Τα μετρητά που απέσυραν από τις τράπεζες οι πολίτες πριν την επιβολή των capital controls, έχουν αρχίσει να κάνουν την εμφάνιση τους στις καθημερινές συναλλαγές, μέσω των χαρτονομισμάτων των 100, 200 και 500 ευρώ, αναφέρει η “Καθημερινή της Κυριακής”.

Το χρήμα που βγαίνει σιγά- σιγά στην επιφάνεια σηματοδοτεί την τάση για σταδιακή αποθησαύριση των νοικοκυριών, που ανασύρουν τα χρήματα από τα σεντούκια για την πληρωμή των πάσης φύσης υποχρεώσεων.

Παράλληλα, οι συνεχιζόμενες πωλήσεις χρυσών λιρών Αγγλίας το 2015, που ήταν περισσότερες από τις αγορές, αποτυπώνουν σε μεγάλο βαθμό την έλλειψη ρευστότητας των μέσων νοικοκυριών για το νέο οικονομικό έτος.

Τα χρήματα που απέσυραν οι Έλληνες από τα τράπεζες πριν από την 28η Ιουνίου 2015 και την επιβολή των capital controls, παραμένουν στα σεντούκια και χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο για πληρωμές φορολογικών υποχρεώσεων, αλλά και για να συντηρήσουν την ιδιωτική κατανάλωση.

Παράλληλα, η ισχύς των περιορισμών στις αναλήψεις από τους λογαριασμούς αποτρέπει κάθε διάθεση από τους πολίτες να επανατοποθετήσουν αυτά τα χρήματα στις τράπεζες, στον βαθμό που θα υπόκεινται στους περιορισμούς των capital controls.

Επίσης, απαγορευτική παραμένει και η τοποθέτηση τους σε ασφαλιστικά επενδυτικά προϊόντα, τα οποία κυριάρχησαν στις επιλογές των πολιτών το πρώτο εξάμηνο του 2015, αλλά μετά την επιβολή των capital controls, γνωρίζουν πραγματική καθίζηση. Το γεγονός ότι τα ασφαλιστικά προϊόντα επενδυτικού τύπου τοποθετούνται σε αγορές του εξωτερικού μέσω αμοιβαίων κεφαλαίων τα καθιστά πλέον εξαγωγή κεφαλαίου, με συνέπεια οι εναλλακτικές επιλογές να είναι περιορισμένες.

Οι χρυσές λίρες
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, η κεντρική τράπεζα το 2015 αγόρασε 61.518 χρυσές λίρες από ιδιώτες, ενώ πούλησε σε αυτούς 43.057 χρυσές λίρες. Αξιοσημείωτο είναι ότι το τρίτο τρίμηνο του 2015 εν μέσω των capital controls, οι ιδιώτες προχώρησαν στην πώληση 7.291 λιρών, ενώ αγόρασαν 10.827 χρυσές λίρες. Αυτό ήταν το μοναδικό τρίμηνο που οι αγορές υπερέβησαν τις πωλήσεις.

Αντίθετα το τελευταίο τρίμηνο του 2015, με τη κορύφωση της καταβολής φόρων (ΕΝΦΙΑ, τέλη κυκλοφορίας. Προκαταβολή ΦΠΑ), οι πωλήσεις από τους ιδιώτες είναι διπλάσιες από τις αγορές, δηλαδή 15.130 έναντι 8.102 χρυσών λιρών.

Όπως προκύπτει από τα σχετικά στοιχεία, στη διάρκεια της επταετούς ύφεσης (2008-2015), αν εξαιρεθεί το 2011, όπου οι αγορές χρυσών λιρών αυξήθηκαν λόγω του φόβου για χρεοκοπία της χώρας και επιστροφή στη δραχμή, όλες τις υπόλοιπες χρονιές οι πωλήσεις χρυσών λιρών Αγγλίας ήταν σχεδόν διπλάσιες από τις αγορές.

Ιδιωτικές εταιρείες σεκιούριτι άνοιξαν τα δικά τους παραρτήματα που φιλοξενούν χρήματα και τιμαλφή για τον κίνδυνο Εφορίας, capital controls και ληστών με δεδομένο ότι αυτός ο τρόπος φύλαξης χρημάτων δεν υπόκειται σε ελέγχους

Η ανασφάλεια τέχνας κατεργάζεται - καθώς και πατέντες. Μετά το περασμένο καλοκαίρι και την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων, αρκετοί εύποροι ιδιώτες που απέκλεισαν τη λύση της αποστολής εμβασμάτων στο εξωτερικό, τελευταία τοποθετούν τα μετρητά τους, σε θυρίδες εταιρειών ασφαλείας και χρηματαποστολών. Στις κεντρικές εγκαταστάσεις των σεκιουριτάδων η φύλαξη των χρημάτων δεν υπόκειται σε κάποιον περιορισμό χρόνου και, το κυριότερο, ούτε σε κάποιας μορφής έλεγχο.

Σύμφωνα με όσα δηλώνουν στο «ΘΕΜΑ» οι υπεύθυνοι των εταιρειών σεκιούριτι, οι βασικοί λόγοι που κάνουν την πελατεία τους να καταφεύγει στη συγκεκριμένη λύση είναι δύο: Πρώτον, διότι οι πάλαι ποτέ καταθέτες των ελληνικών τραπεζών έχουν ανά πάσα στιγμή το επιθυμήσουν άμεση πρόσβαση στα χρήματά τους. Δεύτερον, διότι μέσω αυτών των γιγαντιαίων ιδιωτικών θησαυροφυλακίων αποφεύγονται οι έλεγχοι που ενδεχομένως μπορεί να διενεργήσει το ΣΔΟΕ, κάτι που ισχύει π.χ. στις μεταφορές κεφαλαίων στο εξωτερικό μέσω εμβασμάτων. «Τα χρήματα αυτά δεν ελέγχονται ούτε ως προς την προέλευσή τους ούτε ως προς τίποτε άλλο», λέει στο «ΘΕΜΑ» υπεύθυνος εταιρείας σεκιούριτι. Επομένως, εάν εξαιρεθεί το ότι η «κατάθεση» δεν συνεπάγεται τοκισμό του κεφαλαίου, το πλεονέκτημα της τοποθέτησης μετρητών στις συγκεκριμένες εταιρείες αγγίζει το ιδανικό, εφόσον έτσι τα χρήματα «αναπαύονται» υπό συνθήκες πλήρους ασφάλειας. Και αυτό ισχύει επίσης για τον κάτοχό τους, ο οποίος θεωρεί ότι μπορεί επιτέλους να κοιμάται ήσυχος.

Το «ΘΕΜΑ» επικοινώνησε με τρεις μεγάλες και γνωστές εταιρείες του χώρου, ζητώντας αναλυτική ενημέρωση για τις λεπτομέρειες και το νομικό πλαίσιο βάσει του οποίου λειτουργούν. Υποτίθεται ότι είχαμε άμεσο ενδιαφέρον να «κλείσουμε» ένα χρηματικό ποσό στα επονομαζόμενα «vault», δηλαδή τα κεντρικά χρηματοκιβώτια. Χρειάστηκε χρόνος για να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των υπευθύνων και έως ότου υπάρξει θετική απάντηση εκ μέρους τους. Οπως αποδεικνύεται από το ρεπορτάζ, οι εταιρείες σεκιούριτι δίνουν προτεραιότητα στους πελάτες που έχουν ήδη συμβόλαια μαζί τους, όπως ιδιοκτήτες μεγάλων επιχειρήσεων, πολυκαταστήματα, σούπερ μάρκετ κ.ά.

«Ο κόσμος βρίσκεται σε απόγνωση, γι’ αυτό έρχεται σε εμάς. Ειδικά μετά το καλοκαίρι γίνεται χαμός», λέει χαρακτηριστικά ιδιοκτήτης εταιρείας παροχής υπηρεσιών ασφαλείας. Ο ίδιος μάλιστα εξηγεί ότι «αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να βάλουμε τα μετρητά σας σε δικό μας vault και να σας τα φυλάξουμε, πάντα σύμφωνα με ό,τι εσείς, ως πελάτης, δηλώνετε γι' αυτά. Η λύση αυτή είναι απόλυτα ασφαλής, χωρίς συγκεκριμένη προθεσμία και χωρίς κανέναν έλεγχο. Εμείς δεν τα μετράμε και φυλάσσονται σε ειδική συσκευασία η οποία σφραγίζεται με μοναδικό αριθμό. Υπογράφετε συμβόλαιο, τα χρήματα ασφαλίζονται και έτσι μένετε ήσυχοι. Η διαδικασία είναι νομιμότατη και από το καλοκαίρι μπορώ να πω ότι οι πελάτες αυξάνονται διαρκώς».

Δεν απαγορεύεται (ακόμη)

Πραγματικά, η διαδικασία είναι απολύτως νόμιμη και οι συγκεκριμένες εταιρείες λειτουργούν βάσει του νόμου 3707/2008, ο οποίος αφορά στη διαχείριση και διακίνηση αξιών. Εποπτική αρχή των εταιρειών σεκιούριτι είναι η Τράπεζα της Ελλάδος και όπως αναφέρει ο σχετικός νόμος μεταξύ άλλων, «ως ιδιωτικές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ασφαλείας θεωρούνται οι ιδιωτικές, ατομικές ή εταιρικές, οι οποίες παρέχουν σε τρίτους μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες υπηρεσίες: α) Επιτήρηση ή φύλαξη κινητών ή ακίνητων περιουσιακών αγαθών και εγκαταστάσεων, β) προστασία φυσικών προσώπων, γ) ασφαλή μεταφορά με ειδικά διασκευασμένα-τεθωρακισμένα οχήματα χρημάτων, αξιών, αρχαιοτήτων, έργων τέχνης και πολύτιμων αντικειμένων». Οι σεκιουριτάδες δηλαδή έχουν το δικαίωμα να αναλαμβάνουν τη μεταφορά και φύλαξη αξιών. Οι Ελληνες πάντως, απευθύνονται στις εταιρείες σεκιούριτι κυρίως για την αποθήκευση και ασφάλεια των μετρητών τους και όχι τόσο για τιμαλφή.

«Υπογράφουμε ένα συμβόλαιο μεταξύ μας, το οποίο δεν το δηλώνουμε κάπου (π.χ. σε κάποια τράπεζα), αλλά το κάνουμε για να είμαστε κατοχυρωμένοι», διευκρινίζει προϊστάμενος γνωστής εταιρείας σεκιούριτι με έδρα στο κέντρο της Αθήνας. Και συνεχίζει λέγοντας ότι «εμείς θα σας φέρουμε τα κατάλληλα υλικά, όπως ειδικούς σάκους ασφαλείας όπου συσκευάζετε τα ποσά που θέλετε. Συνήθως πάει μέχρι 100.000 ευρώ ο σάκος, μπορούμε όμως να βάλουμε όσους σάκους θέλουμε. Το ακριβές ποσό το γνωρίζετε μόνο εσείς και το γνωστοποιείτε σε εμάς μόνο με τη δήλωσή σας. Τους σάκους τους παραλαμβάνουμε σφραγισμένους από εσάς μαζί με ένα ειδικό έγγραφο παραλαβής-παράδοσης, τον αριθμό σφραγίδας και του ποσού που υπάρχει ανά σάκο. Στη συνέχεια θα τα πάμε στο χρηματοκιβώτιο της εταιρείας, όπου τα χρήματα θα φυλαχτούν με βάση τους όρους που έχουν συμφωνηθεί και για το αντίτιμο της φύλαξης. Η χρέωση γίνεται ανά μήνα, π.χ. ένα ποσό της τάξης των 450.000 ευρώ κοστίζει 120 ευρώ τον μήνα συν τον ΦΠΑ».

Αναφορικά τώρα με την εποπτεία από κρατικές υπηρεσίες και δημόσιες αρχές, ο εκπρόσωπος της εταιρείας προσθέτει: «Εμείς στα 25 χρόνια που δουλεύουμε δεν είχαμε ποτέ κάποια εντολή για έλεγχο, παρά μόνο μία με έναν πελάτη που είχε ανοιχτά ζητήματα με το ΣΔΟΕ. Το Σώμα μάς ρώτησε αν διατηρούμε χρήματα γι’ αυτόν. Απαντούμε μόνο εάν δεχτούμε συγκεκριμένο ερώτημα ακριβώς για την επωνυμία που θα μας ζητηθεί.
Εμείς ως εταιρεία δεν ζητάμε ποτέ πληροφορίες σχετικά με την προέλευση των χρημάτων. Πάντως, ακόμα και στο Προεδρικό Διάταγμα του καλοκαιριού, μετά τα capital controls, δεν υπήρχε πουθενά καμία πρόβλεψη για περιορισμό χρημάτων τα οποία βρίσκονται σε εταιρείες διαχείρισης και διακίνησης αξιών. Με αυτό το δεδομένο λέω υπεύθυνα ότι υπάρχει ασφάλεια. Εξάλλου, είναι απολύτως νόμιμο. Πάντως, αξίζει να τονίσουμε ότι στο δικό μας θησαυροφυλάκιο έχουμε ασφαλιστικό όριο 70 εκατ. ευρώ. Μετά το καλοκαίρι ωστόσο δεν υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον και ζήτηση».

Υπάρχει ρεύμα

Από τη στιγμή της επιβολής των κεφαλαιακών ελέγχων ολοένα και περισσότεροι εύποροι ιδιώτες Ελληνες αναζητούν λύσεις για να διασφαλίσουν τα χρήματά τους. Γι’ αυτό ακριβώς κάποιες εταιρείες σεκιούριτι που δεν παρείχαν ανάλογες υπηρεσίες αποφάσισαν εν μια νυκτί να διευρύνουν τις δραστηριότητές τους κατ’ εξαίρεση και για τους πιο πιστούς πελάτες τους.

Επιχειρηματίες

Η πλειονότητα των ανθρώπων που «κρύβουν» τα χρήματά τους στις ιδιωτικές εταιρείες σεκιούριτι, σύμφωνα με μαρτυρία του διευθυντή χρηματαποστολών γνωστής εταιρείας, είναι επιχειρηματίες που έχουν ούτως ή άλλως συμβόλαια για τα χρήματά τους: «Εμείς ουσιαστικά δεν παρέχουμε τέτοια υπηρεσία ως εταιρεία. Την παρέχουμε όμως μόνο στους πελάτες μας που έχουμε μαζί τους συμβόλαιο το οποίο τρέχει κάθε χρόνο. Παίρνουμε τα χρήματα από πολυκαταστήματα ή σούπερ μάρκετ και τα πάμε στις τράπεζες. Τον τελευταίο καιρό ας πούμε ότι τη φύλαξη των μετρητών την αναλαμβάνουμε ευκαιριακά. Κάποιοι φοβούνται να κρατήσουν χρήματα στο σπίτι τους και μας τα φέρνουν. Οταν έρχονται ιδιώτες, γίνεται αρχικά ένα συμβόλαιο στο οποίο περιγράφονται οι όροι. Εκεί δηλώνεται ότι τα χρήματα προέρχονται από νόμιμη διαδικασία και είναι φορολογημένα - σε περίπτωση που οι δημόσιες αρχές ζητήσουν στοιχεία. Αν τα χρήματα δεν είναι νόμιμα, η ασφαλιστική εταιρεία στην οποία είμαστε εμείς ασφαλισμένοι απαλλάσσεται από οποιαδήποτε υποχρέωση καταβολής αποζημίωσης. Ωστόσο, σε περίπτωση που κάποια αρχή, νόμιμη ή σφετεριστική, θέλει να κατάσχει τα χρήματα, μπορεί να το κάνει».

protothema.gr