Στο 1,16 δισ. ευρώ περιορίστηκε το πρωτογενές πλεόνασμα. Που αποδίδει το υπουργείο Οικονομικών την «υπερεκτέλεση» στα έσοδα που δίνει περιθώριο για νέα μέτρα στήριξης . Ο ρόλος της επιστρεπτέας προκαταβολής.
Πρωτογενές έλλειμμα μόλις ύψους 1.167 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 5.808 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 9.063 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2021 παρουσιάζει ο προϋπολογισμός τον Ιούλιο σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 33.697 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 4.797 εκατ. ευρώ ή 16,6% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022, παρά τα μειωμένα έσοδα του ΠΔΕ. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 36.846 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 5.556 εκατ. ευρώ ή 17,8% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 31.094 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 5.167 εκατ. ευρώ ή 19,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022. Η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2022, στην καλύτερη απόδοση των φόρων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2022, στην καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους, καθώς και στην είσπραξη των τριών πρώτων δόσεων του ΕΝΦΙΑ κατά τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο ενώ είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθούν τους μήνες Σεπτέμβριο, Οκτώβριο και Νοέμβριο αντίστοιχα. Ειδικά για τον μήνα Ιούλιο, τα έσοδα ενισχύθηκαν από τη σημαντική είσπραξη της επιστρεπτέας προκαταβολής που ανήλθε σε 897 εκατ. ευρώ περίπου για τον εν λόγω μήνα.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 3.149 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 758 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.391 εκατ. ευρώ). Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.776 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 384 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2.160 εκατ. ευρώ).
Για τον Ιούλιο 2022 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 7.438 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 2.718 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 7.892 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.677 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 6.421 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 1.582 εκατ. ευρώ ή 32,7% έναντι του στόχου, λόγω κυρίως της είσπραξης της τρίτης δόσης του ΕΝΦΙΑ που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Νοέμβριο, και της σημαντικής είσπραξης από την επιστρεπτέα προκαταβολή.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 455 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 41 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (496 εκατ. ευρώ). Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 514 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 424 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (90 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουλίου 2022 ανήλθαν στα 38.288 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 209 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (38.079 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2022.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 581 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά 670 εκατ. ευρώ. Μειωμένες παρουσιάζονται και οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων κατά 392 εκατ. ευρώ. Αντίθετα αυξημένες πληρωμές σε σχέση με τους στόχους παρατηρούνται κυρίως στις επιχορηγήσεις σε ΟΚΑ (κατά 559 εκατ. ευρώ).
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 5.350 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 789 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο των 4.561 εκατ. ευρώ.
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών δαπανών για δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν λόγω της πανδημίας για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουλίου, έχει ως εξής:
η ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον COVID-19 στις Περιφέρειες ύψους 160 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
η συνεισφορά του δημοσίου για την αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων πληγέντων δανειοληπτών ύψους 79 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
η επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε τουριστικές επιχειρήσεις ύψους 42 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
η ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό στις Περιφέρειες ύψους 53 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
η έκτακτη επιχορήγηση των πληττόμενων από την πανδημία επιχειρήσεων ψυχαγωγίας, γυμναστηρίων, σχολών χορού κ.λπ. ύψους 44 εκατ. ευρώ, από το ΠΔΕ,
η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 149 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
οι πρόσθετες επιχορηγήσεις προς τον ΕΟΠΥΥ, ύψους 90 εκατ. ευρώ και προς τα νοσοκομεία και τις ΔΥΠΕ, ύψους 91 εκατ. ευρώ καθώς και η αγορά εμβολίων ύψους 258 εκατ. ευρώ,
η πρόσθετη επιχορήγηση προς την ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) ύψους 400 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της απώλειας εσόδων λόγω μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων και η επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ ύψους 150 εκατ. ευρώ για την κάλυψη απώλειας εσόδων από τη μείωση των υπέρ της ΔΥΠΑ συνεισπραττόμενων εισφορών και
η κρατική αποζημίωση εκμισθωτών ύψους 49 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων μισθωμάτων που λαμβάνουν.
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των δαπανών για τα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, που αφορούν στην Κεντρική Διοίκηση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουλίου, έχει ως εξής:
επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ ύψους 206 εκατ. ευρώ η οποία αναλύεται στα εξής επιμέρους: 120 εκατ. ευρώ για την έκτακτη δόση του επιδόματος τέκνου, 46 εκατ. ευρώ για την καταβολή της προσαύξησης της εισοδηματικής ενίσχυσης των δικαιούχων του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, 33 εκατ. για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ΑμεΑ και 7 εκατ. ευρώ για την προσαύξηση της σύνταξης των ανασφάλιστων υπερηλίκων,
επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ ύψους 135 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ευάλωτων συνταξιούχων,
επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας για την ενίσχυση φυσικών προσώπων και ελεύθερων επαγγελματιών με σκοπό την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους των καυσίμων κίνησης (fuel pass) ύψους 131 εκατ. ευρώ και για την ενίσχυση λόγω αυξημένων λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος (power pass) ύψους 280 εκατ. ευρώ,
επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ ύψους 50 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των συνεπειών στην ελληνική κτηνοτροφία λόγω των διεθνών εξελίξεων,
αποζημίωση ειδικού σκοπού για τη στήριξη εκμεταλλευτών και οδηγών ΤΑΞΙ ύψους 5 εκατ. ευρώ και
επιδότηση του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel) κίνησης ύψους 74 εκατ. ευρώ.
Για την περίοδο του Ιανουαρίου – Ιουλίου 2022 οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, κατά 1.195 εκατ. ευρώ.
Σκυλακάκης: Αντοχή της οικονομίας στις τεράστιες πιέσεις
«Η καλή πορεία των δημοσίων εσόδων συνεχίζεται και τον μήνα Ιούλιο. Είναι συνυφασμένη με την αντοχή που επιδεικνύει η ελληνική οικονομία στις τεράστιες εξωγενείς πιέσεις που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια», επισημαίνει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών.
«Ιδιαίτερα σημαντική είναι η μαζική επιστροφή του ενός τρίτου σχεδόν της επιστρεπτέας προκαταβολής από τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, παρά το γεγονός ότι υπήρχε ως εναλλακτική η εξόφληση σε πάρα πολλές και χαμηλού επιτοκίου δόσεις. Η μαζική αυτή επιστροφή αποδεικνύει ότι κάτι έχει αρχίσει να αλλάζει στο ίδιο το επιχειρηματικό μοντέλο των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων».
Πενταετία εφαρμογής νέων φοροελαφρύνσεων θα είναι η περίοδος 2023-2027, καθώς η κυβέρνηση σχεδιάζει να επαναφέρει σε τροχιά υλοποίησης το πρόγραμμά της για μειώσεις φόρων, το οποίο έμεινε στη μέση εξαιτίας των αλλεπάλληλων οικονομικών κρίσεων που προκάλεσαν η πανδημία του κορονοϊού και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Η επόμενη τετραετία διακυβέρνησης της χώρας -αν όλα εξελιχθούν ευνοϊκά για το κυβερνών κόμμα- θα ξεκινήσει από τα μέσα του 2023 και θα έχει ορίζοντα μέχρι την άνοιξη του 2027! Με αυτή την προοπτική, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών προετοιμάζει ένα νέο «πακέτο» ελαφρύνσεων και μεταρρυθμίσεων στη φορολογία, το οποίο προβλέπει νέες μειώσεις συντελεστών στη φορολογία εισοδήματος και στον ΦΠΑ, σταδιακή μείωση και κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης το αργότερο έως το τέλος του 2026, πλήρη και οριστική κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και του τέλους επιτηδεύματος, αλλά και απλοποίηση του φορολογικού συστήματος με την ένταξη περισσότερων εισοδημάτων σε ενιαία κλίμακα φορολόγησης.
Δηλαδή στο «πακέτο» των φορολογικών μέτρων της επόμενης τετραετίας περιλαμβάνονται κυρίως μέτρα τα οποία είχαν εξαγγελθεί για να εφαρμοστούν στην πρώτη κοινοβουλευτική θητεία, αλλά δεν κατέστη δυνατό να νομοθετηθούν εξαιτίας των εκτάκτων γεγονότων και των κρίσεων που μεσολάβησαν και κυριάρχησαν στην καθημερινότητα των πολιτών από τις αρχές του 2020, με την υγειονομική και οικονομική κρίση που προκάλεσε η εξάπλωση του κορονοϊού, μέχρι και φέτος, με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση.
Η κυβέρνηση θα επιδιώξει να επαναφέρει σταδιακά σε τροχιά υλοποίησης το βασικό σχέδιό της για τη μόνιμη φορολογική ελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, την απαλλαγή από τα βάρη των φορολογικών «μνημονιακών» μέτρων και την ενίσχυση της ρευστότητας στην πραγματική οικονομία, το οποίο έχει ως στόχο την ισχυρή και βιώσιμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται τους επόμενους μήνες να ξεδιπλώσει με αλλεπάλληλες εξαγγελίες το κυβερνητικό σχέδιο για την αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος και τη μετατροπή του σε εργαλείο ανάπτυξης και κοινωνικής δικαιοσύνης. Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται να προβεί σε εξαγγελίες και κατά την ομιλία του στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης, στις αρχές Σεπτεμβρίου.
Αναλυτικά, το «πακέτο» των μέτρων που προτίθεται να εντάξει η κυβέρνηση στο οικονομικό της πρόγραμμα για την επόμενη τετραετία περιλαμβάνει:
1 Πλήρη κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης. Το μέτρο αυτό, ήδη έχει εξαγγελθεί από τον πρωθυπουργό και σχεδιάζεται να τεθεί σε εφαρμογή από το 2023. Ωφελημένοι από την εφαρμογή του θα είναι περίπου 500.000 δημόσιοι υπάλληλοι, δημόσιοι λειτουργοί και συνταξιούχοι με ετήσια φορολογητέα εισοδήματα από μισθούς ή συντάξεις άνω των 12.000 ευρώ. Οι φορολογούμενοι αυτοί, από την 1η-1-2023 θα λάβουν αυξήσεις στις καθαρές αποδοχές τους, καθώς, από την ημερομηνία αυτή, θα σταματήσει η μηνιαία παρακράτηση της εισφοράς από τους μισθούς όλων των υπαλλήλων και λειτουργών του Δημοσίου και από όλες τις συντάξεις.
Σήμερα, η επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης έχει ανασταλεί για τους μισθούς που εισέπραξαν πέρυσι και εισπράττουν και φέτος οι υπάλληλοι του ιδιωτικού τομέα, καθώς επίσης και για τα εισοδήματα του 2021, τα οποία προέρχονται από επιχειρηματικές -αγροτικές δραστηριότητες, από εκμετάλλευση ακινήτων και από κινητές αξίες και τα οποία φορολογούνται φέτος.
Η κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για όλους ανεξαιρέτως τους φορολογουμένους από το επόμενο έτος θα έχει ως άμεση συνέπεια να πάψουν να επιβαρύνονται με ειδική εισφορά αλληλεγγύης:
α) Οι πολιτικοί δημόσιοι υπάλληλοι με ετήσιες αποδοχές άνω των 12.000 ευρώ.
β) Οι δημόσιοι λειτουργοί, δηλαδή οι στρατιωτικοί, οι αστυνομικοί, οι πυροσβέστες, οι λιμενικοί, οι δικαστικοί, οι ιατροί του ΕΣΥ, οι πανεπιστημιακοί, οι ερευνητές και οι λοιποί δημόσιοι λειτουργοί, των οποίων τα ετήσια εισοδήματα από μισθούς υπερβαίνουν τα 12.000 ευρώ.
γ) Οι συνταξιούχοι με ετήσια εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ.
δ) Τα μέλη της κυβέρνησης, οι βουλευτές, οι γενικοί και ειδικοί γραμματείς, οι περιφερειάρχες, οι δήμαρχοι και τα στελέχη των επιχειρήσεων και των οργανισμών του δημοσίου τομέα, των οποίων οι ετήσιες αποδοχές είναι παρά πολύ υψηλές.
2 Μονιμοποίηση της διάταξης που προβλέπει την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ από το 24% στο 13% για τα μη αλκοολούχα και τα αεριούχα ποτά (καφέ, χυμούς, αναψυκτικά), τα εισιτήρια κινηματογράφων, τις υπηρεσίες μεταφορών (εισιτήρια λεωφορείων, τρένων, πλοίων, αεροπλάνων και κόμιστρα ταξί), τα εισιτήρια αθλητικών αγώνων, τα εισιτήρια (δικαίωμα εισόδου) για ζωολογικούς κήπους, τις υπηρεσίες εστίασης, τις υπηρεσίες που παρέχονται από γυμναστήρια και τις υπηρεσίες που παρέχονται από σχολές εκμάθησης χορού.
3 Μείωση του τέλους επιτηδεύματος κατά 50% για το 2022 ή για το 2023 (φορολογικές δηλώσεις έτους 2023 ή 2024) και πλήρης κατάργησή του για το 2023 ή το 2024 (φορολογικές δηλώσεις έτους 2024 ή 2025).
4 Σταδιακή μείωση και εν τέλει κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης (των αντικειμενικών δαπανών του άρθρου 31 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος) το αργότερο έως το 2025 ή το 2026, όταν πλέον θα έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο και θα είναι πλέον εφικτός ο έλεγχος της περιουσιακής κατάστασης όλων των Ελλήνων φορολογουμένων.
5 Περαιτέρω αναμόρφωση της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων. Εξετάζονται νέες αλλαγές που θα προβλέπουν, μεταξύ άλλων, την περαιτέρω μείωση φορολογικών συντελεστών, αλλά και την υπαγωγή περισσοτέρων εισοδημάτων σε φορολογία με μία ενιαία κλίμακα. Οι πολλές περιπτώσεις αυτοτελούς φορολόγησης εισοδημάτων, που ισχύουν σήμερα, θα επανεξεταστούν, θα αξιολογηθούν και θα περιοριστούν στις ελάχιστες αναγκαίες.
6 Mείωση του συντελεστή φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων (εταιριών) και λοιπών νομικών οντοτήτων από το 22% στο 20%.
7 Mείωση των συντελεστών ΦΠΑ από το 24% και το 13% στο 22% και στο 11%.
8 Μέτρα για την περαιτέρω αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών και τη δραστική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας. Σε αυτά περιλαμβάνονται η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών και των λοιπών φορολογικών μηχανισμών με τα POS των τραπεζών και τα πληροφοριακά συστήματα της ΑΑΔΕ, η ολοκλήρωση της εφαρμογής του μέτρου της ηλεκτρονικής τήρησης φορολογικών βιβλίων μέσω της πλατφόρμας myData και η περαιτέρω ενίσχυση και επέκταση των κινήτρων για τη χρησιμοποίηση ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής (πιστωτικών, χρεωστικών ή προπληρωμένων καρτών, e-banking κ.λπ.) στις καθημερινές συναλλαγές. Στόχος των μέτρων είναι να περιοριστεί δραστικά η χρήση μετρητών στις καθημερινές οικονομικές συναλλαγές των φορολογου-μένων και οι επιχειρήσεις να «περνούν» μεγαλύτερο μέρος του ημερήσιου τζίρου τους μέσα από τα μηχανήματα POS ή από άλλα μέσα ηλεκτρονικής πληρωμής, ώστε να υποχρεώνονται να εμφανίζουν μεγαλύτερα ποσά φορολογητέας ύλης στις υποβαλλόμενες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ.
Πρώτα τα μέτρα στήριξης
Με δεδομένο ότι έως το τέλος του 2022 θα εξακολουθούν να επικρατούν συνθήκες αβεβαιότητας στη διεθνή οικονομία και ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, πυροδοτώντας πιέσεις για αυξήσεις επιτοκίων αλλά και εισοδημάτων, η κυβέρνηση θα επαναπροσδιορίσει το σχεδιασμό της πολιτικής της, έτσι ώστε να μη διαταραχθεί η πορεία ανάκαμψης την οποία ακολουθεί η ελληνική οικονομία, να μην επανέλθουν οι κίνδυνοι στο δημοσιονομικό μέτωπο, αλλά και να προστατευτούν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις από τις δυσμενείς επιπτώσεις της ανοδικής πορείας των τιμών των ενεργειακών προϊόντων.
Προς το παρόν, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης παραμένει προσηλωμένο στην προσπάθεια αποτροπής του κινδύνου επαναφοράς της οικονομίας σε τροχιά ύφεσης, εμμένοντας στην εφαρμογή εκτάκτων μέτρων οικονομικής στήριξης των πολιτών για να αντιμετωπίσουν τις ανατιμήσεις των καυσίμων και της ηλεκτρικής ενέργειας, δεν παύει όμως να καταρτίζει και τα πλάνα για τη δεύτερη τετραετία διακυβέρνησης της χώρας, τα οποία είναι συμβατά με το στόχο της διατήρησης των υψηλών ρυθμών ανάπτυξης.
Στο κοινό συμπέρασμα ότι η ελληνική οικονομία διατηρεί τη δυναμική της, παρά τις νέες σοβαρές προκλήσεις σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο, καταλήγουν οι πρόεδροι των τεσσάρων συστημικών τραπεζών στις παρεμβάσεις τους από το βήμα των ετήσιων γενικών που έγιναν.
Επισημαίνουν πάντως ότι δεν πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός και ότι όλα θα εξαρτηθούν από τις εξελίξεις στα μεγάλα μέτωπα που είναι σε εξέλιξη.
Επισήμαναν επίσης ότι το τραπεζικό σύστημα έχοντας πλέον μονοψήφια ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων, ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια και ικανή ρευστότητα, σε συνδυασμό με τις προοπτικές που δημιουργεί το Ταμείο Ανάκαμψης, χρηματοδοτεί επιχειρήσεις και νοικοκυριά με στόχο την δημιουργία του νέου μοντέλου της ελληνικής οικονομίας.
Έδωσαν επίσης έμφαση στα θέματα εταιρικής διακυβέρνησης, ψηφιακού μετασχηματισμού και πράσινων χρηματοδοτήσεων, τομείς όπου οι ελληνικές τράπεζες έχουν κάνει μεγάλη πρόοδο.
Οι εκτιμήσεις των προέδρων των τραπεζών αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη αξία καθώς στην μακρόχρονη πορεία τους έχουν περάσει από νευραλγικές θέσεις, που σε συνδυασμό με το υψηλό τους ακαδημαϊκό επίπεδο, προσδίδει ιδιαίτερα βαρύτητα στις τοποθετήσεις τους.
Πρόεδρος Πειραιώς: Οι προοπτικές επιστροφής στην κανονικότητα είναι θετικές
Ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς Γιώργος Χαντζηνικολάου ανέφερε ότι στις αρχές του 2022, οι προοπτικές για ανάπτυξη στην χώρα μας ήταν οι καλύτερες που έχουμε δει για πάρα πολλά χρόνια. Όμως, η εισβολή στην Ουκρανία διαμόρφωσε νέες συνθήκες, ειδικά στην παγκόσμια αγορά ενέργειας, με συνέπειες τόσο για τις βραχυπρόθεσμες, αλλά πιθανόν και για τις μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης.
Οι πληθωριστικές πιέσεις, κυρίως λόγω της ενεργειακής κρίσης, και η άνοδος των επιτοκίων που ακολούθησε για την αναχαίτισή τους, αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη, ενώ η αβεβαιότητα σχετικά με τη διάρκεια του πολέμου και των επιπτώσεών του, επηρεάζει αρνητικά την κατανάλωση και την επιχειρηματική δραστηριότητα.
Στην παρούσα φάση, είναι πρόωρο να εκτιμηθεί ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος, τόσο στη διεθνή όσο και στην εγχώρια οικονομία και κοινωνία. Εντούτοις, όπως τόνισε ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς, για την ελληνική οικονομία οι προοπτικές επιστροφής στην κανονικότητα είναι θετικές. Και είναι αξιοσημείωτο, ότι παρά τις δυσκολίες της συγκυρίας, η ελληνική οικονομία εξακολουθεί να είναι στο ραντάρ των επενδυτών -Ελλήνων και ξένων-, γεγονός που δημιουργεί τις συνθήκες για εισαγωγή σημαντικών κεφαλαίων στη χώρα. Εταιρείες όπως η Microsoft, η Amazon, η Pfizer, και άλλες, έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον ή ήδη επενδύουν στην Ελλάδα.
Πρόεδρος Εθνικής: Η ελληνική οικονομία παραμένει ανθεκτική
Ο πρόεδρος Εθνικής Τράπεζας Γκίκας Χαρδούβελης, επισήμανε ότι στο αντίξοο οικονομικό περιβάλλον, προς το παρόν, η ελληνική οικονομία παραμένει ανθεκτική. Έχοντας ανακάμψει σημαντικά το 2021 με αύξηση του ΑΕΠ κατά 8,3% σε σταθερές τιμές, αντεπεξέρχεται στις προκλήσεις. Όπως εκτίμησε και φέτος, παρά τους καθοδικούς κινδύνους, αναμένεται να συνεχίσει να αναπτύσσεται με έναν ρυθμό της τάξης του 4%. Δηλαδή, πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Επισήμανε όμως ότι για το 2023, όμως, οι κίνδυνοι παραμένουν σημαντικοί, ιδιαίτερα αν η κρίση στην Ουκρανία συνεχιστεί και οι πληθωριστικές πιέσεις επιμείνουν.
Πεόεδρος Alpha Bank: Θετικά τα πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα
Ο πρόεδρος της Alpha Bank Βασίλης Ράπανος επισήμανε ότι παρά τη γεωπολιτική αβεβαιότητα, το πραγματικό ΑΕΠ αναμένεται να παραμείνει σε ανοδική πορεία τα επόμενα τρίμηνα του 2022. Ο βασικός μοχλός της μεγέθυνσης αναμένεται να είναι οι καλές επιδόσεις του τουρισμού.
Θετική θα είναι επίσης η επίδραση των πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων που έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση και τα οποία στοχεύουν στην άμβλυνση του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους, καθώς και η αύξηση του ποσοστού απορρόφησης των πόρων στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), είπε κ. Ράπανος. Με βάση τις πρόσφατες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το πραγματικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 4% το 2022 και κατά 2,4% το 2023. Εκτιμάται επίσης ότι ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή θα φτάσει το 8,9% το 2022 και θα αποκλιμακωθεί στο 3,5% το 2023.
Πέρα όμως από τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης, βασικές προϋποθέσεις για την στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας είναι η ενίσχυση της εξωστρέφειας των ελληνικών επιχειρήσεων και η αύξηση της ανταγωνιστικότητας των εγχωρίως παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών. Η αξιοποίηση των χρηματοδοτικών πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Σταθερότητας σε συνδυασμό με τη συνετή δημοσιονομική πολιτική και τις διαθρωτικές αλλαγές, θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στο να αποκτήσει η χώρα την επενδυτική βαθμίδα, που είναι ζωτικής σημασίας για τη χρηματοδότηση του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, ανέφερε ο πρόεδρος της Alpha Bank.
Πρόεδρος Eurobank: Η Ελλάδα πρώτη φορά σε ευνοϊκή θέση
O πρόεδρος της Eurobank Γιώργος Ζανιάς ανέφερε ότι στην ιδιαίτερη και δύσκολη διεθνή συγκυρία που βρισκόμαστε, η χώρα μας βρίσκεται, για πρώτη φορά μετά από καιρό, σε πιο ευνοϊκή συγκριτικά θέση. Παράγοντες που συνηγορούν σε μια τέτοια διαφοροποίηση είναι: η βελτίωση της αξιοπιστίας της χώρας, η αξιοποίηση μιας σειράς ευκαιριών που δημιούργησε η μακρόχρονη κρίση, η σταδιακή απόδοση μιας σειράς μεταρρυθμίσεων που έγιναν κυρίως τα χρόνια των οικονομικών προγραμμάτων, τα πρωτοφανή σε ύψος ευρωπαϊκά κεφάλαια περί τα 90 δισ. ευρώ για τα επόμενα χρόνια και η εξυγίανση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος, επισήμανε ο κ Ζανιάς.
Η ανάπτυξη στη χώρα μας φέτος αναμένεται να στηριχτεί στις εξαγωγές υπηρεσιών (τουρισμός), στις δημόσιες επενδύσεις μέσω ΕΣΠΑ και Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και στην ιδιωτική κατανάλωση. Οι απαιτήσεις για δημοσιονομικές παρεμβάσεις κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων κρίσεων επανάφερε τα υψηλά ελλείμματα στον προϋπολογισμό, με το πρωτογενές έλλειμμα το 2020 να φτάνει το 7,2% του ΑΕΠ.
Η δημοσιονομική κατάσταση εκτίμησε όμως είναι διαχειρίσιμη υπό την αυστηρή προϋπόθεση πως θ’ αποφευχθούν εφεξής οι υπερβολές στη δημοσιονομική πολιτική και δεν θα υπάρξουν αρνητικές εκπλήξεις στην αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας.
Το δημόσιο χρέος επίσης κρίνεται ως βιώσιμο λόγω των εξαιρετικών ποιοτικών χαρακτηριστικών που διαθέτει, παρά το τεράστιο ύψος του ως ποσοστό του ΑΕΠ (206.3% το 2020 και 193.3% το 2021), ενώ αναμένεται να πέσει κάτω από το 180% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022. Σύμμαχο σε αυτή την αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους αποτελεί ο υψηλός βραχυπρόθεσμος πληθωρισμός, ο οποίος μάλιστα δεν αναμένεται να έχει τα γνωστά αρνητικά αποτελέσματα στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας καθώς αποτελεί ένα γενικευμένο φαινόμενο, αν και διαφορές υπάρχουν, και δεν αλλάζουν σε σημαντικό βαθμό οι σχετικές τιμές των προϊόντων.
Με τη ρύθμιση και με βάση το ν/σ που θα κατατεθεί, θα «σώζονται» τουλάχιστον για διάστημα 30 ετών!
Οι ενδιαφερόμενοι θα εισέρχονται στον ιστότοπο του Ελληνικού Κτηματολογίου και στην ενότητα «ΔΑΣΙΚΟΙ ΧΑΡΤΕΣ» θα κλικάρουν την επιλογή «Ηλεκτρονική Υποβολή Αιτήσεων Υπαγωγής στις διατάξεις του άρθρου 55 του ν.4685/2020 (Οικιστικές πυκνώσεις).
Η σχετική ηλεκτρονική πλατφόρμα, την οποία έχει αναπτύξει το Ελληνικό Κτηματολόγιο αναμένεται να ανοίξει στις αρχές Αυγούστου και να παραμείνει ανοιχτή για την υποδοχή δηλώσεων μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022.
ΠΟΙΑ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Εφόσον έχει υποβληθεί η σχετική αίτηση και έχει καταβληθεί το προβλεπόμενο παράβολο ύψους 250 ευρώ, αναστέλλονται οι διοικητικές κυρώσεις, δεν επιβάλλονται νέα πρόστιμα, ενώ τα ακίνητα εξαιρούνται προσωρινά από την κατεδάφιση.
ΠΡΟΣΟΧΗ ΟΜΩΣ! Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι υποβάλλοντας την αρχική αίτηση στην πλατφόρμα και πληρώνοντας το παράβολο των 250 ευρώ δεν πετυχαίνουν την οριστική τακτοποίηση των δασικών αυθαιρέτων τους. Ουσιαστικά γνωστοποιούν την ιδιοκτησία τους και πετυχαίνουν την προσωρινή εξαίρεση από πρόστιμα και κατεδαφίσεις, ενώ η εν λόγω διαδικασία είναι προαπαιτούμενη για τη νομιμοποίησή τους για διάστημα 30 ετών σε δεύτερο στάδιο και εφόσον πληρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις.
Ποια ακίνητα θα αφορά η ρύθμιση
Οι ρυθμίσεις αφορούν κατοικίες και συνοδές κατασκευές, οι οποίες βρίσκονται σε οικιστικές πυκνώσεις εντός περιοχών που περιλαμβάνονται σε αναρτημένους ή κυρωμένους δασικούς χάρτες ή βρίσκονται σε δάση και δασικές εκτάσεις, γεγονός που σημαίνει ότι δεν μπορούν με τη διαδικασία αυτή να μονιμοποιηθούν μεμονωμένα αυθαίρετα σε δασικές εκτάσεις. Τα δασικά αυθαίρετα θα τίθενται σε καθεστώς τακτοποίησης για διάστημα έως 30 ετών μόνο εφόσον προκύψει ότι δεν εμπίπτουν στη δασική νομοθεσία βάσει της τελικής μορφής του δασικού χάρτη της περιοχής.
Στις διατάξεις της νομοθεσίας για τακτοποίηση των δασικών αυθαιρέτων δεν μπορούν να υπαχθούν:
Κτίρια που δεν έχουν τον χαρακτήρα κατοικίας ή κατασκευής συνοδεύουσας την κατοικία.
Κτίρια και λοιπές κατασκευές που έχουν ανεγερθεί μετά την 28η Ιουλίου 2011.
Κτίρια και λοιπές κατασκευές που βρίσκονται σε περιοχές του δικτύου Natura 2000, σε υγροτόπους που προστατεύονται σύμφωνα με τη συνθήκη Ramsar και σε άλλες περιοχές για τις οποίες ισχύουν ειδικές προστατευτικές διατάξεις της φύσης ή του τοπίου, εκτός εάν κατασκευάστηκαν πριν τον χαρακτηρισμό των περιοχών αυτών.
Κτίρια και λοιπές κατασκευές εντός περιοχών που είναι υποχρεωτικώς αναδασωτέες λόγω πυρκαγιάς, τα οποία έχουν ανεγερθεί μετά την κήρυξη της αναδάσωσης.
Κτίρια ή συνοδεύουσες κατασκευές που η διατήρησή τους παρακωλύει την διαφυγή των πολιτών ή την πρόσβαση πυροσβεστικών οχημάτων σε περίπτωση πυρκαγιάς ή άλλου κινδύνου από φυσικά φαινόμενα.
Δυσβάστακτο σοκ στη νησιωτική οικονομία της χώρας θα προκαλέσει η υιοθέτηση της δέσμης μέτρων, που έχει παρουσιάσει η Κομισιόν, για τη μετάβαση στην «πράσινη» Ακτοπλοΐα, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας για μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.
Σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ, που παρουσιάστηκε χθες σε εκδήλωση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Επιβατηγού Ναυτιλίας (ΣΕΕΝ), ενδεχόμενη υιοθέτηση των προτάσεων της Κομισιόν, χωρίς τροποποιήσεις, θα οδηγήσει σε εκτίναξη του λειτουργικού κόστους των ακτοπλοϊκών εταιρειών, σημαντικές αυξήσεις εισιτηρίων, μείωση της τουριστικής κίνησης και αύξηση του κόστους διαβίωσης στις νησιωτικές περιοχές της χώρας.
Τον περασμένο Ιούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) παρουσίασε δέσμη μέτρων (Fit for 55), η οποία περιλαμβάνει α) σταδιακή (σ.σ. ως το 2026) επέκταση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών (ΣΕΔΕ) στις θαλάσσιες μεταφορές, β) σταδιακή (σ.σ. σε βάθος 10ετίας) κατάργηση των φοροελαφρύνσεων στα ναυτιλιακά καύσιμα και γ) στροφή προς εναλλακτικά καύσιμα, τα οποία θα διατηρήσουν μηδενικό φορολογικό συντελεστή.
Παρ’ ότι ο στόχος είναι αγαθός (σ.σ. να μειωθεί σταδιακά η ετήσια μέση ένταση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, ξεκινώντας από 2% το 2025, σε ως 75% το 2050), η 4ετής περίοδος προσαρμογής (2023-26) είναι σύντομη, προκαλώντας δυσανάλογες οικονομικές συνέπειες σε χώρες-μέλη με μεγάλο αριθμό νήσων, όπως η Ελλάδα, οι οποίες αποτελούν ταυτόχρονα τουριστικούς προορισμούς.
Η στροφή σε εναλλακτικά καύσιμα και η αγορά δικαιωμάτων εκπομπών θα εκτινάξει το λειτουργικό κόστος των ακτοπλοϊκών εταιρειών (από +33 εκατ. το 2023 σε +207 εκατ. ευρώ το 2026), πυροδοτώντας αυξήσεις στις τιμές των εισιτηρίων, που σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, θα ξεκινήσουν από 5% (2023), φθάνοντας στο 30% (2026) καθώς και υποβάθμιση των υπηρεσιών (μείωση δρομολογίων, αυξημένοι χρόνοι εξυπηρέτησης, μειωμένη δαπάνη ανανέωσης/ανακαίνισης στόλου κά).
Η μελέτη εκτιμά ότι θα προκύψει κλιμακούμενη μείωση της επιβατικής κίνησης μέσω ακτοπλοϊκών συνδέσεων, που θα φθάσει σε 5,4 εκατ. επιβάτες (-28,2%), το 2026. Θα προέλθει, δε, κατά κύριο λόγο, από τη μειωμένη διακίνηση τουριστών. Ειδικότερα προβλέπεται ότι το 2026 θα διακινηθούν σχεδόν 4 εκατ. λιγότεροι ημεδαποί και ξένοι επισκέπτες.
Οι απώλειες από τυχόν εφαρμογή των προτάσεων της Κομισιόν στην οικονομία ξεκινούν από 212 εκατ. ευρώ το 2023 και φθάνουν σε 903 εκατ. ευρώ (0,3% του ΑΕΠ) το 2026, εκ των οποίων τα 730 εκατ. ευρώ αποτελούν τις παράπλευρες οικονομικές επιπτώσεις από τη μείωση της επισκεψιμότητας στα νησιά της χώρας.
Ο αντίκτυπος θα είναι μεγάλος καθώς προβλέπεται να χαθούν 29 χιλ. θέσεις εργασίας, εκ των οποίων το 90% στις νησιωτικές περιοχές, ενώ τα φορολογικά έσοδα του κράτους υπολογίζεται ότι μειώνονται κατά 761 εκατ. ευρώ ( σ.σ. σε καθαρή παρούσα αξία) στο σύνολο της τετραετίας (2023-26).
Το μεγαλύτερο πλήγμα σε Νότιο Αιγαίο και Κρήτη
Επιπρόσθετα, η αύξηση των εισιτηρίων για επιβάτες και οχήματα θα επιφέρει αυξημένο κόστος διαβίωσης για τους κατοίκους των νησιωτικών περιοχών. Η μελέτη του ΙΟΒΕ υπολογίζει την επίπτωση του κόστους στα 58 εκατ. ευρώ, το 2026 χρονιά που με βάσει τις προτάσεις της Κομισιόν θα τεθούν σε πλήρη ισχύ οι προτεινόμενες διατάξεις για αγορές δικαιωμάτων εκπομπών και εναρμόνιση των φορολογικών συντελεστών στα ναυτιλιακά καύσιμα.
Η Κρήτη θα σηκώσει το μεγαλύτερο βάρος καθώς το κόστος διαβίωσης αναμένεται να αυξηθεί κατά σχεδόν 27 εκατ. ευρώ. Τη μεγαλύτερη πίεση, όμως, από τη μείωση της τουριστικής κατανάλωσης και την αύξηση του κόστους διαβίωσης αναμένεται να δεχθεί η περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Το ΑΕΠ της περιφέρειας υπολογίζεται ότι θα μειωθεί κατά 8,2% (522 εκατ. ευρώ) ως το 2026, θα χαθούν 19 χιλ. θέσεις εργασίας, ενώ το κόστος διαβίωσης θα αυξηθεί κατά 16,5 εκατ. ευρώ. Οι επιπτώσεις είναι ακόμη μεγαλύτερες για τα νησιά που συνδέονται με την ηπειρωτική χώρα μόνο μέσω θαλάσσης.
Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα διαθέτει 120 κατοικημένα νησιά που συνδέονται ακτοπλοικά με την ηπειρωτική χώρα, όλα τα πλοία στις εγχώριες γραμμές (και σε αυτές της Αδριατικής) χρησιμοποιούν πετρέλαιο ως καύσιμο, ενώ τα λιμάνια δεν διαθέτουν τις απαραίτητες υποδομές για ανεφοδιασμό των πλοίων με εναλλακτικά καύσιμα. Τέλος, όλα τα εναλλακτικά καύσιμα, εκτός από το φυσικό αέριο και τη μεθανόλη, δεν έχουν ακόμη εγκριθεί σε επίπεδο Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού.
Οι προτάσεις για στήριξη της Ακτοπλοΐας από το Ταμείο Ανάκαμψης
Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα προτείνεται η υλοποίηση στοχευμένων παρεμβάσεων με χρήση επιδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ειδικότερα, μελέτη της Grant Thonton προτείνει:
την ένταξη στις δράσεις πράσινης μετάβασης επενδύσεων για εγκατάσταση συστημάτων χρήσης εναλλακτικών καυσίμων ( ανάπτυξη και χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα πλοία)
αναβάθμιση υποδομών, μέσω των δράσεων του ΤΑΑ για οικονομικό μετασχηματισμό, με σκοπό την εξυπηρέτηση δρομολόγιων και πλοίων,
παροχή στοχευμένων ενισχύσεων για τον κλάδο Ακτοπλοΐας και διευκόλυνση πρόσβασης σε δανειακά κεφάλαια, με μείωση του κόστους δανεισμού τους.
την ένταξη στις δράσεις ψηφιακής μετάβασης επενδύσεων από ακτοπλοϊκές στον εκσυγχρονισμό δικτύων και την αυξημένη διασυνδεσιμότητα
και την ένταξη στα προγράμματα απασχόλησης επαγγελματικής εκπαίδευσης προσωπικού και επανεκπαίδευσης ανθρωπίνου δυναμικού στο πλαίσιο της ανάπτυξης ψηφιακών δεξιοτήτων
Πηγή euro2day.gr
Χρήστος Κίτσιος