Τα νοικοκυριά αναμένουν περαιτέρω μείωση του διαθέσιμου εισοδήματός τους και το λιανεμπόριο υποχώρηση της ζήτησης.

Αυτό είναι το σκηνικό που διαμορφώνεται στην αγορά και που ήδη μια πρόγευση δόθηκε από τα τέλη Νοεμβρίου, αλλά και κατά την περίοδο των Χριστουγέννων όπου η αγοραστική κίνηση ήταν χαμηλότερη των προσδοκιών τόσο στο λιανεμπόριο τροφίμων όσο και στο υπόλοιπο λιανεμπόριο. Πέραν των ανατιμήσεων σε ηλεκτρικό ρεύμα και πληθώρα άλλων προϊόντων και υπηρεσιών, τη σκιά της στην αγορά ρίχνει βαριά και η πανδημία, καθώς η μετάλλαξη «Ομικρον», λόγω κυρίως της μεγάλης της διασποράς, έχει περιορίσει σημαντικά την οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα.

Τον Δεκέμβριο εκτιμάται ότι ο πληθωρισμός έκλεισε σε επίπεδα άνω του 5% (σ.σ. ανακοινώνεται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή την ερχόμενη Πέμπτη, 13 Ιανουαρίου), από 4,8% τον Νοέμβριο, ενώ όλες οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για συνέχιση των πληθωριστικών πιέσεων τουλάχιστον μέχρι τα τέλη του πρώτου εξαμήνου 2022. Στην τελευταία ενδιάμεση έκθεσή της για τη νομισματική πολιτική η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει ότι «οι πρόσφατες αυξήσεις των τιμών αναμένεται να μετακυλιστούν στους καταναλωτές σε διάστημα λίγο μεγαλύτερο του ενός έτους», ενώ εκτιμά ότι «οι αυξήσεις των τιμών ενδεχομένως θα είναι σχετικά μεγάλες, καθώς τα τελευταία χρόνια το μέσο μέγεθος μεταβολής των τιμών είναι σημαντικά υψηλότερο».

Οι ανατιμήσεις που φέρνει το νέο έτος αφορούν σειρά βασικών ειδών σούπερ μάρκετ, ενώ σε κάποια από αυτά είχαν γίνει ήδη ανατιμήσεις τους προηγούμενους μήνες. Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η «Κ», από τους τιμοκαταλόγους που έχουν στείλει οι προμηθευτές στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ αναμένονται ανατιμήσεις στις ακόλουθες κατηγορίες προϊόντων: άλευρα, τυροκομικά, αλλαντικά, βούτυρα-μαργαρίνες, γαλακτοκομικά, δημητριακά, ζυμαρικά, καφές, ζάχαρη, ελαιόλαδο, ροφήματα και σιρόπια για ροφήματα, σοκολατοειδή-γκοφρέτες, είδη ζαχαροπλαστικής, τοματικά-κονσέρβες, αρτοσκευάσματα-φρυγανιές-τρίμμα φρυγανιάς-παξιμάδια, αυγά, βελτιωτικά γεύσης (ξίδι – αρτύματα λεμονιού), κατεψυγμένα αλιεύματα, κατεψυγμένες ζύμες, κατεψυγμένα λαχανικά, κατεψυγμένες πατάτες, σακούλες απορριμμάτων, χαρτί υγείας-χαρτί κουζίνας-χαρτοπετσέτες και απορρυπαντικά.

Οι ανατιμήσεις στα προϊόντα αυτά αναμένεται να περάσουν σταδιακά στην κατανάλωση έως τα μέσα Ιανουαρίου. Σε ορισμένες δε περιπτώσεις πρόκειται για αυξήσεις σε διψήφιο ποσοστό, ενώ υπάρχουν κατηγορίες στις οποίες έχουν γίνει και τους προηγούμενους μήνες άλλες ανατιμήσεις και συγκεκριμένα στο ελαιόλαδο, στον καφέ, στα άλευρα, στα ζυμαρικά, στα γαλακτοκομικά, στα τυροκομικά, στα απορρυπαντικά.

Οι νέοι τιμοκατάλογοι προμηθευτών σούπερ μάρκετ περιλαμβάνουν ακόμη και διψήφιες ανατιμήσεις σε τιμές βασικών ειδών.
Η αποκλιμάκωση των τιμών κάθε άλλο παρά ορατή είναι, δεδομένου ότι η ρευστότητα εξακολουθεί να χαρακτηρίζει την αγορά του ηλεκτρισμού και του φυσικού αερίου, με συνέπεια ακόμη και όταν καταγράφονται κάποιες μειώσεις στις τιμές τους, αυτές να μην έχουν διάρκεια. Την ίδια ώρα σε υψηλά επίπεδα παραμένουν οι τιμές σε σειρά πρώτων υλών, όπως του αλουμινίου (44% πάνω σε σύγκριση με τις αρχές Ιανουαρίου 2021), του κασσίτερου (86,55% πάνω), του κοβαλτίου το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως στις μπαταρίες (93% πάνω). Σε υψηλά επίπεδα παραμένουν επίσης οι τιμές των πρώτων υλών φυτικής και ζωικής παραγωγής, όπως της σόγιας, του καφέ, του βάμβακος, της ξυλείας, κάτι που σημαίνει ότι για πολύ καιρό ακόμη τα νέα συμβόλαια για προμήθειες σε πρώτες ύλες που θα κλείνουν οι μεταποιητικές μονάδες θα είναι σε τιμές πολύ υψηλότερες από αυτές των παλαιών συμβολαίων, με το αυξημένο κόστος να μετακυλίεται –αν όχι όλο, σημαντικό μέρος του– στις τιμές καταναλωτή.

Ενδεικτικά της έντασης των αυξήσεων στις τιμές των βασικών προϊόντων φυτικής και ζωικής παραγωγής, προϊόντων που αποτελούν τις πλέον σημαντικές πρώτες ύλες για την παγκόσμια βιομηχανία τροφίμων, είναι τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO). Ο δείκτης τιμών τροφίμων του FAO σημείωσε το 2021 ρεκόρ δεκαετίας, καθώς διαμορφώθηκε σε ετήσια βάση στις 125,7 μονάδες, στο υψηλότερο επίπεδο από το 2011 όταν είχε διαμορφωθεί στις 131,9 μονάδες. Ο εν λόγω δείκτης στη διάρκεια της περιόδου 2015-2020 βρισκόταν σταθερά κάτω από τις 100 μονάδες, ενώ το 2020 είχε διαμορφωθεί στις 98,1 μονάδες και το 2019 στις 95,1 μονάδες.

Τον Δεκέμβριο του 2021 καταγράφηκε μια μικρή αποκλιμάκωση, της τάξης των 1,2 μονάδων σε σύγκριση με τον Νοέμβριο του 2021, όμως ο δείκτης παρέμεινε σε επίπεδα υψηλότερα κατά 23,1% σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2020. Αν και υπήρξε μικρή διόρθωση των τιμών στα δημητριακά, καθώς ξεκίνησε η συγκομιδή στο νότιο ημισφαίριο, υπάρχουν σημαντικές ανησυχίες για την παραγωγή καλαμποκιού, λόγω της ισχυρής ζήτησης, αλλά και των φόβων για ξηρασία στη Βραζιλία. Παρά τη μικρή αποκλιμάκωση των τιμών στο σιτάρι, αυτές το 2021 έκλεισαν σε επίπεδα 31% υψηλότερα σε σύγκριση με το 2020.

Σε επίπεδα υψηλότερα κατά 30% έκλεισαν και οι τιμές της ζάχαρης, με τη μικρή αποκλιμάκωση που καταγράφηκε στα τέλη του έτους να αποδίδεται στις εκτιμήσεις ότι η διασπορά της μετάλλαξης «Ομικρον» θα προκαλέσει μείωση της κατανάλωσης. Την ίδια ώρα οι τιμές των γαλακτοκομικών εξακολουθούν να αυξάνονται, με τον σχετικό δείκτη του FAO να διαμορφώνεται σε επίπεδα υψηλότερα κατά 17,4% σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2020. Η αύξηση των τιμών στην εν λόγω κατηγορία προϊόντων αποδίδεται κυρίως στη χαμηλότερη από την προσδοκώμενη παραγωγή στη Δυτική Ευρώπη και την Ωκεανία.

«Αν και φυσιολογικά οι υψηλές τιμές των προϊόντων αναμένεται ότι θα προκαλέσουν αύξηση της παραγωγής, το υψηλό κόστος εισροών, η συνεχιζόμενη πανδημία και οι αβέβαιες κλιματικές συνθήκες αφήνουν πολύ μικρά περιθώρια αισιοδοξίας για επιστροφή σε πιο σταθερές συνθήκες αγοράς το 2022», εκτίμησε ο επικεφαλής οικονομολόγος του FAO, Αμπντολρεζά Αμπασιάν. Κάθε άλλο παρά ενθαρρυντικά είναι, τέλος, τα στοιχεία που αφορούν τα ναύλα για τα εμπορευματοκιβώτια. Ο παγκόσμιος δείκτης μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων του εξειδικευμένου οίκου Drewry’s διαμορφώθηκε την εβδομάδα που ολοκληρώθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2022 σε 9.408,81 δολάρια (για το κοντέινερ 40 ποδών), τιμή υψηλότερη κατά 1,1% σε σύγκριση με μία εβδομάδα πριν και 80% υψηλότερη σε σύγκριση με έναν χρόνο πριν. Ο οίκος μάλιστα αναμένει περαιτέρω αύξηση των ναύλων τις επόμενες εβδομάδες λόγω των πρόσθετων δυσλειτουργιών που αναμένεται να προκαλέσει η κινεζική πρωτοχρονιά (1η Φεβρουαρίου 2022).

Eμποροι και καταναλωτές στις συμπληγάδες πανδημίας και ακρίβειας
Πέρυσι τέτοια εποχή, η κυρίαρχη συζήτηση για το λιανεμπόριο ήταν εάν τα φυσικά καταστήματα θα ανοίξουν και θα λειτουργήσουν με τα περίφημα μοντέλα του click away και του click in shop. Τα καταστήματα άνοιξαν στις 18 Ιανουαρίου και λειτούργησαν με αυτά τα μοντέλα, για να κλείσουν, ωστόσο, σχεδόν δύο εβδομάδες μετά.

Φέτος ένα τέτοιο ενδεχόμενο, παρά τη μεγάλη διασπορά του κορωνοϊού, δεν είναι ορατό, καθώς ήδη από τον Νοέμβριο στο λιανεμπόριο εφαρμόζονται αυστηρότερα μέτρα, όπως η υποχρέωση επίδειξης πιστοποιητικού εμβολιασμού ή νόσησης ή αρνητικού τεστ για την είσοδο σε ένα εμπορικό κατάστημα. Αυτό πάντως που δεν μπορεί να αποκλειστεί είναι το ενδεχόμενο περαιτέρω αυστηροποίησης των μέτρων, όπως για παράδειγμα το να επανέλθουν οι πολύ αυστηροί περιορισμοί όσον αφορά τον αριθμό των ατόμων που επιτρέπεται να βρίσκονται ταυτόχρονα μέσα σε ένα κατάστημα. Ο περίφημος κανόνας, για παράδειγμα, του ενός ατόμου ανά 25 τ.μ. είχε οδηγήσει αρκετές αλυσίδες που διαθέτουν μεγάλα καταστήματα να τα κρατήσουν κλειστά, κρίνοντας ότι η λειτουργία τους με αυτούς τους όρους θα ήταν ασύμφορη.

Το πρόβλημα στην παρούσα συγκυρία εντοπίζεται αλλού και μάλιστα προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία δεδομένου ότι αύριο ξεκινούν οι τακτικές χειμερινές εκπτώσεις, οι οποίες θα διαρκέσουν έως τις 28 Φεβρουαρίου: πρώτον, οι ανατιμήσεις προκαλούν υποχώρηση της ζήτησης, καθώς οι καταναλωτές, υπό τον φόβο περαιτέρω μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματός τους, φροντίζουν κατά κύριο λόγο να ξοδεύουν χρήματα για τα απολύτως απαραίτητα. Δεύτερον, η πολύ μεγάλη διασπορά της μετάλλαξης «Ομικρον» αποτρέπει τους καταναλωτές από το να βρίσκονται σε μέρη όπου υπάρχει συνωστισμός. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού βρίσκεται, άλλωστε, σε καραντίνα ακριβώς επειδή έχει διαγνωσθεί με κορωνοϊό, ενώ η επέκταση της τηλεργασίας αναμένεται να προκαλέσει επίσης μείωση της αγοραστικής κίνησης. Οι μόνες εμπορικές συγκεντρώσεις που φάνηκε ήδη από την περίοδο των εορτών ότι έλκουν το μεγαλύτερο μέρος των καταναλωτών είναι τα ανοιχτά εμπορικά κέντρα και εμπορικά πάρκα, ακριβώς διότι από τους καταναλωτές θεωρούνται λιγότερο «επικίνδυνα» σε καιρό πανδημίας.

Για υποχώρηση της ζήτησης έκανε λόγο το απόγευμα της Παρασκευής και ο όμιλος Jumbo, επισημαίνοντας ότι από τις 15 Δεκεμβρίου και μετά, με τις τελευταίες επιδημιολογικές εξελίξεις, η αγορά καταγράφει νέα σημαντική εξασθένηση, δείγμα της αβεβαιότητας και της αστάθειας που επικρατεί. Στην ίδια ανακοίνωση η Jumbo τονίζει επίσης ότι παραμένουν τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα και συνεχίζονται οι πληθωριστικές πιέσεις, προσθέτοντας ότι οι παράγοντες αυτοί, αν και αρχικά είχαν εκτιμηθεί ως προσωρινοί, δεν αναμένεται να βελτιωθούν κατά το 2022 και ενεργούν επιβραδυντικά στις προοπτικές ανάπτυξης του ομίλου.

Εντονότερη ήταν η υποχώρηση της κίνησης στην αγορά την εβδομάδα πριν από την Πρωτοχρονιά, καθώς η επίσπευση της εφαρμογής των αυστηρότερων μέτρων στους τομείς της διασκέδασης και της εστίασης είχε αρνητικές επιπτώσεις και στο λιανεμπόριο.

Οσον αφορά την ανησυχία των νοικοκυριών για την επίδραση των ανατιμήσεων στο εισόδημά τους, αποκαλυπτικά είναι τα ευρήματα της πρόσφατης έρευνας καταναλωτικών τάσεων του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδας (ΣΕΛΠΕ), η οποία πραγματοποιήθηκε με την επιστημονική υποστήριξη του εργαστηρίου ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Σύμφωνα με την έρευνα, σε περίπτωση που, υποθετικά, οι τιμές των προϊόντων αυξηθούν από αύριο κατά 10% λόγω πληθωρισμού, οι καταναλωτές δηλώνουν ότι θα μειώσουν τη δαπάνη πάνω από 20% το επόμενο εξάμηνο σχεδόν σε όλες τις κατηγορίες αγορών: το 45% θα το πράξει για τα είδη ρουχισμού, το 53% για τα είδη δώρων, το 50% για τα έπιπλα και είδη σπιτιού, το 51% για ηλεκτρονικά είδη και συσκευές. Επιπλέον, το 72% των νοικοκυριών θεωρεί ότι είναι μάλλον κακή περίοδος για να κάνει μεγάλες αγορές (π.χ. έπιπλα, μεγάλες ηλεκτρικές συσκευές).

Η μεγαλύτερη ανησυχία των νοικοκυριών προέρχεται από τις αυξήσεις που έχουν δει έως τώρα οι καταναλωτές στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού ρεύματος και μένει να φανεί εάν αυτή η ανησυχία θα αμβλυνθεί μετά την ανακοίνωση των μέτρων για την επιδότηση των 42 ευρώ κατά μέσον όρο. Βάσει της έρευνας των ΣΕΛΠΕ – ELTRUN, το 50% των καταναλωτών εκτιμά ότι το πρώτο εξάμηνο του 2022 οι δαπάνες για λογαριασμούς κοινής ωφελείας θα είναι αυξημένες. Αντίθετα, το 46% προβλέπει ότι οι δαπάνες για αγορές προϊόντων το πρώτο εξάμηνο 2022 θα είναι μειωμένες, ενώ μόλις το 15% ότι θα είναι αυξημένες. Το ίδιο ισχύει για τις υπηρεσίες (εισιτήρια, εστίαση), για τα οποία επίσης εκτιμάται από το 34% του κοινού μείωση και μόλις από το 14% αύξηση.

Ανησυχία
Μπορεί το 2021 να έκλεισε με σαφώς μεγαλύτερες πωλήσεις για το λιανεμπόριο –μένει να δούμε τα οριστικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για να επιβεβαιωθεί αυτό–, δεν μπόρεσε ωστόσο να αντισταθμίσει τις απώλειες που υπέστη το 2020 αλλά και τους πρώτους μήνες του 2021. Το γεγονός, δε, ότι από τα μέσα Νοεμβρίου η αγοραστική κίνηση άρχισε να εξασθενεί –κάτι που φάνηκε και κατά τη διάρκεια της Black Friday– δεν προκαλεί μεγάλη αισιοδοξία για την πορεία του κλάδου τους δύσκολους, καθώς φαίνεται, επόμενους μήνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, το εννεάμηνο του 2021 ο κύκλος εργασιών των επιχειρήσεων λιανεμπορίου που είχαν τεθεί σε αναστολή λειτουργίας (δεν περιλαμβάνονται δηλαδή καταστήματα τροφίμων, φαρμακεία και πρατήρια καυσίμων) διαμορφώθηκε σε 8,07 δισ. ευρώ έναντι 6,9 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2020. Το εννεάμηνο του 2019 ο τζίρος των εμπορικών επιχειρήσεων είχε διαμορφωθεί σε 8,43 δισ. ευρώ.

Πηγή kathimerini.gr

Η απόφαση, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, έχει ληφθεί. Εντός του 2022, το οποίο δεν θα είναι χρονιά εκλογών, η κυβέρνηση θα ανακοινώσει την αύξηση των μισθών.

Αν δεν υπάρξει κάποια εντελώς απρόβλεπτη και ανατρεπτική εξέλιξη, θεωρείται δεδομένο ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα φέρει πιο νωρίς την αύξηση των μισθών. Την εξέλιξη αυτή την έχει υπαινιχθεί ο Κ. Μητσοτάκης και την έχει επεξεργαστεί το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Ομως πλησιάζοντας προς το τέλος της χρονιάς γίνεται πιο ξεκάθαρη η εικόνα της οικονομίας, αλλά και της ανάπτυξης, η οποία αναμένεται να είναι σαφώς μεγαλύτερη του 5,9%.

 Δημοσιονομικός χώρος

Δημιουργείται έτσι ο δημοσιονομικός χώρος ώστε η κυβέρνηση να επιστρέψει στους πολίτες ακόμα μεγαλύτερο μέρισμα από την ανάπτυξη της οικονομίας και τον νέο πλούτο που δημιουργεί.

Παρότι οι ισχυρές ενδείξεις υπήρχαν από τότε που ο Κ. Μητσοτάκης πήγε στη ΔΕΘ, απέφυγε να πει οτιδήποτε, προκειμένου να μη θεωρηθεί ότι κάνει παροχολογία και μπαίνει σε ανταγωνισμό με τα… λεφτόδεντρα του Αλ. Τσίπρα. Αντιθέτως τα δεδομένα των τελευταίων ημερών (εξαιρετική πορεία του τουρισμού, αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας από διεθνείς οίκους, στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ) φαίνεται πως έπαιξαν καθοριστικό ρόλο, ώστε να ριφθεί ο κύβος της αύξησης των μισθών. Και μάλιστα αρκετούς μήνες πριν από τον αρχικό σχεδιασμό. Οι πληροφορίες τοποθετούσαν την αύξηση των μισθών προς το τέλος του 2022. Οι αναθεωρημένες σκέψεις του Μ. Μαξίμου και του υπουργείου Οικονομικών φέρνουν αυτή την εξέλιξη μερικούς μήνες νωρίτερα. Ο ακριβής χρόνος δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα, καθώς ο Κ. Μητσοτάκης έχει καταστήσει σαφές σε όλους τους συνεργάτες του ότι θέλει «στέρεα και καλά σχεδιασμένα βήματα», το οποία δεν θα οδηγήσουν σε αναδιπλώσεις.

Η επικείμενη αύξηση των μισθών μαζί με τη μείωση των εισφορών, της φορολογικής μείωσης και της μείωσης του ΕΝΦΙΑ εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει ένα σημαντικό «άθροισμα» το οποίο θα γίνει έντονα αισθητό στην τσέπη του πολίτη. Παράλληλα αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω το πακέτο για τη στήριξη των νέων, που έχει εξαγγελθεί. Ενώ στόχος της κυβέρνησης προκειμένου να ενισχυθεί και εσωτερικά η ανάπτυξη, είναι να δοθεί η δυνατότητα στις «μικρές επιχειρήσεις να γίνουν μεσαίες και οι μεσαίες να γίνουν μεγαλύτερες».

Πηγές του Μ. Μαξίμου τονίζουν ότι βασικό μέλημα σε αυτή την αναπτυξιακή πορεία η οποία «γεννά» κοινωνικό μέρισμα, είναι η κατά προτεραιότητα στήριξη των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και εργαζομένων. Οπως έλεγε χαρακτηριστικά συνεργάτης του πρωθυπουργού, «η Ν.Δ. είναι και παραμένει ένα λαϊκό κόμμα» αποκρούοντας την κριτική του ΣΥΡΙΖΑ ότι κάνει πολιτική «για τους λίγους», αλλά προσδίδοντας και πολιτικά χαρακτηριστικά στον συνολικό κυβερνητικό σχεδιασμό. Στις 4 Οκτωβρίου, που είναι και τα γενέθλια της Ν.Δ., οι πληροφορίες λένε ότι θα τονιστεί ιδιαίτερα ο λαϊκός χαρακτήρας του κόμματος. Ο πρωθυπουργός και το επιτελείο του γνωρίζουν και «δεν ξεχνούν» -όπως λένε- ότι η ραχοκοκαλιά της Ν.Δ. είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι μικρομεσαίοι, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι ταξιτζήδες και οι περιπτερούχοι κ.λπ.

Ποιοτικές διαφορές

Αυτή η «κρίσιμη υπενθύμιση» εναρμονίζεται και με το γεγονός ότι η Ν.Δ. είναι μια κυβέρνηση των πολλών καθώς έχει ψηφιστεί από το 40% του ελληνικού λαού, αλλά και αποδομεί την αμήχανη και στερεοτυπική κριτική του Αλ. Τσίπρα για «κυβέρνηση των ελίτ». Και αποτελεί ίσως και την πιο πολιτική απάντηση -μαζί με τη διαρκή βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών- απέναντι στην αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία καταφανώς πια αδυνατεί να παράγει πολιτική ή έστω να σκιαγραφήσει μια «εναλλακτική διακυβέρνηση». Παράλληλα, η συνέπεια του Κ. Μητσοτάκη στη δέσμευσή του προς τη μεσαία τάξη ότι θα της «επιστρέψει ό,τι της πήρε ο Τσίπρας» δυσχεραίνει τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο οποίος απευθύνεται πλέον σε ένα διαρκώς μειούμενο ακροατήριο και του μιλά με σκόπιμη ασάφεια και αοριστία.

ΤΟ «ΤΑΜΕΙΟ» ΤΗΣ ΔΕΘ

Κάνοντας ταμείο μετά τις εμφανίσεις και του Κ. Μητσοτάκη και του Αλ. Τσίπρα στη ΔΕΘ το Μ. Μαξίμου καταλήγει στις εξής βασικές διαπιστώσεις: 

1 Το πολιτικό τοπίο δεν έχει αλλάξει και η πολιτική κυριαρχία του Κ. Μητσοτάκη παραμένει ισχυρή παρά τη φθορά της κυβέρνησης λόγω των πυρκαγιών και του «φιάσκου Αποστολάκη». Οπως δείχνουν και οι τελευταίες μετρήσεις η διαφορά Ν.Δ.-ΣΥΡΙΖΑ παραμένει στις 10-11 μονάδες κι ένα σημαντικό μέρος της καλοκαιρινής φθοράς έχει αποκατασταθεί μετά την εμφάνιση του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ και τον ανασχηματισμό, ο οποίος σηματοδότησε και την απόδοση ευθυνών.

2 Ο Τσίπρας διέρρηξε κι άλλο τις σχέσεις του με τη μεσαία τάξη χαρακτηρίζοντας «εθνική ανάγκη» την εξόντωσή της επί των ημερών του. Ενώ το πρωτοφανές αλαλούμ που έγινε στον ΣΥΡΙΖΑ μετά τη ΔΕΘ και με αφορμή το άρθρο του Στ. Κούλογλου, επιβεβαιώνει το βαθύ χάσμα που υπάρχει πλέον στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ. Αποτέλεσμα αυτής της Βαβέλ είναι να καθίσταται όλο και πιο εμφανές ότι ο Αλ. Τσίπρας έχει θέσει σε προτεραιότητα την προσωπική του ατζέντα με στόχο την παραμονή του στην ηγεσία του κόμματος, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την τύχη και την προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής 

https://eleftherostypos.gr/politiki/826113-erxontai-ayxiseis-misthon-tou-2022-olo-to-kybernitiko-nomosxedio/

Η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2% από την 1/1/2022 σε συνδυασμό με τη διατήρηση του μειωμένου συντελεστή υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών θα φέρει αυξήσεις που φτάνουν στα 160 ευρώ ετησίως ή πάνω από 10-12 ευρώ σε μηνιαία βάση στους περίπου 500.000-600.000 εργαζόμενους που αμείβονται με τον κατώτατο.

Η διατήρηση των μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών και της "παγωμένης" εισφοράς αλληλεγγύης για το 2022, δεν θα φέρει πρόσθετη αύξηση στις αποδοχές, καθώς ο επανυπολογισμός των κρατήσεων έχει ήδη γίνει από πέρυσι.

Σε πρώτη φάση, οι εργαζόμενοι με αποδοχές που ξεπερνούν τον κατώτατο μισθό θα διατηρήσουν τα περυσινά "κεκτημένα". Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποκλείονται νέες αυξήσεις μισθών μέσα στο 2022 οι οποίες μπορούν να προέλθουν από τις ακόλουθες "πηγές":

1. Από την περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Θεωρείται εξαιρετικά πιθανό το ενδεχόμενο οι εισφορές για την επικουρική ασφάλιση να μειωθούν κατά 0,25% για τον εργαζόμενο και κατά 0,25% για τον εργοδότη για όλο το δεύτερο εξάμηνο του 2022. Άρα, μια πιθανή πηγή αύξησης είναι η περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών.

2. Από την νέα αύξηση του κατώτατου μισθού. Ο υπουργός Εργασίας άφησε ανοικτό χθες το ενδεχόμενο η ταχύτερη του αναμενομένου αύξηση του ΑΕΠ να επηρεάσει και το ύψος του κατώτατου μισθού καθώς το +2% στα μεικτά που δόθηκε φέτος, υπολογίστηκε με βάση την εκτίμηση για ρυθμό ανάπτυξης 3,6% το 2021 όταν η χρονιά μπορεί να κλείσει με ρυθμό ανάπτυξης 7% και πάνω. Η νέα αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού θα είναι ένα από τα θέματα που θα συζητηθούν μέσα στο 2022.

3. Από την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και στον δημόσιο τομέα. Αυτό είναι ένα μέτρο μόνιμου χαρακτήρα, αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση αλλά το πιθανότερο είναι ότι θα εφαρμοστεί για τους μισθούς που θα καταβληθούν από την 1/1/2023 και μετά.

4. Από τις αυξήσεις στις μεικτές αποδοχές που θα δώσουν οι ίδιοι οι εργοδότες. Ύστερα από μια 10ετία χωρίς αυξήσεις στους μισθούς (αντίθετα με σημαντικές μειώσεις) δημιουργούνται οι προϋποθέσεις (λόγω ανάπτυξης, πληθωρισμού αλλά και δυσκολίας των εργοδοτών να βρουν εξειδικευμένο προσωπικό) να αρχίσουν να ανεβαίνουν οι μισθοί. Είναι μια διαδικασία που κινείται από τις ισορροπίες που διαμορφώνονται στην αγορά εργασίας και όχι αυτόματα με διοικητικές ή πολιτικές αποφάσεις. Ωστόσο, είναι πολλοί οι οικονομολόγοι που εκτιμούν ότι αυτή η φάση τώρα ξεκινά για την Ελλάδα.

Με βάση λοιπόν αυτά τα δεδομένα η πρώτη και "χειροπιαστή" αύξηση που θα γίνει σε μεικτούς μισθούς είναι στον κατώτατο. Τι θα συμβεί στην πράξη;

1. Για μια τριετία προϋπηρεσία ο άγαμος θα πάρει 663 ευρώ μεικτά από 650 ευρώ σήμερα και 569,4 ευρώ καθαρά από 558 ευρώ σήμερα. Δηλαδή, οι καθαρές αποδοχές θα αυξηθούν κατά 11,16 ευρώ.

2. Για τρεις τριετίες προϋπηρεσία ο έγγαμος θα πάρει 928,2 ευρώ μεικτά ή 770,12 ευρώ καθαρά με την αύξηση να διαμορφώνεται στα 12,19 ευρώ στα καθαρά.

Για κάθε μια επιπλέον μονάδα αναπροσαρμογής του κατώτατου μισθού (δηλαδή αν γίνει αύξηση 3% αντί για 2%) καθένας από τους εργαζόμενους που αμείβεται με τον κατώτατο, θα λαμβάνει επιπλέον 6 ευρώ στα καθαρά του σε μηνιαία βάση.

Αυξάνονται οι μισθοί από την 1.1.2021 λόγω της μείωσης κατά 3% των ασφαλιστικών εισφορών ενώ μέσα στο νέο έτος αναμένεται η κυβερνητική απόφαση για τον νέο κατώτατο μισθό και η απόφαση του ΣτΕ για τις τριετίες.

Μάλιστα σε ότι αφορά τον κατώτατο μισθό θα τον κρίνει όπως όλα δείχνουν η πορεία της πανδημίας καθώς η κυβέρνηση πριν τον κορωνοϊό είχε κάνει λόγο για αυξήσεις στις κατώτατες αμοιβές που θα κινούνται με διπλάσια ταχύτητα από την αύξηση του ΑΕΠ, το οποίο όμως πιέζεται λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Αύξηση μισθών
Μειώνονται οι ασφαλιστικές εισφορές κατά 3% από την 1η Ιανουαρίου του 2021 μέχρι 31 Δεκεμβρίου του 2021 φέρνοντας αύξηση στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα που φτάνει μέχρι τα 322 ευρώ ετησίως.

Ειδικότερα αυξήσεις αποδοχών για τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα από την 1η Ιανουαρίου 2021 φέρνει η μείωση 3% συνολικά των εισφορών σε συνδυασμό με την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Σε αθροιστικό όφελος εργαζόμενου – εργοδότη, που ξεκινά από τα 20 ευρώ το μήνα για τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ και φτάνει μέχρι τα 60 ευρώ το μήνα για μικτούς μισθούς της τάξης των 2.000 ευρώ.

Ειδικότερα οι μισθωτοί κερδίζουν:

8 ευρώ το μήνα και 112 ευρώ το χρόνο – για τον κατώτατο μισθό των 650 ευρώ
10 ευρώ το μήνα και 140 ευρώ το χρόνο – για μικτούς μισθούς της τάξης των 800 ευρώ
12 ευρώ το μήνα και 168 ευρώ το χρόνο – για μικτούς μισθούς της τάξης των 1.000 ευρώ
14 ευρώ το μήνα και 196 ευρώ το χρόνο – για μικτούς μισθούς της τάξης των 1.200 ευρώ
18 ευρώ το μήνα και 252 ευρώ το χρόνο – για μικτούς μισθούς της τάξης των 1.500 ευρώ
23 ευρώ το μήνα και 322 ευρώ το χρόνο – για μικτούς μισθούς της τάξης των 2.000 ευρώ

Ειδικότερα από την 1η Ιανουαρίου 2021 οι ασφαλιστικές εισφορές των μισθωτών εργαζομένων σε φορείς εκτός δημόσιων υπηρεσιών, αποκεντρωμένων διοικήσεων, ΟΤΑ Α' και Β' βαθμού και νομικών προσώπων αυτών, νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου και νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου εντός Γενικής Κυβέρνησης, μειώνονται κατά τρεις (3) ποσοστιαίες μονάδες ως ακολούθως:

Κατά 1,85 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) των ασφαλίστρων υπέρ κλάδου ανεργίας. Η μείωση επιμερίζεται κατά 1,49 πμ στο ασφάλιστρο του εργοδότη και κατά 0,36 πμ στο ασφάλιστρο του εργαζομένου. Το συνολικό ασφάλιστρο υπέρ ανεργίας διαμορφώνεται σε 2,4 % και κατανέμεται 1,2 % στον εργοδότη και 1,2 % στον εργαζόμενο.

Κατά 0,30 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) των ασφαλίστρων υπέρ του Ενιαίου Λογαριασμού για την εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών (Ε.Λ.Ε.Κ.Π) της περ. α' της παρ. 4 του άρθρου 34 του ν. 4144/2013 (Α' 88), η οποία μειώνεται κατά 0,12 πμ από την εργοδοτική εισφορά υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Ανεργίας (Ε.Κ.Λ.Α.) σύμφωνα με το άρθρο 15 του ν. 2224/1994 (Α΄122) και κατά 0,18 πμ από την εργοδοτική εισφορά υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Προγραμμάτων Επαγγελματικής Κατάρτισης και Εκπαίδευσης (Ε.Λ.Π.Ε.Κ.Ε.). Το συνολικό ασφάλιστρο διαμορφώνεται σε 0,16 % και κατανέμεται ως εξής:

- Εργοδοτική εισφορά 0,06 % υπέρ του Ειδικού Λογαριασμού Προγραμμάτων Επαγγελματικής Κατάρτισης και Εκπαίδευσης (Ε.Λ.Π.Ε.Κ.Ε.), σύμφωνα με το άρθρο 14 του ν. 2224/1994 (Α` 122).
- Εισφορά εργαζομένου 0,10 % υπέρ του Ειδικού Κοινού Λογαριασμού Ανεργίας (Ε.Κ.Λ.Α.), σύμφωνα με το άρθρο 15 του ν. 2224/1994 (Α` 122).

Κατά 0,85 ποσοστιαίες μονάδες (πμ) των ασφαλίστρων υπέρ του Ενιαίου Λογαριασμού για την εφαρμογή Κοινωνικών Πολιτικών (Ε.Λ.Ε.Κ.Π) της περ. β' της παρ. 4 του άρθρου 34 του ν. 4144/2013, η οποία μειώνεται από την εισφορά που προβλέπεται στο πρώτο εδάφιο της περ. β' της παρ. 1 του άρθρου 7 του ν.δ. 2963/1954 (Α' 195), και αφορά αποκλειστικά ασφάλιστρο του εργαζόμενου. Το αντίστοιχο ασφάλιστρο του εργαζομένου υπέρ Ε.Λ.Ε.Κ.Π. διαμορφώνεται σε 0,35 % και αφορά ασφάλιστρο υπέρ πρώην ΟΕΕ (ν. 678/1977, Α' 246 και άρθρο 7 του ν. 3144/2003, Α' 111).

Από την εισφορά του κλάδου ΛΑΕΚ του Ε.Λ.Ε.Κ.Παποδίδεται πόρος στο Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας, στον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ), καθώς και στα ινστιτούτα και τα εκπαιδευτικά κέντρα, τα οποία έχουν ιδρυθεί ή θα ιδρυθούν με τη συμμετοχή της ΓΣΕΕ, του ΣΕΒ, της ΓΣΕΒΕΕ, της ΕΣΕΕ, του ΣΕΤΕ και του ΣΒΒΕ. Για τους ανωτέρω φορείς, εκτός του ΕΟΠΠΕΠ, η απόδοση του πόρου από τον κλάδο ΛΑΕΚ μπορεί να ανέρχεται μέχρι ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) επί του συνόλου των ετήσιων εισφορών που εισπράττονται από τον e-ΕΦΚΑ για λογαριασμό του κλάδου ΛΑΕΚ, ανεξαρτήτως του βαθμού απόδοσης αυτών στον ΟΑΕΔ.

Κατώτατος μισθός
Η διαδικασία διαμόρφωσης του θα ξεκινήσει πλέον το τελευταίο 10ήμερο του Μαρτίου και θα ολοκληρωθεί το δεύτερο 15ήμερο του Ιουλίου, όταν ο υπουργός Εργασίας θα πρέπει να εισηγηθεί τον νέο κατώτατο μισθό στο υπουργικό συμβούλιο.

Σύμφωνα με τον νόμο το ύψος του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου πρέπει να καθορίζεται «λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη από την άποψη της παραγωγικότητας, των τιμών, και της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, του ποσοστού της ανεργίας, των εισοδημάτων και μισθών». Η ίδια διαδικασία ορίζει πως ο υπουργός Εργασίας δεν δεσμεύεται από το πόρισμα των εμπειρογνωμόνων αλλά το λαμβάνει υπόψη του για να προτείνει στο υπουργικό συμβούλιο το νέο ύψος του μισθού.

Υπενθυμίζεται σήμερα ο κατώτατος μισθός έχει οριστεί στα 650 ευρώ και το κατώτατο ημερομίθιο στα 29,04 ευρώ. Το νέο χρονοδιάγραμμα, λόγω των έκτακτων και αναγκαίων μέτρων για τον περιορισμό της διάδοσης της πανδημίας του κορονοϊού COVID-19, έχει ως εξής:

Το τελευταίο 10ήμερο του Μαρτίου ξεκινά η διαδικασία καθώς η 3μελής Επιτροπή Διαβούλευσης (Πρόεδρος Ο.ΜΕ.Δ., εκπρόσωπος υπουργού Οικονομικών και εκπρόσωπος του υπουργού Εργασίας) αποστέλλει έγγραφη πρόσκληση προς εξειδικευμένους επιστημονικούς ερευνητικούς και λοιπούς φορείς, μεταξύ των οποίων, η Τράπεζα της Ελλάδος, η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ), το Ινστιτούτο Εργασίας της Γ.Σ.Ε.Ε./ΑΔΕΔΥ (ΙΝΕ−Γ.Σ.Ε.Ε.), το Ινστιτούτο ΙΜΕ−Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., το Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Οικονομικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), το Ινστιτούτο του ΣΕΤΕ (ΙΝΣΕΤΕ), το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΙΝ. ΕΜ.Υ. ΕΣΕΕ). Οι ερευνητικοί αυτοί φορείς πρέπει να συντάξουν έκθεση για την αξιολόγηση του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου με εκτιμήσεις για την προσαρμογή τους στις επίκαιρες οικονομικές συνθήκες. Οι φορείς πρέπει να λάβουν υπόψη τους σύμφωνα με την σχετική διάταξη, την ειδική ρήτρα που προβλέπεται στον νόμο του 2013 : “Το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου ημερομισθίου θα πρέπει να καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη από την άποψη της παραγωγικότητας, των τιμών, και της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, του ποσοστού της ανεργίας, των εισοδημάτων και μισθών”.

Έως την 30 Απριλίου θα πρέπει να υποβληθούν από τους επιστημονικούς φορείς σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα οι εκθέσεις για την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού. Η Επιτροπή Διαβούλευσης σχηματίζει φάκελο με τις εκθέσεις των εξειδικευμένων ερευνητικών φορέων και των παραγόντων διαφοροποίησης του κατωτάτου μισθού και ημερομισθίου και τον στέλνει στους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, ΓΣΕΕ, Σ.Ε.Β., Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., Ε.Σ.Ε.Ε., Σ.Ε.Τ.Ε. ώστε να εκφράσουν γνώμη, με υποβολή υπομνήματος και τεκμηρίωσης για την αναπροσαρμογή του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.

Έως την 15η Μαΐου, η Επιτροπή Διαβούλευσης πρέπει να διαβιβάσει το υπόμνημα κάθε δια βουλευόμενου προς τους υπόλοιπους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, με πρόσκληση για προφορική διαβούλευση σε σχέση με την τυχόν αναπροσαρμογή του εκάστοτε ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.

Έως την 31 Μαΐου πρέπει να διαβιβαστούν όλα τα υπομνήματα και η τεκμηρίωση των διαβουλευομένων, καθώς και η έκθεση των εξειδικευμένων επιστημονικών και ερευνητικών φορέων στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) προς σύνταξη Σχεδίου Πορίσματος Διαβούλευσης. Το πόρισμα συντάσσεται σε συνεργασία με επιτροπή αποτελούμενη από 5 ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες σε θέματα οικονομίας και κυρίως οικονομίας της εργασίας, κοινωνικής πολιτικής καθώς και εργασιακών σχέσεων. Το Σχέδιο Πορίσματος Διαβούλευσης σχετικά με τις δυνατότητες προσαρμογής του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου ημερομισθίου θα πρέπει να περιέχει ιδίως τη συστηματική καταγραφή των προτάσεων των διαβουλευομένων κοινωνικών εταίρων, τα σημεία συμφωνίας τους, τεκμηρίωση ως προς την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και της αγοράς εργασίας και τους παράγοντες που επιδρούν στον καθορισμό του προτεινόμενου νομοθετημένου κατωτάτου μισθού και ημερομισθίου. Η γνώμη που θα διατυπώνεται στο Σχέδιο Πορίσματος Διαβούλευσης, μπορεί να αποκλίνει ή/και να διαφοροποιείται από τις εκθέσεις που υποβάλλονται από τους λοιπούς επιστημονικούς φορείς.

Έως την 30η Ιουνίου ολοκληρώνεται το Σχέδιο του Πορίσματος Διαβούλευσης και υποβάλλεται στον υπουργό Οικονομικών και τον υπουργό Εργασίας. Ακολούθως πρέπει να δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εργασίας μαζί με όλες τις εκθέσεις, τα υπομνήματα και κάθε άλλο σχετικό έγγραφο τεκμηρίωσης.

Εντός του τελευταίου δεκαπενθημέρου του Ιουλίου ο υπουργός Εργασίας, θα πρέπει να εισηγηθεί στο υπουργικό Συμβούλιο, τον νέο κατώτατο μισθό υπαλλήλων και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών, λαμβάνοντας υπόψη το Πόρισμα Διαβούλευσης, όπως αυτό υποβλήθηκε και συντάχθηκε.

Τριετίες
Σε αναμονή της απόφασης του ΣτΕ για την τύχη των τριετιών βρίσκονται η ΓΣΕΕ και οι εργοδοτικοί φορείς καθώς με την απόφαση τους θα κριθεί αν δεκάδες χιλιάδες μισθωτοί που είχαν θεμελιώσει δικαίωμα για επιδόματα προϋπηρεσίας το 2012 τα δικαιούνται ακόμη ή θα τα χάσουν καταγράφοντας απώλειες μισθού έως και 195 ευρώ το μήνα. Οι εκπρόσωποι των βιομηχάνων που έχουν προσφύγει στο ΣτΕ ζητούν μισθό για όλους χωρίς 3ετίες και παγωμένες από το 2012 και ανεξαρτήτως χρόνου υπηρεσίας.

Εφόσον η απόφαση των δικαστών είναι θετική για τους εργαζόμενους, τότε οι μισθοί θα πρέπει να συνεχίσουν να καταβάλλονται στα σημερινά επίπεδα, δηλαδή στο ύψος στο οποίο διαμορφώθηκαν από τον Φλεβάρη του 2019 και μετά.

Αν, όμως, η απόφαση του δικαστηρίου είναι αρνητική για τους εργαζόμενους – γίνει, δηλαδή, δεκτή η προσφυγή των βιομηχάνων – τότε χιλιάδες μισθωτοί θα χάσουν τα επιδόματα προϋπηρεσίας, τα οποία υπολογίζονται από τον περασμένο Φλεβάρη επί του νέου κατώτατου μισθού των 650 ευρώ. Επίσης ο νέος μισθός θα είναι γυμνός από προσαυξήσεις και ενιαίος για όλους. Δεδομένου ότι από το 2012 ισχύει πλαφόν για την προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας στο 30%, το ανώτατο ύψος των επιδομάτων που διακυβεύεται είναι έως 195 ευρώ το μήνα.

Από την επικείμενη απόφαση του ΣτΕ θα κριθεί το ύψος των αποδοχών και των μελλοντικών εργαζομένων, καθώς προβλέπεται πως τα επιδόματα προϋπηρεσίας (οι λεγόμενες 3ετίες) θα «ξεπαγώσουν» όταν η ανεργία πέσει κάτω από 10%.

Αυξήσεις σε δύο δόσεις που φτάνουν έως και 170 ευρώ έρχονται για συνταξιούχους που έχουν πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης με τις δύο αποφάσεις που ετοίμασε και ανακοινώνει σύντομα το υπουργείο Εργασίας για την εφαρμογή του νόμου 4670/2020, γνωστού και ως «νόμου Βρούτση», με τον οποίο, κατόπιν απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας, βελτιώθηκαν σημαντικά τα χαμηλά ποσοστά υπολογισμού των συντάξεων που είχε εισαγάγει μετά τα 30 έτη ο νόμος 4387/2016, γνωστός και ως «νόμος Κατρούγκαλου».

Τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης ισχύουν για παλαιούς και νέους συνταξιούχους και για τον λόγο αυτόν, όπως προβλέπει ο νόμος, οι συντάξεις θα επανυπολογιστούν.

Ο επανυπολογισμός, όπως αποκαλύπτει σήμερα ο Ελεύθερος Τύπος της Κυριακής, θα γίνει σε δύο δόσεις και εξ αυτού του λόγου οι αυξήσεις θα πληρωθούν σε δύο περιόδους.

Πρώτοι θα έχουν επανυπολογισμό οι νέοι συνταξιούχοι που αποχώρησαν με διατάξεις νόμου 4387, μετά τις 13/5/2016, και σε δεύτερο χρόνο θα γίνει ο επανυπολογισμός για τους παλαιότερους συνταξιούχους που είχαν πάρει σύνταξη με τις παλαιές διατάξεις πριν από τον νόμο 4387, δηλαδή πριν από τις 13/5/2016.

Για τον λόγο αυτό θα εκδοθούν δύο αποφάσεις-εγκύκλιοι, μία που θα αφορά στον επανυπολογισμό και τον υπολογισμό συντάξεων για νέους μετά τις 13/5/2016 συνταξιούχους και μία για τον επανυπολογισμό των συντάξεων των παλαιότερων συνταξιούχων.

Οι αυξήσεις που θα προκύψουν θα πληρωθούν σε κάθε περίπτωση το 2021 και ο νέος προγραμματισμός είναι να έχει κλείσει ο επανυπολογισμός για τους νέους συνταξιούχους σε έναν μήνα και να πάρουν τις αυξήσεις οι νέοι συνταξιούχοι εντός του Ιανουαρίου και από τον Φεβρουάριο να πληρωθούν οι αυξήσεις των παλαιών. Το αρχικό χρονοδιάγραμμα ήταν να έχουν τελειώσει όλα, δηλαδή αυξήσεις και αναδρομικά σε παλαιούς και νέους συνταξιούχους, τον Δεκέμβριο του 2020. Το δεύτερο κύμα του κορονοϊού και οι απανωτές απαγορεύσεις, όμως, σε συνδυασμό με την υπολειτουργία του Δημοσίου λόγω αναγκαστικής τηλεργασίας, έφεραν πίσω όλη τη διαδικασία και πλέον, όπως ανέφερε και ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Γιάννης Βρούτσης, υπάρχει νέο χρονοδιάγραμμα για τις αυξήσεις Ιανουάριο και Φεβρουάριο.

Η πρώτη εγκύκλιος για τον επανυπολογισμό των συντάξεων όσων αποχώρησαν με 30 έτη και πάνω από τις 13/5/2016 και μετά προβλέπει ότι οι αυξήσεις που προκύπτουν θα πληρωθούν σε μία δόση, όπως και σε μία δόση θα δοθούν τα αναδρομικά των αυξήσεων για 14 μήνες, ήτοι από Οκτώβριο 2019 έως Δεκέμβριο 2020.

Η δεύτερη εγκύκλιος, που ετοιμάζεται σχετικά με τον επανυπολογισμό των παλαιών συντάξεων, προβλέπει ότι οι αυξήσεις θα δοθούν εφόσον είναι μεγαλύτερες από το ποσό της θετικής προσωπικής διαφοράς που λαμβάνουν οι συνταξιούχοι και η πληρωμή τους θα είναι σε 5 ισόποσες ετήσιες δόσεις.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ

• Ενας συνταξιούχος του 2017 με 40 έτη που θα έχει αύξηση 170 ευρώ με τον επανυπολογισμό θα την πάρει σε μία δόση με τη σύνταξη που θα πληρωθεί τον Ιανουάριο και επίσης σε μία δόση θα πάρει αναδρομικά αύξησης για 14 μήνες με ποσό 2.380 ευρώ, όπως προβλέπει ο νόμος 4670 για τον επανυπολογισμό των νέων συνταξιούχων.
• Ενας συνταξιούχος του 2008 με 40 έτη που θα έχει αύξηση 170 ευρώ με τον επανυπολογισμό, αλλά έχει και προσωπική διαφορά 70 ευρώ, θα πάρει στην τσέπη καθαρή αύξηση 100 ευρώ, γιατί τα 70 ευρώ θα ισοφαρίσουν την προσωπική διαφορά (σ.σ.: η προσωπική διαφορά δόθηκε, ώστε να παραμείνει η παλαιά σύνταξη και να μην ισχύσει η μείωση που έγινε με τον επανυπολογισμό του «νόμου Κατρούγκαλου»). Η αύξηση των 100 ευρώ θα δοθεί σε 5 ετήσιες δόσεις με 20 ευρώ κατ’ έτος και για τον Φεβρουάριο του 2021 θα πρέπει να πληρωθεί αύξηση 40 ευρώ για το 2020 και το 2021. Τα αναδρομικά, δε, θα είναι για 14 μήνες, αλλά όχι για όλο το ποσό της αύξησης, παρά μόνο για την πρώτη δόση, δηλαδή για τα 20 ευρώ, οπότε τα αναδρομικά 14μήνου θα είναι μόλις 280 ευρώ, όπως προβλέπει ο νόμος 4670 για τον επανυπολογισμό των παλαιών συνταξιούχων.

Πώς θα υπολογιστούν οι νέες προσωπικές διαφορές

Κρίσιμο είναι το θέμα της προσωπικής διαφοράς για τους νέους συνταξιούχους, όπως και ποιο θα είναι το συγκρίσιμο ποσό σύνταξης κατά τον νέο επανυπολογισμό. Αυτό που λένε οι υπηρεσίες είναι αν η σύνταξη που θα προκύψει για τους συνταξιούχους με τον επανυπολογισμό του «νόμου Βρούτση» θα συγκριθεί με τη σύνταξη που πήραν από τον «νόμο Κατρούγκαλου» ή με τη σύνταξη που θα έπαιρναν αν δεν υπήρχε ο νόμος 4387, ώστε να ξεκαθαριστεί και ποια θα είναι η νέα προσωπική διαφορά.

Ο «νόμος Κατρούγκαλου» έλεγε ότι όσοι έχουν μείωση άνω του 20% σε σύγκριση με τη σύνταξη που θα έβγαζαν με το παλαιό σύστημα θα παίρνουν ένα μέρος της μείωσης ως προσωπική διαφορά. Για το 2016, η προσωπική διαφορά είναι ίση με το 50% της μείωσης, για το 2017 είναι το 1/3 της μείωσης και για το 2018 είναι το ¼ της μείωσης.

Για παράδειγμα, συνταξιούχος που αποχώρησε τον Δεκέμβριο του 2016 με 35 έτη ασφάλισης πήρε σύνταξη με τον «νόμο Κατρούγκαλου» 950 ευρώ προ φόρου, ενώ με το παλαιό καθεστώς (προ «νόμου Κατρούγκαλου») θα έπαιρνε 1.250 ευρώ προ φόρου. Η μείωση είναι 24% (-300 ευρώ), οπότε ενεργοποιείται η προσωπική διαφορά και ο συνταξιούχος, επειδή βγήκε το 2016, έχει ως προσωπική διαφορά το 50% της μείωσης, δηλαδή από τα 300 ευρώ της περικοπής επιστράφηκαν τα 150 ευρώ και η τελική σύνταξη είναι 1.100 (950 ευρώ σύνταξη + 150 ευρώ προσωπική διαφορά).

Αν αποχώρησε το 2017, η προσωπική του διαφορά είναι 100 ευρώ και η σύνταξη 1.050 ευρώ (950 ευρώ + 100 ευρώ προσωπική διαφορά), ενώ με έξοδο το 2018 η προσωπική διαφορά μικραίνει κι άλλο και γίνεται 75 ευρώ, με τη σύνταξη στα 1.025 ευρώ (950 ευρώ + 75 ευρώ προσωπική διαφορά).

Με έξοδο από 1/1/2019 και μετά, δεν δίδεται προσωπική διαφορά, που σημαίνει ότι η μείωση του παραδείγματος (-300 ευρώ) περνάει όλη στη σύνταξη και ο συνταξιούχος παίρνει τα 950 ευρώ μόνο.

Αυτό που διευκρινίζεται στην πρώτη εγκύκλιο του επανυπολογισμού είναι ότι σε κάθε περίπτωση κανένας συνταξιούχος δεν θα χάσει τις προσωπικές διαφορές, αν λόγω καλύτερων συντελεστών η μείωση πέσει κάτω από 20%. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο συνταξιούχος θα συνεχίσει να παίρνει το ίδιο συνολικό ποσό με μια νέα προσωπική διαφορά.

Για παράδειγμα, αν η σύνταξη του 2016 που επανυπολογίζεται με τον «νόμο Βρούτση» βγαίνει στα 1.050 ευρώ (αντί 950 ευρώ που ήταν με τον «νόμο Κατρούγκαλου»), αυτό σημαίνει ότι συγκρινόμενη με την παλαιά ων 1.250 ευρώ δεν έχει μείωση 24% αλλά 12%, οπότε δεν ισχύει και ο μηχανισμός της προσωπικής διαφοράς. Ο συνταξιούχος, όμως, λόγω προσωπικής διαφοράς έπαιρνε, τελικά, 1.100 ευρώ, ενώ με τον επανυπολογισμό πάει στα 1.050 ευρώ. Για να μην έχει, λοιπόν, μείωση, θα πάρει νέα προσωπική διαφορά 50 ευρώ και η νέα σύνταξη θα είναι 1.100 ευρώ.

ΟΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΜΕ ΑΙΤΗΣΗ ΑΠΟ 1/10/2019 *

*Ποσά συντάξεων μικτά.

ΕΠΑΝΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΝΕΩΝ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ (ΑΠΟ 13/5/2016 ΚΑΙ ΜΕΤΑ)

*Ποσά σύνταξης μετά τις κρατήσεις και πριν από τον φόρο.

ΠΟΙΟΙ ΠΑΛΑΙΟΙ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ (ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΪΟ ΤΟΥ 2016) ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΑΥΞΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΙ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ

1. Μετά τις κρατήσεις ΕΑΣ (πάνω από 1.400 ευρώ) μετά την εισφορά ασθένειας 6% και μαζί με τον φόρο.
2. Αύξηση σύνταξης: Οταν η αύξηση είναι πιο πάνω από την προσωπική διαφορά, σημαίνει κέρδος στην τσέπη και μηδενισμό της προσωπικής διαφοράς. Οταν η αύξηση είναι μικρότερη, η προσωπική διαφορά μειώνεται και μένει νέο υπόλοιπο που το παίρνει ο συνταξιούχος.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου