Τρίτη ή Τετάρτη οι αποφάσεις των Θεσμών - Κορυφώνεται το μαρτύριο της σταγόνας με τα ταμειακά διαθέσιμα

Να μην έχει έτοιμη και ολοκληρωμένη τη λίστα με τα νέα μέτρα που αναμένουν οι δανειστές εμφανίζεται η κυβέρνηση. Παρά το τελεσίγραφο των δανειστών πως όλες οι διορίες που είχε η Αθήνα πλέον εξέπνευσαν και ότι ήρθε η ώρα των αποφάσεων, συνεργάτες του Γιάνη Βαρουφάκη στο υπουργείο Οικονομικών έλεγαν πως η ελληνική πλευρά δεν αναμένεται να καλέσει πριν την Δευτέρα το νωρίτερο σε τηλεδιάσκεψη τους τρεις θεσμούς, για να τους παρουσιάσει τις προτάσεις της.

Με τα δεδομένα αυτά, οι αποφάσεις στο Eurogroup για την Ελλάδα μετατίθενται –πλην απροόπτου- για την επόμενη εβδομάδα, από Τρίτη και μετά. Οι ίδιες πηγές δεν απέκλειαν μάλιστα το «πακέτο» μέτρων να παρουσιαστεί τελικά στους θεσμούς… με δόσεις, όπως συνέβη και προ μηνός σχεδόν, όταν το προσχέδιο της λίστας που παρουσίασε στο Eurogroup ο κύριος Βαρουφάκης ξεκίνησε με 5-6 μέτρα και έφτασε τελικά στα δέκα.

Στο πλαίσιο αυτό, ενδέχεται να προηγηθεί και σύγκληση του Brussels Group όπου, μέσω τηλεδιάσκεψης πιθανότατα, η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα υπό τον πρόεδρο του ΣΟΕ κύριο Χουλιαράκη και τον Γενικό Γραμματέα του υπουργείου Οικονομικών κ.Νίκο Θεοχαράκη θα «λανσάρει» κάποια από τα μέτρα στους εκπροσώπους τω θεσμών, για να δοκιμάσει τις αντιδράσεις τους.

Καθώς όμως τα ταμειακά διαθέσιμα της χώρας εξαντλούνται και ο τρέχων προϋπολογισμός του Κράτους βρίσκεται ουσιαστικά στον αέρα, ο κατάλογος μεταρρυθμίσεων δεν αποκλείεται να περιλαμβάνει και κοστολογημένα εισπρακτικά μέτρα που θα καλύψουν το δημοσιονομικό κενό.

Ανάμεσα σε αυτά εξετάζονται οι αυξήσεις συντελεστών ΦΠΑ (σε επιλεγμένα «μη βασικά» είδη διαβίωσης ή και στα «κοσμοπολίτικα» νησιά όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη), οι αλλαγές στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος, ή και η διατήρηση του ΕΝΦΙΑ –έστω και με άλλη ονομασία ή ορισμένες παραμετρικές αλλαγές στον υπολογισμό του.

Από πλευράς τους πάντως και οι δανειστές δεν φαίνονται διατεθειμένοι να προχωρήσουν σε περαιτέρω στήριξη της χώρας χωρίς να ανοίξει τουλάχιστον τα χαρτιά της η κυβέρνηση και αναμένουν να γίνει η επόμενη κίνηση από την Αθήνα, όπως διεφάνη και σε χθεσινές δηλώσεις του εκπροσώπου του ΔΝΤ από την Ουάσιγκτον.

protothema.gr

Τι έδειξε ο έλεγχος που μόλις ξεκίνησε - Ανώμαλη προσγείωση από τους «δευτεροκλασάτους» υπαλλήλους των δανειστών - Τέλος στη «δημιουργική ασάφεια» - Από τον Ιανουάριο ήταν γνωστό στην κυβέρνηση ότι το πλεόνασμα είχε ήδη συρρικνωθεί στο 0,9% του ΑΕΠ

Σύμφωνα με το πρώτο θεμα Και μόνον η έλευση των «χαμηλόβαθμων» τεχνικών κλιμακίων στη χώρα, την οποία απευχόταν και προσπάθησε να παρεμποδίσει η κυβέρνηση -ακόμα και με τα «καψόνια» που συνεχίζει να τους κάνει στην Αθήνα περιφέροντάς τα από ξενοδοχείο σε ξενοδοχείο- φάνηκε τελικά ικανή να διαλύσει την «δημιουργική ασάφεια» στην οποία ζει η χώρα και να θέσει ξανά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τους αριθμούς για την πραγματική κατάσταση της οικονομίας.

Αν και η εξέταση της ελληνικής οικονομίας συνεχίζεται μετ’εμποδίων και σήμερα το πρωί, τα πρώτα ευρήματα των τεχνικών κλιμακίων των δανειστών, στη μυστική σύσκεψη της περασμένης Παρασκευής, έδειξαν υστέρηση τουλάχιστον 2 δισ. στο πρωτογενές πλεόνασμα του 2014, χωρίς καν να μπουν ακόμα υπό εξέταση ακόμη τα στοιχεία για το 2015.

Τα στοιχεία αυτά ήταν όμως γνωστά στους ιθύνοντες, αλλά ουδόλως απασχόλησαν στο διάστημα πριν και μετά τις εκλογές τη δημόσια συζήτηση. Για να συμβεί αυτό, έστω και δύο μήνες μετά από τις εκλογές, χρειάστηκε η αυτοψία των απεσταλμένων των δανειστών.

Αν και επισήμως ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης δηλώνει ότι δεν έχει ενημερωθεί για τον εντοπισμό «μαύρης τρύπας» από τα τεχνικά κλιμάκια των δανειστών, ωστόσο, στις τελευταίες συνεντεύξεις του, κάνει λόγο για «άδεια ταμεία» και για ανύπαρκτο ουσιαστικά πρωτογενές πλεόνασμα. Άλλωστε, μόνο «αθώες» ή άσχετες με το φλέγον θέμα του δημοσιονομικού κενού δεν φαίνονται να είναι και οι δηλώσεις του από το Κόμο της Ιταλίας, για το ενδεχόμενο αναστολής ορισμένων προεκλογικών δεσμεύσεων (πχ για μειώσεις φόρων ή άλλες) χάριν της «αξιοπιστίας» του κρατικού προϋπολογισμού.

Ήδη από τις 5 Μαρτίου όμως, η συνεργάτης του Γιάνη Βαρουφάκη, κυρία Έλενα Παναρίτη είχε αποκαλύψει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2014 θα έκλεινε στο 0,6% του ΑΕΠ αντί του 1,5% που προέβλεπε ο κρατικός προϋπολογισμός. Η ημερομηνία δεν είναι τυχαία. Ως τότε, όπως έλεγαν στο υπουργείο Οικονομικών, δεν είχαν φανεί ακόμη ούτε καν οι εισπράξεις φόρων του τέλους Φεβρουαρίου (καταχωρούνται στα συστήματα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους με καθυστέρηση αρκετών ημερών). Προφανώς για την εκτίμησή της στηρίχτηκε στην εικόνα με βάση προσωρινά στοιχεία ως τα μέσα Φεβρουαρίου, καθώς μάλιστα εκ των υστέρων φάνηκε (στις 20 Μαρτίου) ότι ο μήνας Φεβρουάριος έκλεισε και ανέλπιστα καλύτερα από όσο αναμενόταν και ότι έτσι καλύφθηκε όχι μόνο ένα μεγάλο μέρος της υστέρησης φόρων του Ιανουαρίου αλλά και όλη η υστέρηση στην είσπραξη του ΕΝΦΙΑ ο οποίος τελικά απέδωσε συνολικά 2,5-2,6 δισ. ευρώ για το 2014, όσο δηλαδή είχε ακριβώς υπολογιστεί (εξέλιξη όμως που σημαίνει και ότι είχε σχεδιαστεί σωστά όσον αφορά την εισπραξιμότητά του, παρά τις αντιδράσεις ή και τις όποιες αδικίες είχε προκαλέσει).

Ήδη όμως και από τις 26 Ιανουαρίου, όταν είχαν ανακοινωθεί τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού (σε ταμειακή βάση) του δωδεκαμήνου Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου, έδειξαν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα είχε ήδη συρρικνωθεί στο 0,9%-1% του ΑΕΠ, καθώς υπολογιζόταν σε μόλις 1,8 δισ. ευρώ.

Όπως ήταν φυσικό πάντως, η δημοσιοποίηση της κατάστασης κατάφερε να εξάψει ξανά κομματικές διαμάχες, αλλά σήμανε και συναγερμό στην κυβέρνηση καθώς τέθηκαν στο τραπέζι της πολύωρης σύσκεψης στο μέγαρο Μαξίμου, υπό τον Αλέξη Τσίπρα και το οικονομικό επιτελείο -και πληροφορίες που αργότερα διαψεύδονταν να αναφέρουν ότι συζητήθηκαν έως και σενάρια για να μην πληρώνεται τίποτα άλλο εκτός από μισθούς και συντάξεις τις προσεχείς εβδομάδες ή ημέρες.

Από πλευράς τους, κύκλοι της Νέας Δημοκρατίας απέδιδαν τη μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος στην υστέρηση που καταγράφηκε προεκλογικά , τους μήνες Δεκέμβριο-Ιανουάριο, αλλά και τους δύο πρώτους μήνες του επόμενου έτους του 2015, που καταγράφονται επίσης στο αποτέλεσμα του 2014.

Συγκεκριμένα λένε, με βάση και τα επίσημα δημοσιευμένα στοιχεία:

-σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή σε αυτό που περιλαμβάνονται τα πάντα (το Κράτος, η Κεντρική Διοίκηση, οι Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης και η Τοπική Αυτοδιοίκηση), το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν 3,7 δισ. ευρώ το 11μηνο του 2014.

-έπεσε στα 2,2 δισ. ευρώ το 12μηνο του 2014

-διαμορφώθηκε σε μόλις 420 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2015 (για τον Φεβρουάριο δεν υπάρχουν ακόμη διαθέσιμα στοιχεία που θα επηρεάσουν περαιτέρω το 2014, αλλά η δυσμενής τάση είναι σαφής)

-η υστέρηση οφείλεται στα έσοδα του Προϋπολογισμού, «όπου και η απόκλιση υπερβαίνει τα 3 δισ. ευρώ» όπως τονίζουν κύκλοι της Συγγρού!

Και αυτό γιατί:

1ον. Παρατηρήθηκε υστέρηση άνω του 1 δισ. ευρώ στα έσοδα από φόρο εισοδήματος, κυρίως προς το τέλος του έτους (περίπου 500 εκατ. ευρώ) και τους πρώτους 2 μήνες του 2015 (επιπλέον περίπου 500 εκατ. ευρώ) που δημοσιονομικά ενσωματώνονται στο 2014, λόγω της προεκλογικής και μετεκλογικής αβεβαιότητας, αλλά και κινήματος «δεν πληρώνω».

2ον. Παρατηρήθηκε υστέρηση περίπου 200 εκατ. ευρώ στο ΦΠΑ πετρελαιοειδών, λόγω της σημαντικής μείωσης των διεθνών τιμών πετρελαίου. Αυτή συνδυάστηκε και με την μείωση στον ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης.

3ον. Επεστράφησαν 250 εκατ. ευρώ περισσότεροι φόροι έναντι του στόχου, προκειμένου να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών και άρα και η ρευστότητα στην οικονομία.

4ον. Παρατηρήθηκε απόκλιση άνω των 250 εκατ. ευρώ στα προσδοκώμενα έσοδα από τη συμμετοχή των πολιτών στο πρόγραμμα αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεών τους σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία, με μεγάλη ευθύνη της παρούσας Κυβέρνησης η οποία και υποστήριζε ότι αυτό θα το αλλάξει.

5ον. Παρατηρήθηκε υστέρηση περίπου 400 εκατ. ευρώ στα ταμειακά έσοδα του ΠΔΕ λόγω μη ωρίμανσης των εκτελούμενων έργων από το συγχρηματοδοτούμενο πρόγραμμα και της μετάβασης από το προηγούμενο ΕΣΠΑ στη νέα προγραμματική περίοδο, και επιπλέον απόκλιση 500 εκατ. ευρώ (λογιστική εγγραφή) στην πραγματοποίηση αιτημάτων για επιστροφές από το συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του προγράμματος. Το ποσό αυτό φυσικά και θα εισπραχθεί μέσα στο 2015 (ή και αργότερα), βελτιώνοντας αντίστοιχα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα.

Η τρόικα μπορεί να «αναβαπτίστηκε» σε… Ομάδα των Βρυξελλών αλλά τόσο οι υπερβολικές απαιτήσεις σε μέτρα και πολιτικές όσο και η προκλητική συμπεριφορά των στελεχών της παραμένουν ίδια απέναντι στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών που διαπραγματεύεται σε Αθήνα και Βρυξέλλες.

Το κλίμα των συναντήσεων των πρώτων ημερών με την Ομάδα των Βρυξελλών έδωσε γλαφυρά η ειδική σύμβουλος του υπουργού Οικονομικών κ. Ελενα Παναρίτη. Στο κρίσιμο θέμα της κάλυψης των τεράστιων αναγκών ρευστότητας της οικονομίας έδωσαν τη λύση: Ούτε λίγο ούτε πολύ, είπαν να μην πληρώσει το Δημόσιο για ένα δύο μήνες τους μισθούς.

Ο παρών υπουργός Οικονομικών κ. Γιάνης Βαρουφάκης έσπευσε να τους επαναφέρει στην τάξη τονίζοντας ότι είναι ντροπή ακόμη και η σκέψη για κάτι τέτοιο προειδοποιώντας τους μάλιστα ότι δεν θα πρέπει να ξαναγίνει τέτοια συζήτηση.

Αργά χθες το απόγευμα το ΥΠΟΙΚ επιχείρησε να διαψεύσει το γεγονός. Το μόνο που κατάφερε είναι να επιβεβαιώσει το πολεμικό περιβάλλον στο οποίο διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές οι οποίοι μέχρι στιγμής έχουν ως βάση διαλόγου το γνωστό από παλιά «Μνημόνιο» αγνοώντας σχεδόν τις προτάσεις του υπουργού Οικονομικών.

Στα πιο ουσιώδη, η διαπραγμάτευση των πρώτων ημερών έχει αναδείξει μια τρύπα ύψους περίπου 2 δισ. ευρώ για τα έσοδα του 2014 η οποία μεταφράστηκε σε πρωτογενές πλεόνασμα στο 0,6% του ΑΕΠ έναντι πρόβλεψης για 1,5% του ΑΕΠ για το 2014.

Τα τεχνικά κλιμάκια που βρίσκονται στην Αθήνα έχουν αρχίσει την αναζήτηση των ακριβών αιτιών αυτής της απόκλισης. Εκτός από τα βασικά μεγέθη, δηλαδή την πορεία εσόδων και δαπανών, τα τεχνικά κλιμάκια άρχισαν από χθες να συλλέγουν στοιχεία και για τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα ασφαλιστικά ταμεία, τα δημόσια νοσοκομεία και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.