Τα πέντε πιθανά πακέτα για τις ελαφρύνσεις του ελληνικού χρέους τα οποία εξετάζει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) δημοσιεύει η οικονομική εφημερίδα Handelsblatt. Στο έγγραφο του ESM αναφέρεται και η μορφή που θα μπορούσαν να έχουν οι ελαφρύνσεις για το ελληνικό χρέος.

Το πρώτο πακέτο προβλέπει επιμήκυνση αποπληρωμής των δανείων που έχει εκταμιεύσει ο προσωρινός μηχανισμός στήριξης EFSM κατά 5 χρόνια και πλαφόν στα επιτόκια 2%. Σε περίπτωση που το ξεπεράσουν, δεν θα καταβάλλονται μέχρι το 2050. Τα επόμενα πακέτα περιλαμβάνουν περισσότερες ελαφρύνσεις. Έτσι το τρίτο προβλέπει επιμήκυνση αποπληρωμής για 15 χρόνια. Κατά συνέπεια η Ελλάδα θα αποπληρώσει μέρος των πιστώσεων από το 2080 και πέρα, ενώ στα επιτόκια μπαίνει πλαφόν 1% μέχρι το 2050.
Στο άρθρο της η γερμανική εφημερίδα αναφέρεται επίσης στα σενάρια που εκπόνησε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας γύρω από το μελλοντικό ύψος του ελληνικού χρέους. Το έγγραφο, που προορίζεται "μόνο για υπηρεσιακή χρήση" δόθηκε αρχές της εβδομάδας στους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης και βρίσκεται στη διάθεση της γερμανικής εφημερίδας. Αναφέρεται σε τρία σενάρια:
Σύμφωνα με το αισιόδοξο Σενάριο Α που βασίζεται σε στοιχεία των ευρωπαϊκών θεσμών, το ελληνικό χρέος ενδέχεται να μειωθεί μέχρι το 2060 στο 49,1%, ενώ οι μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες, που αποτελούνται από το πιθανό έλλειμμα συν το σύνολο των δαπανών εξυπηρέτησης του χρέους, θα βρίσκονται μόλις στο 11% του ΑΕΠ. Θα ήταν συνεπώς λιγότερο από το όριο 15%-20% που κρίνουν οι δανειστές ως βιώσιμο.
Το Σενάριο Β είναι απαισιόδοξο, θεωρείται ωστόσο πιθανότερο από το ΔΝΤ. Το έγγραφο κάνει λόγο για "έκρηξη" του χρέους τα επόμενα 40 χρόνια, φθάνοντας το 2060 στο 226% του ΑΕΠ, ενώ οι μικτές χρηματοδοτικές ανάγκες στο γιγαντιαίο 52,1%.
Οι διαφορές των σεναρίων οφείλονται στην μακρά περίοδο 40 ετών, όπου ακόμα και απειροελάχιστες διαφορές στην υπόθεση εργασίας, οδηγούν σε εντελώς διαφορετικά αποτελέσματα. Στο Σενάριο Α οι Ευρωπαίοι αναμένουν μέχρι το 2060 μια κατά μέσο όρο ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά 1,3% και πρωτογενές πλεόνασμα 2,2%-2,6%. Το ΔΝΤ θεωρεί αυτό το στόχο μη ρεαλιστικό. Στο Σενάριο Β γίνεται λόγος για ανάπτυξη μόνο 1% και πρωτογενές πλεόνασμα 1,5%.
Παρά τις μεγάλες διαφορές των σεναρίων η συζήτηση για την ανάγκη ελαφρύνσεων για το ελληνικό χρέος θα διεξαχθεί στη βάση αυτών των υπολογισμών. Μόνο όμως στο Σενάριο Β και Γ (σσ. στο οποίο η Handelsblatt δεν αναφέρεται λεπτομερώς) υπάρχει ανάγκη ελαφρύνσεων.
Σύμφωνα με διαπραγματευτικούς κύκλους Β. Σόιμπλε και ΔΝΤ σχεδιάζουν ένα συμβιβασμό. Έτσι το ΔΝΤ θα αποφασίσει τυπικά ένα πρόγραμμα στήριξης, αλλά δεν θα εκταμιεύσει χρήματα μέχρι να επιλυθεί η διένεξη. Στο μεταξύ ο ESM θα μπορέσει να εκταμιεύσει μια ακόμα δόση στην Ελλάδα", καταλήγει η εφημερίδα του Ντίσελντορφ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

«Παγώνει» τα χαμόγελα και την αισιοδοξία της Αθήνας για λύση στο θέμα του χρέους το ταχύτερο δυνατό ο ESM.

Ενόψει των συζητήσεων που γίνονται με στόχο να ξεπεραστεί η διελκυστίνδα μεταξύ της ευρωζώνης και του ΔΝΤ και να σκιαγραφηθούν οι παρεμβάσεις στο χρέος στο πλαίσιο της «συνολικής συμφωνίας» Ελλάδας – δανειστών, ο εκπρόσωπος τύπου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Wolfgang Proissl έστειλε το μήνυμα ότι «το εάν και σε ποιο βαθμό όλο αυτό οδηγήσει στο τέλος σε ελαφρύνσεις, δεν είναι κάτι που βλέπουμε στον ορίζοντα».
Αφορμή για τη δήλωση αποτέλεσε δημοσίευμα της Frankfurter Allgemeine Zeitung, με τίτλο «Η Ελλάδα πιο κοντά σε νέα δάνεια» το οποίο ο εκπρόσωπος του ESM διέψευσε.

Σύμφωνα με την Deutsche Welle, το επίμαχο δημοσίευμα της εφημερίδας της Φρανκφούρτης σχετικά με την επίτευξη προκαταρκτικής συμφωνίας μεταξύ της κυβέρνησης και των διεθνών πιστωτών της αναφερόταν σε ανακοίνωση του ESM, κατά την οποία η επιτευχθείσα συμφωνία «ανοίγει το δρόμο για «σχετικές ελαφρύνσεις».

O B. Proissl διαψεύδει το δημοσίευμα της FAZ σημειώνοντας: «Κάτι τέτοιο είναι λάθος. Πολύ περισσότερο, αυτό που λέγεται στην ανακοίνωση που εξέδωσε ο ESM από κοινού με την Κομισιόν, την ΕΚΤ και το ΔΝΤ είναι το εξής: Αυτή η προκαταρκτική συμφωνία θα συμπληρωθεί εντός των επόμενων εβδομάδων με πρόσθετες συζητήσεις για την κατάστρωση μιας αξιόπιστης στρατηγικής προκειμένου τα χρέη της Ελλάδας να καταστούν βιώσιμα'».
Στη συνέχεια ο εκπρόσωπος του ESM αναφέρει: «Το εάν και σε ποιο βαθμό όλο αυτό οδηγήσει στο τέλος σε ελαφρύνσεις, δεν είναι κάτι που βλέπουμε στον ορίζοντα. Στις 25 Μαΐου αναμένεται να πάρουν θέση οι υπ. Οικονομικών της ευρωζώνης. Συνεπώς μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους μπορούν να συνομολογηθούν μόνο όταν η Ελλάδα θα έχει ολοκληρώσει με επιτυχία το συμφωνηθέν με τον ESM μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα το 2018 και μόνο εάν τότε σχετικές ελαφρύνσεις κριθούν αναγκαίες. Από αυτές αποκλείονται κατά βάση οι ονομαστικές ελαφρύνσεις ('κούρεμα χρέους')».

Συντάξεις
«Χαμηλότερες συντάξεις, περισσότεροι φόροι: Η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει τις περικοπές» είναι ο τίτλος ανταπόκρισης από την Αθήνα στην Νeue Ruhr Zeitung του ομίλου Funke. «Οι δανειστές συμφώνησαν με την ελληνική κυβέρνηση για οικονομική βοήθεια δις ευρώ. Αυτό όμως σημαίνει για τους Έλληνες περαιτέρω περικοπές», σημειώνει η γερμανική εφημερίδα. Σύμφωνα με το άρθρο στην Ελλάδα «που εδώ και επτά χρόνια υποφέρει ήδη από τις συνέπειες τις πιο μακράς και βαθιάς ύφεσης στην μεταπολεμική της ιστορία» θα υπάρξουν κι άλλα «θύματα», παρά τα όσα υποσχέθηκε στις αρχές του 2015 ο αριστερός πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας.

Όπως σημειώνει η NRZ τα χρήματα που θα δοθούν στην Ελλάδα κατόπιν της συμφωνίας με τους δανειστές δεν πρόκειται ούτε αυτή τη φορά να καταλήξουν στους πολίτες ή την ελληνική οικονομία αλλά στους πιστωτές «πρωτίστως την ΕΚΤ». Εν ολίγοις «για τους Έλληνες το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης σημαίνει νέες περικοπές», από τις οποίες, όπως παρατηρεί και η γερμανική εφημερίδα πλήττονται κυρίως οι συνταξιούχοι και τα χαμηλά εισοδήματα.

imerisia.gr

Διορία 48 ωρών ζήτησε και πήρε η κυβέρνηση, για να μελετήσει και να απαντήσει μέχρι την παραμονή των Χριστουγέννων στην επιστολή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας – ESM, στην οποία συμπυκνώνονται οι βασικές αξιώσεις των δανειστών.

Η κυβέρνηση καλείται να δώσει σκληρή μάχη με το χρόνο προκειμένου να προλάβει την προθεσμία που η ίδια ζήτησε και να εμφανιστεί έτοιμη με σαφείς απαντήσεις. Αν και για τα περισσότερα θέματα που περιέχει η επιστολή η Αθήνα ήταν υποψιασμένη και έχει σκεφτεί τις απαντήσεις, από άποψη τακτικής επιδιώκει να αποστείλει στις θέσεις της «σε νεκρό χρόνο», ακριβώς πάνω στην αργία όπου όλες οι υπηρεσίες και τα όργανα της ΕΕ θα υπολειτουργούν, προκειμένου να αποφύγει να εισπράξει άμεση απάντηση στην δήλωση δεσμεύσεων που προτείνει.
Η κυβέρνηση  εξετάζει προσεκτικά το email του  ESM για να αποφύγει τις παγίδες. Για παράδειγμα, αν και η κυβέρνηση φέρεται να μην έχει κανένα πρόβλημα να δεσμευτεί πως η παροχή στους συνταξιούχους δόθηκε άπαξ και δεν θα επαναληφθεί το 2017, ή ότι η αναστολή αύξησης του ΦΠΑ στα νησιά θα ισχύσει για έναν μόνο χρόνο, θέλει να είναι εξαιρετικά επιφυλακτική στις  διατυπώσεις της όσον αφορά δεσμεύσεις όπως πχ για «τήρηση των στόχων σε περίπτωση που διαπιστωθεί απόκλιση» τον Απρίλιο του 2017 γιατί, κάτω από τις οποίες μπορεί να κρύβονται αξιώσεις των δανειστών για περικοπές συντάξεων.
 
Θεωρείται αβέβαιο όμως όχι μόνο αν οι απαντήσεις που ετοιμάζει θα αρκέσουν στους θεσμούς, αλλά ακόμη και εάν η ίδια η επιστολή του ESM καλύπτει τις απαιτήσεις όλων των δανειστών και ειδικά του Βερολίνου.
 
Σε κάθε περίπτωση, όπως όλα δείχνουν, οι θεσμοί δεν φαίνεται πως θα προλάβουν να απαντήσουν στην κυβέρνηση παρά την επόμενη εβδομάδα.

parapolitika.gr

Στους τρόπους που θα εφαρμοσθούν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους αναφέρεται ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) σε δημοσίευμά του με τη μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων.

Ειδικότερα, ο ESM αναφέρει πώς θα γίνει η ανταλλαγή των ομολόγων κυμαινόμενου επιτοκίου, που έχουν οι ελληνικές τράπεζες με ομόλογα σταθερού επιτοκίου, ενώ σημειώνει ότι από την ανταλλαγή αυτή αναμένεται να μην υπάρχει κόστος για τις ελληνικές τράπεζες («το σχέδιο αναμένεται να είναι ουδέτερο») και ότι χρειάζεται η συμφωνία τους για αυτή. Τα ομόλογα των τραπεζών, ύψους 42,7 δισ. ευρώ, είχε λάβει η Ελλάδα από τον EFSF/ESM με τη μορφή δανείων για την ανακεφαλαιοποίηση τους.

«Επειδή τα νέα ομόλογα θα είναι σταθερού επιτοκίου, η Ελλάδα δεν θα φέρει πλέον τον κίνδυνο αύξησης των επιτοκίων τους», σημειώνει ο ESM. Θα απαγορεύεται στις τράπεζες να πωλούν τα ομόλογα κυμαινόμενου επιτοκίου και τα ομόλογα σταθερού επιτοκίου στην αγορά , αλλά θα μπορούν να τα πωλούν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ). Τα ομόλογα που έχουν πουλήσει οι τράπεζες, εξαιρούνται από την ανταλλαγή.

Μετά από ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, «ο EFSF/ESM θα αγοράζει τα ομόλογα σταθερού επιτοκίου, που κατέχουν ακόμη οι τράπεζες, για να μη φέρουν αυτές τον κίνδυνο των επιτοκίων. Αυτό θα γίνει με κεφάλαια που θα αντληθούν από την αγορά. Για να διασφαλισθεί μία ομαλή υλοποίηση, η διαδικασία αυτή θα πραγματοποιηθεί σε αρκετές φάσεις σε μία μεγαλύτερη χρονική περίοδο».

Το δεύτερο σχέδιο μείωσης του κινδύνου των επιτοκίων αφορά τις συμφωνίες ανταλλαγής (Swap), οι οποίες είναι χρηματοπιστωτικά συμβόλαια που επιτρέπουν σε δύο μέρη να ανταλλάξουν, για παράδειγμα, πληρωμές κυμαινόμενου επιτοκίου με πληρωμές σταθερού επιτοκίου. «Το σχέδιο αυτό θα σταθεροποιούσε το συνολικό κόστος χρηματοδότησης του ESM και θα μείωνε τον κίνδυνο να πρέπει η Ελλάδα να πληρώσει υψηλότερο επιτόκιο για τα δάνειά της, όταν τα επιτόκια θα αρχίσουν να αυξάνονται στο μέλλον».

Το τρίτο σχέδιο για τη μείωση του κινδύνου αφορά τη λεγόμενη αντικριζόμενη χρηματοδότηση (matched funding) και προβλέπει ότι ο ESM θα ορίζει σταθερό επιτόκιο σε μέρος των μελλοντικών δανείων που θα δώσει στην Ελλάδα.
Η επιμήκυνση των περιόδων αποπληρωμής

Αναφορικά με την επιμήκυνση των περιόδων αποπληρωμής του ελληνικού χρέους, ο ESM σημειώνει τα εξής: «Η εξομάλυνση του προφίλ αποπληρωμής αφορά στο δεύτερο ελληνικό πρόγραμμα, με (χρηματοδότηση από) τον EFSF. Η σταθμισμένη μέση διάρκεια των δανείων στο πρόγραμμα αυτό είχε συμφωνηθεί αρχικά στα 32,5 έτη. Λόγω μίας σειράς παραγόντων, αυτή μειώθηκε έκτοτε σε περίπου 28 έτη. Η διάρκεια θα επανέλθει τώρα στα 32,5 έτη, ώστε μία σειρά αυξημένων αποπληρωμών στη δεκαετία του 2030 και του 2040 να μπορεί να διαχυθεί σε περισσότερα χρόνια».

Η άρση του αυξημένου περιθωρίου επιτοκίου

Η άρση του αυξημένου περιθωρίου επιτοκίου αφορά στο δάνειο των 11,3 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα του EFSF (δεύτερο πρόγραμμα), που χρησιμοποιήθηκε για τη χρηματοδότηση της εξαγοράς ομολόγων που είχαν ιδιώτες από το ελληνικό δημόσιο. Για το δάνειο αυτό προβλέπεται περιθώριο επιτοκίου 2% από το επόμενο έτος, «το οποίο θα καταργηθεί τώρα το 2017».

Πότε θα αρχίσει η εφαρμογή των μέτρων;

Η εξομάλυνση του προφίλ των περιόδων αποπληρωμής αναμένεται να εφαρμοσθεί στις αρχές του 2017. Τα τρία σχέδια για τη μείωση του κινδύνου του επιτοκίου θα εφαρμοσθούν κατά τον δυνατό βαθμό, δεδομένων των συνθηκών της αγοράς και της δυνατότητας εφαρμογής τους. Η απόφαση για την άρση του αυξημένου περιθωρίου επιτοκίου το 2017 προβλέπεται πριν το τέλος του έτους αυτού.

Ποια εξοικονόμηση θα φέρουν τα μέτρα αυτά για την Ελλάδα;

Με ένα βασικό σενάριο, η επίδραση των μέτρων αυτών είναι ευμεγέθης και θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά τόσο τον λόγο του χρέους προς το ΑΕΠ όσο και τις Ακαθάριστες Χρηματοδοτικές Ανάγκες για την περίοδο 2017-2060, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ESM. Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης προκύπτει από την ανταλλαγή ομολόγων και τα swaps επιτοκίων . Δευτερογενή αποτελέσματα στα επιτόκια αναχρηματοδότησης της Ελλάδας θα αποτελούσαν ένα επιπλέον όφελος. Τα βραχυπρόθεσμα μέτρα θα βελτιώσουν τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. «Ωστόσο, χρειάζεται προσοχή. Η επίδραση ορισμένων από τα μέτρα εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες που είναι πέραν του ελέγχου μας. Μεταξύ αυτών είναι οι επικρατούσες συνθήκες αναφορικά με το περιβάλλον των επιτοκίων και η διαθεσιμότητα άλλων παραγόντων της αγοράς για τη σύναψη ορισμένων συναλλαγών».

Υπάρχει κάποιο κόστος από τα μέτρα;

Η προσαρμογή του προφίλ των περιόδων αποπληρωμών δεν αναμένεται να έχει κάποιο κόστος. Το κόστος από την κατάργηση του αυξημένου περιθωρίου επιτοκίου αφορά στο κέρδος που θα χάσουν τα κράτη - μέλη. Το όποιο κόστος από τα τρία σχέδια για τη μείωση του κινδύνου επιτοκίου θα το φέρει η Ελλάδα. Αυτό ισχύει ειδικότερα για την ανταλλαγή των ομολόγων και τα swaps επιτοκίων. Ένα τέτοιο βραχυπρόθεσμο κόστος θα υπεραντισταθμισθεί από τα μακροχρόνια οφέλη που θα υπάρξουν για την Ελλάδα από τη διαδικασία αυτή.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ο ίδιος σημείωσε ότι ο ESM δεν θα συζητήσει τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους πριν από το τέλος του επόμενου έτους και ότι εργάζεται με την υπόθεση ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα.

Στην ερώτηση του δημοσιογράφου τι θα συμβεί αν το ΔΝΤ δεν συμμετάσχει στο τρίτο ελληνικό πρόγραμμα, ο αξιωματούχος του ESM απάντησε: «Εργαζόμαστε με βάση την υπόθεση ότι το ΔΝΤ θα συμμετάσχει. Η συμμετοχή τους θα μπορούσε να είναι αντίστοιχη με αυτή που αποφασίσθηκε για την Κύπρο, δηλαδή περίπου στο 10% του προγράμματος (σ.σ.: το τρίτο ελληνικό πρόγραμμα φθάνει τα 86 δισ. ευρώ). Εάν το ΔΝΤ αρνηθεί να συμβάλει, θα μπορούμε να προσαρμόσουμε το πρόγραμμά μας. Μπορούμε με ευκολία να δανείσουμε περισσότερα χρήματα στην Ελλάδα, αν χρειασθεί. Δεν χρειαζόμαστε τόσο πολύ τη χρηματοδοτική συμβολή του ΔΝΤ, αλλά την εξειδίκευσή του».

Απαντώντας στην ερώτηση πώς μπορεί ο ESM να βοηθήσει ώστε να γίνει το ελληνικό χρέος πιο βιώσιμο, ο κ. Γιάνσε δήλωσε: «Το Eurogroup μάς έδωσε εντολή να διερευνήσουμε αρκετά μέτρα στήριξης - βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα - τον Μάιο του 2016. Βραχυπρόθεσμα, μπορούμε να αναδιοργανώσουμε τις αποπληρωμές του ελληνικού χρέους. Η μέση διάρκεια αποπληρωμής των δανείων, που είναι τώρα 28 έτη θα μπορούσε να αυξηθεί στα 32 έτη. Μπορούμε να εργασθούμε στη μείωση του κινδύνου επιτοκίων για την Ελλάδα, δανειζόμενοι περισσότερο μακροπρόθεσμα. Και, τέλος, έχουμε ανακοινώσει ότι θα άρουμε την κλιμάκωση που θα οδηγούσε σε μία αύξηση των πληρωμών τόκων από την Ελλάδα. Τα μέτρα αυτά, που μένει ακόμη να ολοκληρωθούν, θα μπορούσαν να συζητηθούν από το Συμβούλιό μας στα τέλη Νοεμβρίου. Η άποψη είναι να τίθεντο σε ισχύ στην αρχή του 2017. Δεν θα συζητήσουμε τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα πριν από το τέλος του επόμενου έτους».