Οι περισσότεροι μάθαμε για την ύπαρξη της Κινάρου με τον πιο τραγικό τρόπο: όταν στις 11 Φεβρουαρίου κατέπεσε στο νησί ένα ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού, οδηγώντας στον θάνατο το τριμελές πλήρωμά του.

Ανακαλύψαμε έτσι πως σε αυτό το νησάκι (έκταση 4,5 τ.χλμ.), με τις απόκρημνες ακτές κυριολεκτικά στο μέσον του Αιγαίου (ανατολικά της Αμοργού και δυτικά Λέρου και Καλύμνου), ζουν δύο άνθρωποι: η 70χρονη Ειρήνη Κατσοτούρχη και ο γιος της Γιώργος. Μέχρι το 2013 που απεβίωσε, ζούσε μαζί τους ο σύζυγος της κ. Ειρήνης, Μικές.

Ηρθε στη μνήμη μας μια άλλη γυναίκα-ακρίτας, η ξακουστή Κυρά της Ρω (νησίδα νοτιοδυτικά του Καστελλόριζου), η Δέσποινα Αχλαδιώτη, η οποία απεβίωσε το 1982. Κι όμως, το Αιγαίο είναι διάσπαρτο από μικρά νησάκια, τα οποία κατοικούνται από ηρωικούς ανθρώπους που από ανάγκη ή επιθυμία ζουν μόνοι τους καταμεσής του πελάγους και αντιμετωπίζουν με απαράμιλλη επιμονή, υπομονή και εφευρετικότητα, χωρίς φόβο, τις καθημερινές δυσκολίες. Σχετικά κοντά (περίπου 6 μίλια ανατολικά) στην Κίναρο είναι τα Λέβιθα (9,1 τ.χλμ.), τα οποία κατοικούνται από την οικογένεια του κ. Δημήτρη Καμπόσου, που ασχολείται με την κτηνοτροφία, τη γεωργία και την αλιεία. Το καλοκαίρι υποδέχεται τουρίστες για φαγητό και κατάλυμα.

Δύσκολος ο χειμώνας

Ο χειμώνας σε όλα αυτά τα ερημονήσια είναι πολύ δύσκολος, ενώ το καλοκαίρι οι τουρίστες, οι οποίοι έρχονται με σκάφη, δίνουν ζωή.

Στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής μας γραμμής, ο 60χρονος Μιχάλης Κάβουρας, από τη βεράντα της ταβέρνας «Πειρατής» αντικρίζει τον σκοτεινό λόγω ώρας πανέμορφο κόλπο στο Μαράθι. Το Μαράθι (ή Μάραθος), με έκταση μόλις 355 στρέμματα (0,355 τ.χλμ.) είναι νησίδα των Δωδεκανήσων και ανήκει στο νησιωτικό σύμπλεγμα των Αρκιών, ανατολικά της Πάτμου και βορειότερα των Λειψών. Ο κ. Κάβουρας και τα δύο του αδέλφια ζουν τον χειμώνα στο Μαράθι, ενώ το καλοκαίρι που έρχεται αρκετός κόσμος, λειτουργούν τρεις ταβέρνες και περίπου 30 δωμάτια.

«Δύσκολα περνάει η μέρα. Ασχολούμαστε με την κτηνοτροφία, έχουμε κατσίκια, δουλειές στα σπίτια και όταν έχει καλό καιρό πάμε για ψάρεμα. Δεν έχουν μείνει και πολλά ψάρια, αλλά κανένα χταπόδι, καλαμάρι, το βγάζουμε. Επικοινωνία έχουμε με την Πάτμο, με ένα επιδοτούμενο καΐκι που έρχεται τρεις φορές την εβδομάδα, εάν έχει βέβαια καλό καιρό. Μέχρι πριν από λίγο που ξανάρθε, είχε ένα μήνα να έρθει. Ξεμείναμε κι από ψωμί. Αλλά τα βολεύουμε, έχουμε τον τρόπο μας», λέει στην «Κ» ο κ. Κάβουρας. Η τέχνη της επιβίωσης είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στους ερημίτες του Αιγαίου.

Ο κ. Κάβουρας γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μαράθι, δεν έμενε συνέχεια εκεί, ταξίδεψε και δούλεψε σε πολλά μέρη, είδε τον κόσμο. Σήμερα οι δύο κόρες του σπουδάζουν, με την οικονομική δυσκολία της περιόδου. Κάποια στιγμή αποφάσισε να γυρίσει μαζί με τα αδέλφια του στα μέρη των γονιών του. Τον ρωτάμε εάν ήρθαν πρόσφυγες στο νησάκι. «Πού να έρθουν; Κατ’ αρχήν, ούτε φως δεν υπάρχει. Εδώ η νύχτα είναι νύχτα.

Εχουμε ξεπεράσει τον φόβο». Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η επικοινωνία, ειδικά όταν χρειαστεί για λόγους υγείας. «Ακόμα κι απ’ το Λιμεναρχείο Πάτμου όταν ζητάμε να έρθουν, συνήθως μας λένε πως δεν έχουν πετρέλαιο, δεν έχουν άτομα». Ακριβώς δίπλα στο Μαράθι είναι οι Αρκιοί (6,7 τ.χλμ.), που κατοικούνται από περίπου 45 άτομα, εκ των οποίων οι 20-30 μένουν όλο τον χρόνο.

Τα Δωδεκάνησα είναι η περιοχή με τα περισσότερα νησάκια, που κατοικούνται από λίγους κατοίκους. Γύρω από την Κάλυμνο υπάρχει η Καλόλιμνος (1,95 τ.χλμ.) όπου μένει ένας βοσκός, ο οποίος ασχολείται με τα κατσίκια του, και η Πλάτη (0,726 τ.χλμ.), που κατοικούν δύο άτομα. Ο Καλύμνιος κ. Μιχάλης Λαμπρόπουλος, 65 ετών σήμερα, πήγε εκεί με τη σύζυγό του το 1999, σε έκταση που του παραχώρησε ο Δήμος Καλύμνου.

Ελλειψη γιατρού

Ανατολικότερα της Πλάτης βρίσκεται η νήσος Ψέριμος (14,6 τ.χλμ.), λεγόμενη και Κάπαρη, η οποία στην απογραφή του 2011 είχε 80 κατοίκους. Την Πέμπτη το απόγευμα, στην ταβέρνα του Μανώλα, στην οποία τηλεφωνήσαμε, ακούγονταν ομιλίες. «Αυτή την περίοδο είμαστε 25-30 άτομα στην Ψέριμο», μας είπε ο κ. Νικόλαος Τρικοίλης, συνταξιούχος μηχανικός του Εμπορικού Ναυτικού, ο οποίος ζει τώρα στην Ψέριμο.

Τρεις φορές την εβδομάδα υπάρχει ακτοπλοϊκή σύνδεση με την Κάλυμνο, αυτή την περίοδο, ενώ το καλοκαίρι είναι καθημερινή. «Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, με τα ζώα και λίγο με το ψάρεμα», λέει ο κ. Τρικοίλης. Το μεγαλύτερο πρόβλημα των κατοίκων είναι η έλλειψη γιατρού. «Παρότι υπάρχει ιατρείο στο νησί, δεν υπάρχει γιατρός. Παλιότερα ερχόταν στρατιωτικός γιατρός από μονάδα που εδρεύει στο νησί, αλλά τώρα σταμάτησε κι αυτό. Κατά τα άλλα, έχουμε πολλά προβλήματα, αλλά έχουμε πάψει να γκρινιάζουμε. Κοιτάμε να τα λύνουμε…» λέει ο κ. Τρικοίλης, εκφράζοντας την ψυχολογία αυτών των ανθρώπων που δεν έχουν και πολλά να περιμένουν, εκτός από το καλοκαίρι…

Δέκα κάτοικοι και ένα μοναστήρι

Διάσπαρτα στην… πολυνησία του Αιγαίου υπάρχουν πολλά μικροσκοπικά νησάκια με ελάχιστους κατοίκους. Ο Αγιος Μηνάς (2,34 τ.χλμ.) είναι ένα απ’ αυτά και βρίσκεται μεταξύ Φούρνων και Ικαρίας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει τρεις κατοίκους. Στη μικροσκοπική Σαμιοπούλα, μισό μίλι απόσταση από τη Σάμο, κατοικούν τέσσερα άτομα. Το Φαρμακονήσι (4 τ.χλμ.), 12 ναυτικά μίλια βορειοανατολικά της Λέρου και 5,5 ναυτικά μίλια από τις Μικρασιατικές Ακτές, έχει πληθυσμό 10 κατοίκων (απογραφή 2011).

Ενδιαφέρον έχουν τα ερημονήσια των Σποράδων, τα οποία εκτός από καταφύγια για τη μεσογειακή φώκια και προστατευόμενες περιοχές, είναι και απάγκιο για ανθρώπινες ζωές. Στο Πιπέρι (4,228 τ.χλμ.), βορειοανατολικά της Αλοννήσου, ζουν σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έξι άτομα. Η Περιστέρα (14,2 τ.χλμ.) βρίσκεται ανατολικά της Αλοννήσου και φιλοξενεί πέντε κατοίκους, οι οποίοι είναι βοσκοί. H Κυρά Παναγιά ή Πελαγονήσι (25 τ.χλμ.) είχε στην απογραφή του 2011 δέκα κατοίκους, ενώ υπάρχει και μοναστήρι στο οποίο συνήθως διαμένει ένας μοναχός.

Καθημερινή ΓΙΑΝΝΗΣ ΕΛΑΦΡΟΣ

Αντιμέτωπη με τους σκληρούς εκβιασμούς της Τουρκίας που επιχειρεί να βάλει στα μέτρα της τη Νατοϊκή αποστολή στο Αιγαίο αλλά και την αδυναμία(;) της Ε.Ε να επιβάλει στην Αγκυρα την υλοποίηση της μεταξύ τους συμφωνία ,βρίσκεται η Αθήνα 

 Η ελληνική κυβέρνηση τώρα δείχνει να αντιλαμβάνεται ότι η άνευ όρων και χωρίς συγκεκριμένο πλαίσιο αποδοχή της γερμανοτουρκικης πρότασης, όχι μόνο δεν θα φέρει λύση στην ανάσχεση των προσφυγικών ροών, αλλά ανοίγει διάπλατα το παράθυρο για αμφισβήτηση του status quo στο Αιγαίο.

Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Πάνος Καμμένος που «υπέγραψε» τη συμφωνία για την εμπλοκή του ΝΑΤΟ σήμερα Τρίτη με επιστολή του στο γγ της Συμμαχίας ζητεί την εφαρμογή της. « Ζητώ από τη δύναμη του ΝΑΤΟ να μετακινηθεί ανατολικά των ελληνικών νησιών ανέφερε ο Πάνος Καμμένος και κατηγόρησε την Αγκυρα ότι επιχειρεί να ανατινάξει τη συμφωνία».

Η Ελλάδα συμπράττοντας με την γερμανοτουρκική πρόταση, τελικά εμφανίστηκε να έχει συναινέσει στην αποδοχή του Αιγαίου ως «ιδιαίτερης περίπτωσης»

Την ίδια ώρα ο Έλληνας πρωθυπουργόςΑλέξης Τσίπρας αντιλαμβάνεται με τον πλέον δραματικό τρόπο ότι η προφορική συμφωνία της περασμένης Παρασκευής, την οποία επικαλέστηκε για να συναινέσει στο Κείμενο Συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε., ήταν έπεα πτερόεντα. Ένα μόλις 24ωρο μετά τη συμφωνία η Αυστρία συγκάλεσε διάσκεψη με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, τα Σκόπια «σφράγισαν» τα σύνορά τους προκαλώντας έμφραγμα στην Ελλάδα και η Σλοβενία στέλνει στρατό στα σύνορά της με την Κροατία για να ελέγξει τις προσφυγικές-μεταναστευτικές ροές.  

Η κυβέρνηση στρέφεται και κατά της Αυστρίας που «στηρίζει» τις κινήσεις των χωρών του Βιζεγκραντ με το ΥΠΕΞ να προχωρεί σε διάβημα διαμαρτυρίας.    

Το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο και η αμηχανία της Αθήνας 

Η Ελλάδα συμπράττοντας με την γερμανοτουρκική πρόταση, τελικά εμφανίστηκε να έχει συναινέσει στην αποδοχή του Αιγαίου ως «ιδιαίτερης περίπτωσης», όπου η άσκηση αρμοδιοτήτων και κυριαρχικών δικαιωμάτων εκχωρούνται στην Συμμαχία, ενώ ταυτόχρονα το άλλο σκέλος της συμφωνίας που υπήρχε η ελπίδα ότι θα οδηγήσει σε ανάσχεση του μεταναστευτικού ρεύματος, μένει στα χαρτιά.

Η Αθήνα από την Νατοϊκή αποστολή είχε δυο προσδοκίες: 
ότι η παρουσία του ΝΑΤΟ θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για τα κυκλώματα των δουλεμπόρων και συγχρόνως η Ελλάδα θα απαλλαγεί από τις εύκολες κατηγορίες περί μη φύλαξης των συνόρων της, καθώς πλέον με απευθείας εικόνα στο Στρατηγείο της Νάπολης θα υπάρχει αποτύπωση των ευθυνών που υπάρχουν στην απέναντι πλευρά στις τουρκικές ακτές.

Υπήρχε επίσης η προσδοκία ότι το ΝΑΤΟ θα αναλάμβανε την επαναπροώθηηση όσων μεταναστών έπλεαν από τις τουρκικές ακτές προς τα ελληνικά νησιά

Όμως τελικά όλα εξελίσσονται εντελώς διαφορετικά.

Με το κλίμα πλέον που έχει διαμορφωθεί στην Κεντρική Ευρώπη, κανείς δεν δείχνει να ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τους υπεύθυνους της (μη αποτελεσματικής) φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., ενώ είναι προφανής η πρόθεση των κρατών μελών να αποφύγουν την οποιαδήποτε σύγκρουση με την Τουρκία.

Σε ότι αφορά, στη διάσωση και επαναπροώθηση από το ΝΑΤΟ μεταναστών στο τουρκικό έδαφος, φαίνεται να προσκρούει τόσο στην άρνηση της Τουρκίας άλλα και στις ενστάσεις Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και κρατών μελών, καθώς κινείται εκτός όρων εντολής που έχει το ΝΑΤΟ και κρύβει και πρακτικά κινδύνους για την ζωή των μεταναστών που κινούνται με μικρές βάρκες..

Η προφορική συμφωνία της περασμένης Παρασκευής, την οποία επικαλέστηκε για να συναινέσει στο Κείμενο Συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε., ο κ. Τσίπρας αποδείχθηκε έπεα πτερόεντα

Εξάλλου και πάρα την ..έκπληξη που εκφράζει η Αθήνα για το ότι η Άγκυρα απορρίπτει την συζήτηση για επιστροφή προσφύγων από το ΝΑΤΟ στην Τουρκία, ο ίδιος ο γ.γ. του ΝΑΤΟ κ. Ράσμουσεν είχε δηλώσει ότι η αποστολή του ΝΑΤΟ περιορίζεται στην παρακολούθηση και εποπτεία της περιοχής για να αντιμετωπισθούν τα κυκλώματα των διακινητών.

Όμως ακόμη κι αν αυτές οι προσδοκίες είχαν εκπληρωθεί η εμπλοκή του ΝΑΤΟ θέτει μείζονα ζητήματα που άπτονται της ελληνικής κυριαρχίας.

Ο μόνος όρος που είχε τεθεί (προφορικά) ήταν η συμφωνία Ελλάδας και Τουρκίας οι δυνάμεις τους να κινούνται μόνο εντός των χωρικών υδάτων και εναέριου χώρου της κάθε χώρας.

Τα ερωτήματα που έχουν τεθεί είναι πολλά και η κυβέρνηση έχει αποφύγει να απαντήσει με τον κ. Καμμενο να περιορίζεται να δηλώσει ότι τα κείμενα υπάρχουν αλλά είναι «απόρρητα» .

Όμως εάν πράγματι υπήρχαν αυτά τα απόρρητα κείμενα όπου ο ίδιος και ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας είχαν φροντίσει να διασφαλίσουν τα εθνικά συμφέροντα, τότε δεν θα υπήρχε η παρούσα σύγκρουση στην Στρατιωτική Επιτροπή του ΝΑΤΟ.

Η αναφορά σε «χωρικά ύδατα και εναέριο χώρο της κάθε χώρας» στους οποίους θα περιορίζεται κάθε χώρα είναι προβληματική.

Ούτε η Τουρκία (επισήμως), ούτε το ΝΑΤΟ (ανεπισήμως) αναγνωρίζουν τον ελληνικό εναέριο χώρο των 10 ν.μ. και συνεπώς αυτή η αναφορά θα οδηγήσει είτε σε διαρκείς αντιπαραθέσεις στο πλαίσιο της νατοϊκής αποστολής, όπου ο Γερμανός ναύαρχος και το Στρατηγείο στην Νάπολη θα παρεμβαίνουν ως διαιτητές, είτε θα οδηγήσει στην μονομερή και σιωπηρή αποχή της Ελλάδας από πτήσεις και δραστηριότητα στην περιοχή μεταξύ των 6 και των 10 ν.μ.

Λόγω της ιδιομορφίας της γεωγραφίας του Αιγαίου, μεγάλες περιοχές των διεθνών υδάτων του Αιγαίου στις οποίες όμως η Ελλάδα ασκεί διεθνείς αρμοδιότητες και επικαλύπτουν και ελληνική υφαλοκρηπίδα, ανατίθενται πλέον στο ΝΑΤΟ.

Η Τουρκία αμφισβητεί και την Ζώνη Ευθύνης της Ελλάδας για Έρευνα και Διάσωση, διεκδικώντας για λογαριασμό της την διεθνή αυτή αρμοδιότητα μέχρι το μέσο του Αιγαίου ώστε να εγκλωβίζει όλα τα ελληνικά νησιά σε ζώνη δικής της ευθύνης. 

Όταν τα Νατοϊκά ραντάρ διαπιστώνουν την ύπαρξη μεταναστών σε κίνδυνο σε περιοχή μεταξύ π.χ. της Χίου και Λέσβου σε διεθνή ύδατα, η Ελλάδα θα ασκήσει την αρμοδιότητα της για Ερευνά και Διάσωση η θα ανατεθεί στην FRONTEX ώστε να μην υπάρξει εμπλοκή εκ μέρους της Τουρκίας;

Η Τουρκία απαιτεί την αποστρατιωτικοποίηση όχι μόνο των Δωδεκανήσων, άλλα και της Λήμνου-Σαμοθράκης και της Χίου-Λέσβου-Σάμου-Ικαρίας μια διεκδίκηση που φρόντισε να επαναφέρει με το γνωστό επεισόδιο με το πρωθυπουργικό αερόσακος που μετέφερε τον κ.Τσίπρα στο Ιράν.

Θα συνεχίσει η Ελλάδα να χρησιμοποιεί υποδομές, λιμάνια αεροδρόμια, όπως αυτό της Λήμνου, με πλοία και αεροσκάφη που θα έχει διαθέσει και θα είναι ενταγμένα στην Νατοϊκή Δύναμη;

Τι ακριβώς θα συμβαίνει όταν απαιτηθεί Έρευνα και Διάσωση σε περιοχές όπως τα Ίμια που η Τουρκία θεωρεί «γκρίζες ζώνες»; Θα κινούνται κανονικά στα χωρικά ύδατα της βραχονησίδας τα ελληνικά πλοία η θα καταγγελθεί η παρουσία τους από την Τουρκία ως «παραβίαση» της συμφωνίας πλαισίου στο ΝΑΤΟ, μια και η Τουρκία αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία επί των βραχονησίδων;

Οι αποφάσεις για το πλαίσιο της Νατοϊκής Αποστολής θα πρέπει να έχουν ληφθέν στο Συμβούλιο του ΝΑΤΟ την Τετάρτη η το πολύ μέχρι το τέλος της εβδομάδας ώστε να αναλάβει δράση η Νατοϊκή δύναμη.

thetoc.gr