Είναι δύσκολο να αναγνωρίσει κάποιος τα σημάδια μιας εξάρτησης. Κυρίως, επειδή η συνειδητοποίηση έρχεται, όταν αυτή καταστεί γεγονός τετελεσμένο. Αλλά η επίγνωση της κατάστασης και των συνεπειών της είναι η αφετηρία και η προυπόθεση για αλλαγή.
Γράφει ο Ευστράτιος Παπάνης, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας Πανεπιστημίου Αιγαίου
Η πορεία είναι προδιαγεγραμμένη:
-Ο εγκέφαλος χρειάζεται ολοένα και μεγαλύτερη έκθεση στα ερεθίσματα, που την προκαλούν, για να αντλήσει ικανοποίηση, ενώ αποκτά ανοσία στις μικρές δόσεις τους
-Το εξαρτημένο πρόσωπο αρχίζει να περιστρέφει αντανακλαστικά τη ζωή του, να συντονίζει τις σκέψεις και να οργανώνει τη δράση του με τέτοιο τρόπο, ώστε να έχει διαρκώς πρόσβαση στην πηγή της ευχαρίστησης
-Το άγχος αυξάνεται και τα σημάδια της στέρησης γίνονται εντονότερα, όταν υπάρχουν εμπόδια στην επίτευξη του σκοπού.
-Ο εξαρτημένος μπορεί να υποβάλλει τον εαυτό του σε μεγάλες περιπέτειες, για να σιγουρευτεί ότι όλα θα κυλίσουν ομαλά.
-Παρατηρείται ποιοτική και ποσοτική έκπτωση στις διαπροσωπικές σχέσεις και στις κοινωνικές συνδιαλλαγές, ως απόρροια της αυξανόμενης ενασχόλησης με τα εξαρτησιογόνα ερεθίσματα
- Η ικανοποίηση της παρόρμησης δεν παίρνει αναβολή και προέχει όλων των υπολοίπων αναγκών
Το Facebook, δεν θα μπορούσε να διαφέρει. Μάλιστα η ενασχόληση με αυτό δημιουργεί αυτό που ονομάστηκε παράλληλη ζωή, αλληλεπίδραση σε πολλά επίπεδα, σε βαθμό πολύ μεγαλύτερο από αυτόν των sms παλιότερα. Ο εγκέφαλος δεν ήταν προσαρμοσμένος για κάτι τέτοιο.
Μήπως έχετε συλλάβει τον εαυτό σας να αφήνει την εφαρμογή ενεργή στο παρασκήνιο του υπολογιστή ή αυτόματα να πατά τα πλήκτρα του έξυπνου κινητού, ώστε :
Να ελέγχετε διαρκώς την κατάστασή σας στο Facebook, για να δείτε εάν υπάρχουν απαντήσεις στις αναρτήσεις σας, like στις φωτογραφίες, τα μηνύματα ή τις προσκλήσεις. Πολύ χειρότερα, να αγχώνεστε, όταν αυτά καθυστερούν.
Να ανεβάζετε κάθε στιγμιότυπο της ζωής σας, ακόμα και το πιο αδιάφορο, περιμένοντας τις αντιδράσεις των γνωστών σας.
Να σκέφτεστε πολύ τι θα γράψετε και τι αντίκτυπο θα έχει η δημοσίευσή σας
Επηρεάζεστε από το περιεχόμενο των απαντήσεων, ακόμα κι αν προέρχονται από άτομα άγνωστα σε σας
Συγκρίνετε τις φωτογραφίες σας με εκείνες των γνωστών σας και αλλάζει η διάθεσή σας ανάλογα με τα αποτελέσματα των παρατηρήσεών σας.
Παρουσιάζετε εξιδανικευμένες φωτογραφίες σας (photoshop),επιλέγετε να αναρτήσετε κάποιες από παλιότερες εποχές ή τις αποκρύπτετε τελείως, ενδόμυχα φοβούμενοι πως δεν θα σας κρίνουν θετικά
Διατηρείτε πολλαπλά προφίλ και επιδίδεστε σε κυνήγι φίλων
Νιώθετε πλήρεις όταν ασχολείστε με το Facebook και αρνείστε κοινωνικές δραστηριότητες, που θα σας εμποδίσουν από την απρόσκοπτη χρήση του.
Πορώνεστε με τα παιχνίδια στο Facebook και ανταγωνίζεστε με άγνωστα άτομα γι αυτά
Ποστάρετε κάθε συναισθηματική σας κατάσταση, η οποία μεταβάλλεται ανάλογα με τις αντιδράσεις των γνωστών σας. Και ακόμη χειρότερα: Η συναισθηματική σας κατάσταση δημιουργείται από γεγονότα μέσα στο Fb.
Δαπανάτε περισσότερη ώρα στο κοινωνικό αυτό δίκτυο από όση υπολογίζατε
Δεν μπορείτε να μελετήσετε κάτι, που δεν ακολουθεί τις φόρμες και τα περιεχόμενα του Fb
Η ζωή στο Fb σας έχει κάνει εσωστρεφείς και αυτό έχει παρατηρηθεί από συγγενείς και φίλους. Μερικοί θεωρούν ότι αναπτύξατε ψυχαναγκασμούς ή κατάθλιψη
Επιλέγετε συστηματικά μέρη, στα οποία παρέχετε πρόσβαση μέσω wi-fi και αποφεύγετε τα υπόλοιπα
Η εργασιακή ή σχολική επίδοση έχει επιδεινωθεί, εξαιτίας της πολύωρης χρήσης
Έχετε προβλήματα εστίασης προσοχής, πονοκεφάλους και δυσθυμία
Επιχειρήσατε να μειώσετε τις ώρες που δαπανάτε στο Facebook ανεπιτυχώς
Έχετε ενοποιήσει όλες τις online δραστηριότητες στο Facebook- ενημέρωση, διασκέδαση, πληροφορίες για τη δουλειά ή τα μαθήματα
Αισθάνεστε μοναξιά, παρά τις διαδικτυακές φιλίες σας
Ξυπνάτε ελέγχοντας τι έχει μεσολαβήσει στο Facebook κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το ίδιο κάνετε πριν κοιμηθείτε.
Ανταγωνίζεστε με τους γνωστούς ή τους συμμαθητές για το ποιος έχει περισσότερους φίλους και likes
Δεν θυμάστε αν κάποιον τον γνωρίσατε στο fb ή στην πραγματική ζωή. Δεν διακρίνετε αν κάτι το έχετε διαβάσει στο διαδίκτυο ή εκτός αυτού.
Η ερωτική σας ζωή καθορίζεται από τη δραστηριότητά σας στο Facebook
Η εξάρτηση από το Facebook είναι ψυχοφθόρα και απαιτεί τεράστια θέληση και προσπάθεια, για να αναιρεθεί. Η προσφυγή σε ειδικό είναι επιβεβλημένη, εφόσον πρόκειται για παιδιά ή ενηλίκους με εξασθενημένες άμυνες.