Για τη μητέρα της Θεοτόκου Άννα, δεν αναφέρουν τίποτα σχετικό τα Ευαγγέλια, ούτε τα υπόλοιπα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Σύμφωνα όμως με την παράδοση της Εκκλησίας, ο Ιερέας Ματθάν, κάτοικος της Βηθλεέμ, απέκτησε τρεις θυγατέρες: τη Μαρία, τη Σοβή και την Άννα.
Η Μαρία, αφού παντρεύτηκε στη Βηθλεέμ, γέννησε εκεί την Ελισάβετ, τη μητέρα του Ιωάννη του Βαπτιστή. Η Άννα παντρεύτηκε τον Ιωακείμ από τη Γαλιλαίο. Μετά από πολλά χρόνια ατεκνίας, απέκτησε κόρη, την Παρθένο Μαρία.
Η παράδοση αναφέρει ότι οι γονείς της την αφιέρωσαν στην υπηρεσία του Ναού της Ιερουσαλήμ, σε ηλικία τριών ετών. Αυτοί δε μετά από λίγα χρόνια πέθαναν.
Την Αγία Άννα τιμούσαν από τα αρχαία χρόνια. Το συμπεραίνουμε αυτό από διάφορους Πατέρες της Εκκλησίας, αλλά και από αρχαίους εκκλησιαστικούς ύμνους, που υπάρχουν προς τιμήν της μητέρας της Θεοτόκου.
Επίσης, το έτος 550 μ.Χ., ο αυτοκράτωρ Ιουστινιανός, αφιέρωσε ναό στην Κωνσταντινούπολη προς τιμήν της Αγίας Άννας.
Η Αγία Άννα, η μητέρα της Υπεραγίας Θεοτόκου, καταγόταν από τη φυλή του Λευί. Ο πατέρας της, που ήταν ιερέας, ονομαζόταν Ματθάν και ιεράτευε την εποχή της βασιλείας της Κλεοπάτρας. Τη δε μητέρα της, την έλεγαν Μαρία.
Η Αγία Άννα αξιώθηκε να έχει τη μεγάλη τιμή και ευτυχία να αποκτήσει μοναδική κόρη, τη μητέρα του Σωτήρα του κόσμου. Αφού η Αγία Άννα απογαλάκτισε τη Θεοτόκο και την αφιέρωσε στο Θεό, αυτή πέρασε την υπόλοιπη ζωή της με νηστείες, προσευχές και ελεημοσύνες προς τους φτωχούς. Τέλος, ειρηνικά παρέδωσε στο Θεό τη δίκαια ψυχή της, κληρονομώντας τα αιώνια αγαθά. Διότι ο ίδιος ο Κύριος διαβεβαίωσε ότι «οἱ δίκαιοι εἰς ζωὴν αἰώνιο ἀπελεύσονται» (Ματθαίου, κε’ 46). Οι δίκαιοι, δηλαδή, θα μεταβούν για να απολαύσουν ζωή αιώνια.
Περικαλλή ναό προς τιμήν της αγίας Άννας έκτισε στην Κωνσταντινούπολη περί το 550 μ.Χ. ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός. Λείψανο της Αγίας υπάρχει στην αγιορείτικη σκήτη της Αγίας Άννας.
Μέρος της αριστεράς χειρός της Αγίας βρίσκεται στη Μονή Σταυρονικήτα Αγίου Όρους.
Μέρος του αδιάφθορου αριστερού ποδός της Αγίας βρίσκεται στην ομώνυμη Σκήτη Αγίου Όρους.
Μέρος του αδιαφθόρου δεξιού ποδός της Αγίας βρίσκεται στη Μονή Κουτλουμουσίου Αγίου Όρους.
Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου της Αγίας βρίσκονται στην ομώνυμη Μονή Λυγαριάς Λαμίας και στη Μονή Αγ. Ιωάννου Θεολόγου Σουρωτής.
Μέρος αδιαφθόρου σαρκός της Αγίας βρίσκεται στη Συλλογή της ρωμαιοκαθολικής Διεθνούς Σταυροφορίας Αγίων Λειψάνων.
Ένας καρπός της Αγίας βρίσκεται στο ρωμαιοκαθολικό Ναό του Αγ. Παύλου «ἐκτός τῶν Τειχῶν» Ρώμης.
Αυτή είναι η προσευχή για την ατεκνία από τη μητέρα της Παναγίας
Η Αγία Άννα αξιώθηκε να έχει τη μεγάλη τιμή και ευτυχία να αποκτήσει μοναδική κόρη, τη μητέρα του Σωτήρα του κόσμου. Η Αγία Άννα παρακαλούσε τον Θεό να αποκτήσει ένα παιδί και έκανε συνεχώς την εξής προσευχή.
«Κύριε Παντοκράτορα, και Μεγαλοδύναμε, που μόνο με το λόγο έκανες τον ουρανό και τη γη και όσα φαίνονται και είναι γύρω μας, που λύτρωσες, τους πατέρες μας από τα χέρια του Φαραώ, που με το πρόσταγμά Σου σχίσθηκε η θάλασσα και πέσανε μέσα οι Αιγύπτιοι. Εσύ Θεέ, που τους έτρεφες σαράντα χρόνια στην έρημο. Εσύ, που ευλόγησες τη Σάρρα, τη γυναίκα του Αβραάμ και γέννησε τον Ισαάκ στα γεράματά της. Εσύ που χαρίτωσες εκείνη την Άννα την ομοία μου και γέννησε το Σαμουήλ τον προφήτη. Εσύ δώσε και σε μένα την ταπεινή Σου δούλη παιδί, και μη με αφήσης να είμαι ντροπιασμένη και ταπεινωμένη από όλο μου το γένος. Κύριε, ο Θεός μου, τάχα και σαν ένα από τα θηρία δεν είμαι και εγώ; Διατί με ωργίστηκες τόσο και είμαι στείρα; Εσύ, που ευλόγησες τα ποιήματά σου και είπες: Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε, δώσε και σε μένα σπέρμα και καρπό κοιλίας, και αν γεννήσω είτε αρσενικό είτε θηλυκό, να Σού το χαρίσω με όλη μου τη χαρά και να το φέρω στο Ναό Σου να το αφιερώσω».
Η Εκκλησία σήμερα 09 Δεκεμβρίου, τιμά τη μνήμη της Αγίας Άννας και συγκεκριμένα τη σύλληψη της Παναγίας. Οι γονείς της Παναγίας κατάφεραν και απέκτησαν την Παρθένο Μαρία ύστερα από πολλά χρόνια και με συνεχή προσευχή.
Η Αγία Άννα αξιώθηκε να έχει τη μεγάλη τιμή και ευτυχία να αποκτήσει παιδί, μία μοναδική κόρη, τη μητέρα του Σωτήρα του κόσμου. Η Αγία Άννα παρακαλούσε τον Θεό να αποκτήσει ένα παιδί και έκανε συνεχώς την εξής προσευχή.
«Κύριε Παντοκράτορα, και Μεγαλοδύναμε, που μόνο με το λόγο έκανες τον ουρανό και τη γη και όσα φαίνονται και είναι γύρω μας, που λύτρωσες, τους πατέρες μας από τα χέρια του Φαραώ, που με το πρόσταγμά Σου σχίσθηκε η θάλασσα και πέσανε μέσα οι Αιγύπτιοι. Εσύ Θεέ, που τους έτρεφες σαράντα χρόνια στην έρημο.
Εσύ, που ευλόγησες τη Σάρρα, τη γυναίκα του Αβραάμ και γέννησε τον Ισαάκ στα γεράματά της. Εσύ που χαρίτωσες εκείνη την Άννα την ομοία μου και γέννησε το Σαμουήλ τον προφήτη. Εσύ δώσε και σε μένα την ταπεινή Σου δούλη παιδί, και μη με αφήσης να είμαι ντροπιασμένη και ταπεινωμένη από όλο μου το γένος.
Κύριε, ο Θεός μου, τάχα και σαν ένα από τα θηρία δεν είμαι και εγώ; Διατί με ωργίστηκες τόσο και είμαι στείρα; Εσύ, που ευλόγησες τα ποιήματά σου και είπες: Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε, δώσε και σε μένα σπέρμα και καρπό κοιλίας, και αν γεννήσω είτε αρσενικό είτε θηλυκό, να Σού το χαρίσω με όλη μου τη χαρά και να το φέρω στο Ναό Σου να το αφιερώσω».
Στον εορταστικό κύκλο της Ορθοδόξου Εκκλησίας η Αγία Άννα έχει μία ιδιαίτερα τιμητική θέση.
Τρεις φορές το χρόνο εορτάζεται η μνήμη της: α) Στις 9 Σεπτεμβρίου, μαζί με τον θεοπροπάτορα Ιωακείμ, την επομένη των γενεθλίων της Θεοτόκου, για τον λόγο ότι υπήρξαν οι πρόξενοι της παγκόσμιας σωτηρίας με την γέννηση της αγίας θυγατέρας τους, β) Στις 9 Δεκεμβρίου εορτάζεται η σύλληψις της Αγίας Άννης, και γ) Στις 25 Ιουλίου εορτάζεται η οσία κοίμησή της.
Η αγία Άννα, μητέρα της Παναγίας, αξιώθηκε να αποκτήσει παιδί σε προχωρημένη ηλικία. Η Παναγία ήταν θείο δώρο στον Ιωακείμ και την Άννα των οποίων η ευσέβεια ήταν αδιαμφισβήτητη και η προσευχή τους συνεχείς όλα τα χρόνια της ζωής τους για ένα παιδί. Η ατεκνία εκείνη την εποχή ήταν μεγάλη ατίμωση για ένα ζευγάρι.
Αδιάκοπα ο Ιωακείμ και η Άννα παρακαλούσαν και ελπίζαν η προσευχή τους να εισακουστεί. Μέχρι που ο Θεός τίμησε την μεγάλη ευσέβειά τους, την ταπεινοφρωσύνη τους και την εμπιστοσύνη τους στον Θεό δίνοντάς τους την Παναγία.
Η αγία Άννα βοηθάει τα άτεκνα ζευγάρια να τεκνοποιήσουν.
Πολλοί σύζυγοι μάλιστα προσφεύγουν στην Σκήτη της Αγίας Άννης στο Άγιο Όρος για να πάρουν ευλογία και να κάνουν το τάμα τους, αντλώντας παράλληλα δύναμη από το πνευματικό κλίμα του μοναστηριού.
Λίγες πληροφορίες παραπάνω για την Αγία Άννα αλλά και για την βοήθειά της στην τεκνογονία είναι πραγματικά απαραίτητες:
Η Άννα ήρθε σε γάμο με τον Ιωακείμ, ο οποίος καταγόταν από τη φυλή του Ιούδα. Ήταν ευσεβείς και δίκαιοι άνθρωποι, με φόβο Θεού. Πρόσεχαν στη ζωή τους και ρύθμιζαν τις πράξεις τους σύμφωνα με το θειο νόμο. Έζησαν με ταπείνωση στην αφάνεια.
Η παράδοση μας πληροφορεί για την κατοικία τους, ότι ήταν εκεί κοντά στην κολυμβήθρα της Βηθεσδά στα Ιεροσόλυμα. Αλλά το ζεύγος Ιωακείμ και Άννα δεν είχαν παιδιά και τα δώρα των άτεκνων δεν γίνονταν δεκτά στο Ναό.
Με τη ντροπή αυτή της ατεκνίας η Αγία Άννα πολιόρκησε μαζί με τον Ιωακείμ το θρόνο του Θεού. Οι προσευχές τους ήταν επίμονες, θερμές και χρόνιες. Ο Κύριος όμως δεν ανταποκρινόταν.
Η Άννα κάνει τάμα. "Ἂν με αξιώσεις να γίνω μητέρα, το παιδί που θα μου δώσεις θα το προσφέρουμε εγώ και ο Ιωακείμ αφιέρωμα σε σένα Θεέ μου." Ο ουρανός εξακολουθεί να μη δίνει απάντηση. Η Θεία βουλή έχει το σχέδιό της. Η πανσοφία του Θεού, δοκιμάζοντας την υπομονή των δικαίων αυτών ανθρώπων, ετοιμάζει έργο θαυμαστό. Προετοιμάζει τον πατέρα και την μητέρα της μητέρας του Θεού. Αφήνει τον Ιωακείμ και την Άννα να δοκιμαστούν για να αναδειχθούν «εύχρηστα σκεύη ελέους», με τα οποία σκεύη, ως όργανα θα απεργασθεί ο Θεός τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.
Το ζεύγος Ιωακείμ και Άννα εξελέγη ως καλή ρίζα που θα δώσει το θαυμαστό βλαστό της Θεοτόκου Μαρίας, χάρη στην υπεροχή της αρετής και της ευσεβείας τους και γίνονται με θαυμαστό τρόπο σε προχωρημένη ηλικία γονείς.
Η στείρα και γερόντισσα Άννα έδωσε τον πλέον καλλίκαρπο βλαστό του ανθρωπίνου δένδρου, τον ωραιότερο καρπό, του οποίου η χάρις και η ευωδία έφερε τον ουρανό στη γη.
Όταν ήρθε ο προσδιορισμένος καιρός, ο Ιωακείμ και η Άννα εκπληρώνουν το τάμα προσφέροντας την τριετή θυγατέρα τους στο Ναό, ως αφιέρωμα στο Θεό. Η παράδοση μας πληροφορεί ότι ο Ιωακείμ πέθανε οκτώ χρόνια από τα Εισόδια της κόρης του Μαρίας σε ηλικία 92 ετών, η δε Άννα 11 μήνες μετά τον θάνατο του Ιωακείμ, σε ηλικία 83 ετών. Την δε Θεοτόκο απέκτησαν θαυματουργικά σε ηλικία 80 ετών ο Ιωακείμ και 70 η Άννα. Η Θεοτόκος ήταν 11 ετών όταν έμεινε ορφανή και από τους δυο γονείς της. Βρισκόταν ακόμη στο Ναό των Ιεροσολύμων.
Άξιον σημειώσεως είναι ότι στο Άγιο Όρος, το περιβόλι της Παναγίας, όπως λέγεται, έχει και η Αγία Άννα μια ξεχωριστή θέση τιμής. Η μεγαλύτερη και αρχαιότερη εκεί Σκήτη είναι αφιερωμένη στην Αγία Άννα. Αριθμεί 50 περίπου ασκητικές καλύβες, ενώ το Κυριακό, που είναι μεγαλοπρεπέστατος Ναός πυκνά αγιογραφημένος είναι αφιερωμένος στο όνομά της. Στο Κυριακὸ της Σκήτης φυλάσσεται το αριστερό πόδι της Αγίας Άννης, ενώ στην Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου φυλάσσεται ολόκληρη η κνήμη του δεξιού ποδιού.