Ρητή και κατηγορηματική είναι η τοποθέτηση του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ότι τα Σκόπια δεν πρόκειται να λάβουν «υποσχετική» για είσοδο στον Οργανισμό εάν προηγουμένως δεν επιλυθεί το θέμα της ονομασίας.
Σαφή θέση γι’ αυτό έχει εκφράσει η Αθήνα, διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά, ο οποίος έχει τονίσει ότι, χωρίς λύση, δεν θα εισέλθει η ΠΓΔΜ σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ. Ως γνωστόν, το 2008, στη Σύνοδο Κορυφής του Οργανισμού στο Βουκουρέστι, είχε ληφθεί αυτή ακριβώς η απόφαση.
Ταυτόχρονα με τη διήμερη επίσκεψη που πραγματοποιεί από χθες στα Σκόπια ο κ. Στόλτενμπεργκ, χθες στη Νέα Υόρκη ξεκίνησαν και τυπικώς οι επαφές της ελληνικής και της σκοπιανής πλευράς, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Ο Μάθιου Νίμιτς, ειδικός χειριστής εκ μέρους του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για το ονοματολογικό, εμφανίστηκε «πολύ αισιόδοξος για το ότι η διαδικασία πηγαίνει προς μια θετική κατεύθυνση» και είπε ότι κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις γύρω από το ονοματολογικό.
Παρατήρησε, πάντως, ότι πρόκειται για προτάσεις που «δεν είναι καινούργιες», ενώ χαρακτήρισε ως «μη ρεαλιστική μια λύση η οποία δεν θα περιέχει τον όρο Μακεδονία». Ο ίδιος ανέφερε ότι παρουσίασε τις προτάσεις του στον Ελληνα και τον Σκοπιανό διαπραγματευτές, Αδαμάντιο Βασιλάκη και Βάσκο Ναουμόφσκι, για να τις μεταφέρουν στις κυβερνήσεις τους και να τις μελετήσουν, με την ελπίδα να βρεθεί μια λύση, είπε ότι τις επόμενες δύο εβδομάδες θα υπάρξουν συναντήσεις, ενώ εκτίμησε ότι σε διάστημα ενός – δύο μηνών θα φανεί πού θα κινηθεί η διαδικασία, για την οποία, πάντως, σημείωσε ότι διεξάγεται σε ιδιαίτερα θετικό κλίμα. Ακόμα, απαντώντας σε ερώτηση για τις αντιδράσεις που υπάρχουν στην Ελλάδα και τα Σκόπια, δήλωσε ότι και τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα πρέπει να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων.
Πριν από την έναρξη των συνομιλιών, ο κ. Νίμιτς, σε δηλώσεις του στο σκοπιανό πρακτορείο ειδήσεων «ΜΙΑ», είχε πει: «Εχω κάποιες ιδέες, τις οποίες πρέπει να δουν οι δύο πλευρές. Γνωρίζουμε ότι η λύση αυτού του δύσκολου ζητήματος μεταξύ δύο γειτόνων απαιτεί κάποια δόση συμβιβασμού και από τις δύο πλευρές και πιστεύω ότι αυτό θα επιτευχθεί με βάση την αξιοπρέπεια και τα εθνικά συμφέροντα των δύο πλευρών». Και πρόσθεσε: «Είναι εμφανές ότι και οι δύο κυβερνήσεις έχουν έντιμες προθέσεις και πιστεύω ότι αυτές θα αποδεχτούν τις προτάσεις μου με θετικές απόψεις, ώστε αυτό να χρησιμεύσει ως βάση για περαιτέρω συζήτηση και οριστική συμφωνία». Προηγουμένως, ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ, Νίκολα Ντιμιτρόφ, αναφερόμενος στην από κοινού απόφασή τους με τον κ. Κοτζιά να εμπλακούν απευθείας στις διεργασίες, είπε ότι «ποτέ άλλοτε υπουργοί δεν εξέφρασαν ετοιμότητα να ενταχθούν στη διαδικασία με πιο άμεσο ρόλο», ενώ σχετικά με τις συνομιλίες στη Νέα Υόρκη σημείωσε ότι ο κ. Νίμιτς «θα προτείνει ένα αρχικό πλαίσιο, που θα συμβάλει στη δόμηση των συνομιλιών, με την ελπίδα ότι αυτό θα επιτρέψει την ουσιαστική πρόοδο».
Παράλληλα, σε συνέντευξη που έδωσε ο γ.γ. του ΝΑΤΟ στο «MIA», σε ερώτηση εάν πρόκειται να αποφασιστεί η είσοδος της ΠΓΔΜ στον Οργανισμό κατά τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, τον Ιούλιο του 2018, χωρίς να έχει λυθεί το ονοματολογικό, αλλά με την προσωρινή ονομασία (FYROM), απάντησε: «Οχι. Η θέση του ΝΑΤΟ παραμένει απαράλλακτη. Ολες οι αποφάσεις στο ΝΑΤΟ λαμβάνονται στη βάση της συναίνεσης μεταξύ όλων των ΝΑΤΟϊκών συμμάχων. Στη Σύνοδο του Βουκουρεστίου και στις Συνόδους που ακολούθησαν, τα κράτη-μέλη συμφώνησαν ότι το ΝΑΤΟ θα προσκαλέσει τη χώρα σας να ενταχθεί όταν θα επιτευχθεί αμοιβαία αποδεκτή λύση στο θέμα του ονόματος στο πλαίσιο του ΟΗΕ».
Να σημειωθεί πως η Αθήνα επιμένει στη θέση της, ενώ, σε περίπτωση διεθνών «πιέσεων», όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, «το βέτο είναι πάνω στο τραπέζι».
Ενδιαφέρον παρουσιάζει, πάντως, και η άποψη του επικεφαλής του συγκυβερνώντος αλβανικού κόμματος, DUI, Αλί Αχμέτι, ο οποίος αναφερόμενος στο κατά πόσο είναι ρεαλιστικό να επιλυθεί το ονοματολογικό είπε ότι θετική ένδειξη αποτελούν οι ενθαρρύνσεις της Ουάσιγκτον, των Βρυξελλών, της Γερμανίας, της Βρετανίας και της Γαλλίας, ώστε ο συμβιβασμός να επιτευχθεί μέχρι τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο, όπου η ΠΓΔΜ μπορεί να ενταχθεί ως νέο μέλος του. Ως προς την ονομασία αυτή καθεαυτή, σημείωσε με νόημα: «Εχοντας υπόψη τα συναισθήματα των “Μακεδόνων” (σ.σ.: εννοεί το σλαβικό στοιχείο της ΠΓΔΜ) είμαστε προσεκτικοί. Ομως, δεν μας είναι αδιάφορο, διότι αυτή η χώρα είναι και δική μας. Για τους Αλβανούς μοναδικό μη αποδεκτό όνομα είναι το όνομα Σλαβική ή Εθνική “Δημοκρατία της Μακεδονίας”, διότι και εμείς αποτελούμε μέρος της, με ιστορία και πολιτισμό».
Σε άλλο κλίμα ο Ναουμόφσκι
Εντύπωση προκαλεί η δήλωση του Σκοπιανού διαπραγματευτή, Ναουμόφσκι (είναι της τάσης του υπερεθνικιστή Γκρούεφσκι), ο οποίος φέρεται να δήλωσε σε ΜΜΕ της ΠΓΔΜ: «Η χώρα μας έχει όνομα, είναι η Δημοκρατία της Μακεδονίας, το όνομα που είναι η βάση της ταυτότητάς μας. Το 2018 κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί την ύπαρξη των Μακεδόνων και της μακεδονικής γλώσσας. Ο Νίμιτς παρουσίασε σήμερα ιδέες και είναι μακριά από μια αξιοπρεπή λύση. Τις προτάσεις θα τις παρουσιάσουμε και θα πάρουμε θέση».