Ολοκληρώθηκε το τελικό σχέδιο της κυβέρνησης για το μεγάλο ξεσκαρτάρισμα των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων που ανέρχονται στα περίπου 60 δισ. ευρώ αναμένεται να πάρει το δρόμο για τη Βουλή στις αρχές του φθινοπώρου.

Κεντρικοί άξονές του είναι το ταυτόχρονο «κούρεμα» μέρους ληξιπρόθεσμων δανείων αλλά και οφειλών (προσαυξήσεις και πρόστιμα) προς την εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία, με διαδικασίες που μπορούν να κρατούν από δύο έως και τέσσερις μήνες.

Διαγραφές τις οποίες θα πετυχαίνουν μόνο βιώσιμες επιχειρήσεις με σχέδιο αναδιάρθρωσης που θα επικυρώνεται από τα δικαστήρια.

Σύμφωνα με πληροφορίες της Ημερησίας, το σχέδιο νόμου που έχει έτοιμο το υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού και βρίσκεται σε φάση διαβούλευσης ανάμεσα στον υπουργό Γιώργο Σταθάκη και τους Θεσμούς θα στηρίζεται σε τρεις πυλώνες:

1. Συγκροτείται ειδική επιτροπή που θα απαρτίζεται από τους εκπροσώπους των πιστωτών (τράπεζες), του δημοσίου, των ασφαλιστικών ταμείων και ενδεχομένως και του υπουργείου Οικονομίας.

2. Συστήνεται Μητρώο Ειδικών Εμπειρογνωμόνων που θα ερευνούν και θα υποβάλλουν μελέτη βιωσιμότητας μίας επιχείρησης με ληξιπρόθεσμες οφειλές σε τράπεζες και δημόσιο.

3. Ειδικά δικαστήρια (ειρηνοδικεία) που θα επικυρώνουν το σχέδιο διαγραφής χρεών.

Θεσπίζεται, όπως, αναφέρουν πληροφορίες ένα συγκεκριμένο πλαίσιο εξωδικαστικών επιλύσεων με τυποποιημένες διαδικασίες οι οποίες θα επιτρέπουν σε σχετικά γρήγορους χρόνους (ανάλογα και με το ύψος των χρεών και την πολυπλοκότητα του δανεισμού) το «κούρεμα» των οφειλών. Όριο για την υπαγωγή στο νέο σύστημα, δηλαδή μέγεθος επιχείρησης ύψος χρέους δεν θα υπάρχει. Θα μπορούν να διεκδικούν αναδιάρθρωση μικρές, μεσσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις με χρέη προς τράπεζες, εφορία και ασφαλιστικούς φορείς.

Οι επιχειρήσεις λοιπόν εφόσον λάβουν τη σύμφωνη γνώμη της πλειοψηφίας των πιστωτών θα ακολουθούν τα εξής βήματα:

1. Θα εκπονείται μελέτη βιωσιμότητας από ειδικό εμπειρογνώμονα, ο οποίος θα επιλέγεται από το μητρώο.

2. Η μελέτη θα υποβάλλεται στην αρμόδια επιτροπή, η οποία θα απαρτίζεται από τους πιστωτές.

3. Η επιτροπή θα αποφασίζει για το αν το σχέδιο είναι βιώσιμο ή όχι και θα συμφωνείται η διαγραφή οφειλών αλλά προφανώς και η επιχείρηση θα συνεισφέρει στην αναδιάρθρωση της. Πληροφορίες θέλουν ότι θα αναλαμβάνουν για παράδειγμα ένα μέρος της οφειλής να το αποπληρώνουν με συγκεκριμένους όρους και αυστηρά χρονοδιαγράμματα.

4. Αν αποφασίζεται ότι το σχέδιο διάσωσης είναι βιώσιμο θα επικυρώνεται από τα ειρηνοδικεία και θα προχωρεί η επόμενη φάση της αναδιάρθρωσης των οφειλών. Τα χρέη προς τους δημόσιους φορείς δεν θα διαγράφονται ως προς το ύψος του κεφαλαίου αλλά ως προς τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις.

Επιπλέον, ο μηχανισμός αναδιάρθρωσης είναι κατάλληλα δομημένος, όπως σημειώνουν οι ίδιες πηγές, ώστε να αποκλείει επιχειρήσεις που δεν αποπληρώνουν χρέη κατ’ επιλογή τους (κακοπληρωτές) και να επικεντρώνεται στη διάσωση κατά τα άλλα υγιών επιχειρήσεων.

Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί πως μεταξύ του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης και των θεσμών υπάρχει απόσταση ως προς την τύχη των επιχειρήσεων για τις οποίες κρίνεται ότι δεν είναι βιώσιμες. Σύμφωνα με πληροφορίες, το κουαρτέτο και ιδίως το ΔΝΤ απαιτεί για αυτές να κινούνται άμεσα οι διαδικασίες εκκαθάρισης, δηλαδή πτώχευσης.

Η ελληνική πλευρά διεκδικεί τη δυνατότητα προσφυγής του επιχειρηματία στη Δικαιοσύνη.

Το ύψος των «προβληματικών» επιχειρηματικών δανείων υπολογίζεται σε περίπου 60 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 11 δισ. ευρώ οφείλουν 800 μεγάλες επιχειρήσεις, τα 28,5 δισ. ευρώ 6.000 μεσαίες επιχειρήσεις και τα υπόλοιπα 120.000 μικρομεσαίες. Συνολικά οι μεγάλες επιχειρήσεις έχουν 40 δισ. ευρώ «κόκκινα» δάνεια και 20 δισ. ευρώ, οι μικρομεσαίες. Οι κλάδοι με τα υψηλότερα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι η κλωστοϋφαντουργία με 71%, η βιομηχανία χαρτιού και ξύλου με 63%, ο αγροτικός κλάδος με 61%, το εμπόριο με 54%, οι κατασκευές με 49% και η μεταποίηση με 48%.

Οι διαπραγματεύσεις, επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες, εντείνονται και ως προς το ύψος της διαγραφής οφειλών. Στο θέμα αυτό φαίνεται να πιέζουν και τράπεζες οι οποίες ζητούν ισόποσο «κούρεμα» και για «κόκκινα» δάνεια, αλλά και για μη εξυπηρετούμενες οφειλές σε εφορία και ασφαλιστικά ταμεία.

Το προαναφερθέν πλαίσιο ουσιαστικά τροποποιεί το νόμο Δένδια, ο οποίος δεν λειτούργησε ποτέ.

Ο νόμος Δένδια που είχε ψηφιστεί το 2014 είχε ως βασικό πυρήνα του τη διαγραφή τραπεζικών «κόκκινων» δανείων έως και 500.000 ευρώ για μικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες με κύκλο εργασιών μέχρι τα 2,5 εκατ. ευρώ. Το μπόνους για την προσέλκυση των επιχειρήσεων ήταν όσες είχαν και ληξιπρόθεσμες οφειλές στην εφορία και τα ασφαλιστικά ταμεία να μπαίνουν στο πρόγραμμα ρύθμισης των τότε 100 δόσεων με προσαύξηση κατά 20%, σε σχέση με τα τότε ισχύοντα, των διαγραφών προστίμων.

enikonomia.gr

Tα «κόκκινα» επιχειρηματικά δάνεια είναι εκείνα που στην παρούσα φάση αποσπούν το απόλυτο ενδιαφέρον επενδυτών αλλά και των τραπεζών.

Την περασμένη εβδομάδα το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός συντονιστικού μηχανισμού μεταξύ των τεσσάρων μεγάλων τραπεζών με βάση μελέτη της McKinsey, και στόχο την ταχύτερη αντιμετώπιση μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων μεγάλων επιχειρήσεων, ύψους 15 δισ. ευρώ.

Όμως ο στόχος του χρόνου έχει ήδη παραβιαστεί. Η μελέτη προτείνει επίσης να υπάρχει εναλλασσόμενη ανά εξάμηνο προεδρία στον συντονιστικό μηχανισμό και να παραχωρείται η πρωτοβουλία των κινήσεων για κάθε εξεταζόμενο δάνειο ξεχωριστά, στην τράπεζα που διαθέτει τη μεγαλύτερη «έκθεση».
Το χρονοδιάγραμμα ωστόσο έχει πέσει εκτός, καθώς το 2016 όπως όλα κατατείνουν θα είναι έτος προετοιμασίας και όσα γίνονται αποτελούν κινήσεις προετοιμασίας, όπως η πρόσφατη ανακοίνωση για συνεργασία μεταξύ των Eurobank, Αlpha Bank και KKR.

Oι τράπεζες εδώ και αρκετό καιρό έχουν όλες έλθει στο ίδιο τραπέζι συζήτησης ,αφού τα περισσότερα δάνεια αφορούν πλέον της μιας.
Με βάση τη μελέτη, η προτεινόμενη περίμετρος μη εξυπηρετούμενων πιστοδοτήσεων που μπορούν να ενταχθούν στον μηχανισμό αφορά δάνεια ύψους 15 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 11 δισ. βρίσκονται σε καθυστέρηση, ενώ τα υπόλοιπα είναι μεν ενήμερα, κρίνεται όμως ότι δεν μπορούν να εξοφληθούν, αν δεν ρευστοποιηθούν οι εξασφαλίσεις τους.

Τα παραπάνω δάνεια αφορούν σε 168 ομίλους και επελέγησαν από ένα δείγμα 1.200 επιχειρήσεων (σ.σ. σε ενοποιημένη βάση) με τζίρο άνω των 20 εκατ. ευρώ και δανειακά ανοίγματα άνω των 10 εκατ. ευρώ.

Η συνολική δανειακή έκθεση του δείγματος ανέρχεται σε 36 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 20 δισ. είναι μη εξυπηρετούμενα.
Από το δείγμα αφαιρέθηκαν οι επιχειρήσεις που κρίνονται βιώσιμες ή σχεδόν βιώσιμες, καθώς και τα δάνεια που έχουν καταγγελθεί από τις τράπεζες, ενώ στοιχεία διατέθηκαν από Eurobank, Πειραιώς και Εθνική, με την Alpha να μη συμμετέχει επικαλούμενη τυχόν νομικές επιπλοκές από την παροχή των σχετικών στοιχείων.
Είναι πάντως ενδιαφέρουσα και η κλαδική προσέγγιση της μελέτης.

Οι κλάδοι που χρήζουν αναδιάρθρωσης είναι εκείνοι του τουρισμού, υγείας-φαρμάκων, μεταφορών, τροφίμων-ποτών και ιχθυοκαλλιεργειών.
Πρόκειται για κλάδους με συνολική δανειακή έκθεση 7,5 δισ., εκ των οποίων τα 4,5 δισ. είναι δάνεια σε καθυστέρηση.
Το νέο θεσμικό πλαίσιο για τα επιχειρηματικά δάνεια επιχειρεί να άρει μία σειρά από εμπόδια νομικά ή φορολογικά. Ωστόσο, το δεύτερο σκέλος με βάση τα νέα σχέδια νόμου υποπίπτει σε σχετική κριτική.

Μπορεί δηλαδή να αίρονται φορολογικά εμπόδια όπου οι ρυθμίσεις δανείων θεωρούντο τεκμήρια, από την άλλη πλευρά εκτιμάται πως στις μεταβιβάσεις δανείων εισέρχεται ΦΠΑ.

Οι τράπεζες θα πρέπει να ενισχύσουν περαιτέρω τις δυνατότητες αναδιάρθρωσης των δανείων μεγάλων επιχειρήσεων, κατηγοριοποιώντας τα δάνεια με βάση συγκεκριμένες λύσεις, να ενθαρρύνουν μεθόδους αναδιάρθρωσης μακροπρόθεσμου ορίζοντα και να αναπτύξουν τις ικανότητες του προσωπικού που είναι υπεύθυνο για τις ρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν.

Οι εκτιμήσεις είναι πως το τέλος του 2016 θα υπάρξουν οι πρώτες ενδείξεις για μία καλύτερη εικόνα στους ισολογισμούς των τραπεζών σε ότι αφορά τα κόκκινα δάνεια.
Στις προτάσεις που προκρίνονται για τα επιχειρηματικά δάνεια, οι οποίες όμως θα «κουμπώσουν» με τον Κώδικα Δεοντολογίας της ΤτΕ που θα αλλάξει ελαφρώς είναι:
• Τιτλοποίηση δανείων και πώληση των ομολόγων σε υψηλή τιμή.
• Ανταλλαγή μέρους του δανείου με συμμετοχή των funds, των τραπεζών ή των joint ventures που θα δημιουργηθούν, στο μετοχικό κεφάλαιο της «προβληματικής» εταιρείας.
• Υποχρεωτικά business plans για την αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων με «κόκκινα» δάνεια.
• Αν χρειαστεί, ανάληψη του management από άτομα εκτός της εταιρείας. Αν μάλιστα δεν υπάρχει συνεργασία με το διοικητικό συμβούλιο της επιχειρήσεων μπορεί να αποφασίζεται ακόμη και απομάκρυνσή του.
• Πώληση περιουσιακών στοιχείων και ρευστοποίηση εξασφαλίσεων
• Διαγραφή μέρους των οφειλών.
• Αμεση αναχρηματοδότηση επιχειρήσεων που «βαθμολογούνται» ως βιώσιμες και μπορούν να αναπτυχθούν.

Με ΦΠΑ οι προμήθειες

Το πολυνομοσχέδιο αναφέρει ότι στις συμβάσεις πώλησης και μεταβίβασης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις, καθώς και στις συμβάσεις ανάθεσης διαχείρισης «θα εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα ΦΠΑ». Η εισηγητική που συνοδεύει το νομοσχέδιο δεν δίνει πρόσθετες πληροφορίες. Οι γνωρίζοντες τις διαστάσεις του νομοσχεδίου σημειώνουν πως η διάταξη επιβάλλει σίγουρα ΦΠΑ στις προμήθειες διαχείρισης που θα χρεώνει η αδειοδοτημένη εταιρεία στην τράπεζα. Στον αντίποδα οι πωλήσεις δανειακών απαιτήσεων ενδέχεται να εξαιρεθούν από την επιβολή ΦΠΑ, εφόσον ισχύσουν οι παλαιότερες ερμηνευτικές διατάξεις, που απαλλάσσουν τις τράπεζες από την παραπάνω υποχρέωση.

Κυβερνητικές πληροφορίες σημειώνουν πως η συγκεκριμένη ρύθμιση επιβάλλεται από κοινοτική οδηγία. Το μόνο βέβαιο είναι πως πλέον ξεκαθαρίζει πως στις μεταβιβάσεις δανείων φόρος δεν πρόκειται να υπάρξει, ενώ στόχος είναι τα δάνεια αυτά να διαμορφώσουν μία εξωγενή αγορά. Τόσο στα επιχειρηματικά δάνεια όσο και στα στεγαστικά ή άλλα δάνεια ιδιωτών απαλλάσσεται από τη μεταβίβαση των εμπράγματων δικαιωμάτων του δανείου η πρώτη κατοικία μέχρι του ποσού των 140.000 ευρώ. Πληροφορίες αναφέρουν ότι μέσα στον Ιούνιο θα υπάρξει νέα μελέτη για τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια.\

imerisia.gr