Τέλος στην υποχρέωση της πρώτης χώρας υποδοχής να αποδεχτεί την επιστροφή ενός πρόσφυγα από τις χώρες του Βορρά ετοιμάζεται να βάλει η Κομισιόν. Η de facto κατάλυση του θεσμού από τη Γερμανία και το όφελος για Ελλάδα-Ιταλία. Ποιοι είναι οι νέοι σχεδιασμοί.
Η ΕΕ «ξηλώνει» τη συνθήκη του Δουβλίνου
Οι Βρυξέλλες ετοιμάζονται να διαλύσουν τους κανόνες που ορίζουν ότι η πρώτη χώρα που εισέρχεται ο πρόσφυγας στην Ε.Ε. είναι υπεύθυνη για την αίτηση ασύλου, επαναστατικοποιώντας την πολιτική και μεταφέροντας το βάρος από το Νότιο τμήμα της Ένωσης στο πλουσιότερο Βόρειο.
Οι απαιτήσεις για την «πρώτη χώρα» είναι ο συνδετικός κρίκος του προσφυγικού συστήματος της Ε.Ε. Εγινε όμως πολιτικά τοξικό για τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης καθώς η Γερμανία και άλλες χώρες ασκούν κριτική σε αυτές που βρίσκονται στα σύνορα, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, ότι αποτυγχάνουν να καταχωρίσουν και να δώσουν στέγαση στο 1,1 εκατομμύριο ανθρώπων που έφτασαν στην Ευρώπη από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική.
Η πολιτική ουσιαστικά κατέρρευσε πέρυσι, όταν η Γερμανία παραιτήθηκε από το δικαίωμά της να στείλει εκατοντάδες χιλιάδες αιτούντες ασύλου πίσω στις άλλες χώρες-μέλη, αλλά προέτρεψε άλλα απρόθυμα μέλη να επωμιστούν περισσότερη ευθύνη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καταλήξει ότι ο κανόνας -που είναι μέρος των ρυθμίσεων της συνθήκης του Δουβλίνου- είναι «ξεπερασμένος» και «άδικος» και θα εγκαταλειφθεί σε πρόταση που θα αποκαλυφθεί τον Μάρτιο, σύμφωνα με αξιωματούχους που έχουν ενημερωθεί για το περιεχόμενο.
Η κίνηση θα αναγκάσει ορισμένα μέλη της Ε.Ε. όπως η Βρετανία να υποδεχτούν πολύ περισσότερους πρόσφυγες, καθώς θα γίνει πιο δύσκολο να τους στείλει πίσω σε γειτονικές χώρες.
Επιπλέον, μπορεί να αυξήσει την πίεση σε μέλη της Ε.Ε. να στηρίξουν ένα επίσημο σύστημα ποσοστώσεων, κοινά δικαιώματα ασύλου και διαδικασίες για τον καταμερισμό των βαρών στην Ένωση.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ προειδοποίησε την Τρίτη ότι η Ε.Ε. «δεν έχει περισσότερους από δύο μήνες για να θέσει υπό έλεγχο την κατάσταση», διαφορετικά θα αντιμετωπίσει «δύσκολες συνέπειες».
Η αλλαγή των κανόνων για το ποιος είναι υπεύθυνος για τους πρόσφυγες θα σηματοδοτήσει μια νίκη για τον Ιταλό πρωθυπουργό Μ. Ρέντσι, ο οποίος έχει κατ' επανάληψη τονίσει ότι ο νόμος είναι άδικος και πως άλλα κράτη-μέλη πρέπει να πράξουν περισσότερα για να βοηθήσουν με την προσφυγική κρίση.
Η αντικατάσταση της αρχής για την «πρώτη χώρα εισόδου» είναι πιθανό να αποδειχθεί δύσκολη τεχνικά αλλά και πολιτικά.
Κράτη της βορείου Ευρώπης όπως η Μεγάλη Βρετανία ευνοούνται ξεκάθαρα από το τρέχον καθεστώς, καθώς μπορούν να στείλουν άτομα που αναζητούν άσυλο πίσω σε άλλα κράτη-μέλη.
Στην πράξη, οι ισχύοντες κανόνες δεν ισχύουν. Το περασμένο Φθινόπωρο η Άνγκελα Μέρκελ παραιτήθηκε από δικαίωμα της Γερμανίας να επιστρέψει Σύρους πρόσφυγες στη χώρα της πρώτης εισόδου, προκαλώντας επαίνους αλλά και κατακραυγή από τους αντιπάλους της. Μετά άλλαξε θέση προκαλώντας μια χαοτική κατάσταση μηνών, με ανοίγματα και κλεισίματα συνόρων, σε κράτη της Ευρώπης.
Οι επιστροφές στην Ελλάδα έχουν διακοπεί από το 2011, μετά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων που όριζε πως το σύστημα παροχής ασύλου της χώρας ήταν ακατάλληλο ακόμα και πριν την προσφυγική έκρηξη.
Παρά το γεγονός ότι οι κανόνες του Δουβλίνου προβλέπουν ενδο-ευρωπαϊικές απελάσεις, στην πραγματικότητα ελάχιστες τέτοιες μεταφορές εκτελούνται. Για παράδειγμα, το 2013, μόλις 16.000 απελάσεις πραγματοποιήθηκαν από τις 76.000 που είχαν ζητηθεί.
Οι συζητήσεις για το τι θα πρέπει να διαδεχθεί τους τρέχοντες κανόνες δεν θα ολοκληρωθούν έως τον Μάρτιο, σύμφωνα με αξιωματούχους που γνωρίζουν το θέμα.
Πιθανές αντικαταστάσεις στους κανόνες περιλαμβάνουν ένα μόνιμο μηχανισμό μετεγκατάστασης, ο οποίος θα διαιρεί τους αιτούντες άσυλο στις χώρες της Ε.Ε. βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, όπως το ΑΕΠ και το μέγεθος του πληθυσμού.
Η στήριξη στη μετεγκατάσταση φαίνεται δύσκολο να γίνει αποδεκτή από χώρες-μέλη που εμφανίστηκαν διστακτικές να μοιραστούν 160.000 άτομα σε όλη την Ευρώπη. Έως σήμερα, μόλις 322 έχουν μετεγκατασταθεί.
euro2day.gr
Για τον Μάρτιο προγραμματίζεται η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα αναθεωρεί τη Συνθήκη του Δουβλίνου για το άσυλο.
«Αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν συστηματικές αναποτελεσματικότητες στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το υπάρχον σύστημα του Δουβλίνου και πρέπει να αναθεωρηθεί», είπε η εκπρόσωπος της Επιτροπής, καθώς από χθες είχε διαρρεύσει ότι θα υπάρξει σύντομα αναθεώρηση σε δημοσίευμα των Financial Times.
Η Συνθήκη του Δουβλίνου καθορίζει ποιο κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για τους πρόσφυγες αιτούντες ασύλου. Συνήθως το κράτος μέλος υπεύθυνο είναι αυτό μέσα από το οποίο ο πρόσφυγας πέρασε πρώτα στην Ευρώπη. Άλλωστε και ο ίδιος ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπης Ζ. Κ. Γιούνκερ είχε πρόσφατα αναφέρει ότι η Επιτροπή προτίθεται να παρουσιάσει σχετική πρόταση περί την άνοιξη, η οποία θα βασίζεται στον επιμερισμό των βαρών μεταξύ των κρατών – μελών της Ε.Ε. στο θέμα των προσφύγων.
Ενώ η Ελλάδα είναι η χώρα στην ΕΕ μέσω της οποίας φτάνουν οι περισσότεροι πρόσφυγες στην ήπειρο, μία τέτοια αλλαγή στην συνθήκη δεν θα είχε άμεσο αντίκτυπο στον αριθμό προσφύγων στην χώρα καθώς από το 2011 οι επιστροφές προσφύγων στην Ελλάδα έχουν βασικά απαγορευτεί. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είχε τότε κρίνει την χώρα ακατάλληλη για την διαχείριση μεταναστευτικών ροών, όταν ακόμα οι αριθμοί ήταν πολύ περιορισμένοι. Ενώ οι αλλαγές που θα γίνουν στην συνθήκη ακόμα δεν είναι γνωστές, αξιωματούχοι μιλάνε για ένα μόνιμο μηχανισμό μετεγκατάστασης προσφύγων που θα μοιράζεται ο αριθμός τους σε κράτη μέλη ανάλογα με τον πληθυσμό ή το ΑΕΠ τους.
Καθημερινή
Έτοιμες να καταργήσουν και επίσημα Συνθήκη του Δουβλίνου εμφανίζονται οι Βρυξέλλες -μια κίνηση που θα μεταθέσει το προσφυγικό βάρος από τις φτωχότερες χώρες του νότου στις πιο οικονομικά εύρωστες οικονομίες του Βορρά και θα αποτελέσει μεγάλη «ανάσα» για τη χώρα μας.
Το Δουβλίνο II προβλέπει ότι η χώρα στην οποία εισέρχονται οι μετανάστες είναι και υπεύθυνη για την αξιολόγηση της αίτησης ασύλου.
«Το τελευταίο διάστημα, όμως, το σύστημα αυτό έχει γίνει πολιτικά τοξικό για τους Ευρωπαίους ηγέτες, καθώς η Γερμανία αλλά και άλλα κράτη μέλη ασκούν έντονη κριτική σε χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία επειδή παραλείπουν να καταγράφουν και να προσφέρουν άσυλο στα 1,1 εκατομμύρια προσφύγων που έχουν φτάσει από στην Ευρώπη από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική» αναφέρει η βρετανική εφημερίδα Financial Times.
Ουσιαστικά, η πολιτική αυτή έχει παύσει να ισχύει από πέρσι, όταν η Γερμανία παραιτήθηκε του δικαιώματός της να απελάσει από τη χώρα εκατοντάδες αιτούντες άσυλο αλλά πίεσε τους Ευρωπαίους να αναλάβουν μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει το άρθρο της Βρετανικής εφημερίδας, ηΚομισιόν έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η εν λόγω συνθήκη είναι «αναχρονιστική» και «άδικη» ενώ τονίζεται ότι θα καταργηθεί και επίσημα τον Μάρτιο.
«Η κίνηση αυτή πιθανώς να αναγκάσει ορισμένα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως η Βρετανία, να δεχτούν περισσότερους μετανάστες, καθώς θα ήταν δύσκολο να τους στείλουν πίσω σε γειτονικές χώρες. Την ίδια ώρα, θα πίεζε τα κράτη-μέλη να συμφωνήσουν στην υιοθέτηση ενός επίσημου συστήματος ποσοστώσεων αλλά και διαδικασιών, που θα επιτρέψουν το βάρος να εξαπλωθεί σε ολόκληρη την Ένωση» γράφει χαρακτηριστικά.
Η κατάργηση θα φέρει εντάσεις
Παρόλα αυτά, η αντικατάσταση της συνθήκης αυτής με κάποια νέα πολιτική αναμένεται να πυροδοτήσει εντάσεις στους κόλπους της ΕΕ. Και αυτό γιατί μέχρι σήμερα οι χώρες της βόρειας Ευρώπης μπορούσαν να στείλουν πρόσφυγες και μετανάστες πίσω στις χώρες απ΄ όπου εισήλθαν στην Γηραιά Ήπειρο –κάτι το οποίο πλέον δεν θα είναι δυνατό. Αυτό αναμένεται να ενοχλήσει ιδιαίτερα τη Βρετανία, που έχει στηρίζει την Συνθήκη του Δουβλίνου ακριβώς για αυτό το λόγο. Εκτός από την Ελλάδα, η απόφαση αυτή αναμένεται να δώσει «ανάσα» και στη γειτονική Ιταλία, που επίσης αποτελεί πύλη εισόδου προσφύγων και μεταναστών στην Ε.Ε. Θα αποτελέσει, ταυτόχρονα, και μια μεγάλη πολιτική νίκη για τον πρωθυπουργό της χώρας Ματέο Ρέντσι, ο οποίος έχει επανειλημμένως τονίσει ότι ο νόμος αυτός είναι άδικος και πως ευθύνες για το προσφυγικό θα πρέπει να αναλάβουν και άλλες χώρες της Ένωσης.
«Οι μεταφορές προσφύγων προς την Ελλάδα έχουν, ουσιαστικά, απαγορευτεί από το 2011 μετά από απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ότι το σύστημα ασύλου στη χώρα ήταν ακατάλληλο ακόμα και πριν από την πρόσφατες μεταναστευτικές ροές» αναφέρει χαρακτηριστικά η εφημερίδα.
Στην πραγματικότητα, η Συνθήκη του Δουβλίνου έχει παύσει να λειτουργεί εδώ και αρκετά χρόνια. Παρότι επιτρέπει την απέλαση προσφύγων και μεταναστών εντός των συνόρων της ΕΕ, στην πραγματικότητα ελάχιστες από αυτές εκτελούνται. Το 2013 ολοκληρώθηκαν μόλις 16.000 από τις 76.000 απελάσεις.
ethnos.gr
Ελάχιστα 24ωρα πριν από την επίσκεψη του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στην Κωνσταντινούπολη και στην Άγκυρα «χτύπησε» ο Αρχηγός του τουρκικού Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, ναύαρχος Μπουλέντ Μποστάνογλου.
Ο τούρκος επιτελάρχης προχώρησε στη δημοσιοποίηση της ναυτικής στρατηγικής της γειτονικής χώρας, η οποία, μεταξύ άλλων, αμφισβητεί τη Συνθήκη της Λωζάνης που «περιορίζει» τα δικαιώματα της Τουρκίας στο Αιγαίο που όπως λέει ο ναύαρχος Μποστάνογλου βασίζονται στο διεθνές δίκαιο. Επίσης, σημειώνει ότι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην Ανατολική Μεσόγειο έχουν βαθύνει το πρόβλημα και τη διαμάχη στο Κυπριακό.
Αναμφίβολα, ουδείς μπορεί να συνδέσει αυτόματα τη δημοσιοποίηση της νέας τουρκικής ναυτικής στρατηγικής από τον ναύαρχο Μποστάνογλου με την επίσκεψη του έλληνα Πρωθυπουργού. Είναι όμως μία κίνηση δηλωτική των τουρκικών προθέσεων και μάλιστα σε ζητήματα που αναμφίβολα θα βρεθούν στο τραπέζι των συνομιλιών. Αυτό που εντυπωσιάζει όμως είναι ότι στο κείμενο τα θέματα του Αιγαίου και της Κύπρου λαμβάνουν υψίστη προτεραιότητα.
Ο τούρκος ναύαρχος μιλάει επίσης για μία μετάλλαξη και μεταβολή της ευρύτερης περιοχής που έχει αυξήσει τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό και έχει μετατρέψει το σχετικά σταθερό περιβάλλον της πρώτης μεταψυχροπολεμικής περιόδου. Σε αυτό πλαίσιο, η σημασία της θαλάσσιας ασφάλειας έχει αυξηθεί και το τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό είναι έτοιμο να προστατεύσει τα συμφέροντα της χώρας σε όλες τις περιβάλλουσες θάλασσας και ιδιαίτερα όπου η Άγκυρα έχει οικονομικά συμφέροντα.
Το ΒΗΜΑ
Περί τα 700 ευρώ ανά κάτοικο της Ευρωζώνης θα κόστιζε ενδεχόμενη επαναφορά του ελληνικού χρέους στο 60% του ΑΕΠ που ορίζεται από την Συνθήκη του Μάαστριχτ, υπολογίζουν οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank.
«Σύμφωνα με υπολογισμούς του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, το χρέος της Ελλάδας θα φθάσει στο τέλος του έτους περίπου στα 340 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό θα ήταν περίπου 200% του ελληνικού ΑΕΠ. Εάν κάποιος ήθελε να φέρει αυτό το χρέος στο όριο του 60% που τίθεται από την Συνθήκη του Μάαστριχτ, αυτό θα σήμαινε περίπου 700 ευρώ ανά κάτοικο της Ευρωζώνης, υπολογίζουν οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank», δήλωσε η Τράπεζα απαντώντας σε σχετικό ερώτημα του ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Νωρίτερα σήμερα η γερμανική εφημερίδα Bild, σε ανάρτηση στην ηλεκτρονική σελίδα της, είχε μεταδώσει ότι «οι οικονομολόγοι της Deutsche Bank εκτιμούν ότι θα πρέπει να χαριστούν στην Ελλάδα ως το τέλος του έτους περίπου 200 δισεκατομμύρια ευρώ χρέους».