Ένα λαμπερό χριστουγεννιάτικο δέντρο, γεμάτο δώρα και παιχνίδια για τα παιδιά, στρωμένο τραπέζι με όλων των ειδών τα καλούδια, κόσμος ντυμένος με τα βραδινά του, χαμογελαστός, ευτυχισμένος. Ένα πρότυπο που έχει εμποτιστεί στην συλλογική μας συνείδηση και δημιουργεί σε όλους ανάλογες προσδοκίες.
 
Προσδοκίες που δεν ανταποκρίνονται ως σύνολο στην πραγματικότητα ούτε και για τα υψηλά οικονομικά εισοδήματα, καθώς η δυνατότητα για ψώνια και πλούσιο τραπέζι δεν αποτελεί επαρκή λόγο για χαρά ή ακόμα περισσότερο για ευτυχία.
 
Οι άνθρωποι λοιπόν, σε όλες τις ηλικίες και όλες τις τάξεις τείνουν να δημιουργούν προσδοκίες σε πολλά διαφορετικά επίπεδα όπως: θα ψωνίσω ωραία δώρα για τον εαυτό μου και τους άλλους, θα περάσω τέλεια, θα είμαι πολύ όμορφη, θα φτιάξει η σχέση μου με τον άντρα ή την γυναίκα μου, θα πάω εκδρομή στα χιόνια, το ρεβεγιόν θα μείνει αξέχαστο, θα νικήσω στα χαρτιά, θα έχω το καλύτερο δέντρο στη γειτονιά, θα ξεκουραστώ απ’ τη δουλειά, θα δω φίλους ή/και συγγενείς, θα ασχοληθώ με τον εαυτό μου, θα κλείσω εκκρεμότητες στο σπίτι, κ.ο.κ.
 
Είναι πολύ δύσκολο, αν όχι αδύνατο, μέσα σε λίγες μόνο μέρες να καταφέρουμε να καλύψουμε τόσες διαφορετικές ανάγκες και μάλιστα σε επίπεδο πληρότητας ώστε να νιώσουμε ευτυχία σε κάθε επίπεδο. Σε αυτή τη ρεαλιστική οπτική έρχονται να προστεθούν διάφοροι λόγοι που εντείνουν το χάσμα των προσδοκιών με την πραγματικότητα.
 
Ο βασικότερος ίσως λόγος φέτος, για πολύ μεγάλο αριθμό οικογενειών στη χώρα μας, είναι οικονομικός. Τα έσοδα των περισσότερων νοικοκυριών έχουν μειωθεί σημαντικά, άμεσα και έμμεσα, ενώ υπάρχουν, δυστυχώς, πάρα πολλοί άνθρωποι που βρίσκονται ήδη άνεργοι. Η αδυναμία εκπλήρωσης των «εορταστικών υποχρεώσεων» σύμφωνα πάντα με το κοινό πρότυπο μπορεί να δημιουργήσει αισθήματα κατωτερότητας, άγχους, θυμού, θλίψης και απογοήτευσης.
 
Εξίσου σημαντικός λόγος είναι η συναισθηματική κατάσταση που βρίσκεται ο καθένας, κάνοντας τον απολογισμό του έτους που φεύγει. Άνθρωποι που έχουν βιώσει δυσκολίες, ανατροπές, απώλειες, λανθασμένες αποφάσεις, απογοητεύσεις, ενδέχεται να νιώσουν λύπη ή πόνο πιο έντονα αυτές τις μέρες καθώς οι μέρες «επιτάσσουν» χαμόγελα, χαρά, ευτυχία. Άρα όποιος δεν είναι ευτυχισμένος έχει αποτύχει να ταιριάξει τον εαυτό του με το «σκληρό» πρότυπο των Χριστουγέννων.
 
Η έλλειψη ανθρώπινου δικτύου είναι, επίσης, ένας πολύ σημαντικός παράγοντας θλίψης της ημέρες των γιορτών. Οι γιορτές είναι συνυφασμένες με την συνεύρεση ανθρώπων, οικογενειών, φίλων. Άνθρωποι απομονωμένοι, πολύ περισσότερο από τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου, νιώθουν μοναξιά. Κάποιοι βιώνουν κατάθλιψη, αυτολύπηση και απόσυρση και δεν είναι τυχαίο ότι οι απόπειρες αυτοκτονιών αυξάνονται τις ημέρες αυτές.
 
Η ξαφνική ύπαρξη ελεύθερου χρόνου επίσης δυσκολεύει μεγάλο ποσοστό ανθρώπων. Άνθρωποι με πολλές υποχρεώσεις ή εργασιομανείς, νιώθουν εκτεθειμένοι στον εαυτό τους μη έχοντας ενδιαφέροντα, ανθρώπους ή δραστηριότητες να γεμίσουν ουσιαστικά και ευχάριστα τις ώρες τους.
 
Τέλος, τα «πρέπει» και οι «δεσμεύσεις» μπορεί να είναι συχνά ένας ακόμα παράγοντας θλίψης τις γιορτινές ημέρες. Κάποιοι άνθρωποι, κυρίως αυτοί που ακολουθούν τις αυστηρές κοινωνικές νόρμες,  πιέζουν τον εαυτό τους να βρεθούν με συγγενείς ή παρέες που δεν τους ταιριάζουν.
 
Ως αποτέλεσμα καταπιέζουν τα προσωπικά Θέλω & Ανάγκες τους αρκεί να γίνουν αποδεκτοί στο συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο. Μια τέτοια επιλογή πολύ δύσκολα θα δημιουργήσει χαρά, αντιθέτως το πιο πιθανό είναι ότι θα αποτελέσει παράγοντα στρες, θλίψης, θυμού & απογοήτευσης.
 
Υπάρχουν λύσεις;
 
Υπάρχουν και είναι συνήθως πολύ απλές αρκεί να τις πιστέψουμε.
 
Φτιάξτε το δικό σας πρότυπο Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς
 
Εσείς ξέρετε καλύτερα από όλους τις προσωπικές ανάγκες ή της οικογένειάς σας αλλά και τις δυνατότητές σας (σε χρήματα, χρόνο, ανθρώπους, κλπ). Κλείστε τα μάτια στο ψεύτικο, εισαγόμενο, πρότυπο γιορτών. Αν έχετε παιδιά, συζητήστε μαζί τους και συμπεριλάβετέ τα στον προγραμματισμό σας, αφού έχετε συμφωνήσει το βασικό πλαίσιο με τον/την σύντροφό σας.
 
Ρίξτε τον πήχη των προσδοκιών
 
Κοιτάξτε να πάρετε το καλύτερο δυνατό από ότι διαθέτετε ή σας δίνεται απλόχερα. Παραδείγματος χάριν εκτιμήστε την πιο απλή κίνηση αγάπης από ένα δικό σας άνθρωπο, όπως μια τρυφερή αγκαλιά, ή δεχτείτε με χαρά και το μικρότερο δωράκι. Κάποιος σας σκέφτεται, σας αγαπά και σας προσφέρει κάτι. Είναι ήδη τόσο σημαντικό!
 
Ένα ρεβεγιόν είναι μια βραδιά όπως όλες οι άλλες. Μπορεί να σας πιάσει κοιλόπονος, να σπάσει το τακούνι, να πέσει κόκκινο κρασί στο πουκάμισο, η παρέα να προκύψει λίγο βαρετή, η μουσική να είναι μέτρια, κλπ. Ο στόχος είναι να χαρείτε τον εαυτό σας και τους ανθρώπους που αγαπάτε αυτές τις μέρες. Μείνετε στην ουσία, όχι στην εικόνα.
 
Βρείτε τα θέλω σας & βάλτε στόχους
 
Αν, κάνοντας τον απολογισμό σας, είδατε πράγματα που σας δυσαρέστησαν, βάλτε στόχους για τον εαυτό σας. Πάρτε μολύβι και χαρτί και καταγράψτε τα Θέλω σας για το καινούργιο έτος. Φροντίστε να είστε ρεαλιστικοί και ως προς τα θέλω αλλά και στο χρονοδιάγραμμα υλοποίησή τους.  Δείτε τι μπορείτε να μάθετε από τα βιώματά σας, μην τα απορρίπτεται στο σύνολό τους.
 
Τρέξτε να γνωρίσετε ανθρώπους
 
Αν φτάνουν οι μέρες των γιορτών να συνειδητοποιήσετε ότι είστε μόνοι, χρειάζεται να κινηθείτε ενεργά προς ανθρώπους. Ξεκινήστε χόμπι, δραστηριότητες, σεμινάρια, εθελοντισμό, ακτιβισμό (τα περισσότερα δεν απαιτούν χρήματα, ούτε περιορίζονται σε συγκεκριμένες ηλικίες) ή ότι σας αρέσει και σας εκφράζει.
Εκτός της δραστηριότητας που σας ευχαριστεί, θα έρθετε σε επαφή με ανθρώπους που έχετε κοινά. Αν δεν ξέρετε που να απευθυνθείτε από μόνος σας  ζητήστε σε ένα νέο συγγενή, φίλο, γείτονα, εγγόνι του γείτονα, να ψάξει για αυτό που σας ενδιαφέρει στο διαδίκτυο. Σίγουρα θα βρει τουλάχιστον μια παραπομπή.
 
Εκτιμήστε ότι έχετε
 
Αν ανήκετε σε όσους έχουν σπίτι, δουλειά, θέρμανση και ανθρώπους είστε προνομιούχοι. Μην αναρωτιέστε τι καλύτερο θα μπορούσατε να έχετε, γευτείτε και απολαύστε αυτά που έχετε.
Μάλιστα, αν μπορείτε, προσφέρετε κάτι και σε συνανθρώπους σας.
 
Μια πράξη εθελοντισμού αυτές τις μέρες μπορεί να ζεστάνει την καρδιά, το στομάχι ή τον ύπνο ενός συνανθρώπου σε μεγάλη ανάγκη (σε μεγαλύτερη από τη δική μας) ενώ παράλληλα να μειώσει τη θλίψη μας.
 
Μην ξεχνάτε: η χαρά, η αγάπη, το χαμόγελο, η αγκαλιά, η φιλία, η ευτυχία, δεν χρειάζονται υλικές προϋποθέσεις. Μόνο καλή διάθεση, άνοιγμα, επικοινωνία, συναισθηματική εγγύτητα.
 
Ειρήνη Ντάκου
 
Συμβουλευτική - Ψυχοθεραπεία
Επαγγελματικός Προσανατολισμός