Οκτώ αλλαγές-σοκ έρχονται στο Δημόσιο από το 2018, σε όρια ηλικίας, εισφορές και συντάξεις. Κλειδί για την έξοδο είναι η ηλικία των 58 ετών με 35ετία, οι νέες συντάξεις κρύβουν μειώσεις έως και 30%, ενώ για τις παλιές ο χρόνος μετρά αντίστροφα για το «ψαλίδι» έως 18% που θα φτάσει και το 25% λόγω κατάργησης οικογενειακών επιδομάτων που προβλέπει ο νόμος.
Με τις 8 ανατροπές στο συνταξιοδοτικό των δημοσίων υπαλλήλων, τις οποίες παρουσιάζει αναλυτικά σήμερα το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», επέρχονται οι παρακάτω μεταβολές σε συντάξεις, όρια ηλικίας και εισφορές:
1. Αυξάνονται τα όρια ηλικίας για σύνταξη, για όσους έχουν 35ετία. Η αύξηση δεν είναι μόνον έξι μήνες αλλά μπορεί να φτάσει και τα 2 χρόνια. Γλιτώνουν όσοι αποχωρήσουν έως το τέλος του 2017, έχοντας συμπληρώσει 35ετία και ηλικία 58 ετών.
2. Προβλέπεται η έξοδος και πριν από τα 60 με 37ετία. Παρά την αύξηση των ηλικιακών ορίων, για αυτή την κατηγορία υπαλλήλων προβλέπεται η θεμελίωση εξόδου στη σύνταξη στα 57,8 μήνες έως το τέλος του 2017 και στα 58,5 ετών το 2018. Το παράθυρο για έξοδο με 37ετία πριν από τα 60 παραμένει ανοιχτό έως και το 2020, με προϋπόθεση να έχουν οι υπάλληλοι τα 25 έτη ασφάλισης έως το 2010, είτε ασφαλίστηκαν πριν είτε μετά το 1983.
3. Ανεβαίνουν τα όρια ηλικίας για όσους βγαίνουν με λιγότερα από 35 έτη (π.χ. 30 ή 25). Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οι γονείς ανηλίκων, οι υπάλληλοι (χωρίς ανήλικο) με 30-33 έτη το 2017, αλλά και δάσκαλοι – καθηγητές μέσης εκπαίδευσης. Οσοι κλείνουν φέτος ηλικίες από 52 έως 60 ετών θα αποχωρήσουν με τα νέα όρια που είναι μεταξύ 58,5 και 62,8 ετών για πλήρη σύνταξη. Για όσους κλείσουν το 2018 ηλικίες από 52 έως 60 ετών, θα πάρουν σύνταξη με νέα όρια που είναι από 60,2 έως 63,5 ετών.
4. Αυξάνεται το κόστος πλασματικών ετών από 1/1/2018. Ο λόγος είναι γιατί οι ασφαλισμένοι που αναγνωρίζουν πλασματικούς χρόνους πληρώνουν οι ίδιοι και την εισφορά εργοδότη και την εισφορά εργαζομένου. Το Δημόσιο καταβάλλει εργοδοτική εισφορά 3,3% για το 2017 και οι εργαζόμενοι 6,67%. Με αίτηση έως το τέλος του 2017 τα πλασματικά έτη στο Δημόσιο αναγνωρίζονται με εισφορά 10% (3,3%+6,67%=10%) από τις βασικές αποδοχές των υπαλλήλων. Από 1/1/2018 η εισφορά του Δημοσίου ανεβαίνει στο 6,67%, που σημαίνει ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι θα πληρώνουν 13,34% (6,67%+6,67%=13,34%). Το 2029 ανεβαίνει κι άλλο η εισφορά στο 16,67% και από το 2020 η εξαγορά θα κοστίζει 20% των αποδοχών.
5. Ερχεται σοκ για 500.000 συνταξιούχους. Με τον επανυπολογισμό συντάξεων και την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, θα χάσουν έως 18% από τη σύνταξη που λαμβάνουν σήμερα, ενώ επιπλέον καταργούνται και τα επιδόματα συζύγου και τέκνων. Οι αλλαγές αυτές θα καταγραφούν μέσα στο 2018 στα ενημερωτικά τους σημειώματα και θα εφαρμοστούν από την 1/1/2019 με περικοπές συντάξεων. Η μέση σύνταξη υπαλλήλων που αποχώρησαν πριν από το νόμο Κατρούγκαλου με 35ετία σήμερα είναι 1.070 ευρώ καθαρά στην τσέπη. Από 1/1/2019, η μέση σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 865 ευρώ καθαρά στην τσέπη.
6. Μειώνονται άνω του 20% οι νέες συντάξεις για όσους αποχωρήσουν από την υπηρεσία γιατί ο νέος τρόπος υπολογισμού έχει μικρότερους συντελεστές για το ποσό της τελικής σύνταξης. Προσωρινά, ωστόσο, για τα έτη 2016, 2017 και 2018, δεν επιβάλλεται το σύνολο της μείωσης στις νέες συντάξεις, υπό την προϋπόθεση ότι η μείωση είναι άνω του 20%. Για παράδειγμα, υπάλληλος που αποχώρησε μετά τις 13/5/2016 και η σύνταξη βγαίνει 30% μικρότερη από αυτή που θα έπαιρνε πριν από το νόμο Κατρούγκαλου θα του χαριστεί το ½ της μείωσης και αντί για 30% θα έχει μείωση 15%. Σε όσους αποχωρήσουν το 2017 και έχουν μείωση 30%, θα χαριστεί το 1/3 της μείωσης και η περικοπή θα είναι 20%. Με έξοδο το 2018 θα χαριστεί το ¼ της μείωσης και θα είναι 22,5%, ενώ από το 2019 όλοι θα έχουν το σύνολο της μείωσης, δηλαδή 30%. Το ποσοστό που τους χαρίζεται καταργείται (με το άρθρο 1 του ν. 4472/2017).
7. Βγαίνουν εκτός σύνταξης τα ποσά που παίρνουν επάνω στο βασικό μισθό ως προσωπική διαφορά, με τις παλιές αποδοχές, σχεδόν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι και όσοι ανήκουν στα ειδικά μισθολόγια (στρατιωτικοί, αστυνομικοί, πυροσβέστες, στελέχη του λιμενικού Σώματος, γιατροί του ΕΣΥ, καθηγητές και δικαστές). Η αλλαγή αυτή ισχύει αναδρομικά από 1/1/2017 και σημαίνει ότι δεν πρόλαβαν την έξοδο και αποχωρούν από εδώ και στο εξής, θα πάρουν ακόμη λιγότερα, γιατί η σύνταξη θα υπολογιστεί για το χρόνο ασφάλισης από 1/1/2017 και μετά, επί μικρότερου μισθού.
8. Αλλάζει το «πέναλτι» στις πρόωρες συντάξεις και όσοι συνταξιοδοτούνται με όρια ηλικίας για μειωμένη σύνταξη θα έχουν ποινή έως 30%. Μόνο που έτσι όπως προτείνεται η εν λόγω διάταξη στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας η ποινή θα πιάνει και την εθνική αλλά και την ανταποδοτική, δηλαδή θα μπαίνει στο σύνολο της σύνταξης.
Ποιοι προλαβαίνουν την έξοδο στα 58
Σύνταξη με όρια ηλικίας που ξεκινούν από τα 58 προβλέπουν οι διατάξεις για τα νέα όρια ηλικίας στο Δημόσιο. Βασική προϋπόθεση να έχουν 25 χρόνια εργασίας έως το 2012.
Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για κάθε κατηγορία είναι:
1. Εξοδος με 37 χρόνια ασφάλισης. Αφορά όσους είχαν ένσημα πριν ή μετά το 1983 σε άλλα Ταμεία και μαζί με την υπηρεσία τους στο Δημόσιο συμπληρώνουν 37ετία μετά τις 19/8/2015. Το όριο ηλικίας που καθορίζεται με βάση το 55ο έτος. Ασφαλισμένος με 37 χρόνια το 2017 θα συνταξιοδοτηθεί στα 57,8. Αν έχει τα 37 το 2018, θα συνταξιοδοτηθεί με το όριο των 55 ετών που ισχύει το 2018 και είναι 58,6 ετών. Για τα 37 έτη μπορεί να αναγνωρίσει μόνο τη στρατιωτική θητεία, ενώ σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να έχουν 25ετία έως το 2010.
2. Εξοδος με 35ετία. Αφορά όσους συμπληρώνουν 35ετία από 19/8/2015 με πρόσληψη πριν από το 1983. Το όριο ηλικίας καθορίζεται από το έτος που θα έχουν την 35ετία, χωρίς να χρειάζεται να έχουν κλείσει τα 58. Ασφαλισμένος πριν από το 1983, που έχει την 35ετία το 2017, θα πάρει σύνταξη με το όριο ηλικίας που ισχύει για το 58ο έτος και είναι στα 59,5 ετών.
3. Εξοδος με 35ετία και συμπληρωμένη ηλικία 58 ετών. Ασφαλισμένοι μετά το 1983 με 25ετία ως το 2010, οι οποίοι συμπληρώνουν 35ετία από 19/8/2015, θα πρέπει να έχουν κλείσει και το 58ο έτος. Για παράδειγμα, υπάλληλος που κλείνει τα 58 το 2019 ενώ έχει 35ετία το 2017 θα βγει με το όριο του 2019, που είναι 60,5 ετών.
4. Εξοδος με 36 έτη και ηλικία 58. Ασφαλισμένοι μετά το 1983 που έχουν την 25ετία το 2011 χρειάζονται συνολικά 36 έτη και συμπληρωμένα τα 58 για το νέο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης. Ασφαλισμένος 58 ετών το 2017, που συμπληρώνει όμως τα 36 έτη το 2020, θα συνταξιοδοτηθεί με το όριο ηλικίας που ισχύει για το 58ο έτος το 2019, δηλαδή 61 ετών. Συμφέρει να αναγνωρίσουν πλασματικά χρόνο για να έχουν τα 36 έτη, στην ηλικία των 58.
5. Γυναίκες που είχαν ανήλικο παιδί και 25 έτη ασφάλισης έως το 2010 και συμπληρώνουν τα 50 από 19/8/2015 και μετά, θα συνταξιοδοτηθούν στα 55. Αν έκλεισαν τα 50 το 2017, το νέο όριο για σύνταξη είναι 58,5 ετών.
6. Γονείς με ανήλικο τέκνο και με 25ετία το 2011 ή το 2012. Το όριο ηλικίας καθορίζεται από το πότε συμπληρώνουν τα 52 ή τα 55, ανάλογα με το αν έχουν 25ετία το 2011 ή το 2012. Με ηλικία 52 το 2017 βγαίνουν στα 58,5, ενώ με ηλικία 55 βγαίνουν στα 59,5. Από το 2018 και μετά βγαίνουν στα 60,2, στα 61, στα 64 και τα 67, αν δεν έχουν 35ετία μετά το 2022. Αν έχουν 35ετία μετά το 2022, βγαίνουν στα 62 αλλά με 40 χρόνια. Τα ίδια όρια ηλικίας ισχύουν και για τριτέκνους, αλλά και για όσους αποκτούν παιδί (πρώτο ή τρίτο παιδί), μετά το 2013.
7. Εκπαιδευτικοί. Οσοι προσλήφθηκαν πριν από το 1983, με 30 έτη συνολικής υπηρεσίας (τα 25 έως το 2010) και κλείνουν τα 55 το 2018 αποχωρούν στα 61. Οσοι προσλήφθηκαν από το 1983 και μετά, με 30 έτη συνολικής υπηρεσίας (τα 25 έως το 2010) και κλείνουν τα 60 το 2018, αποχωρούν στα 63,5.