Παρακολουθούμε αυτές τις μέρες την προβολή του έργου «ανάπλαση της πλατείας της Ζιάς» όπως τιτλοφορείται, προϋπολογισμού περίπου 300.000 €
Στεναχωριέμαι όταν βλέπω ότι έχει παγιωθεί μια λάθος αντίληψη για τις αναπλάσεις που περιορίζεται μόνο στις διαμορφώσεις δρόμων και πεζοδρόμων που μάλιστα τις περισσότερες φορές εκτός από κάποιες εξαιρέσεις επαναλαμβάνουν τα ίδια υλικά.
Αυτή είναι μία μονοδιάστατη θεώρηση των αναπλάσεων που πρέπει να βλέπουν ολιστικά την ανάπλαση του χώρου. Δηλαδή πρέπει να αντιμετωπίζουν τις χρήσεις γης, την αισθητική των κτιρίων, την σχέση του ιδιωτικού με τον δημόσιο χώρο, ακόμη και τον κοινωνικό ιστό της περιοχής, κ.α.
Και δυστυχώς στην Ζια ήταν ευκαιρία η ανάπλαση να συμπεριλάβει όλ’ αυτά, και να αναμορφωθεί πλήρως ο χώρος που έχει υποβαθμιστεί με τις πρόχειρες κατασκευές και την συνεχόμενη έκθεση τουριστικών προϊόντων σ’ ένα «παζάρι» που κρύβει όλα τα πλεονεκτήματα ενός παραδοσιακού οικισμού. Ναι, έχω πληροφορηθεί ότι τα πρακτορεία που οργανώνουν τις εκδρομές στην Ζια τη διαφημίζουν ως το «παζάρι» της Κω.
Και ήταν ευκαιρία γιατί και οι ιδιοκτησίες που χρειάζονται αποκατάσταση δεν είναι πολλές, έτσι που μπορεί κάποιος να σχεδιάσει ένα πρόγραμμα παρεμβάσεων. Αλλά και τα λεφτά είναι πολλά. Θα μπορούσαν κάποια απ’αυτά (θα έφταναν ακόμα και τα μισά) να διατεθούν ως πριμοδότηση ή με κάποια άλλη μορφή να δοθούν κίνητρα στους ιδιοκτήτες για εφαρμογή ενός σχεδίου που θα ωφελεί τους ίδιους. Εξάλλου απαραίτητο στάδιο σχεδιασμού μιας ανάπλασης είναι η διαβούλευση με τους κατοίκους. (και όχι απλά η παρουσίαση των σχεδίων)
Θα ήταν δηλαδή σκόπιμο ακόμα και την άσφαλτο να αφήσουμε αν δεν μας έφταναν τα λεφτά για να δώσουμε βάρος στην συνολική ανάπλαση του χώρου. Γιατί αυτό που γίνεται τώρα είναι σα να αλλάζουμε το πάτωμα σ’ ένα δωμάτιο και να το κάνουμε πολυτελείας ενώ αφήνουμε άθικτα όλα τ’ άλλα (τοίχους, κουφώματα, τρύπες, χρώματα, κ.α.) κι ας μπάζουν νερά.
Ηλίας Καματερός
αρχιτέκτονας