«Αυτοί διαφεύγουν κι εμείς τους κυνηγούμε. Κι από δω και πέρα έτσι θα γίνεται», είπε ο Τούρκος πρόεδρος,Ταγίπ Ερντογάν, για τα περιστατικά παρενοχλήσεων σκαφών του ελληνικού λιμενικού από τουρκικές ακταιωρούς στο Αιγαίο.

Παράλληλα δήλωσε ότι η χώρα του θα διατηρήσει τα σύνορά της με την Ευρώπη ανοικτά και θα επιτρέπει τη διέλευση των μεταναστών μέχρι να λάβει «συγκεκριμένη» απάντηση από την ΕΕ στα αιτήματά της.

«Διατηρούμε τα μέτρα που εφαρμόζονται στα σύνορα μέχρι να λάβουμε συγκεκριμένη απάντηση στα αιτήματα της Τουρκίας», επεσήμανε ο Ερντογάν στη διάρκεια ομιλίας του προς τους βουλευτές του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑKP).

Τα αιτήματα της Τουρκίας, όπως τα ανέφερε ο Ερντογάν, περιλαμβάνουν την επανέναρξη των συνομιλιών με την ΕΕ σχετικά με την «ελευθερία της μετακίνησης, το άνοιγμα ενταξιακών κεφαλαίων, την επικαιροποίηση της συμφωνίας τελωνειακής ένωσης και οικονομική βοήθεια».

«Δεν ζητιανεύουμε. Το μόνο που ζητάμε είναι να τηρηθούν οι υποσχέσεις που έχουν δοθεί στη χώρα μας», εξήγησε ο Τούρκος πρόεδρος.

«Η εισροή παράτυπων μεταναστών προς την Ευρώπη δεν θα περιοριστεί στην Ελλάδα, αλλά θα επεκταθεί σε όλη τη Μεσόγειο καθώς βελτιώνεται ο καιρός», προειδοποίησε ο Ερντογάν.

Ο Τούρκος πρόεδρος ισχυρίστηκε ότι τέσσερις μετανάστες έχουν σκοτωθεί κατά την προσπάθειά τους να περάσουν στην Ελλάδα, ενώ κατήγγειλε την ΕΕ η οποία αγνοεί «τις απάνθρωπες» και «βάρβαρες» ενέργειες της Ελλάδας.

Η ΕΕ έχει κατηγορήσει τον Ερντογάν για «εκβιασμό» μέσω των μεταναστών και τον έχει καλέσει να σεβαστεί τις δεσμεύσεις του βάσει της συμφωνίας του 2016, η οποία προβλέπει ότι οι μετανάστες θα μένουν στην Τουρκία με αντάλλαγμα κυρίως οικονομική βοήθεια.

Από την πλευρά της η Άγκυρα κατηγορεί την ΕΕ ότι δεν έχει τηρήσει όλες τις δεσμεύσεις της βάσει της συμφωνίας και υποστηρίζει ότι αυτή πρέπει «να επικαιροποιηθεί» εξαιτίας των τελευταίων εξελίξεων στην Ιντλίμπ της Συρίας.

Χθες Τρίτη ο Ερντογάν επεσήμανε ότι ελπίζει να σημειωθεί πρόοδος στα ζητήματα αυτά ως την ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής που είναι προγραμματισμένη για τις 26 Μαρτίου.

Επιπλέον πρόσθεσε ότι στις 17 Μαρτίου θα συναντηθεί στην Κωνσταντινούπολη με τη Γερμανίδα καγκελάριο Άγγελα Μέρκελ και τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν για να συζητήσουν το μεταναστευτικό.

Προς το παρόν η γαλλική προεδρία δεν έχει επιβεβαιώσει τη συνάντηση αυτή.

Πηγή: Skai.gr

Με αφορμή το συμβάν στην Κω, κατά το οποίο Τουρκική ακταιωρός πραγματοποιώντας επικίνδυνους ελιγμούς εμβόλισε σκοπίμως περιπολικό σκάφος του Λιμενικού Σώματος εντός των Ελληνικών χωρικών υδάτων, ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Γιάννης Πλακιωτάκης δήλωσε τα εξής:
«Η Τουρκία για μία ακόμη φορά παραβιάζει με τρόπο προκλητικό και επικίνδυνο τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου. Ο στόχος της είναι φανερός: Να προκαλέσει επεισόδιο στο Αιγαίο. Η ψυχραιμία των στελεχών του Λιμενικού Σώματος δεν επέτρεψε να πετύχουν τα τουρκικά σχέδια. Για μία ακόμη φορά η Τουρκία εκτίθεται στα μάτια της Διεθνούς Κοινότητας. Όσο κι αν ενοχλείται η Τουρκία, το Λιμενικό Σώμα συνεχίζει να προστατεύει τα θαλάσσια σύνορά μας έχοντας αυξήσει στον μέγιστο βαθμό την επιχειρησιακή του δραστηριότητα».

Η ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων εκφράζει τη σοβαρή ανησυχία της για το κλίμα στοχοποίησης που διαμορφώνεται τις τελευταίες ημέρες στα νησιά του Αιγαίου και προτρέπει όλους/ες σε μια ψύχραιμη προσέγγιση, με το βλέμμα στραμμένο στις τοπικές κοινωνίες και έμφαση στην υπεράσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Το 2016 η ΑΡΣΙΣ έλαβε τη στρατηγική απόφαση να συμμετάσχει στο Πρόγραμμα Μετεγκατάστασης αιτούντων άσυλο και προσφύγων, το οποίο στη συνέχεια μετασχηματίστηκε στο υφιστάμενο Πρόγραμμα Στέγασης που υλοποιείται μέχρι σήμερα, με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Στο πλαίσιο αυτό δημιούργησε, μεταξύ άλλων, επτά ομάδες παρέμβασης σε πέντε νησιά του Αιγαίου, τα νησιά που ανέλαβαν το βάρος της υποδοχής και φιλοξενίας πολιτών τρίτων χωρών, αιτούντων διεθνή προστασία στην Ελλάδα. Η απόφαση δε να αναπτύξουμε προγράμματα στην συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή της χώρας ήταν αποτέλεσμα της προσπάθειας να συνδράμουμε στην ήδη ανεπτυγμένη δράση αλληλεγγύης των νησιωτών την πρώτη εξαιρετικά κρίσιμη περίοδο της προσφυγικής κρίσης.

Στα τέσσερα χρόνια που μεσολάβησαν η ΑΡΣΙΣ φιλοξένησε μέσω του Προγράμματος Στέγασης ESTIA στα πέντε νησιά 8.000 άτομα. Σήμερα, η ΑΡΣΙΣ διατηρεί επτά ομάδες στα νησιά της Σάμου, Χίου, Κω, Ρόδου και Λέρου, απασχολώντας 95 συνολικά εργαζομένους, εκ των οποίων το 75% προέρχονται από τις τοπικές κοινωνίες.

Φιλοξενεί 970 πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο, κατά κανόνα ευάλωτους σε 224 διαμερίσματα που μισθώνει και παρέχει υπηρεσίες Μη Τυπικής Εκπαίδευσης σε 240 ανηλίκους. Τα στοιχεία αυτά στην πράξη σηματοδοτούν οικονομική και κοινωνική ενδυνάμωση για τις τοπικές κοινωνίες, καταπολέμηση της ανεργίας, αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους και προσφορά κοινωνικών υπηρεσιών στο σύνολο του πληθυσμού των νησιών.

Από την έναρξη της υλοποίησης του προγράμματος, η ΑΡΣΙΣ και οι ομάδες μας στα νησιά αντιμετώπισαν αρκετές φορές λεκτικές επιθέσεις, προπηλακισμούς και δυσπιστία από μερίδα της τοπικής κοινωνίας, εξαιτίας κυρίως της απουσίας ενημέρωσης και συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών στις πολιτικές που καθόρισαν την παρούσα συγκυρία.

Από τον σχεδιασμό ακόμα του προγράμματός μας στα πέντε νησιά δώσαμε εξαιρετική προτεραιότητα στην ενημέρωση των τοπικών αρχών και της κοινωνίας, δουλεύοντας στην κατεύθυνση υποστήριξης του κοινωνικού συμφέροντος, της ειρηνικής συνύπαρξης, της συμβίωσης και της ευημερίας των ντόπιων και φιλοξενούμενων πληθυσμών, για να αναπτυχθούν τα προγράμματα στέγασης και να προτεραιοποιηθεί το δικαίωμα όλων των παιδιών στην εκπαίδευση.

Ωστόσο, το τελευταίο χρονικό διάστημα και ειδικότερα την περασμένη εβδομάδα (1-8 Μαρτίου 2020) τα περιστατικά στοχοποίησης εντάθηκαν και συγκεκριμένα υπήρξε εμπρησμός οχήματος της οργάνωσης, περιστατικά οχλήσεων των προσφύγων στα διαμερίσματα που διαμένουν κατά τη διάρκεια της νύχτας, καθώς και απειλητικές αναρτήσεις σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες στοχοποιούν εργαζόμενους/ες, ή εγκωμιάζουν τους αυτουργούς του εμπρησμού και επιπλέον προτρέπουν σε ανάλογες ή ακόμα πιο βίαιες ενέργειες.

Η ΑΡΣΙΣ έχει επικοινωνήσει εγγράφως τη βαθύτατη ανησυχία της για τα περιστατικά αυτά σε όλες τις αρμόδιες αρχές σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο και παρακολουθεί τις εξελίξεις, προκειμένου να διαφυλάξει τη σωματική ακεραιότητα του προσωπικού της και των ωφελουμένων της.

Τα νησιά του Αιγαίου παρόλο ότι βρέθηκαν ανοχύρωτα και απροετοίμαστα να σηκώσουν το βάρος των αφίξεων του 2015, συμμετείχαν ενεργά σε μία υποδειγματική, αλληλέγγυα υποδοχή των εισερχομένων πληθυσμών. Τα νησιά του Αιγαίου τα οποία ανέλαβαν να σηκώσουν το βάρος των συνεπειών της συμφωνίας της ΕΕ – Τουρκίας από το 2016, έχοντας ήδη να αντιμετωπίσουν την κατάλυση του κοινωνικού κράτους ως αποτέλεσμα του δημοσιονομικού ελέγχου της χώρας, σήμερα αντιδρούν διεκδικώντας την ουσιαστική συμμετοχή τους στο διάλογο και στο σχεδιασμό του μέλλοντος.

Μειοψηφούσες ακραίες φωνές και συμπεριφορές που στοχοποιούν, εκβιάζουν, εκφοβίζουν και μεταφέρουν το βάρος των σημαντικών αποφάσεων και ιστορικών προκλήσεων του σήμερα σε απλούς εργαζόμενους/ες και σε ιστορικές και πάντα παρούσες Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, δεν πρέπει να αναλάβουν την εκπροσώπηση της πλειοψηφίας των κοινωνιών του Αιγαίου.

«Σε κάθε περίπτωση, πιστεύουμε ότι η Ελληνική Πολιτεία, πρέπει να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα, ώστε αφενός μεν να συνεχίσουμε να παράσχουμε τις υπηρεσίες μας στα πέντε νησιά του Αιγαίου, συνδράμοντας καθημερινά τις τοπικές κοινωνίες στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, αφετέρου δε να εξασφαλιστεί περιβάλλον εργασίας που θα επιτρέπει στην ΑΡΣΙΣ και τα στελέχη της, την εύρυθμη και ασφαλή παροχή υπηρεσιών προς τους πολίτες που βρίσκονται σε καθεστώς διεθνούς προστασίας. Σε αντίθετη περίπτωση αν το κλίμα που έχει διαμορφωθεί με την κυρίαρχη ρητορική μίσους προς τους πρόσφυγες, αιτούντες άσυλο και τους εργαζόμενους των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων ενταθεί περαιτέρω, θα πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι να αναλογιστούν τις συνέπειες αυτής της κλιμάκωσης.

Η έκκληση της ΑΡΣΙΣ αφορά όλους-όλες είτε από το ρόλο και τη θέση σας, είτε ως ενεργοί πολίτες να συνδράμετε με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα, ώστε να αποκατασταθεί το αίσθημα ασφάλειας και συναίνεσης στις τοπικές κοινωνίες και να περιοριστούν και απομονωθούν η ρητορική του μίσους, οι συμπεριφορές που προσβάλλουν τη δημοκρατία, το δίκαιο, την αξιοπρέπεια, και το σεβασμό της ανθρώπινης ύπαρξης» σημειώνει μεταξύ άλλων σε ανακοίνωσή της η ΑΡΣΙΣ.

«Σενάρια κλιμάκωσης» της ήδη έκρυθμης κατάστασης στον Εβρο βρίσκονται υπό επεξεργασία από τους επιτελείς του Μαξίμου και του ελληνικού «Πενταγώνου», οι οποίοι καταρτίζουν και επικαιροποιούν τα σχέδια δράσης, στρέφοντας πλέον το βλέμμα και προς το Αιγαίο. Στην κυβέρνηση αναγνωρίζουν τους κινδύνους από τη διατήρηση της έντασης για μακρύ χρονικό διάστημα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται μεταξύ άλλων για την αυτοσυγκράτηση των δύο πλευρών. Διαβλέπουν επίσης κίνδυνο από «την προβοκατόρικη συμπεριφορά της Τουρκίας» που εργαλειοποιεί το Mεταναστευτικό και διαμηνύουν ότι «ενισχυόμαστε πια σε όλα τα επίπεδα».

Αυτό σημαίνει ότι το δόγμα Εβρου – «η μέγιστη αποτροπή» με τα λόγια κυβερνητικών στελεχών – μεταφέρεται και στη θάλασσα, όπου πάντως ο περιορισμός των προσφυγικών – μεταναστευτικών ροών αποτελεί πιο δύσκολη πρόκληση. Μετά τις δηλώσεις στήριξης των επικεφαλής τριών ευρωπαϊκών θεσμών από τις Καστανιές, μόλις 800 μέτρα από την «ουδέτερη ζώνη» Ελλάδας – Τουρκίας, το Μαξίμου περιμένει ενίσχυση σε πόρους και υλικοτεχνική υποδομή, ωστόσο προετοιμάζεται ταυτόχρονα για τυχόν ραγδαία αύξηση της έντασης σε στεριά και θάλασσα.

Επέκταση του φράχτη
Σε αυτή την κατεύθυνση, η περαιτέρω ενεργοποίηση των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας (πέραν των περίπου 1.000 ατόμων που ήδη έχουν σταλεί στον Εβρο) θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Το ίδιο και η επέκταση του φράχτη στα ελληνοτουρκικά σύνορα, που αποτελεί ειλημμένη απόφαση για συνολικό μήκος 40 χιλιομέτρων.

Το πρόγραμμα περιπολιών και πτήσεων επιτήρησης προβλέπεται να πυκνώσει ενώ στη μέγιστη επιφυλακή θα τεθούν οι ειδικές δυνάμεις. Ειδικά αυτές θα κληθούν να ενισχύσουν τις μονάδες στον Εβρο, εφόσον η Τουρκία τραβήξει το σκοινί με περισσότερες επιθετικές κινήσεις, όπως η πρόσφατη απόφαση να στείλει αμφίβια τεθωρακισμένα και τούρκους «κομάντο» στη συνοριογραμμή. Προς το παρόν στην ελληνική πλευρά παραμένουν 1.000 στρατιώτες που έχουν μεταφερθεί από διάφορα σημεία της επικράτειας (Ηπειρο, Δυτική Μακεδονία κ.λπ.), δύο λόχοι καταδρομέων και εκατοντάδες αστυνομικοί, ωστόσο από την κυβέρνηση διαμηνύουν ότι είναι εφικτή ανά πάσα στιγμή η αναβάθμιση των μέτρων. Αντίστοιχη ενίσχυση δρομολογείται στο Αιγαίο από το Πολεμικό Ναυτικό και το Λιμενικό (σήμερα υπάρχουν 68 πλοία), με πλοιάρια των ειδικών δυνάμεων, της Frontex, ελικόπτερα και drones να μπαίνουν στην κυβερνητική επιχείρηση «μέγιστη αποτροπή». Αυτή «δεν θα χαλαρώσει», σχολιάζουν εμφατικά αρμόδιες πηγές, μιλώντας για «τον κεντρικό πυλώνα των πρωτοβουλιών σε στεριά και θάλασσα».

Η αλλαγή γραμμής
Αλλωστε το «plan B» δεν περιορίζεται μόνο στον Εβρο. Η κυρίαρχη εκτίμηση είναι ότι η επόμενη πρόκληση της Τουρκίας θα εκφραστεί στη θάλασσα. Και ήδη στην κυβέρνηση μιλούν για ριζική αλλαγή γραμμής στην προστασία των θαλάσσιων συνόρων, χρησιμοποιώντας τη φράση «επιθετική επιτήρηση». Το σχέδιο δράσης ενισχύεται με επιχειρησιακές λεπτομέρειες, τα σκάφη του Λιμενικού προχωρούν σε «μπλόκο» στην οριογραμμή και οι πυραυλάκατοι του Πολεμικού Ναυτικού επιστρατεύουν τα ραντάρ τους για τον εντοπισμό λέμβων με πρόσφυγες και μετανάστες.

Οπως συμβαίνει στον Εβρο, θα ενταθεί και στα νησιά η εκπαίδευση προσωπικού στα οπλικά συστήματα, με αιχμές την αποτροπή αλλά και την «επιβολή ισχύος». Σε αυτά προσβλέπουν οι βολές με πραγματικά πυρά και άλλες ασκήσεις ετοιμότητας οι οποίες θα αυξηθούν σημαντικά σε όλα τα φυλάκια.

Σε διπλωματικό επίπεδο επιδιώκεται να διατηρηθεί η υποστηρικτική ρητορική των Ευρωπαίων προς την Ελλάδα, αλλά και να ενισχυθεί με επικριτικές αναφορές για τις τουρκικές ενέργειες. Ωστόσο διπλωματικές πηγές σχολιάζουν ότι «η βεντάλια των ενεργειών θα ανοίξει πέρα από τη διεκδίκηση δηλώσεων στήριξης», εφόσον η Αγκυρα επιμείνει στους εκβιασμούς και στα fake news ή προκαλέσει τεχνητές εντάσεις σε θάλασσα και στεριά τις επόμενες εβδομάδες. Οι ίδιες πηγές μιλούν περίπου για μια… ελληνική εκστρατεία διά της διπλωματικής οδού στα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ, ώστε να υπάρξει εμφανής αλλαγή στάσης της Ευρώπης. Είτε με πιο επιθετικές δηλώσεις είτε και με αποφάσεις για την επιβολή κυρώσεων στην Αγκυρα.

Ηδη κινητοποιούνται ελληνικά προξενεία και πρεσβείες στο εξωτερικό, ενώ θα συνεχιστούν οι επαφές (τηλεφωνικές, διά ζώσης ή με επιστολές) των υπουργών με τους ομολόγους τους. Στο μεταξύ η Ελλάδα φαίνεται πως θα στεκόταν υπέρ της οικονομικής υποστήριξης της Τουρκίας για τη διαχείριση των προσφυγικών – μεταναστευτικών, αλλά με μία βασική κόκκινη γραμμή: όχι σε καθεστώς κλιμακούμενων απειλών. Η συζήτηση ενδεχομένως να ανοίγει καθώς πληροφορίες αναφέρουν ότι η ΕΕ – που αποδοκίμασε τη χρήση της μεταναστευτικής πίεσης για πολιτικούς σκοπούς – επεξεργάζεται επιπλέον χρηματοδότηση (500 εκατομμύρια ευρώ κατά το Γαλλικό Πρακτορείο) στην Τουρκία για τους σύρους πρόσφυγες.

Τα έκτακτα μέτρα
Επιτελείς του Μαξίμου δεν αποκλείουν επίσης το ενδεχόμενο χρονικής επέκτασης – εφόσον κριθεί απαραίτητο – κάποιων έκτακτων μέτρων που εξαγγέλθηκαν έπειτα από συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ με εφαρμογή για ορισμένο διάστημα. Ενα από αυτά, το «πάγωμα» της υποβολής αιτήσεων ασύλου, για το οποίο η κυβέρνηση επικαλείται το άρθρο 78 παράγραφος 3 της Συνθήκης λειτουργίας της ΕΕ. Αρμόδιες πηγές σημειώνουν ότι «κανείς δεν προσβλέπει σε μονιμότητα για τέτοια μέτρα, αντιθέτως θέλουμε να επικρατήσει τάξη για να είναι δυνατή η εξατομικευμένη εξέταση αιτήσεων ασύλου», προσθέτοντας ωστόσο ότι «εάν σε έναν μήνα η κατάσταση είναι η ίδια, δεν αποκλείεται τίποτα…».

Προς το παρόν η κυβέρνηση θέλει να τρέξει το πλάνο που περιλαμβάνει συλλήψεις, δύο προσωρινά κλειστά κέντρα κράτησης σε Βόρεια Ελλάδα και Αττική και απελάσεις στις χώρες προέλευσης. Μόνο σε ένα πενθήμερο, Αστυνομία και Στρατός έκαναν 252 συλλήψεις για παράνομη είσοδο, με την πλειονότητα να αφορά, σύμφωνα με κυβερνητικούς κύκλους, Αφγανούς και Πακιστανούς. Η εκτίμηση είναι ότι με ευρωπαϊκή συνδρομή, δηλαδή με τον συντονισμό της Frontex και με τις επιχειρησιακές δυνατότητές της (ακόμα για βραδινές ιπτάμενες αποστολές) θα επιταχυνθούν οι επιστροφές. Κομβική κρίνεται και η ευρωπαϊκή βοήθεια στη διαχείριση των εκκρεμών αιτήσεων, γεγονός που θα συμβάλει στην αποσυμφόρηση των νησιών. Στην ίδια κατεύθυνση ετοιμάζεται η μαζική μεταφορά στην ηπειρωτική Ελλάδα ανθρώπων που έχουν λάβει άσυλο και ουσιαστικά αδίκως παραμένουν στις νησιωτικές δομές.

. πηγή tanea.gr

Ευαγγελοδήμου Ελένη