Αν και οι συνήθως οι κεφαλαλγίες εκδηλώνονται κατά τη διάρκεια της ημέρας, δεν είναι καθόλου σπάνιες οι περιπτώσεις που παρουσιάζονται κατά την αφύπνιση ή και κατά τη διάρκεια του ύπνου,

με αποτέλεσμα να ξυπνάνε τον ασθενή.

Μερικές φορές μάλιστα ο πονοκέφαλος μπορεί να παρουσιάζεται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια του ύπνου ή κατά την αφύπνιση.

Ας δούμε ποιοι τύποι κεφαλαλγία μπορεί συνήθως να εμφανίζονται κατά τη διάρκεια του ύπνου, ποια «μυστικά» μπορεί να κρύβει ένας πονοκέφαλος που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του ύπνου ή κατά την αφύπνιση, και σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να μας προβληματίσει.

Ημικρανία. Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν πονοκέφαλο στη διάρκεια του ύπνου, στατιστικά, θα πάσχουν από ημικρανία. Η ημικρανία δεν έχει ωράριο, και έτσι μια κρίση μπορεί να ξεκινήσει κατά τη διάρκεια του ύπνου, αφυπνίζοντας μετά από λίγες ώρες τον ασθενή. Αυτό συμβαίνει συνήθως τα ξημερώματα, και ο πόνος έχει ήδη φτάσει σε μεγάλη ένταση, συνοδευόμενος από τα τυπικά για την ημικρανία συμπτώματα της δυσανεξίας στο φώς και τους ήχους.

Η εικόνα λοιπόν την ημικρανίας που εμφανίζεται κατά την αφύπνιση είναι αυτή μιας κρίσης σε πλήρη εξέλιξη. Σε αυτές τις περιπτώσεις, και εφόσον έχει τεθεί διάγνωση από νευρολόγο, η θεραπεία πρέπει να λαμβάνεται άμεσα κατά την αφύπνιση, ενώ όχι σπάνια θα χρειαστεί να συστηθεί και ενέσιμη θεραπεία. Σε ανθρώπους με χρόνια ημικρανία δεν είναι ασυνήθιστο ο πόνος να εμφανίζεται καθημερινά κατά την αφύπνιση, τριάντα ημέρες το μήνα.

Αθροιστική Κεφαλαλγία. Η αθροιστική κεφαλαλγία συχνά εμφανίζεται κατά τη διάρκεια του ύπνου, συνήθως νωρίς, περίπου 1 ώρα μετά την κατάκλιση. Πρόκειται για πόνο στη μία πλευρά του κεφαλιού, πάντα στην ίδια, κυρίως στο μάτι και γύρω από αυτό.

Το μάτι κοκκινίζει και δακρύζει, το ρουθούνι από τη πλευρά του πόνου μπορεί να βουλώνει ή να τρέχει, το φως ενοχλεί, ενώ ο ασθενής νιώθει πως δεν μπορεί να μείνει ήσυχος και προτιμά να περπατά νευρικά. Ο πόνος κρατάει σχετικά λίγο (σε σχέση με την ημικρανία ή άλλες κεφαλαλγίες), από μισή ώς 3 ώρες και μπορεί να επαναλαμβάνεται την ίδια νύχτα ή και στη διάρκεια της ημέρας, κάποιες φορές σε «σταθερές» ώρες, «σαν ξυπνητήρι». Πολλοί ασθενείς με αθροιστική κεφαλαλγία δεν έχουν κρίσεις στον ύπνο, ούτε τυπικό ωράριο. Η θεραπεία της αθροιστικής κεφαλαλγίας είναι ειδική και χορηγείται από ειδικούς νευρολόγους.

Υπνική κεφαλαλγία. Εξαιρετικά σπάνιος τύπος πονοκεφάλου, εμφανίζεται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια του ύπνου, συνήθως σε άτομα μέσης ηλικίας ή και μεγαλύτερα. Είναι πόνος και στις δύο πλευρές του κεφαλιού, όχι ιδιαίτερα έντονος, αλλά σαφώς προβληματίζει, εφόσον ξυπνάει και ταλαιπωρεί τον ασθενή. Η υπνική κεφαλαλγία πρέπει να διερευνάται, προς αποκλεισμό υποκείμενων παθολογικών καταστάσεων.
Δευτεροπαθείς κεφαλαλγίες. Διάφορες παθολογικές καταστάσεις μπορεί να προκαλέσουν πονοκέφαλο στη διάρκεια του ύπνου ή κατά την αφύπνιση.

Για παράδειγμα, η δυσλειτουργία της κροταφογναθικής άρθρωσης (συνδέει τη γνάθο με το κρανίο), όταν συνυπάρχει «σφίξιμο» ή «τρίξιμο» των δοντιών τη νύχτα, μπορεί να εκδηλώνεται και με πρωινό πονοκέφαλο, περισσότερο σαν βάρος ή σφίξιμο στους κροτάφους. Επίσης, προβλήματα στον αυχένα μπορεί να εκδηλώνονται με πρωινό πονοκέφαλο, αλλά και πολύ σοβαρότερες καταστάσεις, όπως για παράδειγμα ένας όγκος του εγκεφάλου μπορεί να εκδηλωθούν με πονοκέφαλο που ξυπνάει τον ασθενή. Οι διαταραχές του ύπνου και κυρίως η άπνοια στον ύπνο εκδηλώνονται και με συμπτώματα πονοκεφάλου.

Οποιοσδήποτε άνθρωπος παρουσιάζει πονοκεφάλους στον ύπνο ή την αφύπνιση θα πρέπει να επισκεφτεί νευρολόγο ή Ιατρείο Κεφαλαλγίας, για να γίνει η σωστή διερεύνηση με τις κατάλληλες εξετάσεις.

Αν τελικά διαπιστωθεί πως πρόκειται για ημικρανία, που όπως αναφέρθηκε ήδη είναι η πιθανότερη περίπτωση, σημαντικό είναι να λαμβάνεται ευθύς αμέσως μόλις γίνει αντιληπτό πως υπάρχει ένας πονοκέφαλος κατά την αφύπνιση η κατάλληλη θεραπεία. Η επιλογή ενός από τα αναλγητικά/αντιφλεγμονώδη ως πρώτης γραμμής για τις ημικρανίας είναι πολύ λογική και φάρμακα όπως η ιβουπροφένη 400mg έχουν δείξει πολύ καλά αποτελέσματα, ειδικά όταν λαμβάνονται εγκαίρως.

Οι τριπτάνες επίσης έχουν πολύ καλή αποτελεσματικότητα στις κρίσεις της ημικρανίας. Σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει κανείς να ξεχνά πως η λήψη οποιουδήποτε αναλγητικού σε ασθενείς με κεφαλαλγία ή ημικρανία δεν πρέπει να γίνεται αλόγιστα, αλλά εντός ορίων και η χρήση τους πρέπει να καταγράφεται, ώστε να αξιολογείται από τον γιατρό.

Γράφει ο Δρ. Μιχάλης Βικελής, Νευρολόγος, MSc in Headache Medicine, PhD

Ορισμένοι καρκινικοί όγκοι που εντοπίζονται στον εγκέφαλο είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπιστούν και μάλιστα συχνά επανεμφανίζονται μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.

Ωστόσο, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Cell Reports, είναι δυνατό να ανακοπεί η εξάπλωση του επιθετικού καρκίνου στο κεφάλι όταν διαταράσσεται η λειτουργία των βλαστικών κυττάρων του καρκινικού όγκου. Τα κύτταρα αυτά παίζουν καθοριστικό ρόλο στην «αναγέννηση» και την επανεμφάνιση του καρκίνου.

Ερευνητές από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον διαπίστωσαν ότι ανακόπτοντας τη διαδικασία αναγέννησης των καρκινικών βλαστικών κυττάρων ανακόπτεται επίσης η διαδικασία εξάπλωσης του καρκίνου.

«Η ανακάλυψη αυτή μπορεί να μας βοηθήσει να στοχεύσουμε στη ρίζα μερικών από τους πιο επικίνδυνους καρκινικούς όγκους του εγκεφάλου», δηλώνει ο βασικός συντάκτης της νέας μελέτης, Δρ Άλμπερτ Κιμ. «Η επιτυχής θεραπεία θα περιλαμβάνει πιθανώς την αναστολή της ικανότητας των καρκινικών βλαστικών κυττάρων να επιβιώσουν και να αναγεννηθούν», συμπληρώνει ο ειδικός.
Μία από τις πλέον επικίνδυνες μορφές καρκίνου στο κεφάλι είναι το γλοιοβλάστωμα. Η πρόγνωση για τους ασθενείς είναι συνήθως δυσμενής, καθώς ο μέσος χρόνος επιβίωσης μετά τη διάγνωση δεν ξεπερνά τους 15 μήνες. Μόλις το 30% των ασθενών με γλοιοβλάστωμα καταφέρνει να ζήσει για περισσότερο από 2 έτη.
Ορισμένα κύτταρα σε αυτό το είδος καρκινικού όγκου «αντιστέκονται» πιο σθεναρά στις επιδράσεις της χειρουργικής επέμβασης, της ακτινοβολίας αλλά και της χημειοθεραπείας. Το ίδιο ισχύει και για άλλες μορφές καρκίνου. Τα βλαστικά κύτταρα είναι αυτά που εξασφαλίζουν την επιβίωση του καρκίνου μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.

Ωστόσο, τα κύτταρα αυτά έχουν ένα «αδύναμο σημείο», καθώς είναι υπερβολικά εξαρτημένα από μια πρωτεΐνη που ονομάζεται SOX2. Η πρωτεΐνη αυτή παραμένει ενεργοποιημένη τόσο στα καρκινικά βλαστικά κύτταρα του εγκεφάλου όσο και σε υγιή βλαστικά κύτταρα που βρίσκονται σε άλλα μέρη του σώματος.

Ο Δρ Κιμ και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν πως μπορούν να επέμβουν στη διαδικασία παραγωγής SOX2 από τα βλαστικά κύτταρα, η οποία επιτυγχάνεται χρησιμοποιώντας μια άλλη πρωτεΐνη, την CDC20. Αυξάνοντας τα επίπεδα της CDC20, παρατηρήθηκε ότι αυξήθηκαν και τα επίπεδα της SOX2. Αντιθέτως, εξαλείφοντας πλήρως την CDC20, παρατηρήθηκε ότι τα καρκινικά βλαστικά κύτταρα δεν μπορούσαν να παράγουν την SOX2. Τα επίπεδα της SOX2 καθοδηγούσαν τη διαδικασία αναγέννησης και ανασχηματισμού νέων όγκων όταν μεταμοσχεύθηκαν σε ποντίκια, διαπίστωσαν οι ερευνητές.

«Οι δείκτες εξάπλωσης του καρκίνου σε ορισμένους όγκους στους οποίους απουσίαζε η CDC20 μειώθηκαν έως και κατά 95% σε σύγκριση με όγκους στους οποίους υπήρχαν επαρκή επίπεδα της πρωτεΐνης», σημειώνει ο Δρ Κιμ.

Οι ερευνητές μελέτησαν επίσης δείγματα καρκινικών όγκων από ανθρώπους και διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς με γλοιοβλάστωμα στους οποίους τα επίπεδα της CDC20 ήταν αυξημένα ήταν και αυτοί που επιβίωσαν για το μικρότερο χρονικό διάστημα μετά τη διάγνωση.

Βάσει των παραπάνω ευρημάτων, οι ερευνητές εξετάζουν τώρα πιθανούς τρόπους με τους οποίους μπορούν να μπλοκάρουν τη δράση της CDC20 στον εγκέφαλο.

onmed.gr

Ένας άντρας του οποίου το κρανίο και το δέρμα της κεφαλής είχαν παραμορφωθεί από καρκίνο και τις θεραπείες του, έγινε ο πρώτος άνθρωπος με μεταμόσχευση του άνω τμήματος της κεφαλής, σύμφωνα με γιατρούς χθες στο νοσοκομείο MD Anderson Cancer Center, στο Χιούστον του Τέξας.

Ο Τζέϊμς Μπόϊσεν, 55, προγραμματιστής από το Ώστιν του Τέξας, έλαβε τα μοσχεύματα στο κεφάλι συγχρόνως με μοσχεύματα νεφρού και παγκρέατος, σε μια σειρά από επεμβάσεις στις 22 Μαίου που κράτησαν σχεδόν ολόκληρη μέρα, είπε το Κέντρο.

"Είχε μια σειρά από καρκίνους του τριχωτού της κεφαλής και του κρανίου που είχαν αντιμετωπιστεί με διάφορες επεμβάσεις και ακτινοβολίες, αφήνοντάς του μια μεγάλη πληγή η οποία έφτανε μέχρι και τον εγκέφαλο", είπε ο πλαστικός χειρούργος Τζέσι Σίλβερ.

Μια φωτογραφία του που δόθηκε στη δημοσιότητα μετα τις μεταμοσχεύσεις τον δείχνει με ράμματα γύρω από τη κορυφή του κεφαλιού του, περίπου 2.5 εκατοστά πάνω από τ' αυτιά, όπου συνδέθηκαν τα μοσχεύματα του κρανίου και το δέρματος στο κεφάλι του ασθενή.

Ο Μπόϊσεν είχε ήδη πάρει μοσχεύματα νεφρού και παγκρέατος από άλλον δότη στο παρελθόν, αλλά τα όργανα είχαν αρχίσει να μη λειτουργούν. Τα τελευταία μοσχεύματα είναι όλα από τον ίδιο δότη, γιατί οι χειρούργοι πιστεύουν ότι θα ελαττώσει τις πιθανότητες απόρριψης από το σώμα του.

Ο ασθενής έφυγε από το νοσοκομείο χθες, και θα μείνει για μερικές εβδομάδες ακόμα σε ένα μεταβατικό οίκημα για όσους έχουν χειρουργηθεί για μεταμοσχεύσεις. "Είμαι έκπληκτος πόσο καλά νιώθω, και θα είμαι ευγνώμων για πάντα που μου δόθηκε μια νέα ευκαιρία να ξαναμπορέσω να κάνω τα πράγματα που μ' αρέσουν και να είμαι μ' αυτούς που αγαπώ", είπε ο Μπόϊσεν.

Ο συντονισμός των μεταμοσχεύσεων κράτησε περισσότερο από δύο χρόνια, και οι επεμβάσεις συμπεριέλαβαν περισσότερους από 50 ειδικούς, σύμφωνα με το κέντρο.