Τι είναι το καταθεσιολόγιο και πώς κρατά στο χέρι τους καταθέτες;

Στην παγίδα του λεγόμενου καταθεσιολογίου πιάστηκαν, σύμφωνα με πληροφορίες περίπου 250.000 φορολογούμενοι.

Πρόκειται για φορολογούμενους, πολλοί από τους οποίους θα υποστούν την ταλαιπωρία να δικαιολογήσουν ποσά που κατέθεσαν στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς… την τελευταία 14ετία και τα οποία δεν δικαιολογούνται –σύμφωνα με την ηλεκτρονική διασταύρωση- από τα εισοδήματα που δήλωσαν.

Σύμφωνα με το capital, το «καταθεσιολόγιο» είναι η με ηλεκτρονικό τρόπο σύγκριση «πρωτογενών» καταθέσεων με τα εισοδήματα που δήλωσαν οι φορολογούμενοι.

Το βασικό του πρόβλημα για να προχωρήσει ήταν ότι δεν υπήρχε αξιόπιστο και αποτελεσματικό λογισμικό προκειμένου να τρέξουν οι διασταυρώσεις μεταξύ στοιχείων καταθέσεων που έλαβε το υπουργείο Οικονομικών από τις τράπεζες και των φορολογικών δεδομένων.

Πρόσφατα έγινε η πρώτη συνολική διασταύρωση που έδειξε ενδιαφέροντα αποτελέσματα.

Δημιουργήθηκε μια βάση δεδομένων στην οποία περιελήφθησαν οι καταθέσεις περίπου 1.270.000 καταθετών οι οποίοι περιλαμβάνονται σε όλες τις λεγόμενες λίστες φοροδιαφυγής (π.χ. Λαγκάρντ, Μπόργιανς, εμβασμάτων, μεγαλοκαταθετών).

fimes.gr

Αντιμέτωποι με ένα πλήθος από παγίδες υπερφορολόγησης αναμένεται να βρεθούν από το 2017 όσοι αποφασίσουν να πουλήσουν σπίτια, λοιπά κτίσματα, οικόπεδα ή αγροτεμάχια, καθώς από 1η Ιανουαρίου επανέρχονται σε ισχύ οι διατάξεις που προβλέπουν την επιβολή φόρου υπεραξίας Του Γιώργου Παλαιτσάκη

Ένα πλήθος από παγίδες υπερφορολόγησης αναμένεται να αντιμετωπίσουν από το 2017 όσοι αποφασίσουν να πουλήσουν σπίτια, λοιπά κτίσματα, οικόπεδα ή αγροτεμάχια, καθώς από την 1η Ιανουαρίου του επομένου έτους επανέρχονται σε ισχύ οι διατάξεις που προβλέπουν την επιβολή φόρου υπεραξίας στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Η εφαρμογή των διατάξεων για την επιβολή του φόρου υπεραξίας ακινήτων ανεστάλη για δύο χρόνια, για το 2015 και το 2016, με νομοθετική ρύθμιση που ψηφίστηκε από τη Βουλή τον Δεκέμβριο του 2014.

Οι λόγοι ήταν η απίστευτη πολυπλοκότητα των διαδικασιών εφαρμογής του φόρου και οι παγίδες υπερφορολόγησης που έκρυβε η επιβολή του για όσους επιθυμούσαν να πουλήσουν ακίνητα. Ειδικότερα, η προσπάθεια να τεθεί σε εφαρμογή ο συγκεκριμένος φόρος από την 1η-1-2014, όπως προβλέπει το άρθρο 41 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ), συνάντησε τόσα πολλά πρακτικά προβλήματα, ώστε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα -κατά τους πρώτους πέντε μήνες του 2014- να καταστεί αδύνατη, τελικά, η εφαρμογή του φόρου και να «μπλοκαριστούν» όλα τα συμβόλαια μεταβιβάσεων ακινήτων. Η τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών επέφερε εκ των υστέρων πολλές μεταβολές στις διατάξεις του άρθρου 41 του ΚΦΕ ώστε να καταφέρει να καταστήσει εφικτή την εφαρμογή του συγκεκριμένου φόρου. Πολλά εμπόδια αντιμετωπίστηκαν, όμως εξακολούθησαν να υπάρχουν προβλήματα πολυπλοκότητας και γραφειοκρατίας, ενώ ταυτόχρονα αποκαλύφθηκαν και πολλές παγίδες υπερφορολόγησης για όσους επιθυμούσαν να πουλήσουν ακίνητα.

Η περίοδος αναστολής της εφαρμογής του φόρου υπεραξίας ακινήτων λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2016 χωρίς να έχει εκδηλωθεί από την πλευρά της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών καμία διάθεση διαπραγμάτευσης με τους «θεσμούς» για την παράταση της αναστολής. Το πιο πιθανό, λοιπόν, είναι ο φόρος υπεραξίας ακινήτων να επανέλθει σε ισχύ από την 1η-1-2017.

Πότε και σε ποιους θα επιβάλλεται ο φόρος Ουσιαστικά, από την 1η-1-2017 θα επανενεργοποιηθούν οι διατάξεις του άρθρου 41 του ΚΦΕ, που προβλέπουν ότι επιβάλλεται φόρος υπεραξίας με συντελεστή 15% στο κέρδος που προκύπτει ανάμεσα στην τιμή κτήσης και την τιμή πώλησης κάθε ακινήτου. Ο φόρος επιβαρύνει τον πωλητή του ακινήτου, ενώ ο αγοραστής οφείλει φόρο μεταβίβασης 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου.

Εφόσον ο φορολογούμενος έχει διακρατήσει το ακίνητο που πωλεί για πέντε τουλάχιστον έτη από τη στιγμή της απόκτησής του η υπεραξία είναι αφορολόγητη μέχρι το ποσό των 25.000 ευρώ.
Όσοι μεταβιβάσουν ακίνητα τα οποία έχουν στην κατοχή τους πριν από το 1995 απαλλάσσονται από το φόρο υπεραξίας.

Η τελική υπεραξία επί της οποίας υπολογίζεται ο φόρος προσδιορίζεται με βάση ποσοστιαίους συντελεστές απομείωσης κλιμακούμενους ανάλογα με τα έτη διακράτησης του ακινήτου (από 98,2% για δύο χρόνια διακράτησης έως 60% για περισσότερα από 26, βλ. σχετικό πίνακα). Ειδικά για ακίνητα που έχουν αποκτηθεί από την 1η Ιανουαρίου 1995 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2002 οι συντελεστές απομείωσης περιορίζονται, καθώς πολλαπλασιάζονται με 0,8.

Πώς υπολογίζονται οι τιμές κτήσης Ως τιμές κτήσης και μεταβίβασης είναι αυτές που αναγράφονται στα συμβόλαια ενώ εάν πρόκειται για ακίνητο το οποίο έχει αποκτηθεί από κληρονομιά η τιμή κτήσης υπολογίζεται με βάση το φόρο κληρονομιάς που είχε καταβληθεί (το ίδιο και για τις δωρεές - γονικές παροχές). Σε κάθε άλλη περίπτωση όπου η τιμή κτήσης δεν μπορεί να προκύψει με βάση δημόσια έγγραφα (όπως π.χ αυτεπιστασία ή αντιπαροχή) υπολογίζεται με βάση έναν μαθηματικό τύπο λαμβάνοντας υπόψιν τον πληθωρισμό των ετών που έχουν μεσολαβήσει ανάμεσα στην απόκτηση και την πώληση (τιμή κτήσης = τιμή μεταβίβασης επί τον Δείκτη Τιμών Κατοικιών του έτους κτήσης διά του ΔΤΚατ του προηγουμένου της μεταβίβασης έτους. Ο Δείκτης Τιμών Κατοικιών δημοσιεύεται κάθε χρόνο από την Τράπεζα της Ελλάδος).

Η πληρωμή του φόρου Η διαδικασία επιβολής του φόρου υπεραξίας ολοκληρώνεται σε τέσσερα βήματα:

α) Συμπλήρωση δήλωσης: Για την επιβολή του φόρου, ο φορολογούμενος που μεταβιβάζει ακίνητη περιουσία υποχρεούται, πριν από τη σύνταξη του συμβολαίου να δηλώνει το σύνολο των στοιχείων που αφορούν τον προσδιορισμό του φόρου υπεραξίας, στον συμβολαιογράφο. Η δήλωση περιλαμβάνει τα στοιχεία του πωλητή, του συμβολαιογράφου που καταρτίζει τη συμβολαιογραφική πράξη και θα διενεργήσει την παρακράτηση και την απόδοση του φόρου, τα στοιχεία του αγοραστή ή των αγοραστών, το χρόνο και την αξία κτήσης και μεταβίβασης, το είδος της ακίνητης περιουσίας ή των ιδανικών μεριδίων αυτής ή του εμπράγματου δικαιώματος, τα έτη διακράτησης, τους συντελεστές και τον υπολογισμό του φόρου.

Ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να ελέγχει και να βεβαιώνει την ακρίβεια των ανωτέρω στοιχείων καθώς και να θεωρεί τη δήλωση, δεν έχει, όμως, ευθύνη για όσα στοιχεία δεν έχουν περιέλθει σε γνώση του και δεν περιλαμβάνονται στο συμβόλαιο που συντάσσει. Αν με το ίδιο συμβόλαιο μεταβιβάζονται περισσότερα εμπράγματα δικαιώματα, ο φορολογούμενος (πωλητής) υποβάλλει μία δήλωση στην οποία θα περιγράφονται τα ανωτέρω στοιχεία που αφορούν το κάθε δικαίωμα. Αν με το ίδιο συμβόλαιο περισσότερα πρόσωπα (πωλητές) μεταβιβάζουν, υποβάλλεται από το καθένα χωριστή δήλωση.

β) Υποβολή δήλωσης: Η δήλωση υπογεγραμμένη από τον πωλητή και τον συμβολαιογράφο υποβάλλεται στην εφορία της έδρας του σε τρία αντίτυπα.

γ) Έκδοση ταυτότητας οφειλής: Την ίδια ημέρα ή το αργότερο την επομένη ημέρα της σύνταξης του συμβολαίου ο συμβολαιογράφος καταχωρίζει σε εφαρμογή του Τaxisnet σειρά στοιχείων (μεταξύ άλλων τον ΑΦΜ του πωλητή, τον αριθμό και την ημερομηνία σύνταξης του συμβολαίου, την υπεραξία), οριστικοποιεί τη δήλωση και εκδίδει Ταυτότητα Οφειλής. δ) Πληρωμή φόρου: Μέσα σε πέντε μέρες από την υπογραφή του συμβολαίου, ο συμβολαιογράφος αποδίδει με τραπεζική επιταγή σε διαταγή του Ελληνικού Δημοσίου το φόρο που έχει παρακρατήσει. Η επιταγή κατατίθεται στην τράπεζα από την οποία εκδόθηκε.

www.dikaiologitika.gr

Γραμμή άμυνας στην «επίθεση» που αναμένεται να δεχθούν τα εισοδήματά τους από το νέο έτος, μέσω της μεγάλης αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών αλλά και της υπερφορολόγησης ετοιμάζουν επαγγελματίες κυρίως οι έχοντες μεσαία και υψηλά εισοδήματα.

Στις εφορίες έχουν αρχίσει ήδη να σχηματίζονται ουρές από ελεύθερους επαγγελματίες αλλά και μισθωτούς που αμείβονται με «μπλοκάκι», οι οποίοι έχουν αποφασίσει να κλείσουν τα βιβλία τους για να γλιτώσουν από τις επιβαρύνσεις που φέρνει ο νόμος Κατρούγκαλου, που αλλάζει τον τρόπο υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών.
Και ενώ μέχρι σήμερα δεν έχει ξεκαθαρίσει το τοπίο για τον τρόπο βεβαίωσης και παρακράτησης των εισφορών από ελεύθερους επαγγελματίες και εργαζόμενους με «μπλοκάκι», οι φορολογούμενοι αυτοί, αναζητούν διόδους «διαφυγής».
Υπό το νέο ασφυκτικό περιβάλλον που δημιουργούν φόροι και ασφαλιστικές εισφορές, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και εργαζόμενοι με «μπλοκάκι» κάνουν τους υπολογισμούς τους και σχεδιάζουν τις επόμενες οικονομικές - στρατηγικές κινήσεις τους ζητώντας συμβουλές και λύσεις από λογιστές - φοροτεχνικούς, με στόχο να περιορίσουν τις επιβαρύνσεις στα εισοδήματά τους.
Τέσσερις λύσεις

Μεταξύ των λύσεων που εξετάζουν περιλαμβάνονται:
Κλείσιμο βιβλίων: Δεν θα είναι λίγοι αυτοί που θα αποφασίσουν να κλείσουν τα βιβλία τους διακόπτοντας την επιχειρηματική τους δραστηριότητα. Οι λογιστές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο στα τέλη του έτους να συμβεί κάτι αντίστοιχο με αυτό που συμβαίνει κάθε χρόνο με τους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων που περιμένουν στις ουρές των εφοριών να καταθέσουν τις πινακίδες των αυτοκινήτων είτε γιατί αδυνατούν να πληρώσουν τα τέλη κυκλοφορίας, είτε γιατί θέλουν να απαλλαγούν από το τεκμήριο διαβίωσης και τον φόρο πολυτελούς διαβίωσης. Ελεύθεροι επαγγελματίες και εργαζόμενοι με «μπλοκάκι» θα αποφασίσουν να προχωρήσουν σε λήξη των εργασιών τους, αναζητώντας άλλους τρόπους να αμείβονται ενδεχομένως και με «κούρεμα» των αποδοχών τους ή επιλέγοντας να «κρύβουν» τα πραγματικά τους εισοδήματα μέσω της μη έκδοσης αποδείξεων παροχής υπηρεσιών.
Σύσταση εταιρείας: Αρκετοί θα επιλέξουν να ελιχθούν μέσα στο νέο πλαίσιο αλλάζοντας τη νομική μορφή της εταιρείας τους ή προχωρώντας στη σύσταση Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρίας (ΙΚΕ), δηλαδή της εταιρείας του ενός ευρώ που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των νέων επιχειρηματικών προσπαθειών. Για παράδειγμα, δεν έχει νόημα ο ιδιοκτήτης ομόρρυθμης εταιρείας να τηρεί διπλογραφικά βιβλία, να επιβαρύνεται με ασφαλιστικές εισφορές, και να καταβάλει φόρο μερισμάτων σαν να είχε ανώνυμη εταιρεία, ΙΚΕ, ή ΕΠΕ. Για μικρά κέρδη της τάξεως των 5.000 - 30.000 ευρώ, όπως λένε λογιστές, μια οικονομική λύση είναι μάλλον η ατομική επιχείρηση.
Σε άλλες περιπτώσεις η ΙΚΕ θεωρείται πιο «φθηνή» λύση, καθώς οι μέτοχοι δεν επιβαρύνονται με ασφαλιστικές εισφορές αφού με το ισχύον καθεστώς στις ΙΚΕ ασφαλίζεται ο διαχειριστής χωρίς κατ΄ ανάγκη να είναι μέτοχος. Οι μέτοχοι, εφόσον είναι περισσότεροι του εντός, δεν έχουν υποχρέωση ασφάλισης. Η ΙΚΕ φορολογείται με συντελεστή 29% επί των κερδών της, ενώ επιβάλλεται και πρόσθετος φόρος 15% επί των μερισμάτων.
«Φυγή» στο εξωτερικό. Η σύσταση εταιρειών σε Βουλγαρία ή Κύπρο ακούγεται αρκετά το τελευταίο διάστημα, λόγω των χαμηλών φορολογικών συντελεστή. Ωστόσο δεν είναι η λύση που προτείνουν μεγάλα λογιστικά γραφεία τα οποία κάνουν συστάσεις για διαφορετικούς προορισμούς. Μάλιστα, οι ελληνικές φορολογικές αρχές σχεδιάζουν να προχωρήσουν σε ελέγχους στις επιχειρήσεις και τους επαγγελματίες που έχουν μεταφέρει την έδρα τους στη Βουλγαρία ή την Κύπρο ή έχουν συστήσει εικονικές εταιρείες στις συγκεκριμένες χώρες.

Ο λόγος που αρκετές επιχειρήσεις αποφάσισαν να μεταφέρουν την έδρα τους στη γειτονική χώρα έγκειται στο ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς, καθώς ο φόρος επί των κερδών ανέρχεται μόλις στο 10%, από 29% που εφαρμόζεται στην Ελλάδα. Μάλιστα, τον τελευταίο χρόνο περισσότερες από 5.000 επιχειρήσεις αποφάσισαν να ανοίξουν ΑΦΜ στη Βουλγαρία προκειμένου να έχουν τραπεζικούς λογαριασμούς. Tα capital controls ήταν ο κύριος λόγος των εταιρειών αυτών, χωρίς ωστόσο, όπως αναφέρουν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, να έχουν επιχειρηματική δραστηριότητα.
«Προσαρμογή» κερδών: Είναι μια λύση που κινείται έξω από τα όρια της νομιμότητας, αλλά δεν είναι λίγοι αυτοί που θα επιδοθούν στο... σπορ της φοροδιαφυγής μέσω της μη έκδοσης αποδείξεων για να περιορίσουν τα φορολογητέα κέρδη τους.

Παράδειγμα εισφορών
Οι μηνιαίες εισφορές που αναλογούν σε «μισθό» από μπλοκάκι 700 ευρώ φθάνουν τα 238,70 ευρώ
Αν επιμεριστούν με τον εργοδότη, το «βάρος» μοιράζεται ως εξής:
Για τη σύνταξη θα καταβάλλονται 140 ευρώ, 46,69 ευρώ από τον ασφαλισμένο και 93,31 ευρώ από τον εργοδότη.
Για την ασθένεια αναλογούν 49,7 ευρώ, από τα οποία ο ασφαλισμένος θα καταβάλλει 17,85 ευρώ και ο εργοδότης 31,85 ευρώ.
Για την επικουρική ασφάλιση αναλογούν 49 ευρώ, 24,5 ευρώ από τον ασφαλισμένο και 24,5 ευρώ από τον εργοδότη

Οι «γκρίζες ζώνες» στην παρακράτηση εισφορών
Τι έρχεται για εργαζόμενους με «μπλοκάκι» και ελεύθερους επαγγελματίες
Πολλές «γκρίζες ζώνες» υπάρχουν για τον τρόπο βεβαίωσης και παρακράτησης των εισφορών από εργαζόμενους με «μπλοκάκι» και ελεύθερους επαγγελματίες το 2017, με βάση το νόμο Κατρούγκαλου.
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες το σχέδιο που πρώτη αποκάλυψε η «Ημερησία» και επιβεβαίωσε η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας είναι ο υπολογισμός των εισφορών για το α’ εξάμηνου του 2017 να γίνει με βάση τα εισοδήματα που δηλώθηκαν το 2015 και το β’ εξάμηνο του 2017 να γίνει συμψηφισμός με βάση τα εισοδήματα που δηλώθηκαν το 2016, όπως αυτά προέκυψαν μετά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων.
Για τις εισφορές των αμειβομένων με «μπλοκάκια» το άρθρο 39 παράγραφος 9 του νόμου Κατρούγκαλου προβλέπει ότι «στους ασφαλισμένους οι οποίοι αμείβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών και για τους οποίους προκύπτει ότι το εισόδημά τους προέρχεται από την απασχόληση σε ένα ή και δύο πρόσωπα (φυσικά και νομικά) εφαρμόζονται αναλογικά ως προς το ύψος, τον τρόπο υπολογισμού και τον υπόχρεο καταβολής της εισφοράς οι διατάξεις του άρθρου 38. Δηλαδή θα γίνεται επιμερισμός της εισφοράς για σύνταξη (20%) με τον εργοδότη οπότε ο εργαζόμενος θα καταβάλει το 6,67% για την απασχόλησή του, αφού αυτή δηλωθεί, στον κάθε εργοδότη και ο εργοδότης το 13,33%.

Οπως εξηγεί στην «Ημερησία» ο δικηγόρος και εκδότης του περιοδικού «Νομοθεσία ΙΚΑ» Δημ. Μπούρλος, ζητήματα θα προκύπτουν αν μέσα στο χρόνο ο εργαζόμενος αναλάβει εργασία και σε τρίτο εργοδότη, ενώ αν τεθούν κριτήρια και ισχύσει ο επιμερισμός για την εισφορά του κλάδου της σύνταξης, αντίστοιχος επιμερισμός θα πρέπει να γίνει και για την εισφορά ασθενείας η οποία θα είναι 7,10%, οπότε ο εργαζόμενος θα καταβάλει το 2,55% και ο εργοδότης το 4,55%.

«Ανοικτό» παραμένει, ωστόσο, να επιβληθεί και η εισφορά για την επικουρική ασφάλιση 7% (3,5% ο εργαζόμενος και 3,5% ο εργοδότης) αφού η σχετική «κάλυψη» είναι υποχρεωτική για τους «μισθωτούς» με βάση τον νόμο σε αντίθεση με την παροχή του εφάπαξ για το οποίο η εισφορά έχει οριστεί σε 4%.

Ο κίνδυνος μετακύλισης στον εργαζόμενο ολόκληρου του βάρους της ασφάλισης (34,10% επί των αποδοχών) μέσω... περικοπής του «μισθού» είναι, τέλος, υπαρκτός με δεδομένες τις συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας αλλά και την αποφυγή πρόσθετων υποχρεώσεων (καταβολή δώρων, επιδόματος αδείας κ.ά.) από τον εργοδότη.