Η συνολική συμφωνία με τους δανειστές για ολοκλήρωση της αξιολόγησης, ελάφρυνση του χρέους και συμμετοχής του ΔΝΤ στο πρόγραμμα πάει για Ιανουάριο και βλέπουμε, ενώ η κυβέρνηση συζητάει με τους εταίρους μεταρρυθμίσεις και μέτρα που πάνε πολύ πιο μακριά από τη θητεία της, δεσμεύοντας και την επόμενη κυβέρνηση.

Η μόνη απόφαση χθες ήταν ένα πακέτο βραχυπρόθεσμων μέτρων που θα ελαφρύνουν το χρέος κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες μέχρι το 2060, ωστόσο φαίνεται ότι τα ανοικτά θέματα σε σχέση με τη δεύτερη αξιολόγηση επιβάλλουν την επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα, το συντομότερο δυνατό.

Το σημαντικότερο στοιχείο χθες ήταν η απαίτηση του ΔΝΤ που έγινε δεκτή να συμφωνηθούν σοβαρά διαρθρωτικά τα οποία θα οδηγούν σε ένα πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,5% ετησίως. Αυτό το σχέδιο θα πρέπει να συμφωνηθεί μεταξύ της κυβέρνησης και των θεσμών, ενώ αυτή τη στιγμή παραμένει θολό το τι θα ζητήσουν σε μεταρρυθμίσεις οι εταίροι και σε ποιους τομείς.

Ειδικότερα, το μεγάλο πρόβλημα έχει να κάνει με τα πρωτογενή πλεονάσματα, γιατί τόσο οι Ευρωπαίοι, κυρίως οι Γερμανοί, όσο και το ΔΝΤ θέλουν εγγυήσεις ότι η Ελλάδα θα είναι σε θέση να παράγει πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ. Ο κ. Ντάισελμπλουμ είπε ότι το βέβαιο είναι πως τα πλεονάσματα 3,5% θα συνεχιστούν και μετά το 2018, αλλά με τη λήξη του προγράμματος θα αποφασιστεί η διάρκειά τους. Δεν ξέρω αν θα είναι 3, 5 ή 10 χρόνια, είπε.

Αυτό ξεπερνάει και τη θητεία της παρούσας κυβέρνησης, αλλά ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος το αποδέχθηκε. Μάλιστα, ο κ. Ντάισελμπλουμ μίλησε για «σοβαρά διαρθρωτικά μέτρα», τα οποία θα πρέπει να συζητηθούν στη διάρκεια της επικείμενης επίσκεψης των θεσμών στην Αθήνα. Κοινοτικές πηγές ανέφεραν πάντως ότι δεν θα ποσοτικοποιηθούν τώρα αυτά τα μέτρα, αλλά αργότερα.

Είναι προφανές ότι ο κ. Τσακαλώτος ανησυχεί, για αυτό και προειδοποίησε ότι όλες οι πλευρές θα πρέπει λάβουν υπόψη τους στις συζητήσεις τις επόμενες μέρες και εβδομάδες την ανάγκη οι μεταρρυθμίσεις να είναι στο πλαίσιο των δεσμεύσεων του προγράμματος και εντός ευρωπαϊκού πλαισίου και σε κάθε περίπτωση δεν θα τεθούν στην Ελλάδα απαιτήσεις που δεν λαμβάνουν υπόψη τους την πολιτική και κοινωνική κατάσταση στη χώρα.
Με την προειδοποίηση αυτή θέλει να στείλει το μήνυμα ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί το άνοιγμα εκ νέου συζητήσεων για το ασφαλιστικό ή άλλους τομείς για να ζητηθούν μέτρα που ξεφεύγουν από τα συμφωνηθέντα.
Βραχυπρόθεσμα μέτρα

Σύμφωνα με τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) Κλάους Ρέγκλινγκ, η υλοποίηση των βραχυπρόθεσμων μέτρων θα αρχίσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες και θα ολοκληρωθεί εντός του 2018. Πρόκειται για τρεις δέσμες μέτρων. Η πρώτη επιμηκύνει από 28 σε 32,5 έτη την αποπληρωμή ομολόγων μέρους του χρέους. Η δεύτερη παρέμβαση μετατρέπει ομόλογα 42 δισ. ευρώ με κυμαινόμενα επιτόκια σε σταθερά, ενώ ο ΕΜΣ θα συμφωνήσει με την Ελλάδα σε ανταλλαγές ομολόγων που διατέθηκαν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Το τρίτο σκέλος περιλαμβάνει την κατάργηση προστίμων επί των επιτοκίων που αφορούσαν το δεύτερο πρόγραμμα.

Ο κ. Ρέγκλινγκ διευκρίνισε ότι το κόστος θα είναι ελάχιστο για τον ΕΜΣ, ενώ θα υπάρξει ένα κόστος για την Ελλάδα από τη μετατροπή των κυμαινόμενων επιτοκίων σε σταθερά που είναι υψηλότερα, ωστόσο, όπως είπε, αυτό θα αντισταθμιστεί σε βάθος χρόνου από τα οφέλη που θα έχει η χώρα από τη μείωση χρέους.

Χθες στο τραπέζι βρέθηκαν και μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, που ζητούσε το ΔΝΤ, αλλά, όπως επισήμανε ο κ. Ντάισελμπλουμ, τα μέτρα αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά, αλλά δεν πρόκειται να αποφασιστούν τώρα, αυτό θα γίνει στα μέσα του 2018 με το τέλος του ελληνικού προγράμματος. Διαβεβαίωσε δε ότι με την προσέγγιση αυτή συμφωνεί το ΔΝΤ. «Εχουμε κάνει αρκετή πρόοδο, είμαστε σε φάση ολοκλήρωσης της διαπραγμάτευσης, οι θεσμοί είναι έτοιμοι να κλείσουν την αξιολόγηση», δήλωσε ο επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί, προσθέτοντας ότι έχουν γίνει μεγάλες μεταρρυθμίσεις τον τελευταίο 1,5 χρόνο και η Ελλάδα είναι έτοιμη να γυρίσει σελίδα.

Πάντως, η δύσκολη αυτή συζήτηση που θα ξεκινήσει αναμένεται να πάρει χρόνο, ο κ. Ντάισελμπλουμ μιλάει τώρα για Ιανουάριο του 2017, θεωρώντας ότι δεν είναι ρεαλιστικό να περιμένουμε συνολική απόφαση φέτος.

eleftherostypos.com 

Η δέσμευση για πλεονάσματα 3,5% έως και το 2020 που ζητούν από την Ελλάδα οι δανειστές οδηγεί σε νέα συμφωνία, λόγω και της παρουσίας του ΔΝΤ - Το ερώτημα είναι εάν θα προσδιοριστούν από τώρα τα ανάλογα μέτρα

Παρά τις διαψεύσεις από την κυβέρνηση ότι δεν υπάρχει θέμα τέταρτου Μνημονίου, μετά τη λήξη του τρέχοντος, αλλά και κάποιες ήξεις αφίξεις τοποθετήσεις εκπροσώπων των δανειστών, που επισήμως δεν παραδέχονται την επιβολή νέου περιοριστικού πλαισίου για την Ελλάδα, οι πληροφορίες και οι διαπραγματεύσεις που γίνονται ανάμεσα στις δύο πλευρές για να κλείσει η β’ αξιολόγηση και να ξεκινήσει η συζήτηση του χρέους, κατατείνουν στο συμπέρασμα ότι επίκειται συμφωνία «Γολγοθάς» για τη χώρα.

Σύμφωνα με έγκυρες πηγές οι δανειστές καταλήγουν σε μία κοινή θέση σε σχέση με το διάστημα 2019-2020, που θα περιλαμβάνεται στο Μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, το οποίο είναι υποχρεωμένη να καταθέσει η κυβέρνηση ως μέρος της β’ αξιολόγησης, ζητώντας από την Αθήνα πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% επί του ΑΕΠ ετησίως. Τούτο σημαίνει ότι πιθανότατα εάν όχι σίγουρα θα απαιτηθούν νέα μέτρα, πέραν όσων προβλέπονται για το 2018, χρονιά κατά την οποία η κυβέρνηση ήδη έχει συμφωνήσει σε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%.

Ο κοινοτικός επίτροπος Πιερ Μοσκοβισί και ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ έχουν διαμηνύσει ότι οι θεσμοί θα πρέπει να λάβουν εγγυήσεις για την τήρηση των συμφωνηθέντων από την Ελλάδα υπονοώντας ότι όλα τα νέα μέτρα θα πρέπει να περιγραφούν στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2017-2020. Οι τοποθετήσεις τους αυτές γίνονται και για να πειστεί ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ότι πρέπει να δοθεί ρύθμιση χρέους στην Ελλάδα.

Η υποχρέωση για υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα επί σειρά ετών περιλαμβάνεται στην πραγματικότητα στην συμφωνία του Ιουλίου του 2015, όμως ουσιαστικά με τον τρόπο, που επιμένουν σε αυτό το στόχο οι δανειστές είναι επειδή θέλουν ένα είδος εγγυήσεων με την οποιαδήποτε ρύθμιση του χρέους κάνουν μετά τη β’ αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος.

Η συζήτηση για τη μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων έχει ξεκινήσει στην Ευρώπη με πρωτοβουλία φυσικά και της Αθήνας εδώ και καιρό, λόγω της θετικής ανταπόκρισης της κυβέρνησης στα όσα προβλέπει η συμφωνία του περσινού Ιουλίου, όμως οι «σκληροί» των δανειστών, κυρίως το Βερολίνο και σε αντίθεση με τις επιφυλάξεις της Κομισιόν ή τις διαφωνίες του ΔΝΤ, επιμένουν στη δέσμευση αυτή από μέρους της ελληνικής πλευράς.

Είναι ενδεικτικό ότι ο Μπενουά Κερέ, μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ, μιλώντας στο ΣΚΑΙ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μείωσης του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% σε κάποιο σημείο μετά το τέλος του Μνημονίου, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι τυχόν μείωση δεν μπορεί να έλθει αμέσως μετά το 2018, αλλά θα χρειαστεί να μεσολαβήσουν λίγα χρόνια.

Η διατήρηση υψηλών πλεονασμάτων έως και το 2020 οδηγεί στην ανάγκη διαμόρφωσης ενός νέου πλαισίου και τη συνέχιση της παρακολούθησης από μέρους των δανειστών της πορείας της ελληνικής οικονομίας, δηλαδή την επιβολή ενός νέου προγράμματος, με όποια μορφή ή όνομα πάρει αυτό. Έτσι κι αλλιώς η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα θα απαιτήσει την υπογραφή ανάμεσα στην Αθήνα και το Ταμείο μία πρόσθετης συμφωνίας. Το Ταμείο θα ήθελε μεν χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά ακόμη και σε αυτή την περίπτωση θεωρεί αναγκαία τα νέα μέτρα για να επιτευχθούν οι όποιοι δημοσιονομικοί στόχοι – ιδίως εάν τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι υψηλά και η ελάφρυνση του χρέους όχι ικανοποιητική για τις δικές του μετρήσεις βιωσιμότητας.

Ο κ. Κερέ στις ίδιες δηλώσεις του ξεκαθάρισε άλλωστε ότι συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα σημαίνει νέο μνημόνιο. Και παρότι σημείωσε ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα στήριξης, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο για νέα μέτρα.

Πάντως ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης δήλωσε ότι δεν υπάρχει θέμα νέου Μνημονίου. «Ο βασικός στόχος της κυβέρνησης, ο οποίος παραμένει απολύτως εφικτός. Είναι το 2018, ένα χρόνο πριν από το 2019, οπότε και λήγει η θητεία της παρούσας κυβέρνησης, να έχει ολοκληρωθεί το Πρόγραμμα και να έχουν τερματιστεί η λιτότητα και η επιτροπεία» σημείωσε.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η κυβέρνηση φαίνεται να αποδέχεται τα υψηλά πλεονάσματα, αλλά δεν δέχεται να περιγραφούν από τώρα μέτρα, θεωρώντας ότι οι υψηλοί αυτοί στόχοι μπορούν να αναθεωρηθούν προς τα κάτω όταν θα υπάρξει ρύθμιση του χρέους και η βιωσιμότητά του δεν θα έχει ανάγκη από την επίτευξη υψηλών δημοσιονομικών στόχων. Επιπλέον η κυβέρνηση εκτιμά ότι η σταθεροποίηση των αναπτυξιακών ρυθμών θα είναι ικανή να οδηγεί στην επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων, χωρίς να απαιτούνται νέα μέτρα.

protothema.gr

Επισήμως όλοι θέλουν απλά να κλείσει η συμφωνία για την ολοκλήρωση του τρέχοντος προγράμματος, πίσω από τις λέξεις όμως κρύβονται υπονοούμενα για νέο μνημόνιο για την περίοδο μετά το 2018 και μάλιστα με μέτρα που θα συμφωνηθούν και θα ξεκινήσουν να εφαρμώζονται άμεσα. Όλα αυτά με ... υποσχετική για το χρέος.

Οι Ευρωπαίοι επισήμως δεν θέτουν θέμα τέταρτου μνημονίου, όμως δεν μιλούν ξεκάθαρα και για ελάφρυνση του χρέους. Είναι όμως ξεκάθαροι στο ότι πρέπει η διαπραγμάτευση να κλείσει και μάλιστα άμεσα.

Το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μπενουά Κερέ μιλώντας στον ΣΚΑΙ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο μείωσης του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% σε κάποιο σημείο μετά το τέλος του Μνημονίου, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι τυχόν μείωση δεν μπορεί να έλθει αμέσως μετά το 2018, αλλά θα χρειαστεί να μεσολαβήσουν λίγα χρόνια.

Την ίδια ώρα όμως επανέλαβε ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πρέπει να λάβει μέρος στο ελληνικό πρόγραμμα, καθώς θα προσδώσει περισσότερη «αξιοπιστία». Ωστόσο η επιμονή των Ευρωπαίων στην συμμετοχή του ΔΝΤ δεν σημαίνει και ότι συμφωνούν με απομείωση του χρέους.

Μιλώντας στην ίδια εκπομπή στον ΣΚΑΙ ο Επίτροπος Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί, αν και είπε ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται περισσότερη λιτότητα συνδύασε το χρέος με μέτρα που μπορεί να επεκταθούν και ύστερα από τον παρόν πρόγραμμα.

Ας μιλήσουμε για το χρέος, τόσο για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν μετά ή κοντά στο τέλος του προγράμματος, όσο και βραχυπρόθεσμα μέτρα και μετά θα συζητήσουμε για το ποιο δημοσιονομικό μονοπάτι θα πρέπει να ακολουθήσουμε, ανέφερε ο Πιερ Μοσκοβισί.