Προσφυγών ώστε να ολοκληρωθεί η διαδικασία και σε σχέση με την κοινή δήλωση των επιστροφών ΕΕ – Τουρκίας. «Οι επιστροφές είναι το πιο δύσκολο» είπε και για να γίνει αυτό αντιληπτό ο κ. Βίτσας ανέφερε το παράδειγμα με την Γερμανία, κατά το οποίο, δύο μήνες μετά την υπογραφή της συμφωνίας, έχουν επιστραφεί μόλις δύο άνθρωποι.

Τέλος, δίνοντας τα στοιχεία αυτά, από το βήμα της Βουλής, ο κ. Βίτσας δεν παρέλειψε να εκφράσει τον φόβο του διότι – όπως χαρακτηριστικά είπε – «μας παρακολουθούν οι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες των διακινητών».