Γιάννης Μανδαλίδης - CNN Greece
Γιάννης Βαληνάκης: Ο σχεδιασμός πρέπει να γίνεται με βάση το χειρότερο δυνατό σενάριο
ΜΠΑΜΠΟΥΚΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ / INTIME

Να αυξήσουμε άμεσα τις διπλωματικές και εξοπλιστικές προετοιμασίες μας και να διαλέξουμε μια ευνοϊκότερη διαδικασία από έναν θολό διάλογο με έναν αδίστακτα επιθετικό γείτονα όπως η Τουρκία, προτείνει μεταξύ άλλων ο καθηγητής διεθνών σχέσεων Γιάννης Βαληνάκης.

Ο κ. Βαληνάκης καταθέτει τις απόψεις του στο CNN Greece για το πλαίσιο ενός διαλόγου με την Τουρκία, καθώς και για τους τρόπους αποτελεσματικής αντιμετώπισης της επιθετικότητάς της, βάσει τόσο της πολιτικής του εμπειρίας ως υφυπουργός Εξωτερικών επί των κυβερνήσεων του Κώστα Καραμανλή, όσο και των γνώσεων του ως ακαδημαϊκός δάσκαλος.

«Το θέμα είναι με ποιους όρους θα γίνει η αποκλιμάκωση» διερωτάται για να προσθέσει πως «το να πας σε ένα διάλογο, ενώ η τουρκική αρμάδα συνεχίζει να αλωνίζει προκλητικά και πρακτικά ανεμπόδιστη στην Ανατολική Μεσόγειο, ούτε ίση απόσταση είναι, ούτε συμφέρει την Ελλάδα».

«Φοβάμαι ότι ως προτεινόμενη φόρμουλα απεμπλοκής μέσω ενός θολού διαλόγου, οι λεγόμενες “έξι λέξεις” δεν φαίνεται επαρκώς διεκδικητική» σχολιάζει, αναφερόμενος στην γνωστή δήλωση του πρωθυπουργού «τελειώνουν οι προκλήσεις, αρχίζουν οι συζητήσεις».

Προτείνει να ζητήσουμε πολύ περισσότερα για το προκαταρκτικό πλαίσιο αποκλιμάκωσης, να αυξήσουμε άμεσα τις διπλωματικές και εξοπλιστικές προετοιμασίες μας και να διαλέξουμε μιά ευνοικότερη διαδικασία από έναν θολό διάλογο με έναν αδίστακτα επιθετικό γείτονα.

Ο κ. Βαληνάκης εμφανίζεται επικριτικός και ως προς τις διαμεσολαβητικές προσπάθειας που γίνονται και ειδικά εκείνη που βρίσκεται σε εξέλιξη από την πλευρά του Βερολίνου: «Για να είναι αξιόπιστος ο μεσολαβητής πρέπει να είναι ουδέτερος. Εξ ορισμού η Γερμανία δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι ουδέτερη. Ως προεδρεύουσα της ΕΕ οφείλει να εκπροσωπεί έναντι της Άγκυρας τις θέσεις, την αλληλεγγύη και τα συμφέροντα της Ευρώπης αλλά και των απειλούμενων κρατών-μελών της. Δεν βλέπω όμως να κάνει αυτό. Δυστυχώς μεσολαβεί στη βάση των ίσων αποστάσεων και άρα παραβαίνει την ευρωπαϊκή αποστολή της».

«Δείχνει» επίσης τον κίνδυνο να βρεθεί η Ελλάδα σε δυσμενέστερη θέση ως αποτέλεσμα αυτών των διαμεσολαβητικών προσπαθειών, έτσι όπως αυτές εξελίχθηκαν μέχρι σήμερα. Όπως παρατηρεί: «Η Ελλάδα κατά την εκτίμηση Μπορέλ και Κραμπ-Κάρενμπαουερ είναι "ήπια" και η Τουρκία "πολύ δύσκολη". Συμπέρασμα για τον μεσολαβητή: Πρέπει να δώσω κι άλλα στο δύσκολο μέρος πιέζοντας το ήπιο μέρος».

Ο καθηγ. Γ. Βαληνάκης επαναλαμβάνει την πρότασή του για επίσημη ανακοίνωση από την Αθήνα, με Προεδρικό Διάταγμα, των συντεταγμένων της ελληνικής ΑΟΖ στο Ιόνιο, την Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο, με παράλληλο «πάγωμα» της εφαρμογής του για έναν χρόνο ώστε: α) Να απευθύνει πρόσκληση για κατά περίπτωση έναρξη, συνέχιση ή ολοκλήρωση των διμερών διαπραγματεύσεων οριοθέτησης με όλους τους γείτονές μας εντός του έτους και σε περίπτωση που δεν καταστεί αυτό δυνατό, β) Να προσφύγει παράλληλα με καθένα από τα γειτονικά κράτη στη Χάγη.

Ο κ. Βαληνάκης διαβλέπει πρόθεση του κ. Ερντογάν, μέσα στο νεοοθωμανικό του παραλήρημα, να προκαλέσει «θερμό επεισόδιο», έπειτα από τουρκική προβοκάτσια για να φανεί διεθνώς η Ελλάδα ως επιτιθέμενη και η Τουρκία δήθεν αμυνόμενη, που έτσι θα «αναγκαστεί» να κλιμακώσει σε στρατιωτική αναμέτρηση, συμπεριλαμβανομένης και της απόβασης σε ελληνικά νησιά.

Ερωτηθείς σχετικά δηλώνει ότι δεν είναι βέβαιος ότι σε μία τέτοια περίπτωση θα υπάρξουν άμεσα αποτελεσματικές διεθνείς επεμβάσεις, ώστε να περιοριστεί η κρίση μέχρι το επίπεδο του απλού και διαχειρίσιμου επεισοδίου και να μην κλιμακωθεί σε ανοιχτή στρατιωτική σύγκρουση. «Χρήσιμες είναι οι κοινές ασκήσεις με συμμαχικές χώρες, αλλά το καίριο είναι πως θα μας συνδράμουν στρατιωτικά σε περίπτωση σύγκρουσης. Και σε αυτό δεν βλέπω πολλή προθυμία».

«Ο σχεδιασμός πρέπει να γίνεται με βάση το χειρότερο δυνατό σενάριο» τονίζει.

Αναλυτικά η συνέντευξη του Γιάννη Βαληνάκη:
- Πώς αξιολογείτε τις τελευταίες εξελίξεις στα ελληνο-τουρκικά; Έχετε υποστηρίξει στο τελευταίο βιβλίο σας «η Ελλάδα των τεσσάρων θαλασσών» ότι η Τουρκία επιδιώκει ένα «θερμό επεισόδιο». Βλέπετε κάτι τέτοιο;

Ναι, ανησυχώ περισσότερο από ποτέ για το μέχρι πού θέλει να φτάσει ο Ερντογάν μέσα στο νεοοθωμανικό παραλήρημά του. Είμαι πεπεισμένος ότι το έχει ήδη σχεδιάσει και σκηνοθετήσει αναλυτικά, περιμένοντας την κατάλληλη στιγμή. Στόχος του είναι μετά από τουρκική προβοκάτσια να φανεί διεθνώς η Ελλάδα ως επιτιθέμενη και η Τουρκία δήθεν αμυνόμενη, που έτσι θα «αναγκαστεί» να κλιμακώσει σε στρατιωτική αναμέτρηση, συμπεριλαμβανομένης και της απόβασης σε ελληνικά νησιά.

Αυτά δεν είναι εικασίες, αλλά πληροφορίες και δεδομένα που αποκαλύφθηκαν από τον ίδιο τον Ερντογάν για το σχέδιο «Βαριοπούλα». Επιβεβαιώνονται και από το πρόσφατο δημοσίευμα της Die Welt. Όλα αυτά γιατί ο ίδιος αντιλαμβάνεται ότι ο διακηρυγμένος στόχος του να αλλάξει τα σύνορα της Τουρκίας που «της επιβλήθηκαν» με τη Συνθήκη της Λωζάννης, μόνο με πόλεμο και επαναχάραξη συνόρων μπορεί να επιτευχθεί.

Φυσικά πιστεύει παράλληλα ότι θα κερδίσει την αναμέτρηση αιφνιδιάζοντας μια Ελλάδα, που θεωρεί ότι επιπλέον αποδυναμώθηκε πολύ λόγω της κρίσης.

Το επικίνδυνο είναι ότι έχει λανθασμένα προεξοφλήσει (βάσει των ελληνικών μη-δυναμικών αντιδράσεων του παρελθόντος) ότι η Ελλάδα δεν θέλει ουσιαστικά να πολεμήσει και έχει «βάλει όλα της τα αυγά» στην αποτροπή του μέσα από φραστικές διεθνείς καταδίκες και άσφαιρες κυρώσεις.

Προσθέτω εδώ ότι η Τουρκία αποδεικνύεται επικοινωνιακά -βοηθούσης και της διεθνούς υποκρισίας- επικίνδυνα αποτελεσματική, ενώ καλλιεργεί συστηματικά στον γειτονικό λαό το ανθελληνικό μίσος, κάτι που θα βρούμε μπροστά μας και στο μέλλον.

Το κυριότερο: Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι θα υπάρξουν άμεσα αποτελεσματικές διεθνείς επεμβάσεις ώστε να περιοριστεί η κρίση μέχρι το επίπεδο του απλού και διαχειρίσιμου επεισοδίου και να μην κλιμακωθεί σε ανοιχτή στρατιωτική σύγκρουση.

- Συμφωνείτε δηλαδή ότι θα είμαστε μόνοι;

Ο σχεδιασμός πρέπει να γίνεται με βάση το χειρότερο δυνατό σενάριο.

Χρήσιμες είναι οι κοινές ασκήσεις με συμμαχικές χώρες, αλλά το καίριο είναι πως θα μας συνδράμουν στρατιωτικά σε περίπτωση σύγκρουσης. Και σ’ αυτό δεν βλέπω πολλή προθυμία.

Επισημαίνω εξάλλου ότι η Ελλάδα συνήθως δεν αξιολογούσε πολιτικά (πέρα δηλ. από τον καθαρά επιτελικό σχεδιασμό) ως πολύ πιθανό το σενάριο μίας γενικής τουρκικής επίθεσης με τη βολική «εξήγηση» ότι απλά ο Ερντογάν εκβιάζει για να μας οδηγήσει σε διαπραγματεύσεις.

Επιπλέον μείναμε πολύ πίσω (και όχι μόνο λόγω της κρίσης) στο στρατιωτικό ισοζύγιο ισχύος. Και τώρα πρέπει, ...χθες, όχι το 2025, να καλύψουμε με ευφυείς και σχετικά φθηνές λύσεις (όπως το μεταχειρισμένο υλικό, το λήζινγκ κλπ.) το χαμένο έδαφος. Ευτυχώς οι ένοπλες δυνάμεις μας απέδειξαν όχι μόνο υψηλό φρόνημα αλλά και αξιοθαύμαστες ικανότητες που δεν περνούν απαρατήρητες από κανένα.

- Άρα είναι προτιμότερη η αποκλιμάκωση;

Είμαστε μια χώρα ειλικρινά φιλειρηνική. Αλλά η αποκλιμάκωση πρέπει να εξαρτάται από τους όρους που μας πιέζουν να αποδεχθούμε, ειδικά ως προς το πλαίσιο του διαλόγου που θα επακολουθήσει. Δεν πρέπει να την δούμε δηλ. ως αυτοσκοπό, έστω και υπό την πίεση της σημερινής συγκυρίας, γιατί τότε θα χάσουμε καίριο διαπραγματευτικό έδαφος.

Εξηγούμαι:

Πρώτον, για να είναι αξιόπιστος ο μεσολαβητής πρέπει να είναι ουδέτερος. Εξ ορισμού η Γερμανία δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι ουδέτερη. Ως προεδρεύουσα της ΕΕ οφείλει να εκπροσωπεί έναντι της Άγκυρας τις θέσεις, την αλληλεγγύη και τα συμφέροντα της Ευρώπης αλλά και των απειλούμενων κρατών-μελών της. Δεν βλέπω όμως να κάνει αυτό. Δυστυχώς μεσολαβεί στη βάση των ίσων αποστάσεων και άρα παραβαίνει την ευρωπαϊκή αποστολή της. Μάλιστα θεωρώ επιπλέον απαράδεκτο να εκνευρίζεται κι από πάνω επειδή κλείσαμε μία -πολύ συντηρητική κατά τα άλλα και απόλυτα σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο- συμφωνία οριοθέτησης με την Αίγυπτο. Κλίνει λοιπόν επικίνδυνα προς την άλλη πλευρά κι αυτό πρέπει να της υπογραμμισθεί. Θα ήταν διαφορετικά πχ. τα πράγματα αν στη διαμεσολάβηση αυτή προσθέταμε και τη Γαλλία. Γιατί να μην το προτείνουμε εκεί όπου έφτασαν τα πράγματα; Κι ας βγει να το απορρίψει η Τουρκία..

Δεύτερον, το θέμα είναι με ποιους όρους θα γίνει η αποκλιμάκωση. Το να πας σε ένα διάλογο, ενώ η τουρκική αρμάδα συνεχίζει να αλωνίζει προκλητικά και πρακτικά ανεμπόδιστη στην Ανατολική Μεσόγειο, ούτε ίση απόσταση είναι, ούτε συμφέρει την Ελλάδα. Ορθά λοιπόν απορρίφθηκε.

Φοβάμαι όμως ότι ως προτεινόμενη φόρμουλα απεμπλοκής μέσω ενός θολού διαλόγου, οι λεγόμενες «έξι λέξεις» («τελειώνουν οι προκλήσεις, αρχίζουν οι συζητήσεις») δεν φαίνεται επαρκώς διεκδικητική.

- Έχετε ενστάσεις για τον διάλογο;

Επιδιώκουμε ως χώρα την αποκλίμάκωση και αποδεχόμαστε λογικά ως επόμενο βήμα τον διάλογο. Κι εδώ αρχίζουν τα προβλήματα. Όλες οι προσπάθειες των μεσολαβητών για έναρξη διαλόγου προφανώς κατατείνουν στην εξεύρεση ενός πλαισίου προκαταρκτικών όρων που βολιδοσκοπούνται ήδη οι δύο πλευρές να αποδεχθούν.

Η Ελλάδα κατά την (εκ λάθους διαρρεύσασα) «εκτίμηση» Μπορέλ και Κραμπ-Κάρενμπαουερ είναι «ήπια» και η Τουρκία «πολύ δύσκολη».

Συμπέρασμα για τον μεσολαβητή: Πρέπει να δώσω κι άλλα στο δύσκολο μέρος πιέζοντας το ήπιο μέρος.

Πρακτικότερα: Θα μπορέσει ένας τέτοιος μεσάζων να πείσει την Τουρκία ώστε το αντικείμενο του διαλόγου να είναι μόνο η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών; ή θα μας προσθέσει και άλλα θέματα, όπως πχ τα «συναφή ζητήματα» που αποδέχθηκε η κυβέρνηση Κώστα Σημίτη το 1999 στο Ελσίνκι και όλοι πλέον γνωρίζουμε μέχρι που μπορεί να φτάσουν (βλ. πχ την λίστα Καλίν);

Το κορυφαίο όμως ζήτημα είναι το εξής: Ακόμη κι αν δεχθεί η Τουρκία να περιοριστεί η ατζέντα στις θαλάσσιες ζώνες, με ποιες θέσεις θα προσέλθουμε για την οριοθέτησή τους;

Οι Τούρκοι έχουν καταγράψει την (εξωφρενικά μαξιμαλιστική μεν, επί του τραπεζιού κατατεθειμένη δε) «γαλάζια πατρίδα». Έχουν καταθέσει παντού τις συντεταγμένες των πιο ακραίων διεκδικήσεών τους και καταγράφουν καθημερινά και με «τσαμπουκά» πράξεις νομής σε αυτές. Ξέρουμε ότι θα διεκδικήσουν ακόμη περισσότερα.

- Και η Ελλάδα με ποιές θέσεις θεωρείτε ότι πρέπει να προσέλθει;

Με την «Ελλάδα των τεσσάρων θαλασσών» όπως εξηγώ στο βιβλίο μου. Εμείς δηλαδή, η 9η χώρα στον κόσμο σε μήκος ακτογραμμών, δεν είχαμε μέχρι πρόσφατα θεσπίσει ούτε μία από τις θαλάσσιες ζώνες και τα εργαλεία που προβλέπει το δίκαιο της θάλασσας. Μετά την πρώτη και εξαιρετική συμφωνία οριοθέτησης με την Αλβανία το 2009 (που κάκιστα αφέθηκε να ακυρωθεί μονομερώς από τα Τίρανα) και μετά από δεκαετή αδράνεια, χρειάστηκε η ασφυκτική πλέον πίεση του τουρκολιβυκού μνημονίου για να θεσπίσουμε επιτέλους (έστω κι όπως-όπως) ΑΟΖ με Ιταλία και με Αίγυπτο.

- Με ποιές λοιπόν θέσεις θα ξαναπιάσουμε τον διάλογο; Εκεί που σταμάτησε το 2016 με το «κεκτημένο» των διερευνητικών 2002-2003 για το θέμα των χωρικών μας υδάτων και καμία συζήτηση για άλλες ζώνες; Βλέπετε να φτάνουμε τότε σε ένα αδιέξοδο;

Όχι αναγκαστικά. Υπάρχουν καλύτερες και «έξυπνες» λύσεις που πρέπει όμως να αναζητήσουμε. Το αξίζουμε ως πατρίδα του Οδυσσέα!

Να ζητήσουμε λοιπόν πολύ περισσότερα για το προκαταρκτικό πλαίσιο αποκλιμάκωσης, να αυξήσουμε άμεσα τις διπλωματικές και εξοπλιστικές προετοιμασίες μας και να διαλέξουμε μιά ευνοικότερη διαδικασία από έναν θολό διάλογο με έναν αδίστακτα επιθετικό γείτονα.

Το αποτέλεσμα θα είναι ασφαλώς καλύτερο.

- Έχετε προτείνει πρόσφατα μιά «συνετή Πρωτοβουλία Ειρήνευσης στην Ανατολική Μεσόγειο». Τι ακριβώς θα προτείνατε στην ελληνική κυβέρνηση ή στους μεσολαβητές;

Έχω ένα συνεκτικό και ολοκληρωμένο σχέδιο που προσπαθώ να προσαρμόζω κάθε φορά στις εξελιξεις που τρέχουν όμως πολύ γρήγορα. Σε λίγο πολλά δεν θα μπορούν πλέον να γίνουν και θα εγκλωβιστούμε πιθανότατα σε μια εκρηκτική ένταση ή σε μια επικίνδυνη διαδικασία επίλυσης.

Προτείνω λοιπόν τα εξής:

Η προκαταρκτική και ασαφής σημερινή θέση των «έξι λέξεων» («ήπια» κατά τους Γερμανούς) πρέπει να σκληρύνει τουλάχιστον ως προς τους όρους για τα επόμενα βήματα.
Δεν επιτρέπουμε στην ΕΕ να μάς αφήσει μόνους στον διάλογο με την Τουρκία.
Επιλέγουμε ως θεσμικά ορθότερο και εθνικά συμφερότερο να εντάξουμε τον ελληνο-τουρκικό διάλογο στον γενικότερο ευρω-τουρκικό. Έτσι κι αλλιώς στο παζάρι της κ. Μέρκελ εντάσσονται κι άλλα θέματα (προσφυγικό κ.λπ.). Ζητούμε έτσι από την γερμανική προεδρία πέρα από τις κυρώσεις (που πρέπει ασφαλώς να «δαγκώνουν»), να συμπεριλάβει στις προτάσεις της και:

α) σε βάθος ενδοευρωπαϊκή συζήτηση για το συνολικό θεσμικό και πρακτικό οπλοστάσιο της ΕΕ σε περίπτωση επίθεσης τρίτης χώρας κατά κράτους- μέλους και την αναβάθμιση της αποτελεσματικότητας της κοινής αμυντικής πολιτικής

β) οι συζητήσεις οριοθέτησης Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας με την Τουρκία να γίνουν στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων (Κεφ.13 περί Αλιείας), με την Κομισιόν να απαιτεί από την Τουρκία προκαταρκτικά (όπως προβλέπεται θεσμικά) την αποδοχή της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας (ΣΔΘ). Το ζήτημα άρα της οριοθέτησης (μέσω Κεφ.13) προτάσσεται πλέον ως προαπαιτούμενο για οποιαδήποτε ευρωπαϊκή συζήτηση με την Τουρκία, καθιστώντας πλέον τη συμφωνία της Τουρκίας με την Ελλάδα, Κύπρο και ΕΕ για τις θαλάσσιες ζώνες conditio sine qua non.

Προχωρούμε χωρίς καμία καθυστέρηση και όσο συνεχίζονται οι προκλήσεις:
α) Στην επίσημη ανακοίνωση μέσω Προεδρικού Διατάγματος των συντεταγμένων της ελληνικής ΑΟΖ στο Ιόνιο, την Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο: τόσο δηλ. των συμφωνημένων με Ιταλία και Αίγυπτο, όσο και εκείνων της συμφωνίας του 2009 με την Αλβανία, καθώς και με Λιβύη, Αίγυπτο (των υπόλοιπων), Κύπρο και Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο, όλων στη βάση της μέσης γραμμής και σύμφωνων με τη Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας.

β) Η κυβέρνηση «παγώνει» άμεσα -προλαμβάνοντας αντιδράσεις και κάθε είδους αμφισβητήσεις- την εφαρμογή του ΠΔ για 1 χρόνο στις μη οριοθετημένες ακόμη περιοχές ώστε ταυτόχρονα:

γ) Να απευθύνει πρόσκληση για κατά περίπτωση έναρξη, συνέχιση ή ολοκλήρωση των διμερών διαπραγματεύσεων οριοθέτησης με όλους τους γείτονές μας εντός του έτους (μη αποκλειόμενης μιάς εύλογης παράτασης), και σε περίπτωση που δεν καταστεί αυτό δυνατό,

δ) Να προσφύγει παράλληλα με καθένα από τα γειτονικά κράτη στη Χάγη.

ε) Παράλληλα, η Ελλάδα ανακοινώνει την γ´ φάση (μετά το Ιόνιο και νότια της Κρήτης) επέκτασης των χωρικών υδάτων μας σε 12 ν.μ. στη γραμμή νότια από την Κρήτη, Κάσο Κάρπαθο και Ρόδο μέχρι τον 28ο μεσημβρινό (τη γραμμή βάσης της συμφωνίας με Αίγυπτο). Και

στ) Ειδικά στην πρόσκληση προς την Τουρκία για οριοθέτηση (στην Ανατολική Μεσόγειο) θα επιμένει εμφατικά στους όρους σαφούς αποκήρυξης της απειλής και χρήσης βίας και στα προαπαιτούμενα που έχει αναλάβει ως υποψήφια χώρα (ευρωπαϊκή καλή γειτονία, ειρηνική επίλυση διαφορών κ.λπ.).

ζ) Επισείει σε περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωσης από την Τουρκία την απειλή να προβεί άμεσα σε επέκταση των χωρικών υδάτων και ανατολικότερα του 28ου, δηλ. στην υπόλοιπη νότια ακτή της Ρόδου και στο Καστελλόριζο αλλά και επιπρόσθετης συνορεύουσας ζώνης 12 ν.μ. σε Κεντρική και Ανατ.Μεσόγειο.

- Μήπως περιπλακεί έτσι η προσπάθεια των διεθνών μεσολαβητών για αποκλιμάκωση;

Σημασία έχει να βγούμε νικητές από την αποκλιμάκωση και την μεσολάβηση για τα περαιτέρω κι όχι να μας θεωρήσουν βολικά «ήπιους».

Εξήγησα ότι το μεσολαβητικό πλαίσιο ίσων (και ακόμη λιγότερο ίσων) αποστάσεων που υποπτεύομαι ότι εξυφαίνεται παρασκνιακά σήμερα, ενέχει πολλαπλούς κινδύνους.

Πρέπει για αυτό η Ελλάδα να ρυμουλκήσει την Τουρκία, αλλά και την Γερμανία/ΕΕ, στο ευνοϊκότερο για μας πεδίο διαλόγου (στις ενταξιακές), εκεί δηλ. όπου η ΕΕ θεσμικά και υποχρεωτικά πρέπει να κινηθεί σε πλήρη υποστήριξη των ελληνικών θέσεων κι όχι σε αποστασιοποίηση.

Παράλληλα, καταθέτουμε πλέον για πρώτη φορά με πληρότητα όλες τις ελληνικές θέσεις (που ασφαλώς θα θεωρηθούν μαξιμαλιστικές από την Τουρκία και όχι μόνο), αναβαθμίζοντας θεαματικά τη διαπραγματευτική μας θέση στον διάλογο που έρχεται.

Αξιοποιούμε έτσι «έξυπνα» τα νόμιμα εργαλεία του Διεθνούς Δικαίου και της διπλωματίας για να υποστηρίξουμε τα δικαιώματά της μέσα σε ένα διεθνές πλαίσιο επικίνδυνης αδράνειας ή μεσολαβήσεων που εξισώνουν τον θύτη και το θύμα.

Η Ελλάδα επανακτά ως δύναμη ευρωπαϊκή και φιλειρηνική την πρωτοβουλία των κινήσεων και του διαλόγου τον οποίο πλέον οδηγεί με σύνεση και ευελιξία αλλά και υπό δικό της έλεγχο επιλέγοντας εκείνη, και όχι συρόμενη, τις διαδικασίες, τα όρια και το timing της πορείας επίλυσης.

Πηγή:https://www.cnn.gr

Ο κίνδυνος ενός θερμού επεισοδίου με την Τουρκία στο Αιγαίο υπάρχει, είτε γιατί θα αναγκασθούμε υπό το βάρος των προκλήσεων της Τουρκίας ν’ απαντήσουμε, είτε γιατί θα χαθεί η ψυχραιμία κάποιου, δήλωσε στον “SKY Ρόδου” ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και τ. υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Βαληνάκης.

Σε μία συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης στον “Ρ/Σ Sky” γύρω από την ένταση των τελευταίων ημερών στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και τις εξελίξεις στην Αγιά Σοφιά με τη μετατροπή της από μουσείο σε τζαμί, ο κ. Βαληνάκης, τόνισε ότι “η Τουρκία προσπαθεί να μας εγκλωβίσει σε ένα δίλημμα: από τη μία να πρέπει να απαντήσουμε δυναμικά στις προκλήσεις τις οποίες καθημερινά εμφανίζει μπροστά μας (στην επίθεσή της) και από την άλλη επιχειρεί να μας σπρώξει ν’ αποδεχθούμε αυτά τα οποία κάνει, στην ουσία αδιαμαρτύρητα ή με κάποιες καταδίκες διεθνών οργανισμών ή φιλικών χωρών, τις οποίες η ίδια θεωρεί κουρελόχαρτα.
Πώς θα το κάνουμε αυτό να μην εγκλωβισθούμε; Όταν έχουμε μία στρατηγική, μέσα από την οποία θα πάρουμε την πρωτοβουλία των κινήσεων.

Βλέπουμε κάθε μέρα η Τουρκία να συνεχίζει την τακτική των προκλήσεων και μας σπρώχνει σ’ αυτό το δίλημμα. Μπορώ να φανταστώ από τη μία μεριά πόσο έτοιμες είναι οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις ν’ απαντήσουν στις προκλήσεις αυτές, αλλά και σε τι ένταση βρίσκονται για να τις αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις, αναλογιζόμενοι ότι κάποια στιγμή μπορεί να γίνει ένα λάθος, μία υπερβολική αντίδραση από κάποιον ο οποίος βρίσκεται σε αυτή τη μεγάλη ένταση», υποστήριξε και πρόσθεσε πως ο κίνδυνος ενός θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο υπάρχει.
«“Άρα λοιπόν ο κίνδυνος ενός επεισοδίου υπάρχει, είτε γιατί θα αναγκασθούμε υπό το βάρος των προκλήσεων της Τουρκίας ν’ απαντήσουμε, είτε γιατί θα χαθεί η ψυχραιμία κάποιου και δε θα δοθεί σωστά η ελληνική απάντηση».
Αναφορικά με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ που επικοινώνησε τηλεφωνικά τόσο με τον Έλληνα πρωθυπουργό, όσο και με τον πρόεδρο της Τουρκίας, ο κ. Βαληνάκης σχολίασε:

«Σε γενικές γραμμές είναι ενδιαφέρον και θετικό να πιέζεται η Τουρκία, δε θεωρώ όμως θετικό να γίνεται μία μεσολάβηση από μία χώρα που έχει την προεδρία της ΕΕ, η οποία συμμετέχει μαζί με μας στην ίδια Ευρωπαϊκή Ένωση, να εμφανίζεται αυτή η τρίτη χώρα δηλαδή ως μεσολαβητής ανάμεσα στην ΕΕ, στην Ελλάδα δηλαδή και την Τουρκία. Θα έπρεπε να απηχεί τις ελληνικές απόψεις, τις απόψεις που τα όργανά της έχουν αποφασίσει και όχι να μοιράζει την «απόσταση» με τις τουρκικές θέσεις.

Ερωτηθείς για το αν συμμερίζεται την άποψη ότι σε περίπτωση στρατιωτικής κρίσης με την Τουρκία η Ελλάδα θα είναι μόνη κι αν ο σχεδιασμός μας πρέπει να στηρίζεται στο ότι θα τα καταφέρουμε μόνοι μας, ο κ. Βαληνάκης απάντησε ότι «Πάντα η Ελλάδα στη μακραίωνη ιστορία της στηρίχθηκε στις δικές της δυνάμεις. Από εκεί και πέρα όσους συμμάχους περισσότερους και ισχυρότερους μπορείς να μαζέψεις και όσο μεγαλύτερη μπορεί να είναι αυτή η υποστήριξη αυτή τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, και όσο πιο ουσιαστική, τόσο καλύτερα για μας.
Δεν πρέπει σώνει και καλά να συρθούμε σε ένα πόλεμο κι αλίμονο αν εμείς στο Νότιο Αιγαίο προτιμούσαμε την πολεμική σύγκρουση και όχι μία ειρηνική διευθέτηση.

Άλλωστε αυτό είναι πάγια θέση της Ελλάδας ότι δίνει προτεραιότητα στην ελληνική διευθέτηση, με τρόπο βέβαια που να κερδίζουμε και να βγούμε την επόμενη μέρα της κρίσης κερδισμένοι κι όχι χαμένοι.
Θέλουμε συμμάχους και θεωρώ ότι ο Πρωθυπουργός έχει εξασφαλίσει την ουσιαστική συμπαράσταση κάποιων σημαντικών χωρών, αλλά να μη θεωρεί κανείς ότι καμία χώρα θα μας βοηθήσει χωρίς καποιου είδους αντάλλαγμα».

Κοντά σε οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) με Αίγυπτο και Λιβύη βρέθηκε η Ελλάδα το 2009, εξηγεί ο Γιάννης Βαληνάκης στο in.gr.

O υφυπουργός Eξωτερικών της περιόδου Καραμανλή (2004-2009), επισημαίνει ότι η επίτευξη συμφωνιών επιτάσσει «λογικές αμοιβαίες παραχωρήσεις» προκειμένου «να διασωθεί το μείζον».
Παράλληλα, σημειώνει ότι ακόμα και τώρα η Ελλάδα μπορεί να κηρύξει ΑΟΖ με το καθεστώς Σάρατζ, ενώ εκτιμά πως Αθήνα-Κάιρο δεν είναι κοντά σε συμφωνία οριοθέτησης.

Επιπλέον, τονίζει πως η Τουρκία επιχειρεί να εγκλωβίσει την Ελλάδα στο δίλημμα «στρατιωτική κλιμάκωση ή αδράνεια», προτείνοντας μια «έξυπνη στρατηγική» ανάσχεσης της τουρκικής προκλητικότητας από πλευράς Αθήνας.
Τέλος, μιλά για το ενδεχόμενο προσφυγής στη «Χάγη» αλλά και για το νέο του βιβλίο.

Tο 2009, ενόσω ήσασταν υφυπουργός Εξωτερικών, Ελλάδα-Λιβύη έφτασαν κοντά σε οριοθέτηση ΑΟΖ. Τι συνέβη και δεν υπήρξε συμφωνία;
Πολλοί δεν αντιλαμβάνονται ότι στις διαπραγματεύσεις οριοθέτησης με μια χώρα, έχει και η ξένη χώρα τις θέσεις της. Αν θέλεις μια διμερή συμφωνία, πρέπει να βρεθεί ένα κοινό σημείο ισορροπίας με λογικές αμοιβαίες παραχωρήσεις. Μέχρι το 2004, στην ελληνική εξωτερική πολιτική δεν υπήρχε η σκέψη για οριοθέτηση ΑΟΖ με άλλες χώρες, πλην της Τουρκίας. Τότε, αλλάζοντας το ελληνικό «δόγμα ακινησίας», ξεκίνησα μυστικές διαπραγματεύσεις με Λιβύη, Αίγυπτο και Αλβανία.
Το 2009 που χάσαμε τις εκλογές ήμασταν πολύ κοντά στην επίτευξη των στόχων μας. Είχαμε υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης με την Αλβανία, ενώ ήμασταν κοντά με Λιβύη και Αίγυπτο, με την έννοια ότι είχαν προσδιοριστεί οι εκατέρωθεν θέσεις και έμενε η γεφύρωσή τους.

Εκεί, ο πολιτικός που επιδιώκει το εθνικό συμφέρον πρέπει να πάρει τη μεγάλη απόφαση και να κόψει τον γόρδιο δεσμό. Να κάνει μια παραχώρηση, να κερδίσει μια αντίστοιχη από την άλλη πλευρά, και τα δύο μέρη να καταλήξουν σε συμφωνία. Αυτό προλάβαμε και κάναμε με την Αλβανία αλλά δυστυχώς η προσπάθεια εγκαταλείφθηκε ουσιαστικά μετά το 2009, με συνέπεια την τραγική κορύφωση με το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Έτσι, σήμερα πανηγυρίζουμε αναγκαστικά για την οριοθέτηση με την Ιταλία, η οποία υπό άλλες συνθήκες, θα ήταν μια απλή συμφωνία.

Φέρει ευθύνη η τότε ελληνική κυβέρνηση ή μήπως οι λιβυκές αξιώσεις οδήγησαν την Αθήνα σε υπαναχώρηση;
Σε μια διαπραγμάτευση, κάθε πλευρά ξεκινά με μια μαξιμαλιστική παράθεση των δικαιωμάτων της που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας. Αυτό έκανε η Λιβύη, αυτό φυσικά κάναμε κι εμείς. Όμως στη συνέχεια προχωρήσαμε αρκετά.

Από εκεί και πέρα, ή θεωρείς ότι το μέλλον θα είναι καλύτερο και σταματάς περιμένοντάς το, ή αξιολογείς ως επικίνδυνη εκκρεμότητα -γιατί ανταγωνίζεσαι την Τουρκία που καραδοκεί- και αναγκαστικά στη συμφωνία θα φτάσεις με ένα βαθμό συμβιβασμών. Κάποιοι όμως φαντάζονται ότι μαστιγώνεις τον γείτονα κι αυτός σου παραδίδεται αμαχητί, ή ότι θα συγκλονιστεί από τα επιχειρήματά σου. Άρα, είναι και θέμα πολιτικής διορατικότητας.

Δεν επιρρίπτω ευθύνες σε όσους δεν προχώρησαν τις συμφωνίες. Βέβαια όταν κυνηγούσα εντατικά τις οριοθετήσεις αυτές που θα τετραπλασίαζαν τον εθνικό χώρο, κάποιοι χαμογελούσαν που ασχολούμαι με ένα ασήμαντο θέμα. Δυστυχώς, η Ιστορία τα έφερε έτσι, που Λιβύη και Τουρκία επέφεραν ένα μεγάλο πλήγμα στα ελληνικά συμφέροντα.

Άρα, η Λιβύη «χάθηκε» για την Ελλάδα;
Όχι ακόμη. Μπορούμε να οριοθετήσουμε και τώρα ΑΟΖ με τη Λιβύη. Μετά την οριοθέτηση με την Ιταλία, «ακουμπήσαμε» την ΑΟΖ της Λιβύης, δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Μπορούμε ακόμα και τώρα, παρά το τουρκολιβυκό μνημόνιο, να επιδιώξουμε οριοθέτηση ΑΟΖ μαζί τους, αλλά και να προσφύγουμε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για όλη την περιοχή από το τριεθνές με την Ιταλία μέχρι το τριεθνές με την Αίγυπτο.

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα οφείλει να είναι ενεργά απαρούσα στις διαπραγματεύσεις που γίνονται παρασκηνιακά για την «επόμενη μέρα» της Λιβύης, ακόμη και μπλοκάροντας την ευρωπαϊκή βοήθεια εάν η συμφωνία δεν περιλαμβάνει ακύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου και επαναδιαπραγμάτευση με την Ελλάδα των θαλασσίων ζωνών του νέου μορφώματος που θα προκύψει.

Πώς είχαν κυμανθεί τότε οι διαπραγματεύσεις σας με την Αίγυπτο, και πόσο πιθανή είναι μια συμφωνία τώρα;
Πολλά βράδια δεν κοιμόμουν από την ανησυχία μήπως δεν προλάβουμε να κλείσουμε τις διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο και μας προλάβει η Τουρκία. Ελλάδα και Τουρκία ανταγωνίζονται από τότε για το ποια θα οριοθετήσει ΑΟΖ με την Αίγυπτο.

Η Τουρκία χρησιμοποιεί κάθε μέσο. Έχει προτείνει ως «δώρο» στην Αίγυπτο, εάν οριοθετούσε ΑΟΖ μαζί της, μια θαλάσσια περιοχή περίπου όση η Πελοπόννησος. Πρόκειται για «δωράκι» από μια ΑΟΖ που δεν της ανήκει, ωστόσο, εάν συμφωνήσει με την Αίγυπτο, θα αποκτήσει μια τεράστια θαλάσσια έκταση αποκλείοντας εμάς. Τα δώρα πάντα δελεάζουν.

Παράλληλα, το Κάιρο κωλυσιεργεί ζυγίζοντας συγκριτικά τις πολιτικές επιπτώσεις της οριοθέτησης με την κάθε χώρα. Πιθανότατα θεωρεί ότι η Τουρκία θα την «εκδικηθεί» μέσω των Αδερφών Μουσουλμάνων και θα της δημιουργήσει σημαντικά εσωτερικά προβλήματα.

Όμως η διαφορά μπορεί και πρέπει να γεφυρωθεί. Απαιτείται ισχυρή πολιτική βούληση για τη σύναψη μιας ιστορικής στρατηγικής συμφωνίας, η οποία θα εμπεριείχε μεν κάποιες παραχωρήσεις, ωστόσο, είναι εθνικά απαραίτητη άμεσα, για να διασωθεί το μείζον. Δηλαδή το κέρδος από μια τεράστια θαλάσσια περιοχή που θα αποκτηθεί από τη χώρα μας. Γιατί αν δεν την κερδίσουμε και την πάρει η Τουρκία, χάσαμε οριστικά.

Δεν είμαι πολύ σίγουρος ότι είμαστε κοντά στον μεγάλο στόχο. Έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος. Εύχομαι ολόψυχα να συμφωνήσει την οριοθέτηση ο κ. Δένδιας αν και πιστεύω ότι για να κλείσει άμεσα η συμφωνία θα χρειαστεί να πάει ο ίδιος ο πρωθυπουργός στην Αίγυπτο.

Η ελληνοϊταλική ΑΟΖ και η Αλβανία
Αναφερόμενος στην ελληνοϊταλική συμφωνία για οριοθέτηση ΑΟΖ, επισημαίνει ότι «καλώς υπήρξε συμφωνία» αν και «μας πήρε 43 χρόνια να συμφωνήσουμε σε μια οριογραμμή που ήταν ήδη συμφωνημένη με τους Ιταλούς από το 1977».

Θεωρεί ότι «ιστορικά πρώτη ήταν η συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ που έκανε η Ελλάδα το 2009 με την Αλβανία. Δυστυχώς η χώρα μας αδράνησε διπλωματικά όταν η συμφωνία κατέπεσε στο Συνταγματικό Δικαστήριο της γειτονικής χώρας ύστερα από σκηνοθετημένη από την Τουρκία προσφυγή της αντιπολίτευσης».

Ως εκ τούτου προτείνει «να επανέρθει η συμφωνία και να κλείσει άμεσα αν η Αλβανία πιστεύει πραγματικά στην ευρωπαϊκή προοπτική της. Να επιμείνουμε, κι αν χρειαστεί, να προσφύγουμε στο ΔΔΧ ώστε να κλείσει κι αυτή η εκκρεμότητα» σημειώνει.

Ο Ακάρ, η αποτροπή και το «θερμό» επεισόδιο
Σχολιάζοντας τα υπονοούμενα του υπουργού Άμυνας, Ακάρ, ότι «η Ελλάδα δεν θα τολμήσει να πολεμήσει με την Τουρκία», κάνει λόγο για μια «ανησυχητική δήλωση» με σαφείς προεκτάσεις.
«Η αποτροπή στηρίζεται στην αξιοπιστία της απειλής σου. Για να είσαι αξιόπιστος χρειάζονται τρεις προϋποθέσεις: Να είναι η απειλή τεχνικά δυνατή, να έχεις τη βούληση να την πραγματοποιήσεις και τρίτον και κυριότερο να πιστέψει ο αντίπαλος τα δύο παραπάνω ώστε να αποτραπεί. Ο Ακάρ υπονοεί ότι οι απειλές μας δεν είναι αξιόπιστες στα μάτια του. Το να λέμε άρα «θα αμυνθώ στα σύνορά μου αν μου επιτεθείς ή θα ισοπεδώσω μια -δική μου και ίσως κατοικημένη- βραχονησίδα», δεν φαίνεται να απειλεί με αρκετό αποτρεπτικό κόστος έναν επιτιθέμενο» υποστηρίζει, εξηγώντας τι ακριβώς επιδιώκει η Άγκυρα.

«Η Τουρκία θέλει να μας οδηγήσει σε θερμή αναμέτρηση, η οποία να φαίνεται διεθνώς ότι προκλήθηκε από εμάς. Επιδιώκει προκαλώντας μας συνεχώς να εμπλακούμε στρατιωτικά και να μας παρασύρει σε μεγαλύτερη σύγκρουση, όχι απαραίτητα απλώς σε σύντομο θερμό επεισόδιο» υπογραμμίζει.

Σύμφωνα με τον υφυπουργό, η Τουρκία πολεμάει σήμερα σε τρία μέτωπα ταυτόχρονα και θέλει να εγκλωβίσει την Ελλάδα στο δίλημμα «στρατιωτική κλιμάκωση ή αδράνεια».
Όπως λέει, η Άγκυρα, «ελπίζει να επιλέξουμε την πρώτη: Να μας παρασύρει σε μια ανοιχτή αναμέτρηση, σε οποιοδήποτε μέτωπο, με διάρκεια που δεν γνωρίζουμε. Όσοι λένε για θερμό επεισόδιο, υπολογίζουν σε παρέμβαση των ΗΠΑ και ΕΕ, ώστε μετά από 1-2 μέρες εχθροπραξιών, να σταματήσει η αντιπαράθεση. Αν και ουδείς το γνωρίζει αυτό, η Τουρκία ποντάρει στη διεθνή αδράνεια για να διευρύνει τη στρατιωτική αναμέτρηση. Βολεύεται εξάλλου και με τη δεύτερη επιλογή. Δηλαδή να περιοριστούμε σε «αυστηρά μηνύματα» και ευρωαμερικανικές καταδικαστικές δηλώσεις».

Γι’ αυτό, προκρίνει, «μια έξυπνη στρατηγική αποφυγής των δύο ακραίων επιλογών στις οποίες θέλει να μας εγκλωβίσει η Άγκυρα».
«Να εγκλωβίσουμε εμείς την Τουρκία σε ένα δίχτυ πολλαπλών διπλωματικών και άλλων ειρηνικών πρωτοβουλιών που να συνθέτουν μια ολοκληρωμένη στρατηγική στα ελληνοτουρκικά που δεν υπάρχει. Κάθε φορά λειτουργούμε δυστυχώς ανακλαστικά, προσπαθώντας να λύσουμε όπως-όπως το πρόβλημα που κάθε φορά προκύπτει» συμπληρώνει.

Οι δίαυλοι επικοινωνίας και η προσφυγή στη Χάγη
Όσον αφορά τους διαύλους επικοινωνίας μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας, οι οποίοι εκλείπουν το τελευταίο διάστημα, αναφέρει την χρησιμότητα της ύπαρξης «καναλιών επικοινωνίας», προσθέτοντας όμως ότι «ζητούμενο είναι το περιεχόμενο του μηνύματος που θα εκπέμψουμε στην άλλη πλευρά του Αιγαίου σχετικά με την αντιμετώπιση των διεκδικήσεών τους».

«Είναι χρήσιμο να υπάρχουν κανάλια επικοινωνίας. Ακόμα και όταν οι σχέσεις είναι τεταμένες. Όμως το βασικά ζητούμενο είναι τι θέλουμε, τι θα κάνουμε, πώς θα φτάσουμε στον στόχο. Δηλαδή χρειαζόμαστε μια στρατηγική, όχι μια διαχείριση της καθημερινότητας» επισημαίνει.

Σχετικά με το ενδεχόμενο κοινής προσφυγής Ελλάδας-Τουρκίας στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ), τονίζει ότι «είναι μια δύσκολη υπόθεση και εμπεριέχει πολλούς κινδύνους» καθώς θα ζητηθεί από την Αθήνα «η υπογραφή ενός εξαιρετικά επώδυνου συνυποσχετικού. Ξέρουμε εκ των προτέρων τις ακραίες απόψεις της Τουρκίας και ότι ζητάει τα πάντα προκαταβολικά για να πάμε στο ΔΔΧ».

«Η Ελλάς των τεσσάρων Θαλασσών»
Πρόσφατα, κυκλοφόρησε, το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Η Ελλάς των τεσσάρων Θαλασσών».
Εκεί, όπως σημειώνει, αποτυπώνει τις εμπειρίες του τόσο ως καθηγητή Διεθνών Σχέσεων όσο και ως υφυπουργού Εξωτερικών από το 2004 έως το 2009.

«Είναι το μέρος ενός σχεδίου που εφάρμοσα ως υφυπουργός και το ονόμασα Ελλάς επί τέσσερα, γιατί συνεπαγόταν τη δημιουργία μιας τεράστιας ελληνικής γεωστρατηγικής και γεωοικονομικής ζώνης 500.000 τετραγωνικά χλμ. Για να μεγαλώσει όμως τέσσερις φορές η Ελλάδα έπρεπε να οριοθετήσουμε τις τέσσερις θάλασσές μας ζώνες με τις γειτονικές χώρες, της Τουρκίας περιλαμβανομένης, αλλά τελευταίας στη σειρά» καταλήγει.
Πηγή: in.gr

Τη θέση ότι η Ελλάδα θα πρέπει να προβεί σε διμερή συμφωνία με τη Γερμανία στο μέτωπο του τουρισμού, ενόψει των ιδιαίτερων συνθηκών της φετινής καλοκαιρινής σεζόν λόγω κορωνοϊού, εξέφρασε, σε πρόσφατη ανάρτησή του στα social media, o καθηγητής και πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, Γιάννης Βαληνάκης.

Αναλυτικά η ανάρτηση του κ. Βαληνάκη:

Η μεγάλη διαπραγμάτευση για λήψη πανευρωπαϊκών μέτρων με στόχο την κοινή επανεκκίνηση των ταξιδιών και του τουρισμού έχει ξεκινήσει αλλά καθυστερεί. Την ίδια ώρα ορισμένες χώρες έχουν αρχίσει μονομερώς και ασυντόνιστα να εκδίδουν εθνικά υγειονομικά και άλλα πρωτόκολλα και κανονισμούς. Ας συγκρατήσουμε εδώ ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ έχουν τελείως διαφορετική εξάρτηση από τον τουρισμό αλλά και καμιά χώρα της δεν έχει τόση ανάγκη τον (εξωτερικό κυρίως) τουρισμό για την οικονομία της, όσο η Ελλάδα. Με βάση τα παραπάνω και έχοντας πολυετή εμπειρία σε διϋπουργικές διαπραγματεύσεις της ΕΕ, οφείλω να επισημάνω τα εξής:

1. Μιά συμφωνία μεταξύ των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κοινά υγειονομικά κλπ μέτρα, προδιαγραφές μεταφορών και ταξιδιών και συγχρονισμός μεταξύ χωρών που ακόμη και σήμερα κινούνται ασυντόνιστα, θα ειναι δύσκολη αλλά και χρονοβόρα! Θα χαθεί εξαιρετικά πολύτιμος χρόνος και μοιραία θα περιπέσουμε στην ίδια ταχύτητα με όσους δεν τα πήγαν καλά (δυστυχώς, βέβαια, ως προς τις ανθρώπινες ζωές), αλλά που τουριστικά είναι ανταγωνιστές μας. Αυτό δεν σημαίνει να απουσιάσουμε από τις κοινοτικές προσπάθειες —κάθε άλλο. Αλλά η μοιραία πιο αργή διαδικασία σε επίπεδο ΕΕ-27 δεν συμφέρει την Ελλάδα, όταν με το σπαθί της κατέκτησε ηγετική θέση στην αντιμετώπιση του κορωνοιού αλλά και «καίγεται» όσο κανείς άλλος από μιά χαμένη σεζόν! Ούτε άλλωστε διασφαλίζουμε τον εξωτερικό τουρισμό αν ακολουθήσουμε άκριτα την τάση κάποιων τουριστικών χωρών να νομοθετούν «αυτιστικά», χωρίς προσυνεννόηση με κανέναν άλλο.

2. Η λύση για τη χώρα μας είναι γι αυτό να κινηθεί ΠΡΩΤΗ και ΓΡΗΓΟΡΑ για ΔΙΜΕΡΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ με την ΓΕΡΜΑΝΙΑ. Γιατί με τη Γερμανία; Πρώτον, είναι η άλλη χώρα που τα πήγε σχετικά καλά στον πόλεμο κατά του covid-19 : ενώ οι άλλες μεγάλες χώρες της ΕΕ (ΗΒ, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία) κατέγραψαν πάνω από 20.000 θύματα η καθεμία, η πολυπληθέστερη όλων Γερμανία μόλις ξεπέρασε τους 5.500 θανάτους. Δεύτερον, είναι η κυριότερη αγορά του τουρισμού μας και ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας. Τρίτον, τα οδικά σύνορα θα είναι τα πρώτα που θα ανοίξουν, και η Γερμανία έχει σύνορα με 9 χώρες: εκ των πραγμάτων με σχεδόν μονομερή τρόπο θα ορίσει τα σχετικά υγειονομικά κλπ πρωτόκολλα. Το ίδιο θα συμβεί και στις αερομεταφορές.

Το κλειδί άρα για μια γρήγορη επιστροφή (υπό νέους φυσικά όρους) των πτήσεων, είναι μια συμφωνία μέσω της οποίας θα υιοθετήσουμε (ή προσαρμόσουμε) χωρίς χρονοτριβή όσο πιο πολλά και παρόμοια μέτρα γίνεται με τα ανάλογα γερμανικά (συγχρονισμός των σταδιακών υγειονομικών κλπ βημάτων για άνοιγμα των αεροπορικών μεταφορών, επιλογή ίδιων ή συμβατών πιστοποιημένων exit και ίσως entry tests, εφαρμογών (apps εθελοντικά), παρόμοιων μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης στα ξενοδοχεία, παραλίες, εστιατόρια, μουσεία κλπ. Συμφωνούμε άρα διμερώς για κάθε απαραίτητο διακρατικό υγειονομικό πιστοποιητικό ή μέτρο, ώστε ο Γερμανός να εχει κάθε κίνητρο να προτιμήσει και πρακτικά να ταξιδέψει για τις διακοπές του στην πιό επιτυχημένη και ασφαλή χώρα της ΕΕ —αντίθετα από ανταγωνιστικές αγορές που επλήγησαν βαριά και αναγκαστικά θα καθυστερήσουν (Ιταλία, Ισπανία ,Γαλλία κλπ). Ανάλογη συμφωνία προσπαθεί ήδη να κλείσει η Αυστρία με το Βερολίνο .Άλλωστε και οι άλλες χώρες το ίδιο θα κάνουν στο τέλος…

3. Εξυπακούεται ότι η πρότασή μου αναφέρεται σε έναρξη λειτουργίας των ξενοδοχείων μας (πλην απρόοπτης ανατροπής) την 1η Ιουλίου, και όχι νωρίτερα. Έτσι ώστε δηλ. να υπάρξει επαρκής χρόνος για να συναφθεί η διμερής συμφωνία με τη Γερμανία (στην ουσία και εν ανάγκη για να αντιγράψουμε αξιόπιστα και mutatis mutandis τις γερμανικές προδιαγραφές και πιστοποιήσεις), αλλά και να μπορέσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι (δημόσιοι φορείς, επιχειρήσεις κλπ) να προετοιμαστούν για την αξιόπιστη εφαρμογή των αναγκαστικά περίπλοκων πρωτοκόλλων. Οι σημερινοί δισταγμοί Γερμανών (και άλλων) αξιωματούχων για διακοπές των συμπατριωτών τους στο εξωτερικό είναι εύλογοι από τη μεριά τους, γιατί δεν έχουν τον τουρισμό ως προτεραιότητα, ενώ τα περιθώριά τους για οδικό και εσωτερικό τουρισμό δεν συγκρίνονται με τα δικά μας… Άλλωστε αναφέρονται σήμερα στην περίοδο μέχρι τον Ιούνιο και το τι θα συστήσουν για το καλοκαίρι εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το άνοιγμα των αερομεταφορών και το τι θα κάνουμε εμείς (κατά προτίμηση μαζί τους).

4. Υπάρχει όμως υποχρεωτικά και ένα άμεσο και στενά συνδεδεμένο ζήτημα προς επίλυση, στο οποίο θα μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε χρηματοδότηση από την ΕΕ: η απουσία ΜΕΘ κλπ στα περισσότερα τουριστικά νησιά. Πρέπει λοιπόν άμεσα το κράτος να κινητοποιηθεί: πρώτα ως ηθική υποχρέωση του κράτους προς τους ίδιους τους νησιώτες που αντίθετα από όλους τους άλλους Έλληνες δεν μπορούν όποια ώρα θέλουν να πάρουν ένα αυτοκίνητο και να πάνε γρήγορα κι εύκολα σε νοσοκομείο αναφοράς. Και δεύτερον, για να αισθανθούν ασφάλεια οι ξένοι επισκέπτες που δεν θα έρθουν βέβαια «στα τυφλά». Να ληφθούν λοιπόν άμεσα μέτρα με κατά το δυνατόν κοινοτικούς πόρους: υπάρχουν πχ διεθνώς διαθέσιμες στην αγορά κινητές (εποχούμενες) ΜΕΘ, δυναμικότητας η καθεμιά 10 κλινών, έτσι ώστε με συνολική δαπάνη 5-6 εκ.€ να διατεθούν τέτοια κινητά συστήματα σε 10-15 τέτοια νησιά. Η πρόβλεψη ασφαλιστικής κάλυψης των ξένων επισκεπτών, ειδικών χώρων καραντίνας, αλλά και ασφαλών αεροδιακομιδών συνδέονται με τα παραπάνω και θα συμβάλουν ουσιαστικά.

Συμπερασματικά, η σεζόν θα είναι σίγουρα δύσκολη αλλά αν θέλουμε να διαψεύσουμε τα σενάρια μεγάλης ύφεσης που οι διεθνείς οίκοι και οργανισμοί προβλέπουν για τη χώρα μας και για να προστατεύσουμε τους ανθρώπους μας και τις δουλειές τους, πρέπει να κινηθούμε με ταχύτητα. Με άμεσες «έξυπνες» κινήσεις μπορούμε να αξιοποιήσουμε την παγκοσμίως αναγνωριζόμενη εθνική μας επιτυχία εν μέσω πανδημίας και να εμπνεύσουμε την απαραίτητη εμπιστοσύνη σε παλαιούς και νέους επισκέπτες μας, αρχικά από τη Γερμανία (και στη συνέχεια κι από τις άλλες αγορές μας). Ας μειώσουμε τις αναμενόμενες ζημιές και ας αναδείξουμε μέσα στην κρίση νέες ευκαιρίες!

Πηγή: kathimerini.gr

Ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Βαληνάκης προτείνει το ακατοίκητο νησί των Δωδεκανήσων Σύρνα για τη δημιουργία κλειστής δομής για τη φιλοξενία των προσφύγων και μεταναστών.

Όπως τόνισε ο κ. Βαληνάκης μιλώντας στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα MEGA», η δημιουργία δομής στο συγκεκριμένο νησί -επιφάνειας 7,9 τετρ. χλμ.- είναι μέρος ενός συνολικού σχεδίου για την αντιμετώπιση του προσφυγικού – μεταναστευτικού ζητήματος.

Δείτε επίσης: ποια γνωστή ηθοποιός είπε ««Είναι καβαλημένος και ωραιοπαθής ο Θανάσης Ευθυμιάδης»
«Η ιδέα αυτή είναι μέρος ενός ολοκληρωμένου σχεδίου. Με δεδομένο ότι κάποια μέρα οι υπάρχουσες δομές που έχουμε δεν θα αντέξουν, πρέπει να βρεθεί έτσι μία λύση.

Η λύση που προκρίνεται λοιπόν είναι να βρεθεί ένα ακατοίκητο νησί, το οποίο στο παρελθόν είχε βέβαια ζωή, τη δεκαετία του ’50.

Σε αυτό το νησί, υπάρχει μια στοιχειώδης υποδομή. Περαιτέρω υποδομή θα έρθει, με ξένη χρηματοδότηση. Δεν μιλάμε για ένα ξερονήσι, αλλά για ένα νησί στο μέγεθος του Καστελόριζου.

Μακριά από την ιδεολογική φόρτιση που προσπαθούν κάποιοι να της δώσουν, μιλάμε για μια λύση πρακτική. Στα hot spots στα νησιά, υπάρχουν εθνικοί κίνδυνοι που πρέπει να αποφευχθούν», τόνισε αρχικά.

«Πρόκειται για μία από τις πολλές ιδέες. Δεν είναι δηλαδή, ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος. Μπορεί να αντέξει την απορρόφηση των μεταναστών που βρίσκονται αυτή την στιγμή στα hot spots στα νησιά.

Πάντοτε σχεδιάζεις για το χειρότερο σενάριο. Σε περίπτωση που σπάσουν οι γραμμές, θεωρώ ότι η κυβέρνηση πρέπει να υποστηρίξει ένα τέτοιο σχέδιο με διεθνή φυσικά βοήθεια και χρηματοδότηση».

Ο σκοπός του σχεδίου είναι να δράσει αποτρεπτικά. Οι άνθρωποι που θα εγκλωβιστούν εκεί, θα έχουν μόνο μία επιλογή να γυρίσουν στην πατρίδα τους. Έτσι θα δώσουν το μήνυμα σε όσους θέλουν να έρθουν στη χώρα μας ότι αυτή θα είναι η τύχη τους»

Παράλληλα, ο Ιπποκράτης Δασκαλάκης αντιστράτηγος ε.α. και διευθυντής μελετών του ΕΛΙΣΜΕ, αναφέρθηκε στις συνεχείς επιθέσεις στα ελληνοτουρκικά σύνορα από μετανάστες και στον αγώνα των ελληνικών δυνάμεων.

«Οι ένοπλες δυνάμεις έχουν τη δομή θα τροποποιήσουν την αποστολή τους, την εκπαίδευσή τους και θα εκπληρώσουν και αυτό το καθήκον.

Τα σώματα ασφαλείας και οι ένοπλες δυνάμεις θα αντέξουν χρονικά. Με τις απαραίτητες αλλαγές στον εξοπλισμό. Κάποια στιγμή θα υπάρξει κάποια διαρροή. Όμως η Ελλάδα μπορεί να το αντιμετωπίσει. Στη θάλασσα είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα»

πηγή in.gr