Natura 2000

ΕΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ ΣΤΟ Ε.Π. ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

Φεβρουάριος 28, 2018

Η χαρτογράφηση των υγροτόπων και των περιοχών NATURA 2000 του Νοτίου Αιγαίου, εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Νότιο Αιγαίο 2014 – 2020»

Με απόφαση του Περιφερειάρχη, Γιώργου Χατζημάρκου και με σκοπό την καταγραφή, ανάδειξη και προστασία τους

Στην χαρτογράφηση των υγροτόπων καθώς και των περιοχών NATURA 2000 του Νοτίου Αιγαίου, προχωρά η Περιφέρεια, διοχετεύοντας πόρους του ΕΣΠΑ 2014 – 2020 σε δράσεις που, εκτός από την καταγραφή, την προβολή και την ανάδειξή τους, σκοπό έχουν την προστασία και την άρση των απειλών τους.

Με απόφαση του Περιφερειάρχη, Γιώργου Χατζημάρκου, εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Νότιο Αιγαίο 2014 – 2020» η Πράξη «Δράσεις προστασίας και ανάδειξης των οικοσυστημάτων της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, σε περιοχές του δικτύου NATURA 2000», επιλέξιμης δημόσιας δαπάνης ύψους 237.508,00 €.
Οι δράσεις έχουν σκοπό τη βελτίωση του βαθμού διατήρησης των υγροτοπικών τύπων οικοτόπων, την προβολή και ανάδειξη των τύπων οικοτόπων στάσιμων γλυκών νερών, καθώς και των περιοχών του Δικτύου NATURA 2000, όπου αυτοί χωροθετούνται, την παρακολούθηση και εξέταση σχετικών απειλών.

Η Πράξη, της οποίας δικαιούχος είναι το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας – Ελληνικό Κέντρο Βιότοπων – Υγροτόπων, αφορά:

- στην παρακολούθηση και επιστημονική τεκμηρίωση για την αναγνώριση και ταυτοποίηση των συγκεκριμένων τύπων οικοτόπων, την αποτύπωση των ορίων τους
- στην κατάρτιση σχεδίου δράσης για τη διατήρηση, αναβάθμιση και αποκατάσταση των τύπων οικοτόπων των γλυκών υδάτων στις περιοχές NATURA 2000 του Νοτίου Αιγαίου
- στην ανάδειξη και προβολή τους.

Επίσης, για όλους τους υγροτόπους προβλέπονται η ενημέρωση – ευαισθητοποίηση ειδικών ομάδων χρηστών, καθώς και η εκπόνηση ειδικών επιστημονικών μελετών για την εκτίμηση επιπτώσεων και τον μετριασμό – προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

Τα αποτελέσματα της Πράξης αναμένεται να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για τη διασφάλιση της διατήρησης της βιοποικιλότητας σε περιοχές του Δικτύου NATURA 2000 της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου κατά την εφαρμογή του πλαισίου ανάπτυξης του οικοτουρισμού και του αγροτουρισμού. Επιπροσθέτως, συμβάλλουν στις προγραμματισμένες ΕΜΠ και τα Σχέδια Διαχείρισης του Υπουργείου Περιβάλλοντος που θα χρηματοδοτηθούν από το Ε.Π. ΥΜΕΠΕΡΑΑ και υπό αυτήν την έννοια θα είναι συμπληρωματικές τους.

Η Πράξη εντάσσεται στον Άξονα Προτεραιότητας «Αειφορική ανάπτυξη και διαχείριση των πόρων» του Ε.Π. «Νότιο Αιγαίο» και συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Ως ημερομηνία έναρξης της Πράξης, ορίζεται η 12/03/2018 και λήξης η 11/03/2021.

Διαβάστε περισσότερα...

Δωδεκάνησα

Ο νέος χάρτης των περιοχών Natura σε όλη την Ελλάδα-29 περιοχές στη Δωδεκάνησο

Νοέμβριος 10, 2017

Η αύξηση των φορέων διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών από 28 σε 35 με παράλληλη μεγέθυνση της περιοχής ευθύνης τους, ώστε να καλύψουν όλες τις περιοχές Natura

-σημερινές και μελλοντικές- είναι ο βασικός «κορμός» της πρότασης του υπουργείου Περιβάλλοντος για την αναδιάρθρωση του συστήματος διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών. Το σχέδιο νόμου, που αναμένεται μέσα στις επόμενες ημέρες να δοθεί σε δημόσια διαβούλευση προβλέπει τη χρηματοδότηση των φορέων από τον προϋπολογισμό -προκειμένου να σταθεροποιηθεί η λειτουργία τους- με μια μεταβατική φάση καθώς το 2018 είναι αδύνατη η πρόσληψη προσωπικού.

Το σχέδιο νόμου αφορά ουσιαστικά στην αναδιάρθρωση του εθνικού συστήματος προστατευόμενων περιοχών. Αιτία για τη σπουδή του υπουργείου Περιβάλλοντος να βρει μια λύση είναι η πίεση που ασκείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς έχει ξεκινήσει η διαδικασία παραπομπής της χώρας στο

Ευρωδικαστήριο. Το σχέδιο ξεκινά με την ίδρυση 7 νέων φορέων διαχείρισης και την επέκταση της αρμοδιότητας των υφιστάμενων (πλην τριών, που παραμένουν ως έχουν) ως εξής:

1. Φορέας Διαχείρισης Δάσους Δαδιάς με έδρα στη Δαδιά Έβρου. Περιλαμβάνει 7 περιοχές Natura.

2. Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Έβρου με έδρα στην Τραϊανούπολη Έβρου. Περιλαμβάνει 7 περιοχές Natura.

3. Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Νέστου – Βιστωνίδας – Ισμαρίδας με έδρα στο Πόρτο Λάγος Ξάνθης. Περιλαμβάνει 13 περιοχές Natura.

4. Φορέας Διαχείρισης Οροσειρά Ροδόπης με έδρα στο Μεσοχώρι Παρανεστίου Δράμας. Περιλαμβάνει 7 περιοχές Natura.

5. Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης με έδρα στα Κάτω Πορόϊα Σερρών. Περιλαμβάνει 13 περιοχές Natura.

6. Φορέας Διαχείρισης Λιμνών Κορώνειας – Βόλβης με έδρα στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης. Περιλαμβάνει 12 περιοχές Natura.

7. Φορέας Διαχείρισης Δέλτα Αξιού – Λουδία – Αλιάκμονα με έδρα στη Χαλάστρα Θεσσαλονίκης μετονομάζεται σε «Φορέα Διαχείρισης Θερμαϊκού Κόλπου». Περιλαμβάνει 15 περιοχές Natura, καθώς επίσης και τη θαλάσσια περιοχή που περιλαμβάνει τον Θερμαϊκό Κόλπο (από τη γραμμή αιγιαλού), από την Αλυκή Κίτρους Πιερίας έως την Επανωμή Θεσσαλονίκης.

8. Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πρεσπών με στον Άγιο Γερμανό Πρεσπών Φλώρινας. Δεν επεκτείνεται (περιλαμβάνει 4 περιοχές Natura).

9. Φορέας Διαχείρισης Εθνικών Δρυμών Βίκου – Αώου και Πίνδου με έδρα στους Ασπράγγελους Ζαγορίου Ιωαννίνων. Περιλαμβάνει 13 περιοχές Natura.

10. Φορέας Διαχείρισης Στενών και Εκβολών Καλαμά και Αχέροντα με έδρα στην Ηγουμενίτσα Θεσπρωτίας. Περιλαμβάνει 20 περιοχές Natura.

11. Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδος Ιωαννίνων με έδρα στα Ιωάννινα. Δεν επεκτείνεται (περιλαμβάνει 2 περιοχές Natura).

12. Ο Φορέας Διαχείρισης Τζουμέρκων, Περιστερίου και Χαράδρας Αράχθου με έδρα στα Ιωάννινα μετονομάζεται σε «Φορέας Διαχείρισης Τζουμέρκων, Περιστερίου, Χαράδρας Αράχθου και Δυτικής Θεσσαλίας». Περιλαμβάνει 12 περιοχές Natura.

13. Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου με έδρα στο Λιτόχωρο Πιερίας. Περιλαμβάνει 8 περιοχές Natura.

14. Φορέας Διαχείρισης Κάρλας – Μαυροβουνίου – Κεφαλόβρυσου Βελεστίνου με έδρα στα Κανάλια Μαγνησίας. Περιλαμβάνει 13 περιοχές Natura.

15. Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Αλοννήσου – Β. Σποράδων με έδρα στην Αλόννησο Μαγνησίας. Περιλαμβάνει 4 περιοχές Natura.

16. Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Οίτης με έδρα στα Λουτρά Υπάτης Φθιώτιδας. Περιλαμβάνει 8 περιοχές Natura.

17. Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Αμβρακικού με έδρα στην Άρτα. Περιλαμβάνει 10 περιοχές Natura.

18. Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Αίνου με έδρα στο Αργοστόλι Κεφαλληνίας. Περιλαμβάνει 6 περιοχές Natura.

19. Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου μει έδρα στη Ζάκυνθο. Περιλαμβάνει 4 περιοχές Natura.

20. Φορέας Διαχείρισης Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου με έδρα στο Αιτωλικό Αιτωλοακαρνανίας. Περιλαμβάνει 8 περιοχές Natura.

21. Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού με έδρα στην Αμφίκλεια Φθιώτιδας. Περιλαμβάνει 6 περιοχές Natura.

22. Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Σχοινιά – Μαραθώνα» με έδρα στον Μαραθώνα Αττικής. Περιλαμβάνει 12 περιοχές Natura.

23. Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας. Δεν επεκτείνεται (περιλαμβάνει μια περιοχή Natura).

24. Φορέας Διαχείρισης Χελμού – Βουραϊκού με έδρα στα Καλάβρυτα Αχαΐας. Περιλαμβάνει 14 περιοχές Natura.

25. Ο Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς με έδρα στον Λάππα Αχαΐας μετονομάζεται σε «Φορέας Διαχείρισης Υγροτόπων Κοτυχίου – Στροφυλιάς και Κυπαρισσιακού Κόλπου». Περιλαμβάνει 11 περιοχές Natura.

26. Φορέας Διαχείρισης Όρους Πάρνωνα και Υγρότοπου Μούστου με έδρα στο Άστρος Αρκαδίας. Περιλαμβάνει 10 περιοχές Natura.

27. Ο Φορέας Διαχείρισης Καρπάθου – Σαρίας με έδρα στον Όλυμπο Καρπάθου της Δωδεκανήσου μετονομάζεται σε «Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Δωδεκανήσου». Περιλαμβάνει 29 περιοχές Natura.

28. Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς με έδρα στα Χανιά. Περιλαμβάνει 23 περιοχές Natura.

Οι νέοι φορείς

29. Φορέας Διαχείρισης ευρύτερης περιοχής Βόρα – Λιμνών Δυτικής Μακεδονίας. Περιλαμβάνει 19 περιοχές Natura.

30. Φορέας Διαχείρισης Κορινθιακού Κόλπου. Περιλαμβάνει 6 περιοχές Natura.

31. Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Εύβοιας. Περιλαμβάνει 15 περιοχές Natura.

32. Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Νότιας Πελοποννήσου – Κυθήρων. Περιλαμβάνει 18 περιοχές Natura.

33. Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κυκλάδων. Περιλαμβάνει 35 περιοχές Natura.

34. Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Βορείου Αιγαίου. Περιλαμβάνει 29 περιοχές Natura.

35. Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Κεντρικής και Ανατολικής Κρήτης. Περιλαμβάνει 31 περιοχές Natura.

Να σημειωθεί ότι στους φορείς διαχείρισης συμπεριλαμβάνονται όχι μόνο οι υφιστάμενες 419 περιοχές Natura αλλά και οι 100 περιοχές που έχει προταθεί να ενταχθούν στο εγγύς μέλλον. Η συγκέντρωση των περιοχών Natura γύρω από έναν φορέα δείχνει να έχει γίνει με γεωγραφικά κριτήρια.

Υπάρχουν ωστόσο μερικές περιπτώσεις που ξεχωρίζουν:

-Στην Αττική, ο φορέας του Εθνικού Πάρκου Σχινιά θα έχει πλέον υπό την ευθύνη του τις περιοχές Natura στα Λεγρενά, τη Βραυρώνα, το Σούνιο, τη νησίδα Πάτροκλο καθώς και… ολόκληρο τον Υμηττό.

-Στη Βόρεια Ελλάδα, ο φορέας διαχείρισης Θερμαϊκού κόλπου περιλαμβάνει μια τεράστια παράκτια ζώνη (όλο το «δαχτυλίδι» των ακτών από τη βόρεια Πιερία έως το νομό Θεσσαλονίκης) και διαφορετικά, όχι γειτνιάζοντα οικοσυστήματα: ποτάμια, λίμνες, λιμνοθάλασσες, αλυκές, αιγιαλούς, υγρότοπους και θαλάσσιες ζώνες. Η δημιουργία του «υπερ-φορέα» δείχνει να έχει γίνει μάλλον με πολιτικά, παρά με περιβαλλοντικά κριτήρια.

-Οι φορείς των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων περιλαμβάνουν έναν μεγάλο αριθμό περιοχών, οι οποίες είναι συχνά πολύ μικρές σε έκταση και διασπαρμένες σε νησιά, νησάκια και νησίδες. Επομένως είναι αμφίβολο αν μπορούν να ενταχθούν σε ένα ενιαίο διοικητικό σχήμα παρακολούθησης και διαχείρισης ή θα ήταν καλύτερη μια διαφορετική προσέγγιση (λ.χ. να τεθούν υπό την ευθύνη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή της Περιφέρειας).

-Οι περιοχές Natura του Αγίου Όρους εξαιρέθηκαν από το πλαίσιο και θα ρυθμιστούν χωριστά. Χωρίς να έχει διευκρινιστεί τι θα γίνει, το ερώτημα βέβαια είναι αν ένας οποιοσδήποτε εκκλησιαστικός φορέας μπορεί και πρέπει να διαχειριστεί τέτοιου επιπέδου ζητήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης.

Οι εργαζόμενοι

Όπως προκύπτει, όσοι απασχολούνται σήμερα στους φορείς διαχείρισης (και οι οποίοι, σημειωτέον, έχουν αποκτήσει πολύτιμη εμπειρία με το πέρασμα σχεδόν μιας δεκαπενταετίας) θα διατηρηθούν με το ίδιο προσωρινό σχήμα και το 2018 (με οκτάμηνες αντί για ετήσιες συμβάσεις), με τη μισθοδοσία να καλύπτεται από το Πράσινο Ταμείο (τα λειτουργικά έξοδα και τα επιστημονικά κόστη θα μεταφερθούν στον προϋπολογισμό). Κατόπιν θα πραγματοποιηθεί διαγωνισμός μέσω ΑΣΕΠ (στον οποίο οι έχοντες ήδη εμπειρία στους φορείς θα μοριοδοτούνται). Τα διοικητικά συμβούλια των φορέων θα παραμείνουν άμισθα, όπως σήμερα.

Ο τρόπος λειτουργίας

Οι φορείς διαχείρισης, πάντως, παραμένουν και στο νέο σχέδιο νόμου ένας γνωμοδοτικός φορέας, χωρίς αποφασιστικό «λόγο» στις σημαντικές αποφάσεις για τις περιοχές που διαχειρίζονται. Αντίθετα το υπουργείο συγκεντρώνει περισσότερες αρμοδιότητες (για παράδειγμα, θα αναθέτει τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες που χρειάζονται για κάθε περιοχή σε ιδιώτες μελετητές, οι οποίοι δεν είναι υποχρεωμένοι να συνεργαστούν με τους κατά τόπους φορείς).

Ερωτηματικά

Ένα σημείο που δεν είχε διευκρινιστεί μέχρι πριν από λίγες ημέρες (ενδεικτικό του ότι δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη κατεύθυνση για το ζήτημα αλλά συζητείται μέχρι την τελευταία στιγμή) είναι η τύχη των Καταφυγίων Άγριας Ζωής. Με τον νόμο για τη βιοποικιλότητα του 2011, τα ΚΑΖ είχαν ενταχθεί κανονικά στο σύστημα διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών, με αποτέλεσμα να διασφαλίζεται η προστασίας τους (αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι το 2012-2013 το αρμόδιο για την προστασία τους υπουργείο… «πετσόκοψε» ορισμένα από αυτά, υποστηρίζοντας ότι κακώς κάλυπταν τόσο μεγάλες περιοχές!). Προβληματική δείχνει να είναι και η περιγραφή των κατηγοριών των προστατευόμενων περιοχών, καθώς και η σχέση Εθνικών Πάρκων και περιοχών Ramsar με την υφιστάμεη κατηγοριοποίηση.

Με την αναδιάρθωση του συστήματος των προστατευόμενων περιοχών, το υπουργείο Περιβάλλοντος δείχνει να έχει δύο βασικούς στόχους: να εντάξει όλες τις Natura σε ένα πιο συγκεκριμένο προστατευτικό πλαίσιο και να λύσει το χρονίζον χρηματοδοτικό (άρα και λειτουργικό) πρόβλημα των φορέων.

Παράλληλα στα μέσα Οκτωβρίου ενέκρινε τη διενέργεια διαγωνισμού για την εκπόνηση ειδικών περιβαλλοντικών μελετών (ΕΠΜ), σχεδίων προεδρικών διαταγμάτων (για το θεσμικό κομμάτι) και σχεδίων διαχείρισης για όλες τις περιοχές Natura της χώρας. Ο διαγωνισμός ομαδοποιεί τις Natura σε 11 μελέτες και 23 ΕΠΜ, με γεωγραφικά κριτήρια (π.χ. μια μελέτη για τις περιοχές Natura της Δυτικής Ελλάδας και των Ιονίων Νήσων) και έχει προϋπολογισμό 17 εκατ. ευρώ. Έτσι το υπουργείο εκτιμά ότι θα αντιμετωπίσει συνολικά τα θεσμικά ζητήματα γύρω από τις προστατευόμενες περιοχές. Τα ουσιαστικά ζητήματα βέβαια βασίζονται στην εφαρμογή του νόμου και, ως εκ τούτου, τα πράγματα δεν είναι το ίδιο αισιόδοξα.

Καθημερινή

Διαβάστε περισσότερα...

Ελλάδα

Άμεση θεσμοθέτηση της περιβαλλοντικής προστασίας των «Natura» περιοχών- Εξαγγελίες Σταθάκη

Σεπτέμβριος 02, 2017

Την άμεση θεσμοθέτηση προγράμματος για την συνολική περιβαλλοντική προστασία των περιοχών «Natura» τόσο αυτών που περιλαμβάνονται στο νόμο του 2011, όσο και άλλων 27 περιοχών, προανήγγειλε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης.

Απαντώντας, σε επίκαιρη ερώτηση της βουλευτού του ΣΥΡΙΖΑ Ευαγγελίας Βαγιωνάκη, ο κ. Σταθάκης επεσήμανε, ότι ο τρόπος αντιμετώπισης και προστασίας των «Natura» περιοχών θα πρέπει να είναι ενιαίος και καθολικός και πρόσθεσε ότι μόλις γίνει επικαιροποίηση των περιβαλλοντικών σχεδίων θα προχωρήσει και η άμεση θεσμοθέτησή τους.

Από την πλευρά της, η κ. Βαγιωνάκη ζήτησε από τον κ. Σταθάκη να εξετάσει την περιοχή της Ελαφονήσου, στα Χανιά, ως εξαιρετική περίπτωση, ώστε, όπως είπε, να υπάρξει άμεση υπογραφή της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης που έχει γίνει και να εκδοθεί το προεδρικό διάταγμα.

«Δεν μπορούμε να περιμένουμε να ολοκληρωθούν όλες οι μελέτες. Επειδή τα πράγματα γίνονται ανεξέλεγκτα λόγω της τουριστικής πίεσης το καλοκαίρι και της υπερβόσκησης το χειμώνα, είναι ανάγκη άμεσης υπογραφής της ειδικής περιβαλλοντικής μελέτης. Οι κάτοικοι της Ελαφονήσου έχουν δικαίωμα να καθορίσουν το πώς θα πορευτούν αναπτυξιακά. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί η πολιτεία δεν προχωρά σε μια λύση για τα Χανιά, όπου το 45% της περιοχής είναι Natura» υποστήριξε η κ. Βαγιωνάκη.

«Υπάρχουν ήδη και θεσμικό πλαίσιο εφαρμογής και ισχυρές προστατευτικές διατάξεις για το περιβάλλον. Δεν είμαστε στο απόλυτο κενό. Στο πλαίσιο της νέας νομοθεσίας θα προκηρύξουμε το έργο εκπόνησης ειδικών περιβαλλοντικών μελετών και σχεδίων διαχείρισης για το σύνολο των δικτύων των Natura περιοχών. Θα προκηρύξουμε τις 419 περιοχές, οι οποίες περιέχονται στο νόμο του 2011, συν άλλες 27 περιοχές και θα εκδοθούν τα ειδικά προεδρικά διατάγματα. Έχουμε κατοχυρώσει λοιπόν τον τρόπο αντιμετώπισης των Natura περιοχών, που θα είναι ενιαίος και καθολικός και με την επικαιροποίηση της μελέτης ελπίζουμε να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα» ανταπάντησε ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος.

Το ΒΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα...

Δωδεκάνησα

Θαλάσσιες Natura για προστασία του Αιγαίου

Απρίλιος 02, 2017

Το 19% του Αιγαίου θα πρέπει να κηρυχθεί «προστατευόμενη ζώνη», προκειμένου να προστατευθεί η μοναδική του βιοποικιλότητα.

Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε ελληνονορβηγικό ερευνητικό πρόγραμμα, το οποίο ανέλυσε τις ανθρώπινες δραστηριότητες στο Αιγαίο και τις επιπτώσεις τους σε σημαντικούς οικοτόπους και απειλούμενα είδη, προτείνοντας μέτρα και «χωροθετώντας» θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές.

Σήμερα η χώρα μας έχει θεσπίσει δύο εθνικά θαλάσσια πάρκα (Αλοννήσου και Ζακύνθου) και αρκετές θαλάσσιες περιοχές Natura. Σε επίπεδο χωρικών υδάτων (6 ναυτικά μίλια) οι θαλάσσιες περιοχές Natura καλύπτουν το 4,91% και τα θεσπισμένα εθνικά πάρκα καλύπτουν το 2,16%. Ειδικά για το Αιγαίο (εθνικά και διεθνή ύδατα), οι θαλάσσιες περιοχές Natura καλύπτουν το 2,27% και τα εθνικά πάρκα καλύπτουν το 1,02%.

«Οι θάλασσές μας έχουν αρχίσει να “στενεύουν”. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες όπως η ναυτιλία, ο τουρισμός και η αλιεία επεκτείνονται, ενώ δημιουργούνται και καινούργιες, όπως τα υπεράκτια αιολικά πάρκα και οι εξορύξεις υδρογονανθράκων», εξηγεί ο Στέλιος Κατσανεβάκης, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. «Οι συγκρούσεις λοιπόν ανάμεσα στις διαφορετικές δραστηριότητες έχουν αρχίσει να γίνονται έντονες. Παράλληλα γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική η ανάγκη προστασίας της βιοποικιλότητας».

Το ερευνητικό πρόγραμμα «Θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασμός στο Αιγαίο για τη διατήρηση και προστασία της βιοποικιλότητας» (MARISCA) χαρτογράφησε το 2016 τα οικολογικά στοιχεία του Αιγαίου (οικοτόπους και βασικά είδη προτεραιότητας) και ανέλυσε τις ανθρώπινες δραστηριότητες και πιέσεις. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) και το Institute of Marine Research (IMR) από τη Νορβηγία. Το πρόγραμμα συγχρηματοδοτήθηκε από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου Περιόδου 2009-2014 και από Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Συντονιστής της επιστημονικής ομάδας ήταν ο κ. Στέλιος Κατσανεβάκης.

Η ουσία είναι στα μέτρα

«Στο πλαίσιο του προγράμματος προχωρήσαμε στην καταγραφή των λιβαδιών Ποσειδωνίας στο Αιγαίο και των βασικών οικοτόπων των ειδών προτεραιότητας. Με αυτή την αφετηρία σχεδιάσαμε ένα δίκτυο θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών που εκτιμούμε ότι πρέπει να καλύψουν περίπου το 19% του Αιγαίου. Οι περιοχές αυτές θα μπορούσαν να έχουν σε κάποιες περιπτώσεις –εκεί όπου οι ανθρώπινες δραστηριότητες είναι λιγότερο έντονες– τη μορφή εθνικού πάρκου και σε άλλες τη δημιουργία ζωνών προστασίας. Στην πραγματικότητα, η ουσία βρίσκεται στα μέτρα που θα λάβεις, δεν σημαίνει απλά να οριοθετήσεις μια περιοχή».

Το πρόγραμμα πρότεινε διάφορες εναλλακτικές λύσεις. «Υπάρχουν ορισμένες περιοχές τις οποίες θεωρούμε αναντικατάστατες, όπως είναι η περιοχή της Γυάρου, του Αγίου Ευστρατίου, της Κιμώλου και ορισμένες άλλες. Εκεί πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρχει απαγόρευση κάθε δραστηριότητας πλην των απολύτως ήπιων. Στο υπόλοιπο Αιγαίο προτείνουμε ορισμένες εναλλακτικές λύσεις, ώστε να πετύχουμε τους στόχους προστασίας που ορίζουν οι κοινοτικές οδηγίες, μειώνοντας όσο το δυνατόν περισσότερο το κόστος από τη μη εκμετάλλευση κάποιων πόρων» εξηγεί ο κ. Κατσανεβάκης. «Η συνέχεια, βέβαια, είναι θέμα πολιτικής βούλησης».

Η οριοθέτηση και η προστασία θαλάσσιων περιοχών δεν προκύπτουν μόνο από την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία, αλλά και από τη νομοθεσία για τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό που πρόσφατα ενσωμάτωσε και η χώρα μας. Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία, οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει έως το 2021 να έχουν καταρτίσει θαλάσσια χωροταξικά σχέδια, ώστε να ρυθμίσουν την ανθρώπινη δραστηριότητα στη θάλασσα. «Οι ανθρώπινες δραστηριότητες στη θάλασσα τυγχάνουν χωρικής διαχείρισης εδώ και πολλές δεκαετίες (χωρικοί περιορισμοί αλιείας, οριοθέτηση περιοχών εξόρυξης πρώτων υλών, δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών κ.λπ.)», εξηγεί ο κ. Κατσανεβάκης. «Ωστόσο, παραδοσιακά η διαχείριση γινόταν με μια τομεακή προσέγγιση, όπου ο κάθε τομέας ανθρώπινης δραστηριότητας αναπτύσσεται ανεξάρτητα από τους άλλους. Σήμερα, η διαχείριση κατά τομείς και ο αποσπασματικός σχεδιασμός θεωρούνται ανεπαρκείς για την αειφορική ανάπτυξη. Η σύγχρονη αντίληψη της οικοσυστημικής προσέγγισης στη θαλάσσια διαχείριση απαιτεί τον συντονισμένο σχεδιασμό όλων των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, στοχεύοντας μεταξύ άλλων και στην προστασία της βιοποικιλότητας».

Καθημερινή

Διαβάστε περισσότερα...

Δωδεκάνησα

Το θαλάσσιο δίκτυο Natura επεκτείνεται-Ποια νησιά της Δωδεκανήσου συνπεριλαμβάνονται

Ιούλιος 03, 2016

Μια νησιωτική χώρα, όπως η Ελλάδα, οφείλει να φροντίζει ως κόρην οφθαλμού τα μοναδικά παράκτια οικοσυστήματά της. Ωστόσο, ο θαλάσσιες περιοχές Natura 2000 καλύπτουν μόλις το 6% των εθνικών μας υδάτων, αφήνοντας έτσι ένα σοβαρό κενό. Το κενό αυτό επιχειρεί σήμερα, έστω και με καθυστέρηση,

να καλύψει το υπουργείο Περιβάλλοντος, προτείνοντας τον χαρακτηρισμό 19,3 εκατομμυρίων στρεμμάτων θαλάσσιων περιοχών. Ανάμεσα σε αυτές, το μεγαλύτερο μέρος του Κορινθιακού Κόλπου, η θαλάσσια περιοχή στην Κρήτη, η ευρύτερη περιοχή των Παξών, της Πύλου, της Ανδρου, του στενού ανάμεσα στην Καβάλα και στη Θάσο.

Σήμερα, το Εθνικό Δίκτυο Natura 2000 περιλαμβάνει 403 περιοχές, καλύπτοντας το 27,1% της έκτασης της χώρας (35.747,40 τ.χλμ). Από αυτές τις περιοχές, οι 152 έχουν θαλάσσιο τμήμα, ενώ μόνο 16 περιοχές Natura είναι αμιγώς θαλάσσιες (αντιστοιχούν στο 6% των εθνικών μας υδάτων). Η έλλειψη αυτή επισημάνθηκε πριν από δύο χρόνια, στην τελευταία ανασκόπηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας (για τη διατήρηση των οικοτόπων και της άγριας χλωρίδας και πανίδας, Οδηγία 92/43/ΕΟΚ).

Προ δεκαημέρου, λοιπόν, το υπουργείο Περιβάλλοντος έδωσε σε διαβούλευση έναν κατάλογο με 100 περιοχές που προτείνεται να ενταχθούν στο δίκτυο Natura. Πρόκειται είτε για νέες περιοχές ή για επεκτάσεις υφισταμένων, με σκοπό την προστασία κάποιου ή κάποιων απειλούμενων ειδών ή οικοτόπων. Στις προτάσεις του ΥΠΕΝ κυριαρχούν οι θαλάσσιες περιοχές (περίπου 19,3 στρέμματα), ενώ οι χερσαίες καταλαμβάνουν μόλις 474.000 στρέμματα.

Οι στόχοι Ε.Ε., ΟΗΕ

«Σε επίπεδο έκτασης των περιοχών Natura, η Ελλάδα καλύπτει τους στόχους της Ε.Ε. και του ΟΗΕ για τη βιοποικιλότητα. Εκεί όπου υστερούμε είναι οι θαλάσσιες περιοχές», εξηγεί στην «Κ» η γενική γραμματέας του ΥΠΕΝ Χριστίνα Μπαριτάκη. «Σε επίπεδο ΟΗΕ, οι στόχοι για την προστασία της βιοποικιλότητας σε παγκόσμιο επίπεδο είναι να ρυθμίζεται με μέτρα διαχείρισης το 17% των χερσαίων εκτάσεων και το 10% των θαλάσσιων. Με την πρότασή μας, λοιπόν, το ποσοστό των ελληνικών θαλάσσιων περιοχών Natura ανεβαίνει κατά 17%».

Η επιλογή των περιοχών έγινε με βάση μελέτες που εκπονήθηκαν για λογαριασμό του ΥΠΕΝ και τις προτάσεις των φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών. «Με την καταγραφή και επικαιροποίηση της κατάστασης των ειδών και των οικοτόπων της χώρας, έχουμε πλέον στα χέρια μας ένα εξαιρετικό διαχειριστικό εργαλείο», λέει η κ. Μπαριτάκη. «Πρόθεσή μας είναι να συνεχίσουμε, και για τον λόγο αυτό αναζητούμε πηγές χρηματοδότησης».

Ειδικά για τις θαλάσσιες περιοχές, οι προτάσεις του υπουργείου έχουν ως στόχο την προστασία αμμοσύρσεων που καλύπτονται διαρκώς από θαλάσσιο νερό μικρού βάθους, λιβαδιών Ποσειδωνίας, υφάλων, υποθαλάσσιων σχηματισμών που δημιουργούνται από εκπομπές αερίων και θαλασσίων σπηλαίων που βρίσκονται εξ ολοκλήρου ή κατά το ήμισυ κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Επίσης, την προστασία απειλούμενων ειδών όπως η Caretta caretta και σημαντικών για την ορνιθοπανίδα περιοχών. Οι μεγαλύτερες από τις νέες προτεινόμενες περιοχές είναι οι ακτές της νότιας Μάνης (382.000 στρ.), η παράκτια θαλάσσια ζώνη της Ανδρου (300.000 στρ.), το βορειοανατολικό άκρο της Κρήτης (Διονυσάδες, Ελάσα και χερσόνησος Σίδερο, 262.000 στρ.), η χερσόνησος του Αθω (200.000 στρ.), οι ακτές της ανατολικής Εύβοιας (178.000 στρ.), ο κεντρικός και ανατολικός Κορινθιακός Κόλπος (166.000 στρ.), η θαλάσσια περιοχή της δυτικής και νοτιοδυτικής Κρήτης (166.000 στρ.).

Νησιά και νησίδες

Επίσης περιλαμβάνεται πλήθος νησιών και νησίδων, όπως η παράκτια και θαλάσσια περιοχή της Μακρονήσου, οι νήσοι Λιχάδες, η παράκτια και θαλάσσια περιοχή της βορείου Ανάφης, η Κάσος και τα Κασονήσια, νησίδες και ύφαλοι στη βορειοανατολική Εύβοια, τα Διαπόντια Νησιά (Οθωνοί, Ερεικούσα, Μαθράκι), η Νίσυρος, η νότια Πάτμος, οι Στροφάδες, οι νησίδες Φαλκονέρα, Βελοπούλα και Καράβια, τα Κύθηρα, η Δυτική Σκύρος με τις νησίδες της, Τα Ψαρά και Αντίψαρα, τα νησιά Λειψοί, Αγαθονήσι, Λειψοί, Λέρος, Κάλυμνος, Τέλενδος και οι νησίδες τους.

Μετά την ολοκλήρωση της διαβούλευσης, ο κατάλογος θα εγκριθεί με κοινή απόφαση των υπουργείων Περιβάλλοντος και Αγροτικής Ανάπτυξης και θα αποσταλεί στις κοινοτικές αρχές.

Καθημερινή

Διαβάστε περισσότερα...