Σήμερα, Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου αναμένεται να εκδοθεί η υπουργική απόφαση για την έγκριση των 70 εκατ. ευρώ που απαιτούνται για να καλυφθούν οι επιπλέον 229.000 δικαιούχοι του Κοινωνικού Μερίσματος.

Περίπου 3,9 εκατομμύρια νοικοκυριά έκαναν αίτηση για να λάβουν Κοινωνικό Μέρισμα φέτος, ωστόσο λιγότεροι από τους μισούς θα καταφέρουν να πάρουν την ενίσχυση.

Υπενθυμίζεται ότι από την περασμένη Παρασκευή που έκλεισε η διαδικασία υποβολής των αίτησεων, έχουν ξεκινήσει διασταυρώσεις ώστε να διαπιστωθεί αν οι δικαιούχοι και το ποσόν για εφάπαξ επιδόματα που αντιστοιχεί σε αυτούς είναι το σωστό.

Τα ποσά αυτά θα πρέπει να κατατεθούν στους λογαριασμούς έως την Παρασκευή 28 Δεκεμβρίου.

Τέσσερις κατηγορίες παίρνουν πρόωρη σύνταξη από τους ασφαλισμένους σε ταμεία ΔΕΚΟ, Τραπεζών και Τύπου.
Οκτώ κατηγορίες ασφαλισμένων σε Δημόσιο και ειδικά ταμεία παίρνουν πρόωρη σύνταξη από τα 55, με προϋπόθεση να έχουν 25ετία ως το 2012.

Οι κατηγορίες αυτές είναι:

1. Μητέρες με ασφάλιση πριν από το 1993 σε ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών οι οποίες συμπλήρωσαν 25ετία με ανήλικο τέκνο ως το 2010 ή το 2011 ή το 2012.

2. Μητέρες με ασφάλιση στα ταμεία Τύπου πριν από το 1993 που είχαν ανήλικο τέκνο με 15 χρόνια ένσημα το 2010, 2011 ή το 2012.

3. Γυναίκες -μόνο σε ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών- που είχαν κλείσει το 55ο έτος το 2011 ή το 2012 και έχουν 25ετία είτε πριν είτε μετά το 2013.

4. Ανδρες -μόνο σε ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών- που έχουν 25ετία ως το 2012.

5. Ανδρες δημόσιοι υπάλληλοι με 25ετία ως το 2010.

6. Γυναίκες δημόσιοι υπάλληλοι με 25ετία ως το 2010.

7. Ανδρες και γυναίκες δημόσιοι υπάλληλοι που συμπλήρωσαν την 25ετία μέσα στο 2011.

8. Ανδρες και γυναίκες δημόσιοι υπάλληλοι που συμπλήρωσαν την 25ετία μέσα στο 2012.

Η ποινή για όσους αποφασίσουν να αποχωρήσουν είναι από 23 ευρώ κατ’ ελάχιστον ως 115 ευρώ κατά μέγιστο όριο και αφαιρείται από την εθνική σύνταξη, όχι από την ανταποδοτική (σ.σ.: γιατί βγαίνει ήδη μικρότερη με το νόμο Κατρούγκαλου).

Για παράδειγμα:

• Ασφαλισμένοι (άνδρες και γυναίκες) στο Δημόσιο πριν από το 1993 που συμπλήρωσαν 25ετία μέσα στο 2011 παίρνουν πλήρη σύνταξη όταν φτάσουν στα 36 χρόνια υπηρεσίας και αφού κλείσουν τα 58. Αν τα 36 έτη συμπληρωθούν με πλασματικούς χρόνους το 2019 μαζί με το 58ο έτος, το όριο ηλικίας για πλήρη είναι 60 ετών και 6 μήνες. Εχουν όμως τη δυνατότητα πρόωρης εξόδου με όριο ηλικίας το 56ο έτος οποτεδήποτε το συμπληρώνουν, αρκεί να έχουν 25ετία το 2011. Αν η πλήρης σύνταξη θα έβγαινε σήμερα στα 1.000 ευρώ, με την πρόωρη έξοδο θα πάρουν 884 ευρώ με μια πενταετία σχεδόν νωρίτερα στη σύνταξη, στα 56 αντί τα 60,6.

Τα όρια ηλικίας για την πρόωρη έξοδο δημοσίων υπαλλήλων
Τα όρια ηλικίας για πρόωρη σύνταξη κατά ερμηνεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (ΓΛΚ) δεν αλλάζουν για όσους έχουν θεμελιώσει δικαίωμα με 25ετία ως το 2012.

Με την ερμηνεία αυτή που εφαρμόζεται στις αιτήσεις συνταξιοδότησης, μια γυναίκα υπάλληλος με 25ετία το 2010 μπορεί να αποχωρήσει με μειωμένη στα 55, οποτεδήποτε και αν τα συμπληρώνει είτε πριν είτε μετά τις 19/8/2015 που ισχύουν οι αλλαγές στα όρια συνταξιοδότησης.

Ανδρας με 25ετία ως το 2010 παίρνει πρόωρη στο 60ό έτος. Ανδρες και γυναίκες που συμπληρώνουν 25ετία το 2011 και το 2012 παίρνουν πρόωρη σύνταξη στα 56 και στα 58 αντίστοιχα.

Με 25ετία από το 2013 η πρόωρη έξοδος είναι στα 62.

Οι ηλικίες για πρόωρη σύνταξη από το Δημόσιο

Ποιοι βγαίνουν στα 55 με πρόωρη σύνταξη από ειδικά Ταμεία (ΔΕΚΟ, Τραπεζών, Τύπου)
Τέσσερις κατηγορίες παίρνουν πρόωρη σύνταξη από τους ασφαλισμένους σε ταμεία ΔΕΚΟ, Τραπεζών και Τύπου που είναι:

• Μητέρες με ανήλικο και 25ετία ως το 2012 σε ταμεία ΔΕΚΟ-Τραπεζών.

• Μητέρες με ανήλικο και 15ετία ως το 2012 (ασφαλισμένες πριν από το 1993 στο ΤΣΠΕΑΘ), καθώς και μητέρες με ανήλικο και 18,3 έτη ως το 2012 που είναι ασφαλισμένες στο ΤΑΤΤΑ.

• Γυναίκες -μόνο σε ταμεία ΔΕΚΟ και Τραπεζών- που είχαν κλείσει το 55ο έτος το 2011 ή το 2012 και έχουν 25ετία είτε πριν είτε μετά το 2013.

• Ανδρες -μόνο σε ταμεία ΔΕΚΟ και Τραπεζών- που έχουν 25ετία ως το 2012.

Παραδείγματα:

1. Ασφαλισμένος που προσλήφθηκε στη ΔΕΗ το 1987 και έχει 31 έτη το 2018 (εκ των οποίων τα 25 ως το 2012) θα συνταξιοδοτηθεί με μειωμένη στα 62.

2. Ασφαλισμένη 55 ετών μέσα στο 2018 που εργάζεται σε τράπεζα με πρόσληψη ή με ένσημα πριν από το 1993 και είχε 25ετία το 2011 με ανήλικο παιδί παίρνει πλήρη σύνταξη γιατί έχει συμπληρώσει το νέο όριο ηλικίας που είναι το 55ο έτος.

3. Ασφαλισμένη 55 ετών μέσα στο 2017 με ένσημα πριν από το 1993 που εργάζεται σε τράπεζα και είχε 25ετία το 2012 με ανήλικο παιδί θα πάρει πλήρη σύνταξη στα 59,6, αλλά μπορεί να αποχωρήσει με πρόωρη στα 56,6.

4. Ασφαλισμένη με 25ετία σε ταμείο τράπεζας και ηλικία 55 ετών το 2012 (σήμερα 61 ετών) παίρνει άμεσα μειωμένη σύνταξη χωρίς να περιμένει τα 67 για πλήρη. Προσοχή: Αν έχει διακόψει την εργασία λόγω εθελουσίας εξόδου, θα πρέπει να συμπληρώνει 500 ένσημα την τελευταία 5ετία για τη μειωμένη σύνταξη. Συνυπολογίζεται και η προαιρετική ασφάλιση.

Πρόωρη σύνταξη μητέρων από ΔΕΚΟ-Τράπεζες
Μειωμένη σύνταξη μητέρων από ταμεία Τύπου (ασφαλισμένες πριν από το 1993)
(*) Με ανήλικο και 15ετία ως το 2010 δίδεται πλήρης σύνταξη στα 50 εφόσον συμπληρώνονται έως 18/8/2015. Αν το 50ό έτος συμπληρωθεί από 19/8/2015 και μετά, η πλήρης δίδεται στα 55. Με ηλικία 50 το 2016 ανεβαίνει στα 56,9, το 2017 στα 58,5, το 2018 στα 60,2, το 2019 στα 61,10, το 2020 στα 63,7, το 2021 στα 65,3 και με ηλικία 50 το 2022 το όριο για πλήρη πάει στα 67.

Από το έντυπο Αγορά Εργασίας του Ελεύθερου Τύπου

Προβληματισμό προκαλεί στο οικονομικό επιτελείο το γεγονός ότι παρόλο που έχουν αυξηθεί υπερβολικά οι αγορές μέσα «πλαστικού χρήματος» ωστόσο, αυτό δεν αποτυπώνεται στα φορολογικά έσοδα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας, ειδικά από το καλοκαίρι του 2015 με την επιβολή των capital controls, η χρήση κυρίως χρεωστικών καρτών έχει αυξηθεί κατακόρυφα. Συγκεκριμένα, το α΄ εξάμηνο του 2018 συνεχίζεται, για έκτο κατά σειρά εξάμηνο, η φθίνουσα πορεία της μέσης αξίας ανά συναλλαγή για το σύνολο των καρτών, φθάνοντας τα 74 ευρώ. Το πρώτο εξάμηνο του 2016 ήταν πάνω από 120 ευρώ.

Ο συνολικός αριθμός των καρτών πληρωμών αυξήθηκε το α΄ εξάμηνο του 2018 κατά 535 χιλ. (+3%), σε σχέση με το β΄ εξάμηνο του 2017, και ανήλθε σε 16,8 εκατ. κάρτες. Η αύξηση προέρχεται από την έκδοση νέων χρεωστικών καρτών, καθώς εκδόθηκαν επιπλέον 686 χιλ. κάρτες (+5%) συγκριτικά με το β΄ εξάμηνο του 2017, ενώ αντίθετα στις πιστωτικές κάρτες παρατηρείται μείωση κατά 150 χιλ. (-5%).

Το γεγονός οτι η φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων βρίσκεται στο ναδίρ, καθώς σταθερά το 15% των υπόχρεων δεν αποδίδει κάν τον φόρο, αλλά και το υψηλό ποσοστό παραβατικότητας που παρατηρείται από τους «ράμπο» της εφορίας, είναι τα βασικά στοιχεία που παρόλου που εχει αυξηθεί υπερβολικά η χρήση πλαστικού χρήματος, δεν αποτυπώνεται στα φορολογικά έσοδα

Στα σκαριά του σχεδιασμού του ΥΠΟΙΚ όπως έχουμε τονίσει και παλαιότερα βρίσκεται η αύξηση του ποσοστού κάλυψης του αφορολόγητου από ηλεκτρονικές δαπάνες καθώς στελέχη της κυβέρνησης το θεωρούν αρκετά χαμηλό. Η απόφαση ωστόσο για την αύξηση του ορίου είναι άγνωστο πότε θα εφαρμοστεί.

Στόχος του υπουργείου είναι η θέσπιση υποχρεωτική χρήση POS από ειδικές επαγγελματικές ομάδες «υψηλού κινδύνου» ενώ πάντα υπάρχει η εισήγηση για ειδικό συντελεστή βαρύτητας σε τέτοιου είδους ηλεκτρονικές συναλλαγές, έτσι ώστε ο φορολογούμενος να έχει πρακτικό κίνητρο να χρησιμοποιήσει κάρτα αντί μετρητών.

Ανοίγουν τους κοινούς λογαριασμούς και φορολογούν παιδιά, αδέλφια και γυναίκες για αδήλωτα εισοδήματα έως και 45% - Φορολογικό χάος με τους Έλληνες κατοίκους εξωτερικού που ξεπερνούν πλέον τους 500.000 μετά την κρίση - θεωρούν «μαύρο χρήμα» ακόμη και τη βοήθεια από τον παππού
Κίνδυνος-θάνατος αποδεικνύονται στις μέρες μας για τα νοικοκυριά οι τραπεζικοί λογαριασμοί που τηρούν από κοινού σύζυγοι, παιδιά, αδέλφια και παππούδες, με την Εφορία να διεκδικεί έως και 45% (συν πρόστιμα) των καταθέσεων.

Παραδοσιακά οι κύριοι κάτοχοι τραπεζικών λογαριασμών (γονείς, παππούδες) δηλώνουν σαν πρόσθετα μέλη ολόκληρη την οικογένεια (π.χ. σύζυγο και παιδιά). Διά παν ενδεχόμενο οι κύριοι των λογαριασμών ορίζουν συνδικαιούχους συγγενείς (ή πρόσωπα εμπιστοσύνης οι ηλικιωμένοι και μοναχικοί), ώστε να τους εξυπηρετήσουν σε ώρα ανάγκης για να βγάλουν χρήματα ή να πληρώσουν δαπάνες (έκτακτες και μη), όπως νοσοκομεία, έξοδα κηδείας, λογαριασμούς, έξοδα φοίτησης ή συντήρησης κατοικίας σε χωριά ή σε άλλη πόλη, ακόμα και σε άλλη χώρα αν έχουν φύγει στο εξωτερικό.

Πού βρίσκεται ο κίνδυνος; Οτι σε περίπτωση ελέγχων από την Εφορία σε τραπεζικούς λογαριασμούς, οι ελεγκτές θεωρούν ότι τα χρήματα ανήκουν εξίσου (ή και εξ ολοκλήρου) στον συνδικαιούχο του λογαριασμού! Και όχι μόνο τον φορολογούν με φόρο 22%-45% σαν να ήταν δικά του τα λεφτά (που κανονικά ανήκουν στον κύριο δικαιούχο), αλλά του επιβάλλουν και πρόστιμα για μαύρο χρήμα επειδή δεν τα δήλωσε σαν εισόδημα ο ίδιος, ασχέτως αν τα έχει δηλώσει ο κύριος κάτοχος του λογαριασμού.

Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Επειδή συχνά οι ελεγκτές εκλαμβάνουν αυτομάτως ως μαύρο χρήμα όλα τα λεφτά που τυχόν υπερβαίνουν τα δηλωθέντα στο Ε1 από τον συνδικαιούχο, χωρίς να τεκμηριώνουν με άλλους τρόπους ότι διαπράχθηκε φοροδιαφυγή. Ταυτόχρονα απορρίπτουν και τις εξηγήσεις που κομίζουν οι ελεγχόμενοι, αφήνοντας τα δικαστήρια να βγάλουν τα κάστανα από τη φωτιά.
Ιστορίες τρέλας

Μέχρι τώρα οι περισσότεροι γνώριζαν κάποια άλλα πιο κοινά προβλήματα που ανακύπτουν με την Εφορία, όταν τηρούν κοινούς λογαριασμούς. Χιλιάδες σύζυγοι και παιδιά πλήρωσαν φόρους για τόκους του λογαριασμού του συζύγου επειδή δεν επιμερίζονται αυτομάτως από το Taxisnet αλλά εμφανίζονται εξ ολοκλήρου σε όλους - και γι’ αυτό πολλοί έχασαν και το Κοινωνικό Μέρισμα. Αλλοι πάλι είδαν τα δώρα του γάμου τους να κατάσχονται επειδή κατατέθηκαν (αντί λίστας) σε τραπεζικό λογαριασμό όπου ήταν συνδικαιούχος ο γονιός που χρωστούσε στην Εφορία.
foro01
Ακόμα και για μόλις 1.000 ευρώ διαφορά ανάμεσα στις πρωτογενείς καταθέσεις και τις πρωτογενείς αναλήψεις από κοινό λογαριασμό, ο συνδικαιούχος κινδυνεύει να βρεθεί έκθετος σε αναδρομικούς ελέγχους μιας πενταετίας

Σήμερα το «business stories» φέρνει στο φως ντοκουμέντα από εκθέσεις ελέγχου που δείχνουν ότι οι ελεγκτές επιβάλλουν πρόστιμα σε συνδικαιούχους κοινών λογαριασμών για τα λεφτά των άλλων συνδικαιούχων.

Μάλιστα, ακόμα και για μόλις 1.000 ευρώ διαφορά ανάμεσα στις πρωτογενείς καταθέσεις και τις πρωτογενείς αναλήψεις από κοινό λογαριασμό, ο συνδικαιούχος κινδυνεύει να βρεθεί έκθετος σε αναδρομικούς ελέγχους μιας πενταετίας. Στα φύλλα ελέγχου που εκδίδει το ΚΕΦΟΜΕΠ επισημαίνεται το εξής: «Από την επεξεργασία των κινήσεων των τραπεζικών λογαριασμών που τηρούνται στο όνομα του ελεγχόμενου (δικαιούχος/συνδικαιούχος), καθώς και των λοιπών χρηματοοικονομικών προϊόντων, στην ημεδαπή, για τις ελεγχόμενες διαχειριστικές περιόδους, προέκυψαν πρωτογενείς πιστώσεις, ποσού μεγαλύτερου των 1.000,00 ευρώ για την περίοδο 01/01/2013-31/12/2015, που καταρχήν δεν δικαιολογούνται», όπως υπολογίζονται με τη χρήση του ειδικού λογισμικού που χρησιμοποιεί από το 2017 το υπουργείο Οικονομικών.

Και αν δεν δικαιολογούνται εξαρχής, ο έλεγχος της Εφορίας δεν τα δικαιολογεί ούτε εκ των υστέρων. Οπως π.χ. οι πιο κάτω περιπτώσεις:

Σε έλεγχο που έγινε σε Ελληνα φορολογούμενο που εμφανίζεται συνδικαιούχος σε λογαριασμό του αδελφού του που ζει στο εξωτερικό, αρχικά του ζητήθηκε να δικαιολογήσει το σύνολο του λογαριασμού. Εξήγησε στους ελεγκτές ότι τα χρήματα είναι όλα του αδελφού του και ότι ο ίδιος κάνει αναλήψεις μόνο και μόνο για να τον εξυπηρετήσει με πληρωμές στη χώρα μας. Στην περίπτωση αυτή ο έλεγχος δέχθηκε εν μέρει τις εξηγήσεις. Επειδή ο κύριος κάτοχος του λογαριασμού είναι κάτοικος εξωτερικού και δεν μπορεί να τον ελέγξει, θεώρησε ότι το 50% ανήκουν στον αδελφό που ζει στο εξωτερικό. Καταλόγισε, όμως, το υπόλοιπο 50% σαν μαύρο χρήμα στον αδελφό του που ζει στην Ελλάδα, επειδή ως συνδικαιούχος δεν είχε δηλώσει αντίστοιχο εισόδημα (εφόσον δεν το είχε ποτέ).

Επίσης οι ελεγκτές θεώρησαν εξ ολοκλήρου μαύρο χρήμα τα ξένα λεφτά του κύριου δικαιούχου, με το επιχείρημα ότι «ο συνδικαιούχος αν θέλει σηκώνει όλα τα λεφτά του λογαριασμού από την τράπεζα και όχι μόνο όσα τυχόν του αναλογούν». Οπότε καταλόγισαν σαν αδήλωτο εισόδημα ολόκληρο το ποσό που κατατέθηκε στον κοινό λογαριασμό και επέβαλαν πρόστιμα, μη αποδεχόμενοι καν το επιχείρημα του ελεγχόμενου: «Αν τα λεφτά γίνουν πραγματικά δικά μου μετά τον θάνατο του δικαιούχου, τότε θα πληρώσω ξανά και… φόρο κληρονομιάς;»

Ου μπλέξεις

Θεωρητικά τέτοιοι έλεγχοι αφορούν όσους εντοπίζονται για μεγάλες πρωτογενείς καταθέσεις λογαριασμών. Ωστόσο η Εφορία σχεδιάζει πλέον και τυχαίους ελέγχους, χωρίς κριτήρια επικινδυνότητας, ώστε κανείς φορολογούμενος να μην αισθάνεται σίγουρος ότι δεν θα υποστεί έλεγχο. Στην πράξη είναι κοινό μυστικό ότι επιλέγονται για έλεγχο όσοι έχουν υψηλά τραπεζικά υπόλοιπα, ακόμα και αν δεν είναι δικά τους, αφού έτσι υπάρχει προοπτική είσπραξης - έστω και αν αναγκαστεί μετά το Δημόσιο να τα επιστρέψει στους δικαιούχους!

Για του λόγου το αληθές, προ ημερών το Συμβούλιο της Επικρατείας καταδίκασε το Δημόσιο για κατάχρηση στους ελέγχους τραπεζικών λογαριασμών. Η Φορολογική Αρχή έφτασε στο σημείο να υπερασπίζεται στο δικαστήριο το δικαίωμά της να θεωρεί μαύρο χρήμα ό,τι κατατίθεται στους τραπεζικούς λογαριασμούς, χωρίς να υποχρεώνεται να τεκμηριώσει φοροδιαφυγή, αλλά ούτε να δεχτεί εξηγήσεις πως τα χρήματα δεν είναι του ελεγχόμενου ή ότι ο πραγματικός κάτοχός τους έχει ήδη φορολογηθεί για αυτά.

Το ΣτΕ σώζει

Συγκεκριμένα, η απόφαση (ΣτΕ 1895/2018) αποκαλύπτει ότι:

Η Εφορία επέμενε (με αίτηση αναίρεσης μετά από Εφετείο), αλλά το ΣτΕ απέρριψε τον ισχυρισμό της ότι όποτε βρίσκει ποσά που δεν δικαιολογούνται από δηλώσεις του ελεγχόμενου πρέπει να τα φορολογεί αυτομάτως σαν αδήλωτο εισόδημα από επιχείρηση (με 29% από το πρώτο ευρώ) επιβάλλοντας πρόστιμα και διώξεις ανάλογα με το ύψος των καταθέσεων, σαν απόκρυψη εισοδήματος.

Το ΣτΕ (αποφ. 1895/2018, Β΄ Τμήμα) έκρινε ότι «δεν αρκεί η εκ μέρους της φορολογικής διοίκησης διαπίστωση της ύπαρξης σημαντικού ποσού σε τραπεζικούς λογαριασμούς του ελεύθερου επαγγελματία, το οποίο, κατά την εκτίμησή της, δεν αντιστοιχεί σε (νομίμως φορολογηθέντα ή απαλλαχθέντα του φόρου) εισοδήματα που αυτός έχει δηλώσει»... Αντιθέτως, το δικαστήριο λέει ότι η φορολογική αρχή οφείλει να διερευνά την αληθή πηγή ή αιτία (καθώς και τον χρόνο) απόκτησης του επίμαχου ποσού, συνεκτιμώντας τις εξηγήσεις που τυχόν παρέχει ο φορολογούμενος για την προέλευσή του.

Τα παραπάνω ισχύουν και όταν ο ελεγχόμενος «είναι δικαιούχος τραπεζικού λογαριασμού από κοινού με άλλο πρόσωπο, όπως ο/η σύζυγός του. Πράγματι, και σε τέτοια περίπτωση» η φορολογική αρχή οφείλει να διερευνά το χρηματικό ποσό που εισέρχεται στον κοινό λογαριασμό αν δεν καλύπτεται από τα εισοδήματα που έχουν δηλώσει στη φορολογική αρχή οι συνδικαιούχοι, καλώντας τους όμως για εξηγήσεις ώστε να αποδειχτούν τα πραγματικά γεγονότα και όχι να τα θεωρεί συλλήβδην και a priori σαν δήθεν φοροδιαφυγή.

Τι ισχύει στους κοινούς λογαριασμούς

Η απόφαση του ΣτΕ θέτει κάποια όρια στην πρακτική της Εφορίας, κυρίως όμως πιστοποιεί ότι το πρόβλημα είναι υπαρκτό και λαμβάνει διαστάσεις. Μόνη (αυτο) άμυνα των φορολογουμένων στα καθημερινά κρούσματα ελέγχων: να είναι καλά εξοπλισμένοι με στοιχεία και να γνωρίζουν και οι ίδιοι τι ισχύει, αλλά και τι έχει κάνει δεκτό η Φορολογική Διοίκηση γα τους κοινούς λογαριασμούς τους, αλλιώς κινδυνεύουν να το πληρώσουν πανάκριβα με φόρους και πρόστιμα σαν κοινοί φοροφυγάδες!

Για παράδειγμα:

Κατά την άποψη της Εφορίας, τα πράγματα είναι απλά εάν ένας λογαριασμός έχει δηλωθεί ρητά ως κοινός. Ισχύει ό,τι ορίζει ο Ν. 5638 του 1932, ο οποίος προβλέπει (άρθρο 1) ότι «χρηματική κατάθεσις παρά τραπέζης εις ανοικτόν λογαριασμόν επ’ ονόματι δύο ή πλειοτέρων από κοινού (Compte joint, joint account) είναι εν την έννοια του παρόντος νόμου η περιέχουσα τον όρον ότι του εκ ταύτης λογαριασμού δύναται να κάμνει χρήση εν όλω ή εν μέρει, άνευ συμπράξεως των λοιπών είτε εις είτε τινές, και πάντες κατ’ ιδίαν οι δικαιούχοι». Συνεπώς, κάθε συνδικαιούχος έχει δικαίωμα να χρησιμοποιήσει ολόκληρο το διαθέσιμο ποσό ελεύθερα, ανεξάρτητα του ποιος είναι ο καταθέτης των χρημάτων. Υπό την έννοια αυτή, θεωρούνται και δικά του λεφτά!

Σε περίπτωση κατάσχεσης λόγω οφειλών, όμως, ο ίδιος νόμος (άρθρο 4 Ν. 5638/1932) ορίζει ότι «κατάσχεσις της καταθέσεως επιτρέπεται, έναντι όμως των κατασχόντων αυτή τεκμαίρεται αμαχήτως ότι ανήκει εις πάντας τους δικαιούχους κατ’ ίσα μέρη». Με άλλα λόγια, από τη διάταξη αυτή τεκμαίρεται γενικά η διαίρεση των καταθέσεων κατά ίσα μέρη με τον αριθμό των συνδικαιούχων. Ετσι μπορεί να θεωρηθεί σαν όριο η αναλογία (1:2 ή 1:3 κ.λπ.) για την εξεύρεση του μεριδίου ανά καταθέτη. Με την ΠΟΛ. 1033/21.2.2013 η Φορολογική Διοίκηση δέχτηκε ότι για τους κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς, σε ελέγχους για εμβάσματα από το εξωτερικό, το ποσόν επιμερίζεται στους συνδικαιούχους «καταρχήν ισομερώς». Αν ο φορολογούμενος ισχυρίζεται ότι η πραγματική αναλογία είναι διαφορετική, οφείλει να το αποδείξει ο ίδιος με κάθε νόμιμο μέσο. Το ποια είναι τα κατάλληλα αποδεικτικά όμως (π.χ. υπεύθυνες ή άλλες δηλώσεις, συμβάσεις, δάνεια κ.ά.) δεν εξειδικεύεται, γι’ αυτό και εντέλει οι υποθέσεις καταλήγουν στα δικαστήρια.

Το ΣτΕ καθόρισε ότι τα φυσικά πρόσωπα που συνδέονται με στενή συγγένεια «έχουν το δικαίωμα να προβαίνουν σε οικονομικές πράξεις ή/και να συνάπτουν οικονομικές σχέσεις τέτοιες που να αντανακλούν πέραν της εκπλήρωσης της τυχόν υποχρέωσής τους για διατροφή, και τη μεταξύ τους στοργή και εμπιστοσύνη και τη συναφή βούλησή τους για οικονομική αλληλοβοήθεια ή/και συνδιαχείριση (στοιχείων) της περιουσίας τους».

Παρ’ όλα αυτά όμως, «η τυχόν οικονομική αλληλοβοήθεια μεταξύ μελών της ίδιας οικογένειας» (μέσω της διατήρησης κοινών τραπεζικών λογαριασμών και διενέργειας εντολών πιστώσεων και χρεώσεων σε αυτούς ή και της μεταφοράς ποσών από ατομικούς ή κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς τους σε άλλους ατομικούς ή κοινούς λογαριασμούς τους κ.λπ.) «δεν απαλλάσσει τα πρόσωπα αυτά από το βάρος να παράσχουν στη φορολογική διοίκηση […]εύλογες και αρκούντως τεκμηριωμένες εξηγήσεις» για τις σχετικές οικονομικές πράξεις και την περιουσιακή κατάσταση που προκύπτει από τις κινήσεις των ως άνω τραπεζικών λογαριασμών. Και αυτό «προκειμένου να ερευνηθεί από τη Διοίκηση η τυχόν γένεση φορολογικών υποχρεώσεων» βάσει της νομοθεσίας περί φορολογίας εισοδήματος σε βάρος ορισμένου ή ορισμένων εκ των συνδικαιούχων, ώστε να προσδιοριστεί ο χρόνος γένεσης και το ύψος της αντίστοιχης φορολογικής υποχρέωσης ή παράβασης.

Με άλλα λόγια, οι συνδικαιούχοι πρέπει να μπορούν να δικαιολογήσουν από ποιον προήλθαν τα ποσά των καταθέσεων, αλλά και ο έλεγχος της Εφορίας δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια και τα αυτιά στις (τεκμηριωμένες) εξηγήσεις που ζητά να λάβει από τους ελεγχόμενους.

Δεδομένη θεωρεί ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας τη σταδιακή́ αύξηση των πλειστηριασμών στην Ελλάδα, όπως προκύπτει από απάντηση που έδωσε η πρόεδρός του, Ντανιέλ Νουί,στον ευρωβουλευτή της Λαϊκής Ενότητας, Νίκο Χουντή.

Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Χουντής στην ερώτησή του ζητούσε από τον SSM να αξιολογήσει το σχέδιο αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων που παρουσίασε η Τράπεζα της Ελλάδας, το οποίο προβλέπει την ίδρυση ενός Οχήματος Ειδικού Σκοπού που θα ενσωματώνει λογιστικά κεφάλαια σε μορφή Αναβαλλόμενου Φόρου, παράλληλα με Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα (δηλαδή, κόκκινα δάνεια), με τελικό σκοπό την τιτλοποίησή τους και την πώλησή τους στην αγορά, καθώς επίσης, τον κίνδυνο που ενέχει για νέες ανακεφαλαιοποιήσεις στις ελληνικές τράπεζες.

Στην απάντηση της, η κ.Νουί δεν πήρε σαφή θέση για το σχέδιο της ΤτΕ και σημείωσε ότι ο SSM «διενεργεί́ σε βάθος ανάλυση του σχεδίου μεταβίβασης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ), το οποίο παρουσίασε η Τράπεζα της Ελλάδος», υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα ότι θα πρέπει να διευκρινιστούν αρκετές λεπτομέρειες, ώστε να αξιολογηθεί η «πιθανή αποτελεσματικότητα και επίδρασή του στα διαθέσιμα ίδια κεφάλαια των σημαντικών ιδρυμάτων», καθώς επίσης ότι οποιοδήποτε σχέδιο μείωσης κόκκινων δανείων θα πρέπει να «συνάδει με τη νομοθεσία της ΕΕ».

Αναφερόμενη στις στρατηγικές μείωσης των "κόκκινων" δανείων στην Ελλάδα, η πρόεδρος του SSM έκανε λόγο για σταδιακή αύξηση των πλειστηριασμών στην Ελλάδα.

Συγκεκριμένα η κ.Νουί σημείωσε: «Επομένως, από τη σκοπιά της εποπτείας, η σταδιακή αύξηση των πλειστηριασμών στην Ελλάδα θα πρέπει να ενισχύσει την ικανότητα των σημαντικών ιδρυμάτων να μειώσουν τα ΜΕΔ τους, αυτό θα στηρίξει δε την αξιοπιστία των στρατηγικών τους για τη συνολική μείωση των ΜΕΔ».

Ακολουθούν η ερώτηση και η απάντηση:

Ερώτηση Νίκου Χουντή (ΛΑΕ):

Η Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτΕ) σχεδιάζει, σε συνεργασία με τις 4 συστημικές τράπεζες, την εφαρμογή ενός νέου σχεδίου για τον περιορισμό των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (NPE).

Το σχέδιο αυτό προβλέπει την ίδρυση ενός Οχήματος Ειδικού Σκοπού (SPV), στο οποίο θα μεταφερθούν λογιστικά κεφάλαια σε μορφή Αναβαλλόμενου Φόρου (DTC), παράλληλα με Μη Εξυπηρετούμενα Ανοίγματα (NPE) (δηλαδή, κόκκινα δάνεια), μαζί με τις εξασφαλίσεις τους. Στη συνέχεια η εταιρεία αυτή θα τιτλοποιεί τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και θα τα πουλάει στην αγορά.

Με δεδομένο ότι:

- Κομισιόν, ΕΚΤ και κυβέρνηση είχαν συμφωνήσει, μέσω του 3ου Μνημονίου, σε μια στρατηγική απελευθέρωσης της αγοράς NPE και των πλειστηριασμών κατοικιών,

- Το σχέδιο της ΤτΕ δημιουργεί αυτομάτως κεφαλαιακό κενό στις συστημικές τράπεζες, που εκτιμάται σε 3-5 δισ. ευρώ, διερωτάται:

1.Θεωρεί, τελικά, αποτυχημένη τη σημερινή στρατηγική αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων που εφαρμόζεται στην Ελλάδα και βασίζεται, μεταξύ άλλων, και στην βίαιη επίθεση στις λαϊκές κατοικίες, μέσω των πλειστηριασμών;

2.Ποια είναι η επίσημη αξιολόγηση του προτεινόμενου σχεδίου καταπολέμησης των κόκκινων δανείων;

3.Πιστεύει ότι οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν κεφαλαιακή ενίσχυση, την οποία θα αναγκαστεί να πληρώσει και πάλι ο ελληνικός λαός;

Απάντηση Ντανιέλ Νουί:

Σας ευχαριστώ για την επιστολή σας όσον αφορά το σχέδιο της Τράπεζας της Ελλάδος για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ), την οποία μου διαβίβασε ο κ. Roberto Gualtieri, Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής, μαζί με συνοδευτική επιστολή, στις 4 Δεκεμβρίου 2018.

Όπως γνωρίζετε, ο ελληνικός τραπεζικός τομέας έχει ένα πολύ υψηλό επίπεδο ΜΕΔ, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα των τραπεζών να χορηγούν πιστώσεις και άρα την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας ως συνόλου. Η ταχεία μείωση των ΜΕΔ αποτελεί επομένως μία από τις βασικές προκλήσεις για τις ελληνικές τράπεζες και σημαντικό τομέα ενδιαφέροντος για τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ).

Σε ό,τι αφορά τις ερωτήσεις σας για τις στρατηγικές μείωσης των ΜΕΔ, τα ελληνικά σημαντικά ιδρύματα εφαρμόζουν τις συγκεκριμένες στρατηγικές τους για τη μείωση αυτών των δανείων από το 2016, όπως εξήγησα στην επιστολή μου προς εσάς στις 11 Ιουνίου 2018. Αυτές οι στρατηγικές στηρίζονται σε διάφορα μέτρα, στα οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων η αναδιάρθρωση ΜΕΔ, κατασχέσεις και διαδικασίες αφερεγγυότητας, καθώς και η διάθεση των χαρτοφυλακίων ΜΕΔ μέσω πωλήσεων ή τιτλοποιήσεων.

Τα εθνικά νομικά και δικαστικά πλαίσια, και ιδίως οι άρτιοι μηχανισμοί ρευστοποίησης εξασφαλίσεων, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες για την αποτελεσματική υλοποίηση των στρατηγικών μείωσης των ΜΕΔ. Επομένως, από τη σκοπιά της εποπτείας, η σταδιακή αύξηση των πλειστηριασμών στην Ελλάδα θα πρέπει να ενισχύσει την ικανότητα των σημαντικών ιδρυμάτων να μειώσουν τα ΜΕΔ τους, αυτό θα στηρίξει δε την αξιοπιστία των στρατηγικών τους για τη συνολική μείωση των ΜΕΔ. Κατάλληλα θεσμικά πλαίσια που διασφαλίζουν άρτιες νομικές διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων προτύπων για την προστασία του καταναλωτή και μηχανισμών κοινωνικής προστασίας, αποτελούν σημαντικούς παράγοντες προς αυτήν την κατεύθυνση, αλλά δεν εμπίπτουν στα καθήκοντα του ΕΕΜ.

Γενικότερα, η Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ επιδοκιμάζει και αξιολογεί προσεκτικά πρωτοβουλίες που αποβλέπουν στο να διευκολύνουν την πορεία και την αποτελεσματικότητα της μείωσης των ΜΕΔ στην Ελλάδα. Επίσης, διενεργεί σε βάθος ανάλυση του σχεδίου μεταβίβασης ΜΕΔ το οποίο παρουσίασε η Τράπεζα της Ελλάδος. Καθώς θα πρέπει ακόμη να διευκρινιστούν αρκετές λεπτομέρειες, είναι πολύ νωρίς να καταλήξουμε σε σαφές συμπέρασμα σχετικά με την πιθανή αποτελεσματικότητα και επίδρασή του στα διαθέσιμα ίδια κεφάλαια των σημαντικών ιδρυμάτων. Είναι σαφές, ωστόσο, ότι οποιαδήποτε σχέδιο συστημικής μείωσης των ΜΕΔ πρέπει να συνάδει με τη νομοθεσία της ΕΕ, η οποία, μεταξύ άλλων, έχει ως στόχο να αποτρέπει στο μέτρο του δυνατού τη χρήση των χρημάτων των φορολογούμενων για τη στήριξη πιστωτικών ιδρυμάτων, όπως επίσης επισημαίνεται στο «Σχέδιο στρατηγικής για εταιρείες διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων (AMC Blueprint)» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.