Καθημερινές είναι το τελευταίο διάστημα οι περιπτώσεις κλοπής διαφόρων προϊόντων από σούπερ μάρκετ.
Δύο τέτοιες περιπτώσεις καταγράφηκαν προχθές στην Κω με τις δράστιδες να συλλαμβάνονται και να παραπέμπονται στη δικαιοσύνη.

Πιο συγκεκριμένα, προχθές το πρωί μία 64χρονη ημεδαπή στην Κω επισκέφθηκε σούπερ μάρκετ του νησιού και αφαίρεσε διάφορα προϊόντα συνολικής αξίας 75 ευρώ.
Την ίδια ημέρα μεσημβρινές ώρες μία 50χρονη αλλοδαπή από την Αλβανία αφαίρεσε από σούπερ μάρκετ διάφορα προϊόντα συνολικής αξίας 248 ευρώ.
Και στις δύο περιπτώσεις οι δράστιδες συνελήφθησαν, σε βάρος τους σχηματίστηκαν ξεχωριστές δικογραφίες με τις οποίες και παραπέμφθηκαν αρμοδίως.

Νέο ναυάγιο με την πλαστική σακούλα σε σούπερ μάρκετ και λαϊκές αγορές (περίπτερα, μανάβικα κλπ) φέρνει το περιβαλλοντικό νομοσχέδιο καθώς χάνεται η τεράστια ευκαιρία κατάργησης της όπως κάνουν εδώ και χρόνια οι περισσότερες χώρες που έχουν πραγματική ευαισθησία για την μεώση του πλαστικού στο περιβάλλον.

To Dikaiologitika News που αποκάλυψε την αποτυχία της πρώτης ρύθμισης και προκάλεσε νέα παρέμβαση επαναφέρει το νευραλγικό περιβαλλοντικά θέμα της κατανάλωσης πλαστικής σακούλας σε σούπερ μάρκετ, λαϊκες αγορές αλλά και σε ολα τα σημεία της αγοράς.

Αφορμή η ρύθμιση του οριζόντιου τέλους που προωθείται στο νέο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο που συζητείται αυτές τις ημέρες στην Βουλή.

Αντί να ενημερωθούν οι έλληνες πολίτες για το τι ακριβώς συνέβη και βρίσκουν μόνο χοντρές πλαστικές σακούλες στα σουπερ μαρκετ που τις πληρώνουν 5 λεπτά και δεν ξέρουν οτι αυτά δεν πηγαίνουν στο περιβαλλοντικό ταμείο, επιχειρείται με περίτεχνο τρόπο να ταφεί η περιβαλλοντική συνείδηση της κυβέρνησης στον βωμό περίεργων σκοπιμοτήτων οι οποίες και δεν εξηγούνται.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων δεν γνωρίζουν τι ακριβώς έχει γίνει το τελευταίο διάστημα. Στην έρευνα που ξεκινήσαμε και συνεχίζουμε αδειάλλειπτα, θα βρείτε τις απαντήσεις σε όσα περίτεχνα έχουν κρυφτεί κάτω απ το τραπέζι:

Οι λεπτές πλαστικές σακούλες που είχαμε συνηθίσει για πολλά χρόνια να παίρνουμε τα ψώνια μας απ τα σούπερ μάρκετ θα έχετε παρατηρήσει οτι δεν υπάρχουν πιά.
Αυτές οι σακούλες επιβαρύνθηκαν με τον πρόσφατο “περιβαλλοντικό” νόμο με ένα τέλος στα 9 λεπτά. Από αυτά ένα μέρος πηγαίνει στο περιβαλλοντικό ταμείο.
Στα σούπερ μαρκετ αποφάσισαν να φέρουν πιό χοντρές πλαστικές σακούλες, που φυσικά μολύνουν μερισσότερο το περιβάλλον με το πρόσχημα οτι είναι επαναχρησιμοποιούμενες.
Φυσικά δεν έγινε καμία καμπάνια ενημέρωσης στον κόσμο με αποτέλεσμα να χρεώνονται με 5 λεπά την χοντρή και διπλά βλαβερή για το περιβάλλον σακούλα και τα χρήματα να πηγαίνουν στην τσέπη των επιχειρήσεων και όχι στο περιβαλλοντικό ταμείο.
Τεχνηέντως βέβαια και με μια μονομερή ανάγνωση των στοιχείων έχει καταγραφεί οτι η χρήσης της πλαστικής σακούλας (αυτής της λεπτής που εξαφάνισαν διότι κοστίζει 9 λεπτά) έχει μειωθεί πάνω από 80% τον τελευταίο χρόνο. Φυσικά, αφού την εξαφάνισαν και στην θέση της έβγαλαν τις χοντρές σακούλες.
Οι σακούλες με μικρότερο πάχος , αυτές που παίρνετε στις λαϊκές, τα μανάβικα, παζάρια , περίπτερα κλπ επίσης περιέργως δεν χρεώθηκαν με περιβαλλοντικό τέλος λες και πρόκειται για...οικολογικό πλαστικό.
Η πρόσφατη έρευνα του Dnews αποκάλυψε τα περίεργα ως και ύποπτα κόλπα της προηγούμενης ρύθμισης όπως φαίνεται και στο ρεπορτάζ και τότε το υπουργείο Ανάπτυξης ανέφερε οτι έχει παρατηρήσει το πρόβλημα και θα το λύσει. Στο σημερινό ρεπορτάζ , αποκαλύπτουμε οτι η λύση που περιμέναμε είναι να πληρώσουμε και την χοντρή σακούλα στο σούπερ μάρκετ με 9 λεπτά, χωρίς να φαίνεται στον ορίζοντα πως θα φτάσουμε σε πραγματική απαλλαγή από το πλαστικό ενώ παράλληλα μαθαίνουμε οτι προφανώς στις λαϊκές και τα μανάβικα οι σακούλες είναι όντως...οικολογικές αφού δεν έχουν καν περιβαλλοντικό τέλος.

ΠΛΑΣΤΙΚΗ ΣΑΚΟΥΛΑ

Ο νέος νόμος
Στο νέο περιβαλλοντικό νομοσχέδιο ( «Nομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό της περιβαλλοντικής νομοθεσίας»), το οποίο συζητείται αυτές τις ημέρες στην Βουλή, η πλαστική σακούλα, αποκτά πια οριζόντιο περιβαλλοντικό τέλος.

Όπως αναφέρει το «Άρθρο 97 : Τέλος χρήσης πλαστικής σακούλας» του νομοσχεδίου:

«Με την προτεινόμενη διάταξη ρυθμίζεται η επιβολή ανισταθμιστικού περιβαλλοντικού τέλους σε όλες τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς, εκτός από τις βιοαποδομίσιμες/λιπασματοποιήσιμες.

Η εξαίρεση επιβολής περιβαλλοντικού τέλους στις βιοαποδομήσιμες/λιπασματοποιήσιμες σακούλες, έγκειται στην ευρύτερη στρατηγική για την προώθηση υλικών που δύνανται να βιοαποδομηθούν/λιπασματοποιηθούν, επιτυγχάνοντας σημαντική μείωση του συνολικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος που προκύπτει από τη χρήση πλαστικών σακουλών μεταφοράς. Ως ημερομηνία εφαρμογής της ρύθμισης ορίζεται η 1η Ιανουαρίου 2021, ενώ το περιβαλλοντικό τέλος για όλες τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς πλην από τις βιοαποδομήσιμες/λιπασματοποιήσιμες ορίζεται στο ποσό των 7 λεπτών, πλέον ΦΠΑ».

Πως φτάσαμε στη νέα (εξίσου κακή) ρύθμιση
Κάνοντας μια σύντομη αναδρομή στην εφαρμογή αυτής της ρύθμισης, υπενθυμίζεται ότι τον Αύγουστο του 2017 η Ελλάδα με εμφανή καθυστέρηση σε σχέση με την πλειονότητα των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών, εναρμονίστηκε με την ευρωπαϊκή οδηγία 720/2015, επιβάλλοντας μέτρα στη χρήση της πλαστικής σακούλας μεταφοράς. Ως τότε, έξω από το «παιχνίδι» των μέτρων είχαν μείνει η Ελλάδα, η Κύπρος, η Πολωνία, η Ισπανία, το Βέλγιο, η Πολωνία κι η Σλοβενία.

Στόχος της δικής μας οδηγίας, ήταν το ετήσιο επίπεδο κατανάλωσης να μην υπερβαίνει τις 90 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν, το αργότερο ως τις 31 Δεκεμβρίου 2019 και τις 40 λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς κατά κεφαλήν, το αργότερο ως τις 31 Δεκεμβρίου 2025. Από το περιβαλλοντικό τέλος εξαιρέθηκαν οι πλαστικές σακούλες πάχους άνω των 50 μικρoμέτρων ( οι «χοντρές» σακούλες) ενώ περιβαλλοντικό τέλος δεν απέκτησαν κι οι πλαστικές σακούλες που δίνονται σε υπαίθριες αγορές (βλ. λαϊκές) και ψιλικατζίδικα.

Αυτό που συνέβη τελικά ήταν το εξής: η χρήση της λεπτής πλαστικής σακούλας ξεκίνησε όντως να πέφτει δραματικά, από την άλλη όμως σχεδόν ταυτόχρονα άρχισε να καλπάζει η χρήση της πιο χοντρής πλαστικής σακούλας (που δεν έχει περιβαλλοντικό τέλος και μας κοστίζει 5 η 7 λεπτά). Η συγκεκριμένη, λανσαρίστηκε με σχεδόν ανήθικο τρόπο από τα super market ως «επαναχρησιμοποιούμενη». Μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις τα super market απέκρυπταν ή πάντως δεν προωθούσαν στα ταμεία τους τις σακούλες με το περιβαλλοντικό τέλος ή τις αληθινά επαναχρησιμοποιούμενες. Όπως έλεγε χαρακτηριστικά στο πρώτο ρεπορτάζ μας, ο Γιάννης Κασελίμης, εκπρόσωπος του συνδέσμου βιομηχανιών πλαστικών Ελλάδος:« τα super market δεν έχουν σίγουρα κόστος για αυτές τις σακούλες και ενδεχομένως να έχουν και κέρδος από την πώλησή τους».

Την ίδια στιγμή, η πλήρης ανυπαρξία μιας ενημερωτικής καμπάνιας έκανε τους πολίτες να έχουν πλήρη άγνοια για το τι σημαίνει περιβαλλοντικό τέλος και για το ποιος είναι ο απώτερος στόχος, δηλαδή ο δραστικός περιορισμός της πλαστικής σακούλας.

Σύντομη παρένθεση για το περιβαλλοντικό τέλος: τα έσοδα από την είσπραξη του αποφασίστηκε να πηγαίνουν στον ΕΟΑΝ- «Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης», υπάγεται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος- με την δέσμευση τα ποσά να επιστρέφουν με κάποιον (χρήσιμο) τρόπο στους καταναλωτές. Δυόμιση χρονιά μετά κι ενώ η είσπραξη από το τέλος του 2018 έχει φτάσει τα 10 εκ ευρώ και του 2019 αναμένεται να ανακοινωθούν, τα χρήματα «κάθονται» ακόμα στο ταμείο.

Το αποτέλεσμα; Να καταλήγουν σε χώρους υγειονομικής ταφής, ακόμα πιο βαριές πλαστικές σακούλες (2,5 φορές βαρύτερες από τις λεπτές) χωρίς να έχουν ανακυκλωθεί.

Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με έκθεση που δημοσίευσε τον Ιούνιο του 2019 το WWF, κάθε χρόνο η χώρα μας παράγει περίπου 700.000 τόνους πλαστικών απορριμμάτων ή διαφορετικά, 68 κιλά πλαστικών κατά κεφαλήν. Από αυτούς τους 700.000 τόνους πλαστικών, επανακυκλώθηκαν μόνο οι 70.000- δηλαδή το 7% της συνολικής παραγωγής-.

Οι νέες εξαιρέσεις και ο φαύλος κύκλος που θα παρατείνουν
Στη νέα ρύθμιση που προωθείται για την πλαστική σακούλα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος ισχυρίζεται ότι βάζει τέλος στα παραπάνω τερτίπια της αγοράς.

Παρ’ όλα αυτά, η εξαίρεση από το περιβαλλοντικό τέλος των βιοαποικοδομήσιμων και λιπασματοποιήσιμων πλαστικών σακουλών ενέχει εξίσου μεγάλους κινδύνους.

Αυτή τη φορά, ο σημαντικότερος είναι να πλημμυρίσει η αγορά με τέτοιου είδους σακούλες, οι οποίες θα χρεώνονται στους πελάτες από τα super market κατά το δοκούν, όπως συνέβη και με τις χοντρές σακούλες, χωρίς όμως το ποσό να καταλήγει –για άλλη μια φορά- στο δημόσιο.

Όπως μας είπε Φίλιππος Κυρκίτσος, μέλος του Δ.Σ του ΕΟΑΝ και πρόεδρος της «Ελληνικής Εταιρείας Ανακύκλωσης»: « Οι κομποστοποιήσιμες σακούλες πρέπει να αποκτήσουν κι αυτές περιβαλλοντικό τέλος στα 3 λεπτά συν ΦΠΑ. Είναι πολύ πιθανό να αρχίσουν να τις χρεώνουν τα super market. Όμως, έχουν κι αυτές περιβαλλοντική επίπτωση, αν και μικρότερη».

Επίσης, το ότι είναι καλύτερη επιλογή από τις συμβατικές δε σημαίνει ότι δεν απαιτούν σωστή διαχείριση μετά το τέλος ζωής τους. Όπως όμως τονίζουν οι περιβαλλοντικές ΜΚΟ, το υπάρχον σύστημα διαχείρισης όλων των απορριμμάτων στην Ελλάδα, δεν μας δίνει κανένα εχέγγυο ότι μπορούμε να κάνουμε αποτελεσματικά αυτή τη δουλειά, ενώ ακόμα κι αν σε κάποιο βαθμό μπορούμε ενδέχεται να δημιουργήσουμε ένα νέο παραθυράκι διόγκωσης πλαστικού.

H δεύτερη μεγάλη εξαίρεση που παρατείνεται είναι η μη επιβολή περιβαλλοντικού τέλους ή κανενός μέτρου περιορισμού γενικώς για τις πλαστικές σακούλες που διακινούνται σε λαϊκές αγορές και ψιλικατζίδικα.

Στις ερωτήσεις του Dikaiologitika News προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος γιατί δεν συμπεριλήφθηκε στο νομοσχέδιο το παραπάνω κανάλι αγοράς, αλλά και για το αν υπάρχει πρόβλεψη για τα νέα ενδεχόμενα τερτίπια της αγοράς, το Dikaiologitika News δεν έλαβε απαντήσεις.

H απάντηση του κου Κυρκίτσου πάντως, ήταν η εξής: « Πρόκειται για μια πολιτική απόφαση, δεν υπάρχει κάποιος τεκμηριωμένος περιβαλλοντικός λόγος που εξαιρέθηκαν αυτά τα δύο σημεία.

Ότι κάποιοι ωφελούνται από αυτή την εξαίρεση είναι προφανές- υπάρχει πίεση από την βιομηχανία του πλαστικού. Κι όλα αυτά, ενώ είμαστε από τις τελευταίες χώρες στην Ευρώπη, ανάμεσα σε αυτές που έχουν πάρει κάποιας μορφής μέτρα, στη μείωση χρήσης και κατανάλωσης πλαστικής σακούλας. Είμαστε από τις χειρότερές στους 28 της ΕΕ».

Όπως συνέχισε να μας εξηγεί, επίσημα στοιχεία ο ΕΟΑΝ ή το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) δεν έχουν για την κατανάλωση της πλαστικής σακούλας σε αυτά τα σημεία, όπως ούτε κι οι ΜΚΟ. Γενικώς, εκτός από την λεπτή πλαστική σακούλα που απέκτησε περιβαλλοντικό τέλος, καμία άλλη εκδοχή πλαστικής σακούλας μοιάζει να παρακολουθείται/καταγράφεται. Και κάπως έτσι, παρατείνεται το παράδοξο του να βάζουμε στόχους που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. « Η προσωπική μου αίσθηση είναι ότι τουλάχιστον ένα 15% - 20% πλαστικής σακούλας διακινείται στις λαϊκές αγορές. Εκ μέρους των ΠΜΚΟ (περιβαλλοντικές MKO) έκανα σχετική παρέμβαση στην Επιτροπή Εμπορίου στην Βουλή για αυτό το θέμα. Είναι λάθος να συνεχίζεται η εξαίρεση και πρέπει να το ξαναδεί ο υπουργός».

Όσον αφορά τώρα στο οριζόντιο τέλος, o κος Κυρκίτσος έχει και εδώ αντιρρήσεις. « Εκ μέρους του ΕΟΑΝ προτείναμε να διαφοροποιηθούν οι χρεώσεις του ανταποδοτικού τέλους. Oι σακούλες πάχους μέχρι& 15 μικρόμετρα να κοστίζουν 3 λεπτά, οι 15-50 να μείνουν ως έχουν, 7 λεπτά δηλαδή,και οι σακούλες με πάχος μεγαλύτερο από 50 μικρότερα να πάνε στα 5 λεπτά συν ΦΠΑ.

Έτσι, με αυτές τις τελευταίες, τις οποίες ως τώρα αγοράζουμε 5 και 7 λεπτά, θα συμβούν δύο τινά : είτε τα super market θα απορροφήσουν το κόστος τους και εμείς θα τις πληρώνουμε 09 λεπτά είτε τα 09 λεπτά θα έρθουν ως «καπέλο» στα 05 και στα 07 λεπτά άρα πάμε στα 14 και 16 πια λεπτά. Αυτό ,ναι, είναι σαφώς ένα πιο αποτρεπτικό κόστος. Μένει να δούμε τι θα κάνουν τα super market».

Ο μεγάλος στόχος που χάνεται
Σε κάθε περίπτωση… «το κομβικό ζητούμενο που ήταν να μπει στο τραπέζι το χρονοδιάγραμμα απαγόρευσής της σακούλας χάθηκε ξανά» τονίζει ο κος Κυρκίτσος. Οι ΜΚΟ με τη σειρά τους εκφράζουν τη δυσαρέσκεια τους για το γεγονός ότι ρύθμιση της πλαστικής σακούλας δεν αποτέλεσε αντικείμενο διαβούλευσης.

Όπως μας λέει ο Άλκης Καφετζής, υπεύθυνος για την εκστρατεία των πλαστικών της Greenpeace Ελλάδας: «Σε ένα νομοσχέδιο που προσπαθεί να ρυθμίσει πάρα πολλά ζητήματα ταυτόχρονα, η σημαντική ρύθμιση της πλαστικής σακούλας περνάει στα ψιλά πράγματα. Όλες οι πληροφορίες έφτασαν σε εμάς, μέσα σε ένα πλαίσιο διαρροών από πηγές του ΥΠΕΝ».

Όσο για την ουσία της νέας ρύθμισης, ο ίδιος σημειώνει: « η Ελλάδα συνεχίζει να κάνει μωρουδιακά βήματα απλώς και μόνο για να λέει ότι προχωράει. Βλέπουμε σαφώς μια βελτίωση σε σχέση με την προηγούμενη κατάσταση. Ωστόσο, για άλλη μια φορά το ΥΠΕΝ συνδέει την επιτυχία του μέτρου μόνο με τη θεσμοθέτηση του τέλους και όχι με κάτι εξίσου, αν όχι περισσότερο σημαντικό, όπως μια ευρεία εκστρατεία ενημέρωσης των πολιτών, τη σύνδεση με μια ευρύτερη στρατηγική μείωσης των πλαστικών μίας χρήσης και την διενέργεια ουσιαστικών ελέγχων».

H δημιουργία κινήτρων και αντικινήτρων για την απεξάρτηση των επιχειρήσεων του κλάδου από τη λογική της μίας χρήσης είναι μια ακόμα έλλειψη στην νέα ρύθμιση. Σύμφωνα με τον κο Κυρκίτσο: « τα super market θέλουν και θα έπρεπε να μπουν στο χορό της συνεργασίας με καταναλωτή και κράτος για τη μείωση της πλαστικής σακούλας. Οι ίδιοι δεν θα είχαν αντίρρηση να κρατούσαν το τέλος και να το επιστρέφαν στους καταναλωτές τους ως μια πάνινη τσάντα.

Όμως, η προηγούμενη κυβέρνηση ήθελε να ελέγχει και το τελευταίο ευρώ, για αυτό και είχε προτείνει το περιβαλλοντικό ανταποδοτικό τέλος να πηγαίνει στον ΕΟΑΝ. Τελικά, επικράτησε η γραφειοκρατία και δεν επεστράφη τίποτα στους καταναλωτές. Αν πάντως η ρύθμιση μείνει ως έχει, αυτή τη φορά τουλάχιστον, δεν επιτρέπεται να χάσουμε το στοίχημα μιας μεγάλης καμπάνια ενημέρωσης».

Οι χώρες που δείχνουν τον (σωστό) δρόμο

Τουλάχιστον 32 χώρες παγκοσμίως έχουν επιβάλλει ολική ή μερική απαγόρευση στη χρήση πλαστικής σακούλας, ανάμεσα τους η Ιταλία, η Γαλλία, η Μολδαβία, η Βόρεια Μακεδονία , η Ισπανία και η Ολλανδία.

Οι υπόλοιπες, μαζί τους κι η Ελλάδα, αντιμετωπίζουν, άλλες πολύ αποτελεσματικά (όπως η Δανία που έχει πέσει στις 4 σακούλες το έτος ανά πολίτη!) , άλλες λιγότερο, την πλαστική σακούλα με όρους φορολόγησης- τέλους.

Τα φωτεινά παραδείγματα στην ευρωπαϊκή γειτονιά είναι αυτά της Ιταλίας και της Γαλλίας.

Το 2013 η Ιταλία προχώρησε σε πλήρη απαγόρευση της χρήσης πλαστικής σακούλας, δεχόμενη ως επαναχρησιμοποιούμενες μόνο τις πολύ χοντρές άνω των 200mm. Οι βιοαποικοδομήσιμες χρεώνονται και κατά βάση χρησιμοποιούνται για να εξυπηρετούν την κομποστοποίηση και την «φιλοξενία» των οργανικών αποβλήτων (που είναι μια πολύ διαδεδομένη πρακτική στην Ιταλία).

Η Γαλλία κατήργησε επίσης ολοκληρωτικά τις πλαστικές σακούλες την 1η Ιουλίου 2016, και σταδιακά συνέχισε με πλαστικά ποτήρια και πιάτα μιας χρήσης, πλαστικά καλαμάκια κι άλλα μικροπλαστικά.

Στην πραγματικότητα, η Γαλλία είναι η χώρα που έχει δώσει και την έμπνευση στην Ε.Ε να προωθήσει τη νομοθεσία που απαγορεύσει την χρήση των πλαστικών μιας χρήσης μέχρι το 2021 και να ζητάει όλες οι συσκευασίες να είναι ανακυκλώσιμες μέχρι το 2030.

Λιγότερο… νόστιμος θα είναι φέτος ο οβελίας, καθώς από τη μία δεν θα ανέβει στη σούβλα και από την άλλη η τιμή του δεν θα είναι «αλμυρή» λόγω της χαμηλής ζήτησης. Τρεις ημέρες πριν από το Πάσχα, η τιμή των αμνοεριφίων είναι μειωμένη κατά 25% σε σχέση με πέρυσι και όσο πλησιάζουμε στο Πάσχα θα υποχωρεί περισσότερο.

Ετσι, ενώ οι κτηνοτρόφοι πουλάνε τα αρνιά τους έναντι 3,5-4 ευρώ το κιλό, στο «ράφι» φτάνουν κατά μέσο όρο τα 6 ευρώ το κιλό. Ενδεικτικά, στη Βαρβάκειο αγορά ξεκινάνε από τα 5 ευρώ, στα σούπερ μάρκετ κυμαίνονται στα 5,8-6 ευρώ και στα κρεοπωλεία φτάνουν μέχρι τα 6,5 ευρώ το κιλό.

Το χτύπημα που καταφέρνει η πανδημία του κορονοϊού στους κτηνοτρόφους με τη μείωση της ζήτησης τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και στις εξαγωγές έχει οδηγήσει σε «βουτιά» της τιμής του οβελία, καθώς από τα 6-6,20 ευρώ/κιλό που πουλούσαν πέρυσι οι παραγωγοί, φέτος δεν ξεπερνούν τα 3,5-4 ευρώ/κιλό. Μάλιστα, πάνω από 500.000 αρνιά και κατσίκια αναμένεται να μείνουν αδιάθετα λόγω της πτώσης των παραγγελιών σε ποσοστό μέχρι και 50%. Οπως δηλώνει στον «Ε.Τ.» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ), Παναγιώτης Πεβερέτος, είναι μια πολύ δύσκολη χρονιά, καθώς λόγω της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων που έχει λάβει η κυβέρνηση οι Ελληνες δεν θα εκδράμουν και δεν θα ψήσουν τον οβελία όπως κάθε χρόνο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ζήτησης, αλλά και της τιμής των αμνοεριφίων καταφέροντας μεγάλο πλήγμα στους κτηνοτρόφους. «Κάθε χρόνο διαθέτουμε στην αγορά περίπου 4 εκατ. αρνιά και κατσίκια. Από αυτά τα 2,3 εκατ. φεύγουν το Πάσχα. Φέτος εκτιμάμε ότι θα πουλήσουμε 1,5-1,7 εκατ. και περίπου 500.000-600.000 αρνιά και κατσίκια θα μας μείνουν», σημειώνει στον «Ε.Τ.» ο κ. Πεβερέτος.

Από τα 5 ευρώ ξεκινούν οι τιμές των αρνιών στη Βαρβάκειο αγορά, με τον πρόεδρο των κρεοπωλών της Βαρβακείου, Κλεάνθη Τσιρώνη, να επισημαίνει σε δηλώσεις ότι «φέτος λόγω των ειδικών συνθηκών δεν θα ανάψουμε τις ψησταριές, αλλά θα επιλέξουμε τον φούρνο», προσθέτοντας ότι παρά τις σχετικές απαγορεύσεις λόγω της πανδημίας οι προτιμήσεις των καταναλωτών δεν άλλαξαν. Σχετικά με τις τιμές ο κ. Τσιρώνης επισήμανε ότι «είναι πολύ λογικές και σαφώς χαμηλότερες σε σχέση με την περσινή χρονιά. Τα αμνοερίφια ξεκινούν από 5-6 ευρώ το κιλό», υπογραμμίζοντας ότι λόγω της πανδημίας ζημιωμένοι βγαίνουν οι Ελληνες παραγωγοί, καθώς φέτος «έχασαν» τις εξαγωγές.

Την ίδια ώρα, πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) δείχνει ότι η τιμή του αρνιού στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ τη Μεγάλη Εβδομάδα διαμορφώνεται στα 5,80 ευρώ το κιλό, ενώ του κατσικιού κινείται περίπου στα περυσινά επίπεδα, στα 6,48 ευρώ το κιλό.

Κέρδη για τις αλυσίδες

Στο μεταξύ, «τσιμπάει» πάλι ο τζίρος των σούπερ μάρκετ, ειδικά όσο πλησιάζουμε προς το Πάσχα, καθώς σύμφωνα με έρευνα της εταιρίας μετρήσεων «έτρεξαν» με ρυθμό 27,6% αγγίζοντας τα 144,54 εκατ. ευρώ. Συνολικά πάντως, από την καταγραφή του πρώτου κρούσματος κορονοϊού στη χώρα μας, στις 24 Φεβρουαρίου, η αύξηση των εσόδων για το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων έφτασε το 30% σε σχέση με πέρυσι, ποσοστό που μεταφράζεται σε τζίρο 883,8 εκατ. ευρώ για τις ταχυκίνητες κατηγορίες αγαθών.

Σημειώνεται ότι στις 340 κατηγορίες προϊόντων που πωλούνται εντός των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, οι 168 αφορούσαν σε τρόφιμα (+27,8%), 41 προϊόντα σε είδη νοικοκυριού (+49,3%), 45 σε προϊόντα προσωπικής υγιεινής (+39,4%) και 86 σε όλα τα άλλα (+6,4%).

Οπως είναι φυσικό, τα είδη που καταγράφουν τη μεγαλύτερη αύξηση πωλήσεων είναι τα προϊόντα νοικοκυριού -κυρίως καθαριστικά- και τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής. Η «χρυσή» τετράδα περιλαμβάνει τα αντισηπτικά τζελ, με τον τζίρο τους να «ανεβαίνει» κατά 419%, τα συμπληρώματα διατροφής με αύξηση των πωλήσεων κατά 354%, το οινόπνευμα με άνοδο σε ποσοστό 334% και τα υγρά μαντηλάκια με έκρηξη πωλήσεων κατά 329%.

Σε ό,τι αφορά στην εβδομάδα 30/3- 5/4 τα προϊόντα με τη μεγαλύτερη άνοδο εσόδων ήταν τα αντισηπτικά τζελ (536,7%), τα συμπληρώματα διατροφής (307,6%) και τα υγρά μαντηλάκια (191,8%).

ΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ ΤΗΣ… ΣΦΑΓΗΣ ΤΩΝ ΑΜΝΩΝ

3,5-4 ευρώ το κιλό είναι η τιμή παραγωγού για αρνιά και κατσίκια
5 ευρώ το κιλό ξεκινά η τιμή πώλησης του οβελία στη Βαρβάκειο αγορά
5,8-6 ευρώ το κιλό πωλούνται τα αρνιά και έναντι 6,48 ευρώ το κιλό τα κατσίκια στα σούπερ μάρκετ
6,5 ευρώ το κιλό είναι η τιμή πώλησης των αρνιών στα κρεοπωλεία
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου

Αλλάζει το ωράριο λειτουργίας των σούπερ μάρκετ και των καταστημάτων πώλησης τροφίμων, λόγω Πάσχα. Το νέο ωράριο θα τεθεί σε ισχύ από την προσεχή Κυριακή (12/4).

Συγκεκριμένα, με ενιαίο ωράριο θα λειτουργήσουν από ‪την ερχόμενη Κυριακή‬ λόγω του εορταστικού ωραρίου του Πάσχα, όλα τα καταστήματα τροφίμων που παραμένουν ανοικτά, είτε πρόκειται για σούπερ μάρκετ είτε για μίνι μάρκετ. ‪Την ερχόμενη Κυριακή τα καταστήματα θα λειτουργήσουν από τις 10 το πρωί έως τις 8 το απόγευμα. Από τη Μεγάλη Δευτέρα έως και τη Μεγάλη Παρασκευή τα καταστήματα θα παραμείνουν ανοιχτά από τις 7 το πρωί έως τις 9 το βράδυ, ενώ το Μεγάλο Σάββατο το ωράριο λειτουργίας τους θα είναι από τις 7 το πρωί έως τις 8 το βράδυ.‬

Σε ό,τι αφορά στην επάρκεια αμνοεριφίων για το Πάσχα ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων ‘Αδωνις Γεωργιάδης δήλωσε σε πρωινή εκπομπή της ΕΡΤ1 ότι ‬λόγω των περιοριστικών μέτρων αναμένεται η ζήτηση να είναι χαμηλότερη φέτος και αυτό σημαίνει ότι θα γίνουν λιγότερες εισαγωγές αλλά η εγχώρια παραγωγή επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση.

Εξετάζονται νέα μέτρα για τα σούπερ μάρκετ προκειμένου να αποφεύγεται ο συνωστισμός. Όπως είπε ο κ. Γεωργιάδης, σε συνέντευξή του σήμερα στον τηλεοπτικό σταθμό Οpen «αυτή τη στιγμή λαϊκές αγορές και σούπερ μάρκετ λειτουργούν ικανοποιητικά, δεν υπάρχει συνωστισμός.

Στη Δανία εφαρμόζουν ένα διαφορετικό μέτρο. Κάνουν μονόδρομους τους διαδρόμους των σούπερ μάρκετ ώστε να αποφευχθεί η διασταύρωση των πελατών κι αυτό είναι ένα θέμα το οποίο εξετάζουμε. Ψάχνουμε νέες ιδέες αλλά είμαστε υπερήφανοι διότι η αγορά μας λειτουργεί καλά. Μου έκανε θετική εντύπωση ότι στα σούπερ μάρκετ που επισκέφθηκα είδα τον κόσμο να κρατάει τις αποστάσεις και τους ευχαριστώ για τη συμπεριφορά που επιδεικνύουν».

Ο κ. Γεωργιάδης, σημείωσε, ακόμη, ότι με βάση τους ελέγχους υπάρχει μια εικόνα πλήρους συμμόρφωσης των πολιτών στα μέτρα της κυβέρνησης ενώ σχετικά με τη διάρκεια των μέτρων ο υπουργός σημείωσε ότι η χώρα μας έλαβε μέτρα, νωρίτερα από άλλες χώρες και ο κόσμος έδειξε ωριμότητα, και αυτό φαίνεται ότι έχει καλό αποτέλεσμα μέχρι τώρα. «Αλλά τα μέτρα θα διαρκέσουν έως να μας πουν οι επιστήμονες ότι νικήσαμε τον ιό», συνέχισε ο ίδιος.

Παράλληλα προανήγγειλε την παράταση της απαγόρευσης κυκλοφορίας πέραν ‪της 6ης Απριλίου‬ λόγω κορονοϊού. «Τα μέτρα για την απαγόρευση της κυκλοφορίας στη χώρα μας θα διαρκέσουν πολύ περισσότερο από τις 6 Απριλίου», όπως είπε.

Σχετικά με τη διάρκεια των μέτρων ο υπουργός σημείωσε ότι η χώρα μας έλαβε μέτρα, νωρίτερα από άλλες χώρες και ο κόσμος έδειξε ωριμότητα, και αυτό φαίνεται ότι έχει καλό αποτέλεσμα μέχρι τώρα. «Αλλά τα μέτρα θα διαρκέσουν έως να μας πουν οι επιστήμονες ότι νικήσαμε τον ιό», συνέχισε ο ίδιος.
Για την επάρκεια στα αντισηπτικά είπε ότι ήδη η βιομηχανία Παπουτσάνης έχει ξεκινήσει την παραγωγή ενώ έχουν ζητήσει να λάβουν σχετική άδεια και άλλες δυο βιομηχανίες. Για τις μάσκες πραγματοποιούνται εισαγωγές. Σήμερα τα αποθέματα είναι περίπου δυο εκατομμύρια μάσκες και χθες, όπως γνωστοποίησε ο υπουργός μια ελληνική βιομηχανία ζήτησε να επιταχθεί το εργοστάσιό της για να παραχθούν μάσκες. Είναι μία πρόταση που θα εξεταστεί όπως είπε ο υπουργός.

Σε ό,τι αφορά στις τιμές ανέφερε ότι γίνονται συνεχώς έλεγχοι. «Γενικά η αισχροκέρδεια είναι κακό πράγμα, αλλά σε τέτοιες εποχές είναι βαθιά ανήθικο» υπογράμμισε ο κ. Γεωργιάδης.

Σχετικά με την αντίδραση της ΕΕ για τις επιπτώσεις του κορονοιού ο υπουργός εξέφρασε την αισιοδοξία ότι τελικά θα βρεθεί λύση και πρόσθεσε ότι μπορεί η αντίδραση να μην είναι αυτή που θα θέλαμε «αλλά δεν είμαστε και μόνοι μας. Εγώ πιστεύω ότι θα βρεθεί λύση και θα είμαστε κι εμείς μέσα σε αυτή τη λύση» όπως είπε.

Έλεγχοι

«Από την Δευτέρα θα υπάρξει καταγραφή σε όλα τα αποθέματα των τεστ για κορονοϊό, προκειμένου να ελέγξουμε όσους εισάγουν και εμπορεύονται αυτά τα τεστ και να μην υπάρχουν κρούσματα αισχροκέρδειας», ανέφερε ο υφυπουργός Ανάπτυξης Νίκος Παπαθανάσης σε συνέντευξή του στον ΑΝΤ1 τονίζοντας ότι υπάρχει συναγερμός για τον έλεγχο της αγοράς. « Να μην εννοήσουν να αισχροκερδίσουν» ήταν το μήνυμα.

Όπως ανέφερε ο κ. Παπαθανάσης, «έχουν γίνει 300 έλεγχοι σε όλο το φάσμα της αγοράς και έχουν επιβληθεί περίπου 20 πρόστιμα για παράνομες πρακτικές, υπενθυμίζοντας ότι σε φαρμακαποθήκη επιβλήθηκε πρόστιμο 50.000 ευρώ για αυξημένο περιθώριο κέρδους και από 20.000 σε κάθε ένα από τα τρία πρατήρια που λειτουργούν στην Κάρπαθο για εναρμονισμένη πρακτική.

Ο κ. Παπαθανάσης είπε ότι λειτουργεί η γραμμή 1520 για τις καταγγελίες των πολιτών. Μάλιστα ανέφερε περιστατικό μέσω ενός τηλεφωνήματος σε αυτή τη γραμμή, όπου συνελήφθη έμπορος μοτοσικλετών στην Καστοριά, ο οποίος διαφήμιζε στο διαδίκτυο ότι πουλάει προστατευτικές μάσκες και πήρε από πολίτη 3.500 ευρώ, δίχως να του παραδώσει υλικό.

https://www.dikaiologitika.gr/