Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε σήμερα κατά της άρσης της ισχύος της συνθήκης του Σένγκεν, επειδή κάτι τέτοιο "θα μπορούσε εν δυνάμει να διαταράξει την οικονομική ανάπτυξη".

Στις χειμερινές οικονομικές προβλέψεις της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογραμμίζει τους κινδύνους που πιθανολογεί ότι θα προκύψουν αν τερματισθεί η ελεύθερη κυκλοφορία στον χώρο Σένγκεν, η οποία αμφισβητείται εξαιτίας της μεταναστευτικής κρίσης. "Μια πιο γενικευμένη άρση και μέτρα που θα αναιρούν τα επιτεύγματα της εσωτερικής αγοράς θα μπορούσαν να εν δυνάμει να διαταράξουν την οικονομική ανάπτυξη", προειδοποιεί.

Η Επιτροπή υπογραμμίζει επίσης τους οικονομικούς κινδύνους -που συνδέονται με τη μαζική έλευση προσφύγων στο έδαφος της ΕΕ: "Ο τρόπος που αντιλαμβάνεται η κοινή γνώμη τον αυξημένο αριθμό προσφύγων θα μπορούσε να έχει αρνητική επίδραση στην οικονομική εμπιστοσύνη, καθώς και να επιβραδύνει την κατανάλωση των νοικοκυριών".

Η Επιτροπή ζητεί συνεπώς " να ξεπερασθούν στο επίπεδο της ΕΕ οι μείζονες πολιτικές προκλήσεις, όπως για παράδειγμα η διαχείριση των μεταναστευτικών ροών".

Ο χώρος Σένγκεν είναι μια ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας, στο εσωτερικό της οποίας οι έλεγχοι στα σύνορα έχουν καταργηθεί για τους ταξιδιώτες. Περιλαμβάνει 26 χώρες, οι 22 από τις οποίες ανήκουν στην ΕΕ.

Αυτή τη στιγμή έξι χώρες έχουν αποκαταστήσει προσωρινούς ελέγχους: πέντε (Γερμανία, Αυστρία, Σουηδία, Δανία και Νορβηγία) με την ελπίδα να ελέγξουν καλύτερα τις ροές των μεταναστών και μία (Γαλλία) ως αντίδραση στην τρομοκρατική απειλή.

Όμως η μέγιστη διάρκεια που μπορεί να έχει η αποκατάσταση προσωρινών ελέγχων (έξι μήνες) φθάνει σύντομα στο τέλος της για μερικές χώρες, ενώ οι μεταναστευτικές ροές δεν φαίνεται να επιβραδύνονται.

Η ΕΕ εξετάζει κατά συνέπεια μια κατ' εξαίρεσιν παράταση για έως δύο χρόνια για ορισμένες χώρες.

«Δεν ήθελα Grexit από το ευρώ και δεν θέλω Grexit από τη Σένγκεν». Τη θέση αυτή πήρε ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μιλώντας στο ευρωκοινοβούλιο ενόψει της Συνόδου Κορυφής της 18ης-19ης Φεβρουαρίου.

Η προσφυγική κρίση μετατρέπεται σε κρίση αλληλεγγύης για την Ευρώπη και η λύση είναι περισσότερη Ευρώπη, υποστήριξε. Το πρόβλημα ενός κράτους πρέπει να είναι πρόβλημα και των άλλων. «Χρειάζεται συνεργασία, γιατί δεν οδηγεί πουθενά το να κατηγορεί ο ένας τον άλλο ότι δεν κάνει τίποτα».

Ο κάθε ένας πρέπει να σέβεται τους κοινούς κανόνες και ιδιαίτερα αυτούς που αφορούν στη Συνθήκη Σένγκεν. «Θα σώσουμε τη συνθήκη εφαρμόζοντάς την», τόνισε.

Η επιτροπή της Συνθήκης σε έκθεση του Νοεμβρίου διέκρινε «σοβαρές ελλείψεις» στην Ελλάδα, που πρέπει να διορθωθούν. Το θέμα δεν είναι να απομονωθεί η χώρα, όπως λένε μερικοί, πρόσθεσε. Αυτό δεν θα είχε κανένα νόημα. «Δεν ήθελα Grexit από το ευρώ και δεν θέλω Grexit από τη Σένγκεν».

Δεν πρέπει να στιγματίζονται οι Ελληνες, που βρίσκονται υπό μεγάλη πίεση λόγω του προσφυγικού. Πολλοί πολίτες έδωσαν δείγματα αλληλεγγύης βοηθώντας και πολλοί πρόσφυγες σώθηκαν από βέβαιο θάνατο χάρη στην ελληνική ακτοφυλακή, πρόσθεσε ο πρόεδρος της Κομισιόν.

Το θέμα δεν είναι να στιγματιστεί η χώρα, αλλά να βοηθηθεί να διορθώσει τα προβλήματα που υπάρχουν. Η Κομισιόν σε αυτή την κατεύθυνση κινείται με χρηματοδότηση αλλά και στήριξη σε προσωπικό μέσω Frontex.

Χρειάζονται επιπλέον προσπάθειες από την Ελλάδα, τόνισε αλλά παράλληλα ξεκαθάρισε ότι και οι άλλες χώρες πρέπει να κινηθούν προκειμένου να υλοποιηθούν οι συμφωνίες μετεγκατάστασης και να ενισχυθεί η Frontex.

Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ σημείωσε ότι η Κομισιόν είναι έτοιμη να βοηθήσει στο να εφαρμοστεί καλύτερα η υφιστάμενη συμφωνία επιστροφής μεταναστών που υπάρχει ήδη μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας.

Ο ίδιος υποστήριξε ότι η Αγκυρα έχει διαβεβαιώσει ότι θα κάνει ό,τι απαιτείται για να ελέγξει τις ροές και να πολεμήσει τα κυκλώματα διακίνησης. Αλλά σημείωσε ότι πρέπει και η Ευρώπη να κάνει αυτά που συμφώνησε με την Τουρκία. Εδωσε έμφαση μάλιστα στο ότι η Ιταλία συμφώνησε πρόσφατα να συμμετέχει στη χρηματοδότηση της χώρας, με το γνωστό πακέτο των 3 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της Κομισιόν, η Ευρώπη θα αντιμετωπίζει πρόβλημα με τις ροές για όσο διαρκεί η συριακή κρίση και σημείωσε την ανάγκη να λάβουν βοήθεια και γειτονικές χώρες (Λίβανος κ.τλ.) που δέχονται μεγάλες ροές προσφύγων.

Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα Financial Times, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να δεσμευτεί την Τρίτη ότι θα ξεκινήσει να διερευνά τις «πηγές» απ’ όπου προέρχονται τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ, σε μια προσπάθεια να αποτραπεί η χρηματοδότηση των τζιχαντιστών εντός Ευρώπης. 

«Η χρήση χαρτονομισμάτων μεγάλης αξίας, ιδιαίτερα του 500ευρου, είναι ένα πρόβλημα που πολλές φορές μας έχουν αναφέρουν αστυνομικές αρχές» αναφέρει το σχέδιο της Κομισιόν, το οποίο έπεσε στα χέρια της εφημερίδας. 

Για την καταπολέμηση αυτού του προβλήματος, η Ε.Ε. σκοπεύει να συνεργαστεί με την Europol. Το ζήτημα, όμως, που εγείρεται είναι ότι η Κομισιόν δεν έχει τη δικαιοδοσία να ελέγξει τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα του ευρώ, καθώς αυτά ελέγχονται αποκλειστικά από την Ευρωπαϊκή κεντρική Τράπεζα. 

Πηγές κοντά στην ΕΚΤ δήλωσαν στην εφημερίδα ότι η «κακή χρήση» του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ είναι γνωστή στη διοίκηση της κεντρικής τράπεζας. Μάλιστα, αποκάλυψε ότι έχουν ήδη ξεκινήσει εργασίες για την εξέταση των χαρτονομισμάτων μεγάλης αξίας. 

Ο ίδιος ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι δήλωσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τη Δευτέρα, ότι η τράπεζα «εξετάζει το ζήτημα» αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν ληφθεί συγκεκριμένες αποφάσεις. «Θέλουμε να κάνουμε αλλαγές» ανέφερε χαρακτηριστικά. 

«Έρευνα που δημοσιοποιήθηκε από τη Europol πέρσι δείχνει ότι καταστήματα συχνά αρνούνται να δεχτούν τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ αλλά παρόλα αυτά, αντιπροσωπεύουν το ένα τρίτο όλων των τραπεζογραμματίων που κυκλοφορούν στην Ευρωπαϊκή Αγορά. 

Τα αιτήματα του Φρανσουά Ολάντ 

Η πρόταση των Βρυξελλών, όμως, αναμένεται να εστιάσει κυρίως στις αλλαγές που έχει απαιτήσει ο Φρανσουά Ολάντ μετά από τις τρομοκρατικές επιθέσεις του Νοεμβρίου. 

Ο Γάλλος πρόεδρος έχει ζητήσει, μεταξύ άλλων, αυστηρότερο έλεγχο στις συναλλαγές με bitcoins αλλά και άλλα ψηφιακά νομίσματα. 

Μέχρι σήμερα, οι μεταφορές ψηφιακών νομισμάτων δεν ελέγχονται από την Ε.Ε., κάτι το οποίο ενισχύει τους φόβους ότι μπορεί να χρησιμοποιούνται για την χρηματοδότηση τζιχαντιστών. 

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κρίνει ότι η Ελλάδα "αμέλησε σοβαρά" τα καθήκοντά της όσον αφορά την εφαρμογή των κανόνων της Ζώνης Σένγκεν και δίνει στην Αθήνα διορία τριών μηνών προκειμένου να ελέγχει τα σύνορά της, προειδοποιώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση οι άλλες χώρες της ζώνης ελεύθερης μετακίνησης θα κλείσουν τα σύνορά τους με την Ελλάδα.

"Το σχέδιο έκθεσης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα παραμέλησε σοβαρά τις υποχρεώσεις της και ότι υπάρχουν σοβαρές παραλείψεις στους ελέγχους των εξωτερικών συνόρων που πρέπει να αντιμετωπιστούν (...) από τις ελληνικές αρχές", είπε ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βάλντις Ντομπρόφσκις.

Ελλείψεις και κενά στους ελέγχους στα ελληνικά σύνορα (χερσαία και θαλάσσια), επισημαίνει το σχέδιο έκθεσης για την Ελλάδα που βασίζεται σε πορίσματα του Νοεμβρίου και το οποίο υιοθετήθηκε σήμερα από το κολέγιο των επιτρόπων που συνεδρίασε στις Βρυξέλλες, όπως ανέφερε ο κ. Ντομπρόβσκις, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε λίγο μετά τη λήξη των εργασιών του κολεγίου των επιτρόπων.

 «Αναγνωρίζουμε ότι οι ελληνικές αρχές βρίσκονται υπό μεγάλη πίεση αλλά υπάρχουν προβλήματα σε ό,τι αφορά την καταγραφή και τη δακτυλοσκόπηση των προσφύγων, τον έλεγχο των ταξιδιωτικών εγγράφων που δεν αντιπαραβάλλονται με τη βάση δεδομένων Σένγκεν (SIS) και αυτήν της Europol. Επιπλέον, υπάρχουν σοβαρές αμέλειες εκ μέρους της Ελλάδας που οδηγούν σε χάσματα και κενά, τα οποία θα πρέπει να καλυφθούν», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής. Ο ίδιος ανέφερε ότι το σχέδιο της έκθεσης βασίζεται στα πορίσματα της αποστολής αξιολόγησης που έλαβε χώρα στην Ελλάδα τον περασμένο Νοέμβριο. «Αναγνωρίζουμε ότι οι ελληνικές Αρχές έχουν λάβει κάποια μέτρα από το Νοέμβριο και μετά, αλλά πρέπει να γίνουν ακόμα περισσότερα», δήλωσε ο ίδιος.

Σχετικά με τα επόμενα βήματα, ο Βλ. Ντομπρόβσκις ανέφερε ότι αν εγκριθεί αυτό το σχέδιο έκθεσης από τη λεγόμενη Επιτροπή Αξιολόγησης Σένγκεν και στη συνέχεια από τα κράτη-μέλη της ΕΕ (με ειδική πλειοψηφία), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προετοιμάσει συστάσεις προς την Ελλάδα για να επιλυθούν τα προβλήματα που εντοπίστηκαν. Σε αυτήν την περίπτωση, η Ελλάδα θα έχει τρεις μήνες στη διάθεσή της για να εφαρμόσει τα μέτρα που θα ζητήσει η Επιτροπή, καθώς και άλλα διορθωτικά μέτρα που ενδεχομένως προκύψουν περαιτέρω μετά από νέες αποστολές αξιολόγησης. Σε περίπτωση που η Ελλάδα δεν ανταποκριθεί στις συστάσεις  της Επιτροπής, εντός τριών μηνών, τότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα κινήσει τη διαδικασία του Άρθρου 26 του Κώδικα Σένγκεν, δίνοντας ουσιαστικά τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη της ΕΕ να κλείσουν προσωρινά τα σύνορά τους για χρονική περίοδο από έξι μήνες έως δυο χρόνια. Αυτή η σύσταση από την ΕΕ θα πρέπει να εγκριθεί με ειδική πλειοψηφία από το Συμβούλιο.

 Ερωτηθείς, τέλος για την πρόταση της Σλοβενίας σχετικά με την ενίσχυση των συνόρων της ΠΓΔΜ με την Ελλάδα, μέσω της Frontex, o αντιπρόεδρος της Επιτροπής υπενθύμισε ότι η Frontex δεν μπορεί να επεμβαίνει σε χώρα εκτός της ΕΕ, αλλά τη δυνατότητα αυτή δίνει η πρόταση για τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής. Ο ίδιος τόνισε, ωστόσο, ότι για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης «χρειάζεται συντονισμένη δράση με τις χώρες των Βαλκανίων» και στο πλαίσιο αυτό υπάρχει συνεργασία και με την ΠΓΔΜ.