Η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) ανακοίνωσε χθες τα στοιχεία του υπολογιζόμενου μόνιμου πληθυσμού της Χώρας την 1η Ιανουαρίου 2020 και τις εκτιμήσεις των μεταναστευτικών ροών έτους 2019. Ο πληθυσμός εκτιμάται με βάση α) τα αποτελέσματα των εργασιών αναθεώρησης του πληθυσμού της Χώρας για την περίοδο 1991 - 2014 που στηρίχτηκαν στα αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού 2011, β) τα ετήσια στοιχεία Φυσικής Κίνησης Πληθυσμού του έτους 2019 και γ) τις εκτιμήσεις των ετήσιων μεταναστευτικών ροών 2019 (εισερχόμενη και εξερχόμενη μετανάστευση).

• Σύμφωνα με τα παραπάνω, ο μόνιμος πληθυσμός της Χώρας κατά την 1η Ιανουαρίου 2020 εκτιμάται σε 10.718.565 άτομα (5.215.488 άνδρες και 5.503.077 γυναίκες), μειωμένος κατά 0,06% σε σχέση με τον αντίστοιχο πληθυσμό της 1ης Ιανουαρίου 2019 που ήταν 10.724.599 άτομα

• Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα της φυσικής μείωσης του πληθυσμού που ανήλθε σε 40.473 άτομα (83.628 γεννήσεις έναντι 124.101 θανάτων ατόμων με τόπο συνήθους διαμονής εντός της ελληνικής επικράτειας) και της καθαρής μετανάστευσης που εκτιμάται σε 34.439 άτομα (θετικό ισοζύγιο).

• Ο πληθυσμός ηλικίας 0-14 ετών ανήλθε σε 14,2% του συνολικού πληθυσμού, έναντι 63,5% του πληθυσμού 15-64 ετών και 22,3% του πληθυσμού 65 ετών και άνω. Ο δείκτης γήρανσης (πληθυσμός ηλικίας 65 ετών και άνω προς τον πληθυσμό ηλικίας 0-14 ετών) ανήλθε σε 156,2.

• Η καθαρή μετανάστευση εκτιμάται σε 34.439 άτομα που αντιστοιχεί στη διαφορά μεταξύ 129.459 εισερχομένων και 95.020 εξερχομένων μεταναστών. Το 2018 η καθαρή μετανάστευση είχε εκτιμηθεί σε 16.440 άτομα (119.489 εισερχόμενοι και 103.049 εξερχόμενοι μετανάστες.  Σημειώνεται ότι στα στοιχεία εισερχόμενης μετανάστευσης περιλαμβάνονται και άτομα που βρίσκονταν στη χώρα μας την 1.1.2020 λόγω της προσφυγικής κρίσης.

• Η εκτίμηση των μεταναστευτικών ροών (πλην των ατόμων που σχετίζονται με την προσφυγική κρίση) έγινε με τη χρήση κατάλληλων μοντέλων παλινδρόμησης.

Πίνακας 1. Υπολογιζόμενος Πληθυσμός της Χώρας την 1η Ιανουαρίου 2020, κατά Φύλο, Περιφέρεια και Περιφερειακή Ενότητα

* Οι Περιφερειακές Ενότητες έχουν ομαδοποιηθεί ώστε να είναι δυνατή η αντιστοίχιση των στοιχείων με εκείνα των τέως Νομών

Πίνακας 2. Υπολογιζόμενος Πληθυσμός της Χώρας την 1η Ιανουαρίου 2020 κατά Φύλο και Ομάδα Ηλικιών

Η πρόβλεψη της πληθυσμιακής εξέλιξης για κάθε χώρα ξεχωριστά αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο είναι πολύ χρήσιμη για κυβερνήσεις, οργανισμούς και επιχειρήσεις, ωστόσο τα στοιχεία που προκύπτουν μόνο ευχάριστα δεν είναι, ειδικά για την Ελλάδα.

Οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν τις προβλέψεις της δημογραφικής εξέλιξης για τον καθορισμό των πολιτικών δημόσιας υγείας, κοινωνικής ασφάλισης, των εκπαιδευτικών αναγκών αλλά και για των γεωπολιτικών στρατηγικών τους. Αντίστοιχα, οι επιχειρήσεις που πραγματοποιούν μακροπρόθεσμες επενδύσεις, όπως είναι οι φαρμακοβιομηχανίες ή οι επιχειρήσεις του κατασκευαστικού τομέα χρησιμοποιούν δημογραφικά δεδομένα για τον καθορισμό της στρατηγικής τους.

Ο κύριος πάροχος προβλέψεων για την εξέλιξη του πληθυσμού και της σύστασής του είναι το Τμήμα Πληθυσμού της Γραμματείας των Ηνωμένων Εθνών, που παρέχει στοιχεία ανά 5ετίες που αφορούν σε μακροχρόνιο ορίζοντα. Πρόσφατα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Lancet (14 Ιουλίου 2020) μια μελέτη που προβλέπει την πληθυσμιακή εξέλιξη σε 195 χώρες του πλανήτη ως το 2100. Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής, Μιχάλης Λιόντος, Ευστάθιος Καστρίτης, Αναπληρωτής Καθηγητής και Θάνος Δημόπουλος, Καθηγητής Θεραπευτικής και Πρύτανης ΕΚΠΑ, συνοψίζουν τα ευρήματα αυτής της μελέτης. Η ιδιαιτερότητα της μελέτης είναι ότι χρησιμοποιεί μοντέρνα στατιστικά μοντέλα για τη θνητότητα, τη γονιμότητα αλλά και για την μετανάστευση για να προβλέψει με μεγαλύτερη ακρίβεια την εξέλιξη του πληθυσμού. Βασικό στοιχείο αυτού του μοντέλου είναι ότι προβλέπει την εξέλιξη του δείκτη γονιμότητας με βάση τις μεταβολές στο επίπεδο της εκπαίδευσης των γυναικών αλλά και το ποσοστό των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας που έχουν πρόσβαση σε μεθόδους αντισύλληψης. Και οι δύο αυτοί παράγοντες συνδέονται αντίστροφα με τον δείκτη γονιμότητας, συνεπώς χώρες με προηγμένα συστήματα εκπαίδευσης και κοινωνική ωρίμανση που επιτρέπει την ελεύθερη πρόσβαση σε μεθόδους αντισύλληψης έχουν χαμηλό δείκτη γονιμότητας.

Λιγότερα από 2 παιδιά ανά ζευγάρι
Στο πλαίσιο αυτό, στον ανεπτυγμένο κόσμο, ο δείκτης γονιμότητας του πληθυσμού είναι κάτω από 2.1, δηλαδή αντιστοιχούν λιγότερα από 2 παιδιά σε κάθε ζευγάρι. Επομένως, ο πληθυσμός στη Δυτική Ευρώπη, τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία, την Αυστραλία και την Κίνα έχει αρχίσει να μειώνεται και αυτό θα συνεχίσει να συμβαίνει μέχρι το τέλος του αιώνα. Καθώς το βιοτικό επίπεδο βελτιώνεται παγκοσμίως, η πτώση του δείκτη γονιμότητας αναμένεται να γενικευθεί τα επόμενα χρόνια στις περισσότερες χώρες του κόσμου, και υπολογίζεται με βάση τα διάφορα σενάρια ότι σε παγκόσμιο επίπεδο θα πέσει κάτω από το επίπεδο του 2.1 μεταξύ του 2025 και του 2034, φτάνοντας στο κατώτερο σημείο του 1.36 στο μέσο του αιώνα περίπου και κατόπιν, καθώς αναμένεται να αυξηθεί και η ηλικία τεκνοποίησης, θα φτάσει το 1.52 προς το τέλος του αιώνα.

Ο παγκόσμιος πληθυσμός το 2100 θα είναι 8,8 δισ
Έτσι υπολογίζεται ότι ο πληθυσμός του πλανήτη θα φτάσει στο μέγιστο αριθμό των 9.7 δισεκατομμυρίων ανθρώπων το 2064 για να υποχωρήσει στα 8.8 δισεκατομμύρια το 2100, με βάση τα μεσοσταθμισμενα σενάρια, αλλά αναλόγως του σεναρίου που λαμβάνεται υπόψιν μπορεί κυμαίνεται από 6.9 έως 13.6 δισεκατομμύρια. Ισχυρά μεταναστευτικά ρεύματα θα υπάρχουν προς τις ΗΠΑ, την Κίνα, την Ινδία και σε σχετική αναλογία και προς την Τουρκία, τον Καναδά και τις Σκανδιναβικές χώρες, τα οποία θα παίξουν σημαντικό ρολό στην πληθυσμιακή αύξηση και στην οικονομική ανάπτυξη, ειδικά σε ανεπτυγμένες οικονομίες.

Το προσδόκιμο ζωής θα είναι τα 75 χρόνια
Η πτώση του δείκτη γονιμότητας συνοδεύεται με αντίστοιχη μείωση της θνησιμότητας. Έτσι, το προσδόκιμο επιβίωσης θα κυμανθεί περί τα 80 έτη και για τα δύο φύλα παγκοσμίως, με μεγάλες αποκλίσεις όμως από χώρα σε χώρα. Το 2100 υπολογίζεται ότι το προσδόκιμο επιβίωσης θα είναι κάτω από τα 75 έτη, μόνο σε 10 χώρες του κόσμου, οι επτά από τις οποίες βρίσκονται στην Υποσαχάρια Αφρική. Η γήρανση του πληθυσμού που διαρκώς επιταχύνεται αντικατοπτρίζεται στην αναστροφή της ηλικιακής πυραμίδας που το 2100 θα χαρακτηρίζει τον παγκόσμιο πληθυσμό και όχι μεμονωμένες χώρες όπως τώρα. Η μέση ηλικία του παγκόσμιου πληθυσμού αναμένεται να αυξηθεί από τα 32.6 έτη το 2017 στα 46.2 έτη το 2100 ώστε στο τέλος του αιώνα περίπου 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι θα είναι ηλικίας μεγαλύτερης των 80 ετών (από 141 εκατομμύρια το 2017). Επίσης η εξέλιξη του εργατικού δυναμικού φαίνεται να ακολουθεί μια πορεία όπου αυτό θα μειώνεται σημαντικά σε χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία και θα αυξάνεται σε χώρες όπως η Νιγηρία. Σε χώρες με ισχυρά μεταναστευτικά ρεύματα, όπως οι ΗΠΑ, το εργατικό δυναμικό θα παραμείνει περίπου σταθερό. Εάν δεν υπάρξουν αλλαγές στην συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό (δηλαδή μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών και των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας) τότε αναμένεται ότι η αναλογία μη-εργαζομένων προς εργαζόμενους θα αυξηθεί από 0.8 σε 1.16, το οποίο θα έχει και συνέπειες στα ασφαλιστικά συστήματα και τα συστήματα πρόνοιας των περισσοτέρων χωρών.

Δυσοίωνες οι προβλέψεις για την Ελλάδα -Το 2100 ο πληθυσμός θα έχει μειωθεί στο μισό
Η Ελλάδα δυστυχώς χαρακτηρίζεται με έναν από τους 5 χαμηλότερους δείκτες γονιμότητας παγκοσμίως και η κατάσταση εκτιμάται ότι θα επιδεινωθεί ως το τέλος του αιώνα. Χαρακτηριστικά ο δείκτης γονιμότητας ήταν 2017 στο 1.42 και αναμένεται να ελαττωθεί στο 1.29 στο μέσο του αιώνα και στο 1.19 στο τέλος του. Στο πλαίσιο αυτό, η μελέτη προβλέπει ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μειωθεί το 2100 σε περίπου 5.5 εκατομμύρια ενώ σε πιο απαισιόδοξα σενάρια στα 4.5 εκατομμύρια. Ανάλογη ελάττωση του πληθυσμού προβλέπεται για χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία. Μείωση θα παρουσιάσουν και άλλες χώρες της Ευρώπης, με εξαίρεση τη Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Σκανδιναβικές χώρες. Αντίθετα, σημαντική αναμένεται η αύξηση του πληθυσμού στη γειτονική Τουρκία που αναμένεται να ξεπεράσει τα 100 εκατομμύρια το 2100.

Η Ινδία θα έχει το μεγαλύτερο πληθυσμό -Τρίτη η Κίνα
Αναφορικά, με τις μεγαλύτερες πληθυσμιακά χώρες το 2100, τα πρωτεία θα έχει η Ινδία που παρά τη μείωση του πληθυσμού της θα έχει περίπου 1 δισεκατομμύρια κατοίκους, ακολουθούμενη από την Νιγηρία που θα έχει περίπου 750 εκατομμύρια κατοίκους. Η Κίνα θα είναι πλέον η τρίτη πολυπληθέστερη χώρα του κόσμου με πληθυσμό περίπου 700 εκατομμυρίων. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία αναμένονται μεγάλες ανακατατάξεις στα πληθυσμιακά μεγέθη αλλά και την οικονομική ισχύ πολλών χωρών. Έτσι οι παραδοσιακές οικονομικές δυνάμεις θα πλαισιώνονται ως το τέλος του αιώνα από χώρες όπως η Νιγηρία, οι Φιλιππίνες, η Ινδονησία, το Ιράκ και η Αίγυπτος. Η Τουρκία αναμένεται να είναι η ένατη χώρα σε επίπεδο ΑΕΠ παγκοσμίως στο μέσο του αιώνα. Αντίθετα, παραδοσιακές δυνάμεις όπως η Ισπανία, η Σαουδική Αραβία και η Ελβετία θα βρίσκονται εκτός των 25 πλουσιότερων χωρών του κόσμου. Η Κίνα θα βρεθεί στην κορυφή της λίστας των χωρών με το υψηλότερο ΑΕΠ περίπου το 2050 , όμως καθώς ο πληθυσμός της θα μειώνεται , οι ΗΠΑ θα ξαναβρεθούν στην κορυφή, καθώς θα έχουν περίπου σταθεροποιήσει τον πληθυσμό τους. Χώρες που αναμένεται ότι θα βελτιώσουν την θέση τους στην κατάταξη κυρίως μέσω της εισροής μεταναστευτικών ρευμάτων αναμένεται να είναι η Αυστραλία και το Ισραήλ.

Είναι προφανές ότι η δημογραφική εξέλιξη είναι ένα από τα σημαντικότερα στοιχήματα της ανθρωπότητας για το μέλλον. Κατ’ αρχήν οι πληθυσμιακές μεταβολές είναι αναμενόμενο ότι θα διαταράξουν τις γεωπολιτικές ισορροπίες και στο πλαίσιο αυτό το δημογραφικό πρόβλημα αφορά ιδιαίτερα την πατρίδα μας. Επιπλέον η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης θα αλλάξει τα δεδομένα των παραδοσιακών εργασιακών και ασφαλιστικών σχέσεων, αλλά και τα θέματα εκπαίδευσης και δημόσιας υγείας. Επομένως, είναι κατανοητή η σημαντικότητα των προβλέψεων που προκύπτουν από τέτοια μοντέλα για τον σχεδιασμό πολιτικών από κράτη και οργανισμούς ώστε να διατηρηθεί βιώσιμη ανάπτυξη στα χρόνια που έρχονται.
Πηγή: iefimerida.gr - https://www.iefimerida.gr/ellada/mikrainei-i-ellada-2100-plithysmos-tha-ehei-meiothei-sto-miso

Σε έντονο καθοδικό ρυθμό μείωσης του πληθυσμού της βρίσκεται η Ελλάδα από το 2011, οπότε και καταγράφηκε αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων για πρώτη φορά μετά την περίοδο της Κατοχής του 1944. Το έτος 2017 στην Ελλάδα είχαμε 88.553 γεννήσεις και 124.501 θανάτους.

«Ο πληθυσμός στη χώρα μας αναμένεται να φτάσει τα 8 εκατ. το 2050, με βάση ένα συντηρητικό σενάριο» ανέφερε ο Στέφανος Χανδακάς, Ιδρυτής & Πρόεδρος της HOPEgenesis, κατά την ομιλία του στην τελευταία διάλεξη του Ινστιτούτου Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.

Όπως είπε, ο ολικός δείκτης αναπαραγωγής, ο οποίος υποδηλώνει τον αριθμό των παιδιών που αποκτάει κάθε γυναίκα στη διάρκεια της αναπαραγωγικής της ηλικίας, μεταβλήθηκε από 1,31 που ήταν το 2004, σε 1,5 το 2008 και 2009, ενώ μειώθηκε ξανά σε 1,35 το 2017.

Ιδιαίτερη σημασία έχει, επίσης, η ηλικία απόκτησης του πρώτου παιδιού από τις Ελληνίδες, η οποία από τα 28,8 έτη που ήταν το 2008, μετατέθηκε στα 30,3 έτη το 2016. Το πιο δυσοίωνο μήνυμα, όμως, συνοψίζεται στη βαθιά γήρανση του πληθυσμού τις επόμενες δεκαετίες, καθώς προβλέπεται ότι το 36% των κατοίκων της Ελλάδας το 2050 θα είναι άνω των 65 ετών.

Το ποσοστό αυτό αποτελεί ρεκόρ για τη χώρα μας, αν ληφθεί υπόψη ότι τη δεκαετία του ΄70 ήταν 6% και στις μέρες μας υπολογίζεται στο 18-20%.

Ο κ. Χανδακάς μαζί με τον Γιώργο Ραχιώτη, Ειδικός Ιατρός Εργασίας, Αναπληρωτής Καθηγητής Επιδημιολογίας και Επαγγελματικής Υγιεινής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, προσέγγισαν το φλέγον δημογραφικό πρόβλημα, όπως καταγράφεται στην Ελλάδα και προσπάθησαν να αναδείξουν την ανάγκη εύρεσης μιας κεντρικής λύσης του προβλήματος που θα δώσει κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική ώθηση στη χώρα μας.

Τόνισαν ότι η Ελλάδα είναι αρκετά χαμηλά στην κατάταξη της Ευρώπης σχετικά με την υιοθέτηση πολιτικών στήριξης της μητρότητας, της οικογένειας και της γονιμότητας, υπογραμμίζοντας ότι κύριος στόχος θα πρέπει να είναι η δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος ενίσχυσης των ζευγαριών που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία.

Ο κ. Χανδακάς, εστίασε κυρίως στη σημασία της υπογεννητικότητας και στους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε η κοινωνία να ξεπεράσει τα εμπόδια που διατηρούν χαμηλό ρυθμό γεννήσεων τα τελευταία χρόνια, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Στις αιτίες του δημογραφικού προβλήματος οι δύο ομιλητές εστίασαν στην οικονομική κρίση, που πυροδότησε μια διαδικασία σημαντικής μείωσης του πληθυσμού της χώρας, την Μετανάστευση, που επιδεινώνει το πρόβλημα, αφαιρώντας σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού της χώρας σε αναπαραγωγική ηλικία που υπολογίζεται περίπου σε 400.000 νέους από το 2011 και το άνισα κατανεμημένο νοσοκομειακό και μαιευτικό δίκτυο, που δυσκολεύει την πρόσβαση στις υπηρεσίες, με αποτέλεσμα να υπάρχουν κρυμμένα κόστη.

Οι συνέπειες που προκύπτουν από τα δημογραφικά χαρακτηριστικά της χώρας μας έχουν κοινωνικό και οικονομικό χαρακτήρα: Γήρανση του πληθυσμού, μείωση εργατικού δυναμικού και επιβάρυνση του ασφαλιστικού συστήματος και κατάρρευση του συνταξιοδοτικού συστήματος. www.euractiv.gr

Η επόμενη γενιά θα βιώσει μια Ελλάδα της οποίας ο πληθυσμός δεν θα ξεπερνά τα 7,5 εκατομμύρια, δηλαδή μια χώρα γερόντων, με ένα Κράτος Πρόνοιας που θα καταρρέει κι ένα Ασφαλιστικό που θα έχει χτυπήσει «κόκκινο» λόγω της πλήρους αναστροφής της ισορροπίας εργαζομένων- συνταξιούχων.

Υπάρχει δυνατότητα να αλλάξουν τα δεδομένα και οι εφιαλτικές προβλέψεις; Μόνο αν δοθούν κίνητρα στους νέους ανθρώπους να δημιουργήσουν οικογένεια, μόνο αν αισθανθούν ασφαλείς ότι το Κράτος δεν θα συνεχίσει να αδιαφορεί, μόνο αν το πλέγμα προστασίας είναι πραγματικό και όχι στα χαρτιά. Ακριβώς εκεί στοχεύει ο σχεδιασμός του οικονομικού επιτελείου, αν και όλα θα κριθούν εκ του αποτελέσματος. Οι εξαγγελίες δημιουργούν, ωστόσο, υψηλές προσδοκίες.

Για κάθε παιδί 2.000 ευρώ διαθέσιμα
Μόνο για την οικονομική ενίσχυση των ζευγαριών, που θα αποφασίσουν να φέρουν στη ζωή παιδιά την επόμενη χρονιά, υπολογίζεται ότι ο Προϋπολογισμός θα πρέπει να «γράψει» περί τα 180 εκατ. Ευρώ. Με βάση τις ανακοινώσεις της αρμόδιας υφυπουργού Δ. Μιχαηλίδου, το 2020 για κάθε παιδί που θα γεννιέται, θα υπάρχουν διαθέσιμα 2.000 ευρώ. Αν ανατρέξει κανείς στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ των τελευταίων ετών, θα διαπιστώσει ότι- με φθίνουσα πορεία- οι γεννήσεις ανέρχονται σε περίπου 90.000 ετησίως, συνεπώς το σχετικό κονδύλι σε πρώτη φάση δεν θα ξεπεράσει τα 200 εκατ. Ευρώ.

Από αυτά ακριβώς τα στοιχεία είναι, πάντως, προφανές ότι απαιτούνται πολλά περισσότερα για να αντιστραφεί η τάση των γεννήσεων.

Πριν μπούμε στο τούνελ της κρίσης, γεννιόνταν περίπου 118.000 παιδιά κάθε χρόνο, αλλά η βίαιη πτώση των εισοδημάτων και η έκρηξη της ανεργίας, προκάλεσαν ραγδαία κι επιταχυνόμενη μείωση των γεννήσεων και είναι ενδεικτικό ότι το 2017 (τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία), ο αριθμός τους είχε περιοριστεί σε μόλις 88.553! Αντιστρόφως ανάλογη είναι η εικόνα, όσον αφορά στις μητέρες, η ηλικία των οποίων φαίνεται ότι ανεβαίνει.

Η μάχη του υπουργείου Οικονομικών για τις προσαυξήσεις
Το δεύτερο σημαντικό μέτρο στήριξης της οικογένειας είναι η προσαύξηση του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για κάθε παιδί. Αν και δεν έχει αποσαφηνιστεί ακόμα αν αυτή η προσαύξηση θα έχει εισοδηματικό πλαφόν, έτσι ώστε να ενισχύονται τα νοικοκυριά με μικρομεσαία εισοδήματα, η ουσία είναι αυτό το φορολογικό κίνητρο θα στηρίξει τις σημερινές οικογένειες. Υπό αυτήν την έννοια, η «μάχη» που θα δώσει το υπουργείο Οικονομικών με τους Θεσμούς το Σεπτέμβριο, για τη διατήρηση του αφορολογήτου στα σημερινά επίπεδα και την εισαγωγή χαμηλού συντελεστή 9% για εισοδήματα ως 10.000 ευρώ, αποκτά ακόμα μεγαλύτερη κρισιμότητα.

Ποια είναι αυτή τη στιγμή η εικόνα των οικογενειών, με βάση τα στοιχεία του Taxis; Από το σύνολο των 6.370.099 φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν την περασμένη χρονιά, οι 4.012.398 αφορούσαν μονοπρόσωπα νοικοκυριά ή ζευγάρια χωρίς παιδιά, ενώ από την πλευρά των εισοδημάτων, επί συνόλου 73,612 ευρώ μόλις 24,6 δισεκ. αφορούσαν οικογένειες. Κοινώς κι από αυτά τα στοιχεία προκύπτει ότι η οικογένεια φθίνει.

Η κυβέρνηση έχει εντάξει, επίσης, στο σχεδιασμό της την επαναφορά τριτεκνικών και πολυτεκνικών επιδομάτων, την πρόβλεψη ειδικών ενισχύσεων για ζευγάρια μικρής ηλικίας (κάτω από τα 30 έτη), αλλά και την ενίσχυση του πλέγματος προστασίας για τις εργαζόμενες μητέρες. Κρίσιμο είναι να περάσουν όλα αυτά από τις Συμπληγάδες των δανειστών και τους ασφυκτικούς δημοσιονομικούς περιορισμούς που προβλέπονται...
Πηγή: iefimerida.gr - https://www.iefimerida.gr/oikonomia/efialtikes-problepseis-gia-meiosi-toy-plithysmoy

Η οικονομική κρίση συνέβαλε σε αυτό, λένε οι ειδικοί
Η προϋπάρχουσα τάση μείωσης των γεννήσεων στην Ελλάδα επιδεινώθηκε σοβαρά μετά την οικονομική κρίση και την υπαγωγή της χώρας στον μνημονιακό μηχανισμό, καθώς το αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων/θανάτων και εισερχόμενης/εξερχόμενης μετανάστευσης οδηγεί σε μείωση του πληθυσμού.

Αυτό ήταν το βασικό συμπέρασμα από τα στοιχεία που παρουσίασε ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας και Επαγγελματικής Υγιεινής του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Γιώργος Ραχιώτης, σε διάλεξη του με θέμα «Όψεις του Δημογραφικού Προβλήματος στην Ελλάδα. Παρελθόν, Παρόν & Στόχοι», στο Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος.

Όπως ανέφερε ο κ. Ραχιώτης, για την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος πρέπει να δρομολογηθεί σχέδιο για την επάνοδο στη χώρα των νέων επιστημόνων παραγωγικής ηλικίας και υψηλής ειδίκευσης, ενώ απαιτείται και η επαναθέσπιση κινήτρων προστασίας της μητρότητας και των γεννήσεων, όχι μόνο για τους πολύτεκνους και τρίτεκνους, αλλά και για το πρώτο και δεύτερο παιδί. Τέλος, πρόσθεσε πως πρέπει να εκπονηθεί επειγόντως σχέδιο αποκατάστασης της δημογραφικής ισορροπίας σε ευαίσθητες περιοχές της χώρας, με έμφαση στη Θράκη.

Το φαινόμενο της μείωσης των γεννήσεων δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό. Υπάρχει μία τάση μείωσης των γεννήσεων στην Ευρώπη, όπως σημείωσε ο κ. Ραχιώτης. Η μείωση των γεννήσεων έχει πολυπαραγοντική αιτιολογία, τόνισε, όπως η αυξημένη συμμετοχή των γυναικών στο παραγωγικό δυναμικό, οι μεταβολές στο σύστημα προσωπικών αξιών, οι οικονομικοί παράμετροι, η κρατική μέριμνα για την ενίσχυση της οικογένειας κ.ά.

Ο ίδιος εξήγησε ότι ήδη, από τις δεκαετίες του '70 και του '80, υπάρχει μία τάση μείωσης των γεννήσεων και στην Ελλάδα. Παρ' όλα αυτά, ο πληθυσμός αυξανόταν λόγω του θετικού μεταναστευτικού ισοζυγίου (υπεροχή των εισερχόμενων μεταναστών έναντι των εξερχόμενων), αλλά και επειδή ο αριθμός των γεννήσεων υπερτερούσε του αριθμού των θανάτων.

«Όμως, η οικονομική κρίση και η επακόλουθη υπαγωγή της χώρας στον μηχανισμό του μνημονίου ανέτρεψε τις ισορροπίες. Η Ελλάδα υπέστη μία κολοσσιαία οικονομική και κοινωνική καταστροφή (πτώση του ΑΕΠ κατά 30%, έκρηξη της ανεργίας), πρωτοφανή για τα μεταπολεμικά δεδομένα. Οι ευαίσθητες δημογραφικές ισορροπίες ανατράπηκαν, οι γεννήσεις μειώθηκαν δραματικά. Ενδεικτικά, κατά την περίοδο 2015-2017 οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 91.207, ενώ το 2017 οι γεννήσεις έπεσαν κάτω από τις 90.000 ετησίως. Το ίδιο χρονικό διάστημα καταγράφηκε, επίσης, και ανατροπή του μεταναστευτικού ισοζυγίου με τη διαρροή στο εξωτερικό εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων παραγωγικής ηλικίας και υψηλής εκπαίδευσης και ειδίκευσης» επισήμανε ο κ. Ραχιώτης.

Το αποτέλεσμα αυτών των δημογραφικών εξελίξεων ήταν ο ελληνικός πληθυσμός μεταξύ 2008-2017 να μειωθεί κατά 355.000 κατοίκους.

«Η δημογραφική ανισορροπία προσλαμβάνει χαρακτήρα προβλήματος εθνικής ασφάλειας, ιδιαίτερα σε εθνικά ευαίσθητες περιοχές» υπογράμμισε ο καθηγητής και παρέθεσε στοιχεία: Στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, ειδικότερα στην Περιφερειακή Ενότητα Ροδόπης, οι θάνατοι (1.425) ήταν διπλάσιοι από τις γεννήσεις (791) το 2017. Σημαντική είναι και η ανατροπή του ισοζυγίου στην Περιφερειακή Ενότητα Έβρου (2.031 θάνατοι, 1.203 γεννήσεις), αλλά και στα νησιά του Βορείου Αιγαίου.

Η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των χωρών της ΕΕ αναφορικά με την εφαρμογή πολιτικών για τη στήριξη της μητρότητας και των γεννήσεων (π.χ. επιδοματική πολιτική, φορολογικές ελαφρύνσεις κ.λπ.), όπως ανέφερε, στην ομιλία του, ο κ. Ραχιώτης. Σημείωσε πως θα πρέπει να τονιστεί ότι την περίοδο 2004-2009 ελήφθησαν σημαντικά μέτρα με στόχο την ενίσχυση της γεννητικότητας, με έμφαση στις πολύτεκνες και τρίτεκνες οικογένειες. Αυτά τα μέτρα περιελάμβαναν οικονομικές ενισχύσεις, αλλά και μέτρα θεσμικού χαρακτήρα με ευεργετικό οικονομικό αντίκτυπο. Επίσης, αυξήθηκε το διάστημα της άδειας μητρότητας για τις μητέρες που εργάζονταν στον ιδιωτικό τομέα, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Τα περισσότερα από αυτά τα μέτρα έτυχαν δραστικής περικοπής κατά την περίοδο που ακολούθησε την υπαγωγή της χώρας στο μνημόνιο. Κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου καταργήθηκαν ευεργετικά μέτρα παλαιότερων κυβερνήσεων, με ενδεικτικά παραδείγματα την κατάργηση νόμου του 1994 για την αύξηση του αφορολόγητου για τις πολύτεκνες οικογένειες και του νόμου του 1990 για την ισόβια σύνταξη πολύτεκνης μητέρας.newsbeast.gr