Τηρώντας πιστά τις παραδόσεις οι κάτοικοι των Δωδεκανήσων γιορτάζουν την έλευση του νέου έτους. Σε κάθε νησί όμως και κάθε χωριό, ισχύουν διαφορετικά ήθη και έθιμα, αρκετά εκ των οποίων διατηρούνται αναλλοίωτα έως και σήμερα.

Ένα από αυτά είναι το έθιμο της «μπουλουστρίνας». Τα μικρά παιδιά, την πρώτη μέρα του χρόνου, επισκέπτονται τους συγγενείς και παίρνουν από αυτούς χρηματικό ποσό.

Σε χωριά της Ρόδου, αλλά και σε πολλά νησιά τηρούν το έθιμο να αφήνουν αποβραδίς κοντά στο εικονοστάσι ένα ποτήρι νερό κι ένα πιάτο με τρία κομμάτια μπακλαβά. Αφήνουν επίσης κομμάτια εφτάζυμου ή βασιλόπιτας, το ένα του Χριστού, το άλλο του Άη Βασίλη και το τρίτο του φτωχού.

Σε όλα τα νησιά, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, προσέχουν πολύ το «ποδαρικό».

Δίνουν σημασία στο ποιος θα πατήσει πρώτος το δεξί του πόδι στο κατώφλι του σπιτιού, για να φέρει «γούρι» στη νέα χρονιά.

Στην Κάλυμνο παραδοσιακά γλυκά αποτελούν οι κουραμπιέδες, τα μελομακάρονα, φοινίκια όπως λέγονται στο νησί.

Το κόψιμο της βασιλόπιτας γίνεται με την αλλαγή του χρόνου.

Στη Σύμη

Οι Συμιακιές νοικοκυρές την παραμονή της Πρωτοχρονιάς ετοίμαζαν το φαγητό και έστρωναν το τραπέζι με το καλό τους το σερβίτσιο και τα κεντητά τραπεζομάντηλα της προίκας τους. Το φαγητό ήταν σούπα από αρνάκι ή κατσικάκι. Μετά την εκκλησία και ειδικά με το που χτυπούσαν οι καμπάνες (στις 3 π.μ.) πήγαιναν να ανάψουν τα καντήλια στις εκκλησίες και στα εξωκκλήσια που δεν λειτουργούσαν και παρέμεναν κλειστά.

Παλιά δεν έφτιαχναν βασιλόπιτα. Αντ’ αυτού παρασκεύαζαν το παραδοσιακό συμιακό γλύκισμα, τα ακούμια. Αποβραδίς, λοιπόν, τα ζύμωναν και την αυγή τα τηγάνιζαν. Όλη η Σύμη μοσχοβολούσε! Έριχναν άχνη ζάχαρη, κανέλα και μέλι. Τα στόλιζαν σε ένα μεγάλο πιάτο («σουπιέρα») και κρατούσαν τόσο για την οικογένεια όσο και για την πεθερά τους. Μέσα σε ένα από τα ακούμια έβαζαν μια λίρα χρυσή ή ένα «ναπολεόντειο» ή ένα «κωνσταντινάτο» ή μια «κοσμάρα» («το φλουρί»). Το τι θα έβαζαν εξαρτιόταν από την οικονομική κατάσταση της κάθε οικογένειας (από το «πουγγί» της).

Παραμονή της Πρωτοχρονιάς, επίσης, πήγαιναν στο «Βρυσί» για να πάρουν νερό από την πηγή για το καλό του σπιτιού. Ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς έπαιρναν την εικόνα της Παναγίας από το εικονοστάσι και με αναμμένο το κερί κατέβαιναν από το ανώι του σπιτιού και πήγαιναν στο κατώι. Το έκαναν αυτό για να κάνει, λέει, ποδαρικό η Παναγία.

Τη νύχτα της Πρωτοχρονιάς χτυπούσε το κανόνι. Το κανονάκι από την Παναγιά του Κάστρου. Χτυπούσε στις «μεγάλες» μέρες. Σήμερα δεν υπάρχει. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου εξαφανίστηκε.

Αντάλλασσαν ευχές και ο νονός («τατάς») και η νονά («ναννά») έδιναν λεφτά ή ρούχα ή παιχνίδια στα βαφτιστικά τους («έκαναν την μπουλιστρίνα»). Λόγω του ότι δεν μπορούσαν όλοι να κάνουν δώρο παιχνίδια, κάποιες νονές έπαιρναν τα κουκουνάρια από τα κυπαρίσσια και τα έντυναν με το χρυσό χαρτί από τα πακέτα των τσιγάρων.

Στην Κω

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς οι νέοι της Κω κρατώντας μεγάλα ομοιώματα εκκλησιάς ή καραβιού, κατάλληλα στολισμένα και φωτισμένα, ψάλλουν εκτός από τα γνωστά στο πανελλήνιο κάλαντα: «Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψιλή μου δεντρολιβανιά…» και τα ακόλουθα κώτικα κάλαντα:

Εις αυτό το Νέον Έτος Βασιλείου εορτή,

ήρθα να σας χαιρετήσω με την πρέπουσα ευχή.

Εύχομαι, λοιπόν, να ζείτε πολλούς χρόνους ευτυχείς,

τον Βασίλειο τον Μέγα να ‘χετε συνδρομητή.

Κι όσους έχετε στα ξένα να δεχθείτε με καλό,

με υγεία κι ευτυχία τον Θεό παρακαλώ.

Κ’ εις έτη πολλά κι ένα κομμάτι μπακλαβά!

Την Πρωτοχρονιά όλες οικογένειες της Κω συνηθίζουν να φτιάχνουν τον «μπακλαβά» από φύλλα ζύμης που ανοίγουν με το «πιτθαριόξυλο» και τα απλώνουν στο ταψί με σησάμι καβουρδισμένο και καρύδι ή αμύγδαλο.

Οι οικογένειες, που έχουν κορίτσια αρραβωνιασμένα και τα πλουσιόσπιτα κάνουν δυο ταψιά μπακλαβά, τον «καλό» δηλαδή το μεγάλο ταψί και τον «κέλη» δηλαδή το παρακατινό μικρό ταψί, για να φαγωθεί την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

Τον καλό θα τον χαλάσει, θα πάρει, δηλαδή, το πρώτο κομμάτι από το ταψί, που βάζουν μπροστά του, ο γαμπρός ή παλαιότερα ο παπάς, που έβγαινε στα χωριά και αγίαζε για το καλό του χρόνου.

Στο νησί της Λέρου μόλις γυρίσει ο χρόνος ένας που βρίσκεται έξω από το σπίτι έρχεται κρατώντας ένα δοχείο με νερό και μια πέτρα. Είναι το ποδαρικό του σπιτιού.

Με το νερό ραντίζουν στα τέσσερα καντούνια (γωνιές) μέσα στο σπίτι μέχρι να ‘ρθει τον επόμενο χρόνο η καινούργια πέτρα και εύχονταν «όπως η πέτρα είναι γερή έτσι να ναι και η υγειά σας όλο το χρόνο». Ο αρχηγός της οικογένειας σπάει το ρόδι.

Μπαίνει τρία βήματα μέσα και λέει: «ένα, δύο, τρία μέσα τα καλά.» κάνει τρία βήματα πίσω και λέει «ένα, δύο, τρία έξω τα κακά». Σπάει μετά το ρόδι σε μια γωνιά της πόρτας και αφήνει σαράντα κούνια μέσα στο σπίτι για σαράντα ημέρες. Πολλές φορές το νερό το φέρνουν το πρωί της Πρωτοχρονιάς. Σηκώνονται πολύ πρωί πριν βγει ο ήλιος και το νερό το λένε αμίλητο, γιατί καθώς το φέρνουν δεν μιλάνε καθόλου. Ρίχνουν στις τέσσερις γωνιές του σπιτιού νερό και λένε «όπως τρέχει το αθάνατο νερό έτσι να τρέχουν και τα καλά και τα πλούτη στο σπίτι». Όταν γυρίσει ο χρόνος κόβουν τη βασιλόπιτα. Αυτού που θα του τύχει το φλουρί θεωρείται τυχερός και το φυλάει. Το πρωί της Πρωτοχρονιάς στη Λέρο σφάζανε έναν μαύρο πετεινό που τον φυλάγανε όλο το χρόνο για αυτή την ημέρα. Έπρεπε να είναι οπωσδήποτε μαύρος. Γυρίζανε ανατολικά το κεφάλι του, τον σφάζανε και τον κάνανε σούπα.

Ένα πρωτοφανές σχέδιο αποτροπής... ρεβεγιόν έχουν ετοιμάσει οι αρχές με σκοπό να αποφευχθούν η κινητικότητα και ο συγχρωτισμός την Παραμονή αλλά και ανήμερα την Πρωτοχρονιά.

Το σχέδιο κινείται στο ίδιο μεν πλαίσιο με τα Χριστούγεννα, ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες θα είναι ακόμη αυστηρότερο καθώς περιλαμβάνει επιπλέον μέτρα προληπτικού ή όχι χαρακτήρα!

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΣΚΑΙ:

- Για την υλοποίηση του σχεδίου θα βρίσκονται στον δρόμο 4.000-5.000 αστυνομικοί.

- Στο στόχαστρο θα βρεθούν βίλες οι οποίες φέρεται να έχουν νοικιαστεί μέσω Airbnb, προκειμένου να διοργανωθούν ιδιωτικά ρεβεγιόν σε αυτές.

- Στο επίκεντρο θα βρεθούν και τα social media μέσω των οποίων διαφημίζονται πάρτι με γνωστούς τραγουδιστές!

- Αυστηροί θα είναι και πάλι οι έλεγχοι για την τήρηση της απαγόρευσης κυκλοφορίας 22:00-05:00

Κλειστοί δρόμοι και μετρό, επιστρατεύονται και... drones!
ΕΛΕΓΧΟΙ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ

Το ίδιο σχέδιο περιλαμβάνει και ολικό «κλείσιμο» κεντρικών δρόμων της πρωτεύουσας με παράλληλο έλεγχο των οχημάτων για τα απαραίτητα δικαιολογητικά μετακίνησης.

Παράλληλα ενδέχεται να κλείσουν οι σταθμοί του μετρό και να υπάρξει αναστολή δρομολογίων των συρμών

Σε περιπτώσεις εξακρίβωσης υπεράριθμων συγκεντρώσεων θα ενημερώνονται οι αρμόδιοι Εισαγγελείς και αν κρίνεται σκόπιμο θα ακολουθούν αστυνομικές επεμβάσεις, συλλήψεις και βεβαίωση προστίμων. Παράλληλα δεν αποκλείεται η εναέρια επιτήρηση περιοχών με drones.

Έρευνες, σύμφωνα με το ρεπορτάζ θα γίνουν και για τυχόν... ανεπίσημες χαρτοπαικτικές λέσχες σε σπίτια και αποθήκες. Ακόμη πιο αυστηροί θα είναι οι έλεγχοι σε περιοχές με αυξημένα επιδημιολογικά φορτία, όπως η Δυτική Αττική.

Παράλληλα, αστυνομικοί θα βρίσκονται σε όλες τις κεντρικές πλατείες της Αττικής για την αποτροπή υπεράριθμων συγκεντρώσεων και «κορονοπάρτι» ενώ θα γίνεται χρήση των ηχητικών μηνυμάτων από τα περιπολικά για την απομάκρυνση συγκεντρωμένων.

Εξίσου εντατικοί θα είναι οι έλεγχοι σε διόδια, εισόδους και εξόδους των πόλεων, σε κομβικά σημεία του οδικού δικτύου, στους σταθμούς υπεραστικών λεωφορείων (ΚΤΕΛ), προκειμένου να αποφευχθούν τυχόν προσπάθειες μετακίνησης εκτός νομών.

Την παραμονή, αστυνομικοί θα κάνουν περιπολίες και ελέγχους σε εμπορικούς δρόμους περιοχών προκειμένου να εντοπίζουν τυχόν παραβιάσεις των μέτρων εφαρμογής του click away, τήρηση αποστάσεων-χρήσης μασκών, των κανόνων λειτουργίας σε κέντρα αισθητικής, κομμωτήρια και εμπορικά.

Οι Γενικοί Περιφερειακοί Αστυνομικοί Διευθυντές καθώς και οι Διευθυντές των Διευθύνσεων Αστυνομίας έχουν έρθει και πάλι σε επαφή με μητροπολίτες, ενώ τοπικοί αστυνομικοί με τους ιερείς, για την πιστή τήρηση των μέτρων.

Στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων του ΔΟΠΑΒΣ και του KOS TV με τίτλο ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2020 ο Αντώνης Λαμπρόγλου με την ορχήστρα τους παρουσιάζουν μουσική βραδιά την Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου παραμονή της Πρωτοχρονιάς στις 11 το βράδυ στη Δημοτική Τηλεόραση.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει νησιώτικο και λαϊκό γλέντι με τον Νίκο Μάμμη στη λαούτο και στο τραγούδι, τον Σάκη Πιλάτο στο μπάσο, τον Αντώνη Λαμπρόγλου στο βιολί, τον Γιώργο Βορδόχειλα στα πλήκτρα, τον Γιάννη Μαυρουδή στα ντραμς, τον Στέλιο Γερασκλή και τη Βέτα Πλουμή στο τραγούδι.

Πρωτοχρονιά όπως… Χριστούγεννα όσον αφορά στα μέτρα, με ρεβεγιόν έως τις 22:00 και sms 6 για το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι. Σήμερα συζητούν οι επιστήμονες για τα σχολεία, το πως και το πότε θα ανοίξουν. Στόχος της κυβέρνησης να γυρίσουν οι μαθητές στα θρανία στις 8 Ιανουαρίου.

Πότε θα ανοίξουν τα σχολεία είναι το (μέγα) ερώτημα που απασχολεί χιλιάδες γονείς, που θέλουν να ξέρουν αν μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά τους θα γυρίσουν στα θρανία ή όχι.

Το σίγουρο είναι ότι απόφαση δεν υπάρχει ακόμα. Υπάρχουν δυο σενάρια για τα σχολεία αλλά οι επιστήμονες θα συζητήσουν σήμερα (29.12.2020) το θέμα, όπως είπε στον ΣΚΑΙ ο Νίκος Σύψας, αλλά αποφάσεις θα ληφθούν αφού πάρουν στα χέρια τους και τα επιδημιολογικά στοιχεία μετά την Πρωτοχρονιά.

Σε ό,τι αφορά στα σχολεία – επίσης όπως έγραψε το newsit.gr – στόχος της κυβέρνησης παραμένει το άνοιγμα όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων στις 8 Ιανουαρίου. Οι επιστήμονες εμφανίζονται διχασμένοι, με άλλους να λένε ότι τα σχολεία μπορούν να ανοίξουν μετά τις γιορτές κι άλλους να είναι πιο επιφυλακτικοί.
Υπάρχουν επίσης σκέψεις μήπως ανοίξουν τα δημοτικά σχολεία στις 8 Ιανουαρίου και τα γυμνάσια και τα λύκεια στις 15 του μήνα. «Τα δημοτικά είναι πιο ασφαλή, ενώ όσο μεγαλώνουν τα παιδιά, λειτουργούν ως ενήλικες όσον αφορά στην πανδημία», εξήγησε ο Νίκος Σύψας.

Σύμφωνα με τον καθηγητή λοιμωξιολογίας, η Επιτροπή θα συζητήσει σήμερα το μεσημέρι για το πότε θα ανοίξουν τα σχολεία. Αλλά αποφάσεις ίσως δεν ληφθούν. «Ενδεχομένως θα πάρουμε και τα στοιχεία μετά την Πρωτοχρονιά», είπε και πρόσθεσε με νόημα ότι «δεν μπορώ να κάνω προβλέψεις». Με τα σημερινά δεδομένα, είπε, που είναι καλά, ίσως θα μπορούσαν να ανοίξουν. Προειδοποίησε όμως ότι τα δεδομένα μπορεί «σε μια εβδομάδα να ανατραπούν, όπως έγινε μέσα σε μια εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη».

Πριν ληφθεί η οριστική απόφαση για τα σχολεία δεν αποκλείεται να υπάρχουν και επαφές της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας με την επιτροπή των ειδικών και τη σχετική εισήγησή τους.

Δεν θα υπάρξουν άλλα μέτρα την Πρωτοχρονιά
Από την κυβέρνηση τονίζεται πάντως ότι δεν αρκεί μόνο η «αντεπίθεση» μέσω του εμβολιασμού, αλλά και η «άμυνα» με την τήρηση των μέτρων. Όπως έγραψε από χθες το newsit.gr, υπάρχει κατά βάση ικανοποίηση για την τήρηση των μέτρων τις ημέρες των Χριστουγέννων κι έτσι δεν πρόκειται να υπάρξουν πρόσθετα μέτρα ή αλλαγές στο ισχύον πλαίσιο για τις ημέρες της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανίων.

Η απόφαση, ωστόσο, για το τι μέλλει γενέσθαι μετά τις 7 Ιανουαρίου κι αν θα υπάρξει ή όχι παράταση του lockdown θα ληφθεί στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, όταν θα υπάρξει και ασφαλής εκτίμηση με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα για το αποτύπωμα των ημερών των Χριστουγέννων.

Ο Νίκος Σύψας, πάντως, και για την άρση ή όχι του lockdown, ξεκαθάρισε ότι δεν μπορεί να κάνει προβλέψεις.

Προσώρας πάντως καταγράφεται μείωση του δείκτη μεταδοτικότητας (Rt) σχεδόν στα επίπεδα της μονάδας, ενώ στο δείκτη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (EDDC) η Ελλάδα βρίσκεται πλέον στο πράσινο, εκτός από κάποιες μεμονωμένες περιοχές ιδίως στη Βόρεια Ελλάδα. Μολαταύτα, με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα που δημοσιοποιήθηκαν χθες από τον ΕΟΔΥ, ο αριθμός των διασωληνωμένων εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα υψηλός και να καταγράφει πτώση με πολύ αργούς ρυθμούς, ενώ και ο περιορισμένος αριθμός τεστ λόγω των εορτών ανεβάζει το δείκτη θετικότητας παρά τα μειωμένα κρούσματα.https://www.newsit.gr/ellada/i-protoxronia-krinei-kai-ta-sxoleia-oi-pithanes-imerominies/3190624/

«Δεν εξετάζεται αυστηροποίηση των μέτρων» ξεκαθάρισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέλιος Πέτσας στη σημερινή, καθιερωμένη ενημέρωση των πολιτικών συντακτών για τα μέτρα που θα ισχύσουν την Πρωτοχρονιά.
Ο κ. Πέτσας επανέλαβε ότι προτεραιότητα για να ανοίξουν έχουν τα σχολεία και μάλιστα ανέφερε ότι εντός της εβδομάδας θα γίνει συνάντηση της ηγεσίας του υπουργείου Παιδείας με τους λοιμωξιολόγους για να εξεταστούν τα στοιχεία και να ληφθούν οι αποφάσεις.

«Ξέρουμε πια πως η επιδείνωση μπορεί να επέλθει πολύ εύκολα σε μικρό χρονικό διάστημα, ενώ η πτωτική πορεία έχει πολύ μικρότερο ρυθμό. Και αυτό επιβάλλει να συνεχίσουμε με ακόμη μεγαλύτερη προσοχή – τις ημέρες της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανείων – να τηρούμε σχολαστικά τα μέτρα που ισχύουν» είπε χαρακτηριστικά.

Και συμπλήρωσε:

«Η διατήρηση του δείκτη μετάδοσης (Rt) του ιού, χαμηλότερα μεν αλλά κοντά στη μονάδα, δεν επιτρέπει εφησυχασμό.»

Σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό ο κ. Πέτσας έκανε λόγο για μια «σύνθετη, πολύπλοκη και απαιτητική άσκηση» ενώ επανέλαβε ότι «το ολιστικό Σχέδιο αρχικά θα εστιάσει στις ομάδες με την υψηλότερη προτεραιότητα, όπως έχει προταθεί από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών».

«Η βαθιά ύφεση του 2020 είναι το τίμημα που έπρεπε να πληρώσουμε για να προστατευθεί η δημόσια υγεία και να σωθούν ζωές» σημείωσε ο κ. Πέτσας και επισήμανε:

«Η Κυβέρνηση, αξιοποιώντας την εμπιστοσύνη που ανέκτησε η εθνική μας οικονομία, διαχειρίστηκε με σύνεση το Ταμείο του Κράτους εξασφαλίζοντας -με ιστορικά χαμηλά επιτόκια- τους πόρους που απαιτούνται για την στήριξη των Ελλήνων. Απέδειξε έμπρακτα ότι νοιάζεται και ότι μπορεί να στηρίξει τον κόσμο της εργασίας, για όσο χρειαστεί.»

Για το 2021 ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε:

«Σταδιακά, καθώς θα απελευθερωνόμαστε από την πανδημία, θα απελευθερώνεται και η οικονομία μας. Και μέσα στον χρόνο, η χώρα θα πετύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και θα γράψει την επανεκκίνηση της αναμόρφωσης της που δρομολόγησε από την πρώτη στιγμή η Κυβέρνηση.»