Μια τέτοια συμπεριφορά αναγνωρίζεται πρωτίστως στην Ελλάδα, η οποία πολλές φορές στο παρελθόν και σε περιόδους κρίσης προτίμησε να εφαρμόσει το διεθνές δίκαιο στις σχέσεις της με την Τουρκία, παρά να καταφύγει σε αντιδράσεις επιπόλαιες και αλόγιστες.

Γιατί απαιτούνται ψυχραιμία και πολιτισμός καθώς και διάθεση για καλή σχέση γειτονίας όταν παραδίδεις στη γείτονα χώρα με κάθε στρατιωτική τιμή έναν τούρκο πιλότο που έπεσε σε ελληνικά χέρια, δύο χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων. Ο τούρκος πιλότος μαζί μ’ έναν συνάδελφό του επί μία ώρα παραβίαζε τον εθνικό εναέριο χώρο, εμπλεκόταν σε εικονικές επικίνδυνες αερομαχίες με τους έλληνες χειριστές των Μιράζ, φωτογράφιζε τα συστήματα αεράμυνας στα ελληνικά νησιά και έβριζε μέσα από το κόκπιτ του F-16 του την Ελλάδα και τους πιλότους της.
Υπάρχει, πώς να το κάνουμε, τεράστια διαφορά της ελληνικής στάσης από τη στάση της Αγκυρας που αιχμαλώτισε τους δύο στρατιωτικούς οι οποίοι εισήλθαν κατά λάθος μερικά μέτρα σε τουρκικό έδαφος, στα σύνορα των δύο χωρών, ένα περιστατικό που μπορούσε να λυθεί σε επίπεδο ταξιαρχιών.
Και όμως, όταν το 1998 διθέσιο τουρκικό F-16 το οποίο ενεπλάκη σε dogfight με ελληνικό Μιράζ κατέπεσε και συνετρίβη στο Αιγαίο, οι ελληνικές Αρχές όχι μόνο διέσωσαν τον έναν από τους χειριστές του τουρκικού αεροσκάφους (ο άλλος βρήκε ακαριαίο θάνατο επειδή δεν άνοιξε το αλεξίπτωτό του και παρασύρθηκε στον βυθό της θάλασσας), αλλά τον περιέθαλψαν, του διοργάνωσαν και μια πρόχειρη γιορτή επί τη διασώσει του, του πρόσφεραν λουλούδια και εν συνεχεία τον μετέφεραν με C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας στη βάση Ιντζιρλίκ, παραδίδοντάς τον σώο και εύχαρι στις τουρκικές Αρχές. Ηταν η πρώτη φορά που οι Τούρκοι επέτρεψαν την προσγείωση ελληνικού στρατιωτικού αεροσκάφους στη βάση αυτή, η οποία θεωρείται, και είναι, και βάση του ΝΑΤΟ. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.
Εκείνο τον Απρίλιο του 1998 η Αγκυρα αύξησε τις προκλήσεις, πύκνωσε τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου, αφού ο τότε πρωθυπουργός της χώρας Μεσούτ Γιλμάζ πίεζε για απευθείας συνομιλίες με την Αθήνα ώστε να λυθούν «πακέτο» οι ελληνοτουρκικές διαφορές, προβάλλοντας βεβαίως διεκδικήσεις. Η Τουρκία – κι αυτό το γνώριζαν περισσότερο απ’ όλους οι πιλότοι των μαχητικών αεροσκαφών – πάντοτε χρησιμοποιούσε την ισχύ (και την υπεροπλία) της Πολεμικής Αεροπορίας για να ασκήσει εξωτερική πολιτική εις βάρος της χώρας μας. Τα τουρκικά F-16 και τα F-4 χρησιμοποιούνταν περίπου σαν πένσα έναντι της χώρας μας, όταν η Αγκυρα επεδίωκε χρηματοδοτικά πρωτόκολλα από την ΕΕ ή αναγνώριση του ψευδοκράτους στην κατεχόμενη Κύπρο.
Ολα όμως αυτά λίγο ενδιέφεραν τους πιλότους της Πολεμικής μας Αεροπορίας, και ειδικότερα έναν σμηναγό, τον Θ.Γ. (για ευνόητους λόγους παραλείπεται το πλήρες όνομά του) της 331 Πτέρυγας Μάχης με 1.200 ώρες (τότε) πτήσης στο ενεργητικό του, τον πλέον «γνωστό» στους τούρκους πιλότους για τις αναχαιτίσεις που τους έκανε, αφού αυτός πρώτος απογειωνόταν με την εντολή scramble από την αεροπορική βάση της Τανάγρας ή τη βάση της Σκύρου όταν βρισκόταν εκεί για μεταστάθμευση. Πάντοτε όμως ο νεαρός σμηναγός ήλεγχε τους πυραύλους αέρος αέρος («πουλάκια» τους ονόμαζε χαϊδευτικά και συνθηματικά) που είχε στα φτερά του, γιατί γνώριζε εκεί, πάνω από το Αιγαίο, υπερασπιζόμενος τα εθνικά μας σύνορα, ότι τα πράγματα είναι δύσκολα και σκληρά όταν έχεις να αντιμετωπίσεις οπλισμένα τουρκικά μαχητικά.
Ηταν ένα ανοιξιάτικο πρωινό Πέμπτης του Απριλίου του 1998 όταν ο σμηναγός Θ.Γ. πήρε εντολή να απογειωθεί αμέσως για την αναγνώριση και εν συνεχεία αναχαίτιση σμήνους τουρκικών αεροσκαφών. Την ώρα που απογειωνόταν φορτωμένος με τα «πουλάκια» του γνώριζε ότι ίσως να ήταν και η τελευταία του αποστολή για αναχαίτιση. Σε λίγες ημέρες θα εγκατέλειπε την Τανάγρα και τα Μιράζ και θα «ανηφόριζε» προς την Αγχίαλο για να αναλάβει εκπαιδευτής στη Σχολή Top Gun της Πολεμικής Αεροπορίας – στη σχολή όπου εκπαιδεύονταν οι νέοι πιλότοι στις αναχαιτίσεις εναέριων εισβολέων και στους επικίνδυνους ελιγμούς.
«Ενα πουλάκι λείπει»
Την ώρα που απογειωνόταν, στο γραφείο του (τότε) αρχηγού ΓΕΑ αντιπτεράρχου Γιώργου Αντωνετσή, στον τέταρτο όροφο του υπουργείου Εθνικής Αμυνας, επικρατούσε κάποιος αναβρασμός όχι για κανένα ιδιαίτερο λόγο, αλλά επειδή ο αρχηγός ετοιμαζόταν να παραστεί σε μια κοινωνική εκδήλωση και είχε αργήσει. Οι επιτελείς του (όλοι πιλότοι – «Φαντομάδες» – των F-4) βρίσκονταν σε επιφυλακή, έως ότου ο αρχηγός εγκαταλείψει το γραφείο του. Η ώρα περνούσε με κάποια τυχαία τηλεφωνήματα που είχε ο αρχηγός και όταν πια επρόκειτο να φύγει, ακούστηκε από τον ασύρματο που είχε στο γραφείο ένα συνθηματικό: «Ενα πουλάκι από τον (ένα όνομα) λείπει». Ηταν ο τότε αρχηγός ΑΤΑ που ειδοποιούσε τον αρχηγό ΓΕΑ για ένα περιστατικό.
Αμέσως σήμανε συναγερμός. Στο γραφείο του αρχηγού ΓΕΑ έφθασε ο τότε υπουργός Αμυνας Ακης Τσοχατζόπουλος, σε λίγο υπήρξε επικοινωνία και με τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, ειδοποιήθηκε και ο αμερικανός πρεσβευτής στην Αθήνα και υπήρξαν πληροφορίες ότι το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών επικοινωνούσε ταυτόχρονα με τη Μαντλίν Ολμπράιτ, τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ. Τι ακριβώς είχε συμβεί;
Γιατί ξαφνικά σήμανε κόκκινος συναγερμός και τα τηλεφώνα πήραν φωτιά στην άλλη άκρη του Ατλαντικού;
43 χρόνια αερομαχίες
Η τεχνική της αναχαίτισης είναι καλά μελετημένη κι από τους έλληνες, αλλά κι από τους τούρκους πιλότους. Επί 43 χρόνια σχεδόν καθημερινώς, με εξαίρεση κάποιες θρησκευτικές γιορτές και των δύο χωρών, οι αναχαιτίσεις ή αερομαχίες είναι πλέον συνηθισμένο πράγμα στο Αιγαίο. Σε οποιοδήποτε ύψος και σε οποιαδήποτε ταχύτητα. Η μαεστρία του πιλότου είναι να καταφέρει να εισχωρήσει στο πίσω μέρος του εναέριου εισβολέα.
Να «πιάσεις» δηλαδή την ουρά του αντιπάλου σου. Μόνον έτσι τον έχεις πανοραμικά μπροστά σου, «κλειδωμένο» στον στόχο, με τους πυραύλους να τον σημαδεύουν. Σε κανονικές συνθήκες εναέριας μάχης δεν σου ξεφεύγει με τίποτα. Σε περιόδους ειρήνης, αντί των πολυβόλων ή των πυραύλων του αεροσκάφους ενεργοποιούνται τα… φωτοπολυβόλα και βγάζουν απλώς φωτογραφίες του εισβολέα. Οι πύραυλοι και τα φωτοπολυβόλα ενεργοποιούνται από το πιλοτήριο του αεροσκάφους. Απαιτείται περισσή ψυχραιμία σε συνθήκες μάχης να μην πυροδοτήσεις τους πυραύλους, κάτι στο οποίο οι χειριστές της Πολεμικής Αεροπορίας είναι καλά εκπαιδευμένοι.
Εκείνο το ανοιξιάτικο πρωινό ο σμηναγός Θ.Γ. βρέθηκε πίσω από ένα τουρκικό διθέσιο F-16 block40d. Δεν γνώριζε βεβαίως ότι στο αεροσκάφος αυτό επέβαινε ο αρχηγός του τουρκικού σμήνους που είχε εισβάλει στο FIR Αθηνών. Τα ΜΣΕΠ (Μέσα Συστήματος Ελέγχου Πτήσεων) που βρίσκονται εγκατεστημένα παντού στο Αιγαίο (Λήμνο, Σκύρο, Μύκονο, Λευκάδα και αλλού), κάτι σαν μοίρες επίγειων ραντάρ, τον ειδοποιούσαν για δύο τουρκικά αεροσκάφη που παραβίαζαν κοντά στη Σάμο, στα 6 μίλια, τον εθνικό εναέριο χώρο.
Οι δύο Τούρκοι του F-16 block40 προκαλούσαν με επικίνδυνους ελιγμούς και όταν αναχαιτίστηκαν από τα ελληνικά μαχητικά (και από τον σμηναγό Θ.Γ.), αντί να επιστρέψουν στις βάσεις τους, επιχείρησαν αυτά να αναχαιτίσουν τα ελληνικά. Κανονικό dogfight, δηλαδή. Στο μπροστινό κάθισμα του τουρκικού μαχητικού βρισκόταν ο τούρκος αρχηγός του σμήνους, ένας αντισμήναρχος, ο οποίος έκανε μαθήματα εκπαιδευτικής πτήσης στο Αιγαίο σ’ έναν σμηναγό. Και ξαφνικά μέσα σε όλη αυτή την εμπλοκή το τουρκικό αεροσκάφος πέφτει έξω από τη Σάμο.
Ο τούρκος αντισμήναρχος χάνεται στον βυθό του Αιγαίου, ο τούρκος σμηναγός όμως χρησιμοποιεί με επιτυχία το εκτινασσόμενο κάθισμά του, πέφτει στη θάλασσα και σώζεται από ελληνικά μέσα διάσωσης. Δηλώνει μάλιστα ότι η πτώση του τουρκικού αεροσκάφους προήλθε από μηχανική βλάβη.
Μια εκδοχή την οποία αμέσως υιοθέτησε και η Αθήνα. Ελα όμως που η Αγκυρα είχε άλλη άποψη. Εκανε λόγο για κατάρριψη από ελληνικό πύραυλο ενός Μιράζ και ζήτησε από μια καναδική εταιρεία να ανασύρει το τουρκικό αεροσκάφος από τα βάθη του Αιγαίου.
Οι Καναδοί ενώ στην αρχή συμφώνησαν, εν συνεχεία εγκατέλειψαν το σχέδιο. Ειπώθηκε ότι υπήρξε παρέμβαση των Αμερικανών.
Πέρασαν τα χρόνια και στην προεκλογική περίοδο για την εκλογή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην πρωθυπουργία, εμφανίστηκε στην προεκλογική εξέδρα μια κυρία η οποία είπε ότι ήταν η κόρη του τούρκου αντισμήναρχου που σκοτώθηκε στο Αιγαίο. Είπε δημοσίως ότι οι Ελληνες κατέρριψαν εν καιρώ ειρήνης το αεροσκάφος του πατέρα της και ζήτησε από τον Ερντογάν (με τις τηλεοράσεις να κάνουν συνεχώς ζουμ) διερεύνηση της υπόθεσης και… τιμωρία των υπευθύνων. Αλλο που δεν ήθελε ο Ερντογάν και έδωσε εντολή σε σκάφη του τουρκικού ναυτικού να κάνουν έρευνες.
Τις έρευνες αυτές υποδέχθηκε χωρίς σχολιασμό (αλλά με υπόσχεση να παράσχει κάθε βοήθεια) ο τότε υπουργός Αμυνας Δημήτρης Αβραμόπουλος. Ηλθαν όντως τα τουρκικά σκάφη ανοικτά της Σάμου, πλην όμως δεν μπόρεσαν να ανελκύσουν το τουρκικό F-16. Το θέμα ωστόσο ήταν ότι η Αθήνα παρέδωσε αμέσως τον διασωθέντα τούρκο πιλότο στις Αρχές.
To «ατύχημα» Ηλιάκη
Υπάρχει και άλλο ένα περιστατικό. Στις 23 Μαΐου του 2006, κατά τη διάρκεια αερομαχίας με τουρκικά μαχητικά ανοιχτά της Καρπάθου, έχασε τη ζωή του ο σμηναγός Κωνσταντίνος Ηλιάκης, 36 ετών (φωτογραφία). Επισήμως ο θάνατός του αποδόθηκε σε δυστύχημα που προήλθε από ανθρώπινο λάθος του τούρκου πιλότου με τον οποίο ενεπλάκη σε αερομαχία.
Ο Τούρκος, αν και έπεσε σε ελληνικά χωρικά ύδατα, τελικά περισυνελέγη από Τούρκους και επέστρεψε αμέσως στη χώρα του. Οι δύο έλληνες στρατιωτικοί όμως εξακολουθούν να παραμένουν σε φυλακές υψίστης ασφαλείας στην Αδριανούπολη.
Τα ΝΕΑ

Την εκδήλωση οργάνωσε ο ευρωβουλευτής κ. Στέλιος Κούλογλου με την βοήθεια του δωδεκανήσιου βουλευτή κ. Δημήτρη Γάκη. Το όλο εορταστικό πρόγραμμα εκτός από τις ομιλίες και τους χαιρετισμούς περιελάμβανε προβολή ειδικού ντοκυμαντέρ «Το χρονικό της ενσωμάτωσης», από την πολιτιστική ομάδα Αρχιπέλαγος και παραδοσιακούς δωδεκανησιακούς χορούς από το Λύκειο Ελληνίδων Βρυξελλών.

Η Λέσχη Αρχιμαγείρων Δωδεκανήσου Κυκλάδων έδωσε το μοναδικό γευστικό στίγμα της κουζίνας του Αιγαίου στην εκδήλωση. Η ομάδα των σεφ προμηθεύτηκαν υλικά από τα νησιά και τη θάλασσα, προσφορές παραγωγών μας, μαγείρεψε και μοσχοβόλισε Αιγαίο η ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα για την εκδήλωση. Ευρωβουλευτές και καλεσμένοι, εντυπωσιάστηκαν και χωρίς φειδώ έπλεξαν διθυράμβους για τις γεύσεις της Aegean cuisine. Με υπερηφάνεια και συγκίνηση οι σεφ παρουσίασαν την κουζίνα του Αιγαίου στην καρδιά των εξελίξεων και της Ευρώπης. Η Λέσχη αισθάνεται την υποχρέωση να ευχαριστήσει δημόσια όλους όσους συνέβαλαν στην επιτυχία της παρουσίασης της Aegean cuisine και ιδιαίτερα το Επιμελητήριο Δωδεκανήσου, τον κ. Απόστολο Ασπράκη της εταιρείας «Αριστον», τον κ. Απόστολο Δημελη της εταιρείας <<τροφοσύνθεση>>, τον Δήμο Καλύμνου, το τυροκομείο Παναγιώτη Γιάννου της Κω, τις επιχειρήσεις Μελισσοκομική, Φίλεμα, Ατσαλάκης, Χειρομήλια, καθώς επίσης και όλους τους παραγωγούς που προσέφεραν απλόχερα τα είδη τους. Ενδεικτικά, το μενού περιελάμβανε λεπτές φέτες λαυράκι πάνω σε πλιγούρι με περγαμόντο, λεβάντα και χαμομήλι, φιλέτο κουτσομούρας με πουρέ από άγρια χόρτα ελαιόλαδο και μηλόξυδο, χταπόδι βραστό με κόκκινο κρασί σκορδαλιά με τρούφα και γλυκό λεμόνι, κοπανιστή με μυρμιζέλι, κρασοτύρι Κώτικο με μαρμελάδα ντομάτας, κρέμα λεριώτικου παστού τυριού, λεριώτικο σε νοτισμένο ψωμί παστό κολιό, πατηνιώτικα τυροπιτάκια, λαδόπιτες, γιαπράκια, και από γλυκά, μελεκούνι, συκόπαστο, μοσχοπούγγια, αμυγδαλωτά, μαντινάδες.

Τον πρόεδρο της Λέσχης Αρχιμαγείρων Δωδεκανήσου και Κυκλάδων κ. Νίκο Χριστοφόρου, συνόδευσαν τα μέλη Επαμεινώνδας Τσίντζος, Παναγιώτης Παρατσώκας, Εμμανουήλ Χατζημπούμπουλης, Ευριπίδης Γκόγκος και Δημήτρης Κουλιάς.

Ακόμα και στον τουρισμό οι Τούρκοι ετοιμάζουν προκλήσεις το ερχόμενο καλοκαίρι, μέσω τουριστικών σκαφών.

Την είδηση «βόμβα» έριξε το βράδυ της περασμένης Δευτέρας, στον Ναυτικό Όμιλο Ελλάδος, ο επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Πλοιοκτητών Επαγγελματικών Σκαφών Αναψυχής Γιώργος Βερνίκος στη διάρκεια σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή όλων των φορέων του θαλάσσιου τουρισμού, στην οποία παραβρέθηκε και ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Παναγιώτης Κουρουμπλής.

Το βασικό θέμα συζήτησης ήταν το άνοιγμα της αγοράς σκαφών αναψυχής, ώστε να προσελκύσει η Ελλάδα «τουρίστες με μεγάλο πορτοφόλι». Στην ουσία αφορά τα μεγάλα γιώτ με σημαία μη κοινοτική, τα λεγόμενα… «τριτοκοσμικά», τα οποία υπό προϋποθέσεις θα μπορούν να ναυλώνονται στην Ελλάδα.
Όμως η παρέμβαση-επισήμανση του Γιώργου Βερνίκου για τα σχέδια των Τούρκων στο Αιγαίο προκάλεσε αίσθηση: «Οι Τούρκοι γίνονται πολύ ανταγωνιστικοί τελευταία και υπάρχει κίνδυνος, το ερχόμενο καλοκαίρι να βρεθούμε, ως χώρα και ως επαγγελματίες του θαλάσσιου τουρισμού, αντιμέτωποι με μια τουρκική πλημμυρίδα σκαφών», επεσήμανε ο Γιώργος Βερνίκος.
Μετά το τέλος της σύσκεψης, σε πηγαδάκι, εμφανίστηκε ανήσυχος για τα μελλούμενα στο θέμα αυτό: «Φτιάχνουν ευνοϊκό θεσμικό πλαίσιο ώστε να μπορούν, σε πρώτη φάση, τα ξύλινα τουριστικά σκάφη που διαθέτουν, οι λεγόμενες γολέτες, να μπορούν να προσεγγίζουν τα ελληνικά νησιά, κάτι που τώρα δεν μπορούν να κάνουν λόγω της κοινοτικής νομοθεσίας αφού δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για θέματα ασφαλείας. Πρόκειται για σκάφη που κάνουν μίνι κρουαζιέρες στο Αιγαίο και μπορούν να μεταφέρουν έως 20 άτομα. Είμαστε σε επαφή με το υπουργείο Ναυτιλίας».

Μέχρι τώρα το Λιμενικό απαγόρευε στα ξύλινα αυτά σκάφη να πραγματοποιούν μίνι κρουαζιέρες στο Αιγαίο γιατί δεν τηρούν τους όρους ασφαλείας για τα επαγγελματικά σκάφη, όπως προβλέπει η Οδηγία 2009/16/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Απριλίου 2009 σχετικά «με τον έλεγχο πλοίων από κράτος Λιμένα».

Οι Τούρκοι έψαξαν το θέμα και βρήκαν το «παράθυρο» για να ξεπεράσουν το πρόβλημα. Πιο συγκεκριμένα, στην «Οδηγία στο άρθρο 3 με τίτλο «Περί Εφαρμογής» στην παράγραφο 4 αναφέρονται οι εξαιρέσεις: «Εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας τα αλιευτικά σκάφη, τα πολεμικά πλοία, τα βοηθητικά πλοία, τα ξύλινα πλοία πρωτόγονης κατασκευής, τα σκάφη που ανήκουν σε δημόσιες αρχές και χρησιμοποιούνται για μη εμπορικούς σκοπούς και τα σκάφη αναψυχής που δεν χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς».

Οι Τούρκοι θα χαρακτηρίσουν τα ξύλινα τουριστικά σκάφη σαν «ξύλινα πλοία πρωτόγονης κατασκευής» και το αποτέλεσμα θα είναι η ελληνική κυβέρνηση και το Λιμενικό Σώμα να βρεθεί μπροστά σε νέα προβλήματα…

Ο Γιώργος Βερνίκος, επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Πλοιοκτητών Επαγγελματικών Σκαφών Αναψυχής (δεξιά), με τον πρόεδρο της Ένωσης Αντώνη Στελλιάτο
Photo Credit Γιώργος Χρηστάκης

protothema.gr