Οι επιβάτες θα πρέπει να περιορίζονται το πολύ σε δυο ποτά πριν από την πτήση για να μην γίνονται έκτροπα, λέει ο Μάικλ Ο’Λίρι

Δύο ποτά στο αεροδρόμιο πριν από την πτήση είναι αρκετά για τους επιβάτες των αεροσκαφών, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Ryanair Μάικλ Ο’Λίρι, που θεωρεί ότι η εισαγωγή ορίων στην κατανάλωση αλκοόλ στα αεροδρόμια θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση της αύξησης των επεισοδίων στις πτήσεις.
Βίαια ξεσπάσματα συμβαίνουν κάθε εβδομάδα λόγω του αλκοόλ, ειδικά όταν αναμειγνύεται με άλλες ουσίες, είπε ο Ο’Λίρι και διευκρίνισε ότι «έχεις πολύ πιο επιθετική συμπεριφορά που γίνεται πολύ δύσκολο να διαχειριστείς»

Τα μέλη του πληρώματος και άλλοι επιβάτες έχουν γίνει στόχοι, πρόσθεσε, όπως αναφέρει το BBC.
Όπως είπε, είναι δύσκολο για τις αεροπορικές εταιρείες να εντοπίσουν τους μεθυσμένους στην πύλη, ειδικά όταν επιβιβάζονται ομαδικά. «Εφόσον μπορούν να σταθούν όρθιοι, θα περάσουν», είπε. Αναρωτήθηκε ακόμη, αφού δεν επιτρέπουμε στους ανθρώπους να οδηγούν υπό την επήρεια αλκοόλ, γιατί συνεχίζουμε να τους βάζουμε σε αεροσκάφη.

Πάντως το προσωπικό της Ryanair ψάχνει τις τσάντες για αλκοόλ πριν οι επιβάτες επιβιβαστούν σε πτήσεις προς την Ίμπιζα, έναν από τους «προορισμούς πάρτι» που επλήγησαν περισσότερο. «Δύσκολοι» προορισμοί είναι και τα ελληνικά νησιά.

Οι καθυστερήσεις πριν από τις πτήσεις επιτείνουν το πρόβλημα, είπε τέλος, καθώς δίνουν μεγαλύτερο χρόνο κατανάλωσης αλκοόλ στα αεροδρόμια.

Ο υπερτουρισμός είναι βασικό ζήτημα για τη βιώσιμη διαχείριση προορισμού. Η αντιμετώπιση του προβλήματος ξεκινά με τη μέτρηση επτά βασικών διαστάσεων. Αυτοί σύμφωνα με τους Mabrian και Phocuswright, συμβάλλουν αποφασιστικά στο να τεθούν τα θεμέλια μιας μακροχρόνιας βιώσιμης στρατηγικής, βασισμένης στην ευφυΐα δεδομένων.

Οι προορισμοί για να μην χάνουν ταξιδιώτες θα πρέπει να χρησιμοποιούν μια ολιστική προσέγγιση βάσει δεδομένων. Μόνο έτσι θα συμβάλλουν στην εξισορρόπηση των τοπικών πόρων, της ευημερίας της κοινότητας και της τουριστικής ανάπτυξης.

Αυτό είναι ένα από τα συμπεράσματα της λευκής βίβλου «A Roadmap to Move Destinations Away from Overtourism», που αναπτύχθηκε από τη Mabrian σε συνεργασία με την Phocuswright.

Αυτή η λευκή βίβλος, που κυκλοφόρησε πριν από την εκδήλωση Phocuswright Europe στη Βαρκελώνη (10-12 Ιουνίου), στοχεύει να συμπεριλάβει τον υπερτουρισμό σε ευρύτερες συζητήσεις για τη βιώσιμη διαχείριση προορισμών.

Υπογραμμίζει την ανάγκη για καινοτόμο ανάλυση και προγραμματισμό με χρήση ολοκληρωμένων βασικών δεικτών απόδοσης και εργαλείων που βασίζονται σε δεδομένα.

Η έκθεση χρησιμοποιεί ευφυΐα δεδομένων από τις μελέτες των δύο εταιρειών για να διερευνήσει πώς διάφορες διαστάσεις της βιωσιμότητας μεταφράζονται σε χρήσιμους δείκτες για τον σχεδιασμό προορισμού.

Εύρεση της ισορροπίας: Από τη μέτρηση στη χάραξη πολιτικής

Η Λευκή Βίβλος προσφέρει πληροφορίες, συγκριτική αξιολόγηση και στόχους απόδοσης για προορισμούς για να δημιουργήσουν τα δικά τους μοντέλα τουριστικής βιωσιμότητας, με στόχο την αντιμετώπιση του υπερτουρισμού. Επιπλέον, περιλαμβάνει ιστορίες επιτυχίας και πληροφορίες δεδομένων για να καταδείξει την πρακτική εφαρμογή αυτών των δεικτών σε σενάρια πραγματικού κόσμου.

Οι επτά προτεινόμενοι δείκτες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και μπορούν να εφαρμοστούν σε διαφορετικά σύνολα στόχων, ανάλογα με τις συγκεκριμένες συνθήκες κάθε προορισμού.

Κατανομή τουριστικών δαπανών

Εκτός από τη μέτρηση των δαπανών ανά επισκέπτη και κατηγορία, είναι ζωτικής σημασίας να κατανοήσουμε πώς κατανέμονται. Ένας προορισμός που επηρεάζεται λιγότερο από τον υπερτουρισμό τείνει να έχει μια πιο ομοιόμορφη κατανομή των δαπανών στην επικράτειά του, κάτι που ωφελεί τόσο την οικονομία όσο και την τοπική ευημερία.

Αυτό αποδεικνύεται από το Cabildo and Tourism Board του Lanzarote, το οποίο παρακολούθησε την κατανομή των δαπανών κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ Saborea Lanzarote του 2023.
Διαπίστωσε ότι τα εισιτήρια σε εστιατόρια και άλλες γαστρονομικές εμπειρίες αυξάνονταν κάθε χρόνο, φτάνοντας το 37% της συνολικής μέσης τουριστικής δαπάνης του νησιού.

Σε τελική ανάλυση, πρόκειται για την αξιοποίηση των προτιμήσεων των ταξιδιωτών, καθώς η έρευνα από το Phocuswright δείχνει ότι μεταξύ των μισών και των δύο τρίτων των ταξιδιωτών θέλουν οι δαπάνες τους να υποστηρίζουν τις κοινότητες που επισκέπτονται.

Αποτύπωμα άνθρακα – Εκπομπές CO2

Η μείωση των εκπομπών CO2 είναι ζωτικής σημασίας για την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των ταξιδιών, ειδικά εφόσον οι αεροπορικές μεταφορές αντιπροσωπεύουν το 55% του αποτυπώματος άνθρακα του τουριστικού τομέα (Travel Foundation Report).

Η ανάλυση των εκπομπών CO2 με την πάροδο του χρόνου ανά αγορά πηγής και επισκέπτη, καθώς και η αναλογία των δαπανών των ταξιδιωτών προς τις παραγόμενες εκπομπές, μπορεί να βοηθήσει τους προορισμούς να στοχεύσουν τμήματα με καλύτερες αναλογίες δαπανών προς εκπομπές.

Για παράδειγμα, η Turespaña, εφάρμοσε τέτοιες στρατηγικές. Εως το 2023 πέτυχε μείωση 4,9% στο αποτύπωμα άνθρακα ανά επισκέπτη στην Ισπανία και αύξηση 5,1% στο εισόδημα από τον τουρισμό ανά ταξιδιώτη.

Συγκέντρωση τουριστικής προσφοράς

Η πυκνότητα και η ανθρώπινη πίεση συνδέονται συνήθως με τον υπερτουρισμό και όχι με τη βιωσιμότητα, αλλά υπάρχει μια διαφορά στην αντίληψη των ταξιδιωτών.

• Το 43-61% των ταξιδιωτών απέφευγε προορισμούς το περασμένο έτος λόγω ανησυχιών για τη βιωσιμότητα.
• Μόνο το 13-21% θεωρεί βιώσιμη την επίσκεψη σε λιγότερο πολυσύχναστους προορισμούς.

Η κατανόηση της ομαδοποίησης των καταλυμάτων και των αξιοθέατων είναι ζωτικής σημασίας τόσο για την άνεση των ταξιδιωτών όσο και για την ευημερία της κοινότητας.

Η ανάλυση αναφέρει την περίπτωση του DMO της περιοχής Ταμαρίντο της Κόστα Ρίκα. Χρησιμοποίησε ευφυΐα δεδομένων για να χαρτογραφήσει την πυκνότητα των καταλυμάτων, με αποτέλεσμα τη μείωση κατά 16% σε διάστημα πέντε ετών και σημαντικές βελτιώσεις στους δείκτες ικανοποίησης ξενοδοχείων και προορισμών.

Αντίληψη για την αειφορία του τουρισμού

Μια αποτελεσματική βιώσιμη προσέγγιση στον υπερτουρισμό περιλαμβάνει την ευθυγράμμιση της χάραξης πολιτικής με τον αντίκτυπό της τόσο στους ντόπιους όσο και στους επισκέπτες για να μετριαστεί αυτό που ο Phocuswright αποκαλεί «ασυμφωνία αειφορίας», το χάσμα μεταξύ της πρόθεσης για βιώσιμα ταξίδια και των πραγματικών επιλογών των ταξιδιωτών.

Οι στοχευμένες στρατηγικές ανταλλαγής μηνυμάτων και δέσμευσης διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση των αντιλήψεων για την αειφορία του τουρισμού, όπως καταδεικνύεται από την εκστρατεία «Smart Streets» της Σεβίλλης, που αναπτύχθηκε από το Sevilla City Office.

Αυτή η πρωτοβουλία ανέδειξε τα βιώσιμα επιτεύγματα της πόλης, ενισχύοντας την εμπειρία τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους επισκέπτες.

Κατά συνέπεια, η Σεβίλλη σημείωσε ετήσια αύξηση 6 μονάδων στον Δείκτη Αντίληψης Αειφορίας, φτάνοντας τις 70 στα 100, πάνω από 7 μονάδες υψηλότερα από τον εθνικό μέσο όρο της Ισπανίας.

Εκτός από τη διατήρηση πολιτικών για τη μέτρηση και την καταπολέμηση της εποχικότητας, η Λευκή Βίβλος προτείνει επίσης τη θέσπιση στρατηγικών για τη διεύρυνση της διαφοροποίησης των κινήτρων και τη μείωση της εξάρτησης από την προέλευση, βασιζόμενη σε ποικίλη επιλογή δραστηριοτήτων, αξιοθέατων και τουριστικών προϊόντων.

Αυτά συμβάλλουν σε περιοχές χαμηλότερης πυκνότητας και λιγότερη εποχική ζήτηση, καθώς και αναπτυσσόμενες, εναλλακτικές, πιο ομοιόμορφα κατανεμημένες εμπειρίες σε όλη την επικράτεια και το έτος.

Όπως εξηγεί η Madeline List, ανώτερη αναλύτρια στο Phocuswright «μια επιτυχημένη, συνεπής βιώσιμη στρατηγική περιλαμβάνει τη διαμόρφωση καλών πρακτικών αλλά την εύστοχη εφαρμογή τους».

Η εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων κατά του υπερτουρισμού συνεπάγεται «μια διαφανή, ειλικρινή και με επίκεντρο τα δεδομένα προσέγγιση του αντίκτυπου του τουρισμού στους προορισμούς, βασισμένη σε ένα ολιστικό μοντέλο ικανό να δημιουργήσει μια μακροχρόνια ισορροπία που ωφελεί τις επιχειρήσεις, τους ντόπιους και τους επισκέπτες, διατηρώντας παράλληλα την περιβάλλοντος», σύμφωνα με τον Carlos Cendra, επικεφαλής μάρκετινγκ και επικοινωνίας της Mabrian.

Σύνταξη: tourismtoday.gr

Το ταξιδιωτικό ισοζύγιο παρουσίασε πλεόνασμα 3.884,7 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2023 και 8.941,5 εκατ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2023, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕΕΛΛ 0,00%. Παράλληλα, οι εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 15,1% τον Ιούλιο του 2023 έναντι του 2022 και κατά 20,2% την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2023.

Ιδιαίτερα σημασία, ωστόσο, έχουν οι συγκρίσεις με το 2019, τη χρονιά προ πανδημίας, που τα μεγέθη του ελληνικού τουρισμού έφτασαν σε επίπεδο-ρεκόρ. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι εισπράξεις φέτος (10,3 δισ. ευρώ) ήταν 13,2% υψηλότερες του 2019 (9,11 δισ. ευρώ). Ειδικά τον Ιούλιο, τα έσοδα ήταν 4,1 δισ. ευρώ έναντι 3,7 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2019.

Σε ό,τι αφορά τις αφίξεις το 2023 έως τον Ιούλιο κύλησαν με 10,6 εκατομμύρια επισκέπτες, δηλαδή 1,09 εκατομμύριο περισσότερους από αυτούς του 2019.

Αναλυτικά:

Ταξιδιωτικό ισοζύγιο

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία και την ανακοίνωση της TτΕ, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο τον Ιούλιο του 2023 εμφάνισε πλεόνασμα 3.884,7 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 3.409,6 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2022. Ειδικότερα, αύξηση κατά 15,1% κατέγραψαν τον Ιούλιο του 2023 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 4.146,2 εκατ. ευρώ, έναντι 3.601,7 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2022, ενώ αύξηση κατά 36,1% παρατηρήθηκε και στις ταξιδιωτικές πληρωμές (Ιούλιος 2023: 261,4 εκατ. ευρώ, Ιούλιος 2022: 192,1 εκατ. ευρώ). Η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων οφείλεται στην άνοδο της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 15,8%, καθώς η μέση δαπάνη ανά ταξίδι μειώθηκε κατά 0,6%. Οι καθαρές εισπράξεις από την παροχή ταξιδιωτικών υπηρεσιών συνέβαλαν κατά 90,3% στο σύνολο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες και υπεραντιστάθμισαν (148,2%) το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2023, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο εμφάνισε πλεόνασμα 8.941,5 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 7.521,9 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Αύξηση κατά 1.736,5 εκατ. ευρώ (20,2%) παρουσίασαν οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 10.321,1 εκατ. ευρώ, ενώ αύξηση κατά 316,8 εκατ. ευρώ (29,8%) παρατηρήθηκε και στις ταξιδιωτικές πληρωμές, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 1.379,6 εκατ. ευρώ. Η άνοδος των ταξιδιωτικών εισπράξεων οφείλεται στην αύξηση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 21,9%, καθώς η μέση δαπάνη ανά ταξίδι μειώθηκε κατά 1,8%. Οι καθαρές εισπράξεις από την παροχή ταξιδιωτικών υπηρεσιών αντιστάθμισαν κατά 49,7% το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών και συνέβαλαν κατά 81,7% στο σύνολο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες.

Ταξιδιωτικές εισπράξεις

Τον Ιούλιο του 2023, όπως προαναφέρθηκε, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 15,1% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022. Αναλυτικότερα, αύξηση κατά 11,3% εμφάνισαν οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 2.291,9 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-27 αυξήθηκαν κατά 20,3% (Ιούλιος 2023: 1.779,8 εκατ. ευρώ, Ιούλιος 2022: 1.479,5 εκατ. ευρώ). Η άνοδος των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 ήταν αποτέλεσμα της αύξησης των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ κατά 12,0% (Ιούλιος 2023: 1.747,1 εκατ. ευρώ, Ιούλιος 2022: 1.560,1 εκατ. ευρώ), καθώς και των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ κατά 9,0% στα 544,9 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, όσον αφορά τις σημαντικότερες χώρες προέλευσης ταξιδιωτών από τη ζώνη του ευρώ, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 2,1% και διαμορφώθηκαν στα 581,4 εκατ. ευρώ και αυτές από τη Γαλλία κατά 14,9% στα 322,0 εκατ. ευρώ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, άνοδο κατά 17,3% παρουσίασαν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 764,3 εκατ. ευρώ, ενώ αυτές από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 0,9% και διαμορφώθηκαν στα 214,4 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από τη Ρωσία σημείωσαν αύξηση κατά 40,9% και διαμορφώθηκαν στα 6,3 εκατ. ευρώ.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2023, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν αύξηση κατά 20,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022 και διαμορφώθηκαν στα 10.321,1 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 κατά 14,7%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 5.648,8 εκατ. ευρώ, καθώς και των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-27 κατά 27,0%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 4.403,4 εκατ. ευρώ.

Αναλυτικότερα, οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 4.550,6 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 15,1%, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ εμφάνισαν αύξηση κατά 13,0% και διαμορφώθηκαν στα 1.098,2 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, οι εισπράξεις από τη Γερμανία αυξήθηκαν κατά 7,0% και διαμορφώθηκαν στα 1.716,5 εκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 23,9% και διαμορφώθηκαν στα 782,0 εκατ. ευρώ. Από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, άνοδο κατά 11,9% παρουσίασαν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 1.620,3 εκατ. ευρώ. Οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά 33,8% και διαμορφώθηκαν στα 737,8 εκατ. ευρώ, ενώ αυτές από τη Ρωσία αυξήθηκαν κατά 13,7% και διαμορφώθηκαν στα 21,7 εκατ. ευρώ.

Εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση

Η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση τον Ιούλιο του 2023 διαμορφώθηκε σε 6.108,6 χιλ. ταξιδιώτες, αυξημένη κατά 15,8% σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 9,0% σε σύγκριση με τον Ιούλιο του 2022 και αυτή μέσω οδικών συνοριακών σταθμών κατά 36,2%. Η αύξηση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης προήλθε από την άνοδο της ταξιδιωτικής κίνησης, τόσο από τις χώρες της ΕΕ-27 κατά 18,7% όσο και από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27 κατά 11,0%.

Αναλυτικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκε σε 2.293,8 χιλ. ταξιδιώτες, αυξημένη κατά 12,0%. Άνοδο κατά 29,9% εμφάνισε και η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ, η οποία διαμορφώθηκε σε 1.589,6 χιλ. ταξιδιώτες. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία αυξήθηκε κατά 16,1% σε 746,4 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ αυτή από τη Γαλλία αυξήθηκε κατά 0,5% σε 372,5 χιλ. ταξιδιώτες. Αναφορικά με τις χώρες εκτός της ΕΕ-27, η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο μειώθηκε κατά 1,4% και διαμορφώθηκε σε 802,0 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ αυτή από τις ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 10,6% σε 209,1 χιλ. ταξιδιώτες. Τέλος, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία παρουσίασε αύξηση κατά 58,1% και διαμορφώθηκε σε 6,3 χιλ. ταξιδιώτες.

Την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2023, η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε κατά 21,9% και διαμορφώθηκε σε 16.170,4 χιλ. ταξιδιώτες, έναντι 13.260,6 χιλ. ταξιδιωτών την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση μέσω αεροδρομίων αυξήθηκε κατά 15,5%, ενώ αυτή μέσω οδικών συνοριακών σταθμών κατά 45,0%. Κατά την επισκοπούμενη περίοδο, η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-27 διαμορφώθηκε σε 9.719,9 χιλ. ταξιδιώτες, παρουσιάζοντας άνοδο κατά 20,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες εκτός της ΕΕ-27 αυξήθηκε κατά 24,1% και διαμορφώθηκε σε 6.450,5 χιλ. ταξιδιώτες.

Η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ζώνης του ευρώ αυξήθηκε κατά 14,1%, ενώ η ταξιδιωτική κίνηση από τις χώρες της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ αυξήθηκε κατά 35,3%. Ειδικότερα, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Γερμανία παρουσίασε αύξηση κατά 11,4% και διαμορφώθηκε σε 2.301,7 χιλ. ταξιδιώτες, ενώ αυτή από τη Γαλλία αυξήθηκε κατά 12,4% και διαμορφώθηκε σε 1.012,4 χιλ. ταξιδιώτες. Αναφορικά με τις χώρες εκτός της ΕΕ 27, η ταξιδιωτική κίνηση από το Ηνωμένο Βασίλειο αυξήθηκε κατά 3,2% και διαμορφώθηκε σε 2.096,3 χιλ. ταξιδιώτες και αυτή από τις ΗΠΑ κατά 43,5% σε 737,4 χιλ. ταξιδιώτες. Τέλος, η ταξιδιωτική κίνηση από τη Ρωσία μειώθηκε κατά 1,8% και διαμορφώθηκε σε 19,6 χιλ. ταξιδιώτες.

Η Ελλάδα κερδίζει το στοίχημα των τουριστικών εσόδων για την σεζόν του 2023, όπως τονίζεται από φορείς του ελληνικού τουρισμού, καθώς θεωρείται δεδομένο ότι φέτος θα ξεπεραστούν οι εισπράξεις των 18,2 δισ. ευρώ που καταγράφηκαν το 2019.

Γ.Γ ΕΟΤ: Η τουριστική χρονιά εξελίσσεται εξαιρετικά
Στην παρέμβαση του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο γενικός γραμματέας του ΕΟΤ Δημήτρης Φραγκάκης σημειώνει ότι “παρά τα δομικά προβλήματα που είναι κοινά για τον κλάδο διεθνώς (πχ έλλειψη προσωπικού, πληθωριστικές πιέσεις) αλλά και τα απρόοπτα τα οποία προέκυψαν στην Ελλάδα (πυρκαγιές κλπ), η τουριστική χρονιά εξελίσσεται εξαιρετικά. Το 2023, εξηγεί πως είναι η πρώτη “κανονική” χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό μετά από 3 εξαιρετικά δύσκολα χρόνια. Υπό αυτό το πρίσμα λοιπόν θα πρέπει να κρίνουμε και τις επιδόσεις του τουρισμού μας φέτος”, συμπληρώνει.

Εστιάζοντας στα τουριστικά μεγέθη του 2023, ο κ. Φραγκάκης αναφέρει ότι “έχουμε αύξηση των αεροπορικών αφίξεων στο σύνολο της χώρας αλλά και αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων τουλάχιστον για το α’ εξάμηνο του έτους που έχουμε ασφαλή στοιχεία. Αντίστοιχα κινήθηκαν και ο Ιούλιος και ο Αύγουστος καθώς η Ελλάδα απέδειξε ότι αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους προορισμούς στον κόσμο για διακοπές. Κατά συνέπεια είναι μία πολύ καλή χρονιά χωρίς να παραβλέπουμε τις επιμέρους διαφοροποιήσεις στις επιδόσεις κάποιων προορισμών μας, σε κάθε περίπτωση όμως “ταμείο” θα κάνουμε στο τέλος του έτους”.

Πρόεδρος ΠΟΞ: Οι τρεις περιοχές με τουριστική κίνηση και τον Οκτώβριο
Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της φετινής χρονιάς, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων Γρηγόρης Τάσιος αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι μπορεί η σεζόν να ξεκίνησε μουδιασμένα λόγω των καιρικών συνθηκών το Μάιο, ωστόσο οι καλοκαιρινοί μήνες κινήθηκαν με πολύ υψηλή πληρότητα στα ξενοδοχεία, η οποία και διατηρήθηκε και μέχρι την 31η Αυγούστου. “Παρά τον μεγάλο ανταγωνισμό της Μεσογείου, η Ελλάδα φέτος έδειξε μία πολύ καλή εικόνα η οποία και διατηρείται μέχρι τώρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Σεπτέμβριος κινείται με μέση πληρότητα 70%, ενώ και ο Οκτώβριος θα πάει καλά με την σειρά του”, τονίζει ο κ. Τάσιος.

Εστιάζοντας στις περιοχές που πρωταγωνιστούν αυτή την περίοδο, ο κ. Τάσιος υπογράμμισε ότι οι προορισμοί που κυριαρχεί το μαζικό μοντέλο εξακολουθούν να μαγνητίζουν τους ξένους επισκέπτες. Νότιο Αιγαίο, Ιόνιο και Χαλκιδική είναι οι γεωγραφικές περιοχές όπου μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου θα καταγράφουν αφίξεις επισκεπτών.

Σε ό,τι αφορά τα έσοδα του 2023, ο κ. Τάσιος είναι σαφής: “Είναι δεδομένο ότι θα υπάρξουν τα έσοδα του 2019 αλλά υπάρχουν και εκτιμήσεις που κάνουν λόγο και για έσοδα της τάξης των 20 δισ. ευρώ. Αλλά αυτό μένει να το δούμε”, σημειώνει.

Η Ελλάδα την δύσκολη τουριστική χρονιά του 2023, όπως αυτή χαρακτηρίζεται ελέω των φυσικών καταστροφών στην Ρόδο κατάφερε να δείξει καλά αντανακλαστικά σε ό,τι αφορά την διαχείριση της κατάστασης μετά την φωτιά, υπογράμμισε ο κ. Τάσιος. Προς επίρρωση των παραπάνω είναι το γεγονός ότι η Ρόδος έχασε 10 μέρες συνολικά το νησί, σε ό,τι αφορά την τουριστική σεζόν, ενώ τώρα μιλάμε για πλήρη επαναφορά, όπως τονίστηκε.

Σε ό,τι αφορά το ταμείο των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, ο πρόεδρος της ΠΟΞ, εξέφρασε την αγωνία του, για το πως θα διαμορφωθούν στο τέλος του χρόνου τα λειτουργικά τους έσοδα, που όπως εξήγησε, αυτά θα επηρεαστούν από την εκτόξευση της διατροφικής αλυσίδας αλλά και από την άνοδο των επιτοκίων δανεισμού.

Ένας επιπλέον παράγοντας που στερεί έσοδα από τα ταμεία των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων παραμένει η άνθιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα, με τον κ. Τάσιο να αναφέρει ότι περιμένει φέτος να μπει επιτέλους, όπως λέει, ένα πλαίσιο λειτουργίας αυτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος οι μεγάλες αφίξεις στα αεροδρόμια της χώρας δεν συνοδεύτηκε με αντίστοιχη αύξηση στις διανυκτερεύσεις των ξενοδοχείων.

Με το βλέμμα στραμμένο στην επόμενη χρονιά, που ως γνωστό ήδη από τώρα οι ξενοδοχειακές μονάδες κλείνουν τα συμβόλαια με τους διεθνείς οργανωτές ταξιδίων, ο κ. Τάσιος εκφράζει την αισιοδοξία του και για το 2024. Εξηγώντας την παραπάνω διαπίστωση, ο κ. Τάσιος σημειώνει τα εξής: “Και του χρόνου θα είναι μία χρονιά προσανατολισμένη στο οργανωμένο ταξίδι (ταξιδιωτικό πακέτο που θα περιλαμβάνει αεροπορική θέση και ξενοδοχείο). Αυτό ευνοεί να είμαστε αισιόδοξοι για του χρόνου”, αναφέρει ο πρόεδρος της ΠΟΞ.

Κρήτη: Πάνω από το 2019 έσοδα και αφίξεις το 2023
Σε ό,τι αφορά την ναυαρχίδα του ελληνικού τουρισμού, την Κρήτη, το νησί με τις περισσότερες αφίξεις, η σεζόν εξελίχθηκε με πολύ καλή πληρότητα, όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου Νίκος Χαλκιαδάκης επισημαίνοντας ότι ακόμα και τον Σεπτέμβριο η πληρότητα στα ξενοδοχεία της Κρήτης φτάνει το 90%. Σε κάθε περίπτωση τα τουριστικά μεγέθη που θα πετύχει φέτος η Κρήτη θα ξεπερνάει αυτά του 2019, ενώ η αυλαία για την φετινή σεζόν θα πέσει στα τέλη Οκτωβρίου.

Ο κ. Χαλκιαδάκης στην παρέμβαση του εστιάζει στα μεγάλα κόστη που θα επηρεάσουν την κερδοφορία των ξενοδοχειακών μονάδων. Μάλιστα κάνει λόγο για αύξηση του μισθολογικού κόστους κατά 15%, για αύξηση 35% του κόστους διατροφής, αλλά και για σημαντική αύξηση των επιτοκίων, που θα πλήξει όσες επιχειρήσεις έχουν δανεισμό.

Στο μεταξύ ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου, τονίζει ότι απάντηση στα παραπάνω δεν είναι η αύξηση στις τιμές των δωματίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι φέτος τα πεντάστερα ξενοδοχεία στην Ελούντα κινήθηκαν με πληρότητα 60%, απόρροια των υψηλών τιμών δωματίου.

Πως εξελίσσεται η σεζόν για την Αθήνα φέτος
Καθοριστικό ρόλο για την εξέλιξη της τουριστικής σεζόν συνολικά στην χώρα διαδραματίζει η Αθήνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο 7μηνο 2023, η μέση πληρότητα στα ξενοδοχεία εμφανίζεται στο 75,4%, αυξημένη κατά 19,2%, σε σύγκριση με την πληρότητα της αντίστοιχης περιόδου του 2022 , αλλά εξακολουθεί να διατηρείται το αρνητικό πρόσημο -2,1% στην σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Τα ανάλογα ισχύουν και για την μέση τιμή δωματίου/ADR, η οποία από 175,83 ευρώ τον Ιούνιο 2023, έπεσε στα 165,94 ευρώ τον Ιούλιο 2023, αλλά και για το έσοδο ανά διαθέσιμο δωμάτιο / RevPar που από 163,79 ευρώ τον φετινό Ιούνιο, έπεσε στα 148,30 ευρώ τον Ιούλιο 2023.

Μύκονος: Επεκτείνει τη σεζόν κι αναπληρώνει τις απώλειες
Το στοίχημα της επέκτασης της τουριστικής περιόδου φαίνεται να κερδίζει η Μύκονος, σε αντίθεση με τις μικρές ποσοστιαίες μειώσεις που παρουσίασαν οι αφίξεις στη διάρκεια των πρώτων μηνών της τουριστικής περιόδου. Συνδυαζόμενα δε, με τα έσοδα, η τάση δείχνει ότι διατηρεί τα ποιοτικά της χαρακτηριστικά, όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία που ακολουθούν και δημοσιοποιεί ο δήμος του νησιού.

Όπως τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δήμαρχος του νησιού Κωνσταντίνος Κούκας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία στη Μύκονο υπάρχει αύξηση των αφίξεων από την αρχή του χρόνου, συγκριτικά με πέρυσι. Επιπλέον όπως όλα δείχνουν αυτές θα συνεχιστούν με τους ίδιους ρυθμούς και τους επόμενους μήνες του φθινοπώρου. Αυτό σημαίνει ότι συνολικά η τουριστική σεζόν θα είναι καλύτερη από πέρυσι παρά τις πρόσκαιρες, ελάχιστες, μειώσεις των μηνών αιχμής που έδωσαν τη λανθασμένη εντύπωση ότι η κίνηση δεν είναι ικανοποιητική.

Η Μύκονος παραμένει σταθερός πυλώνας στήριξης της εθνικής μας οικονομίας και κορυφαίος διεθνής τουριστικός προορισμός με διεθνή αναγνώριση κυρίως στην αμερικανική αγορά από όπου, ειδικά εφέτος, ήταν εμφανής η παρουσία επισκεπτών, ενώ σταθερή ήταν και παραμένει η πορεία από Λατινική Αμερική, Ευρώπη και Αραβικές χώρες χάρη και στις πολλές απευθείας πτήσεις, πάντα με όσα τονίζει ο δήμαρχος του νησιού.

Πηγή thetoc.gr

Στην Ρόδο θα βρεθεί σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ο επικεφαλής του ομίλου TUI Sebastian Ebel αύριο το πρωί, στο πλαίσιο της πολιτικής στήριξης του ομίλου στο δοκιμαζόμενο σμαραγδένιο νησί, αλλά και του έμπρακτου ενδιαφέροντος προς τις δεκάδες χιλιάδες τουριστών του μεγαλύτερου ταξιδιωτικού ομίλου παγκοσμίως, που βρίσκονται για τις διακοπές τους εκεί.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες αυτές στην διάρκεια της επίσκεψης ο κ. Ebel, θα συναντηθεί με τον περιφερειάρχη Γιώργο Χατζημάρκο, τον δήμαρχο Ρόδου Αντώνη Β. Καμπουράκη, αλλά και κυβερνητικούς αξιωματούχους που βρίσκονται στο νησί και θα επισκεφθεί και ξενοδοχεία του ομίλου, τα οποία δεν έχουν υποστεί ζημιές.

Στο μεταξύ η TUI αναπτύσσει επιπλέον αεροσκάφη για να μεταφέρει τους πληγέντες επισκέπτες νωρίτερα στις χώρες τους, εφόσον το επιθυμούν, ενώ ο ταξιδιωτικός όμιλος συνεχίζει με περισσότερους από 300 υπαλλήλους εξυπηρέτησης στο νησί να προσφέρει φροντίδα όλο το εικοσιτετράωρο για τους πληγέντες επισκέπτες. Πιο αναλυτικά, η TUI επέκτεινε την υποστήριξή της στους παραθεριστές που επλήγησαν από τις καταστροφικές δασικές πυρκαγιές στο νησί της Ρόδου και νωρίς το πρωί της Δευτέρας, έξι επιπλέον αεροπλάνα της TUI μετέφεραν πελάτες της TUI καθώς και άλλους, από τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, πίσω στην πατρίδα τους. Τα αεροπλάνα της TUI μετέφεραν με ασφάλεια τους παραθεριστές πίσω στο Ανόβερο, τη Φρανκφούρτη και τη Στουτγάρδη και στο Ηνωμένο Βασίλειο στο Λονδίνο-Gatwick, το Μπέρμιγχαμ και το Μάντσεστερ.

πιπλέον, μια ακόμη πτήση της TUI θα μεταφέρει τους Δανούς επισκέπτες πίσω στο Billund.

Ο Thomas Ellerbeck, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Ομίλου TUI δήλωσε: “Οι συνάδελφοί μας συνεχίζουν να εργάζονται όλο το εικοσιτετράωρο για να υποστηρίξουν τους πληγέντες επισκέπτες. Κατά τη διάρκεια της νύχτας στείλαμε επίσης έξι διαθέσιμα αεροσκάφη από το στόλο μας απευθείας στη Ρόδο για να παραλάβουν τους επισκέπτες και να τους μεταφέρουν πίσω στις χώρες τους. Περαιτέρω επιχειρήσεις σχεδιάζονται και ενημερώνουμε τους επισκέπτες μας επί τόπου και οργανώνουμε όλα τα απαραίτητα βήματα”. Υπενθυμίζεται ότι από το Σαββατοκύριακο, περισσότεροι από 300 υπάλληλοι εξυπηρέτησης στη νοτιοανατολική Ρόδο διασφαλίζουν την ασφάλεια των επισκεπτών της TUI και τους παρέχουν αντικαταστάσεις διαμονής, φαγητό και ποτά.

Την Κυριακή, ο όμιλος είχε περίπου 39.000 επισκέπτες στο νησί, εκ των οποίων οι 7.800 επηρεάστηκαν από την κατάσταση. Αυτοί μεταφέρθηκαν σε άλλα σημεία του νησιού και διαμένουν σε ξενοδοχεία ή σε καταλύματα που ορίστηκαν από τις τοπικές αρχές. Η κατάσταση επί τόπου εξελίσσεται και μεταβάλλεται συνεχώς και επανεκτιμάται τακτικά από τον ταξιδιωτικό όμιλο.

Η TUI θα αποστείλει νεότερη ενημέρωση για την τρέχουσα κατάσταση κατά τη διάρκεια του απογεύματος.

Επαφές της κυβέρνησης με υπουργεία Εξωτερικών ευρωπαϊκών χωρών

Τέλος, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν πιέσεις από τις υπηρεσίες υπουργείων Εξωτερικών κάποιων χωρών κυρίως της Ανατολικής Ευρώπης, οι οποίες όμως είναι σημαντικές αγορές για τον ελληνικό Τουρισμό, να περικόψουν πτήσεις προς την Ελλάδα, tour operators που δραστηριοποιούνται μεταφέροντας τουρίστες προς την Ελλάδα.
Το θέμα έφθασε στην ελληνική κυβέρνηση και αναμένεται να ξεκινήσουν επαφές, ώστε να αποτραπεί οποιοδήποτε τέτοιο ενδεχόμενο.

Υπενθυμίζεται ότι το Υπουργείο Εξωτερικών κινητοποιήθηκε άμεσα και συντεταγμένα και προέβη σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες, προκειμένου να συμβάλει στη διαχείριση της κατάστασης που προέκυψε λόγω των πυρκαγιών στη Ρόδο. Χάρη στη μεγάλη κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού και τη συνδρομή σε αυτή και του Υπουργείου Εξωτερικών εξασφαλίστηκε η ομαλή και ασφαλής απομάκρυνση σχεδόν 19.000 ανθρώπων, πολλοί εκ των οποίων είναι ξένοι υπήκοοι. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη επιχείρηση εκκένωσης ξένων υπηκόων από σημείο της ελληνικής επικράτειας.

Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων Υπουργείου Εξωτερικών (ΜΔΚ)

Με εντολή του Υπουργού Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτη ενεργοποιήθηκε το Σάββατο, 22 Ιουλίου, η Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων του Υπουργείου. Έκτοτε λειτουργεί αδιάλειπτα, σε 24ωρη βάση, με 3 γραμμές επικοινωνίας (210-3681730, 1350, 1259).

Μέχρι σήμερα οι Ακόλουθοι Υπηρεσίας έχουν διαχειριστεί περισσότερες από 2.500 κλήσεις ξένων υπηκόων, στους οποίους προσφέρθηκε συνδρομή. Τα αιτήματά τους αφορούν ως επί το πλείστον στη διευκόλυνση της επικοινωνίας τους με τις Πρεσβείες τους, τη μετακίνησή τους σε χώρους φιλοξενίας και την παροχή πληροφοριών για τον τρόπο αναχώρησής τους από τη Ρόδο. Τα στελέχη της ΜΔΚ απαντούν επίσης σε ερωτήματα σχετικά με την αντικατάσταση απωλεσθέντων ταξιδιωτικών εγγράφων και την παροχή ενημέρωσης για τις επικρατούσες συνθήκες στη Ρόδο.

Ανέκαθεν η ΜΔΚ του ΥΠΕΞ ενεργοποιείτο σε κρίσεις που αφορούσαν σε παροχή αρωγής σε Έλληνες πολίτες στο εξωτερικό. Είναι, όμως, σήμερα η πρώτη φορά που το Υπουργείο αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στη διαχείριση μίας κρίσης που αφορά σε ξένους πολίτες στην Ελλάδα. Η απόφαση αυτή ελήφθη λόγω της τεράστιας σημασίας που είχε η διεξαγωγή με ασφαλή τρόπο μίας, άνευ προηγουμένου, επιχείρησης εκκένωσης χιλιάδων τουριστών, μίας επιχείρησης άμεσα συνυφασμένης με την εικόνα του ελληνικού τουρισμού, της βαριάς βιομηχανίας της χώρας μας και με τη διεθνή προβολή της Ελλάδας. Για αυτό το λόγο, το ΥΠΕΞ, μέσω των ανακοινώσεων του, των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης και της συνεχούς ενημέρωσης Ελλήνων και ξένων δημοσιογράφων έχει μεριμνήσει για την άμεση διάχυση πληροφορίας και για την ενημέρωση των ξένων πολιτών και ΜΜΕ. Παράλληλα διαρκής είναι η επικοινωνία με τις εδώ ξένες Πρεσβείες για τη διευκόλυνση των επαφών τους με τις Ελληνικές Αρχές.

Help Desk Ρόδου

Στη Σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Εξωτερικών, την Κυριακή 23 Ιουλίου, υπό τον Υπουργό Εξωτερικών, αποφασίστηκε η μετάβαση κλιμακίου του ΥΠΕΞ στη Ρόδο και η λειτουργία ειδικού γραφείου στον Διεθνή Αερολιμένα της Ρόδου. Από το απόγευμα της Κυριακής, στο τερματικό σταθμό 1 άρχισε να λειτουργεί γραφείο εξυπηρέτησης αλλοδαπών υπηκόων (Help Desk). Με γνώμονα την προσφορά αρωγής στους ξένους πολίτες, το κλιμάκιο του ΥΠΕΞ, ήρθε άμεσα σε επαφή με τη διοίκηση του αεροδρομίου, το Δήμο, την Αστυνομία, τις αεροπορικές εταιρείες και τους εκπροσώπους τοπικών φορέων.

Παράλληλα διευκόλυνε τα στελέχη ξένων Πρεσβειών (Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο, Ελβετία κ.α.) στην εγκατάσταση και λειτουργία αντίστοιχων γραφείων στον ίδιο χώρο διεθνούς τερματικού σταθμού.

Κλιμάκιο ΥΠΕΞ σε Πολιτική Προστασία

Επιπλέον, κλιμάκιο του ΥΠΕΞ εγκαταστάθηκε στην Πολιτική Προστασία. Ακόλουθοι Πρεσβείας ανέλαβαν τη σύνταξη, διαμόρφωση και μετάφραση ανακοινωθέντων και δελτίων Τύπου, τα οποία εστάλησαν σε διεθνή πρακτορεία ειδήσεων, όπως το BBC.

Το κλιμάκιο λειτούργησε υπό την επίβλεψη διπλωματικού συμβούλου στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτιστικής Προστασίας, ο οποίος και συνδράμει, όλο το τελευταίο διάστημα, τις επιχειρήσεις λήψης διεθνούς βοήθειας για την κατάσβεση των πυρκαγιών.

Τέλος το υπουργείο Εξωτερικών κάνει μνεία στην “συγκινητική συνεισφορά εθελοντών και το εξαιρετικό επίπεδο συνεργασίας με την πυροσβεστική υπηρεσία, την Ελληνική Αστυνομία, τις τοπικές Αρχές, το Δήμο, τους υπαλλήλους του αεροδρομίου Ρόδου, την εταιρεία Fraport, την αεροπορική εταιρεία Aegean και τις διαχειρίστριες επί του εδάφους Swissport και Goldair που συνέδραμαν στο δύσκολο αυτό εγχείρημα εκκένωσης των ξένων πολιτών”.

Τέλος, ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, έχει επισκεφθεί τη Μονάδα Διαχείρισης Κρίσεων και έχει εκφράσει τις ευχαριστίες του στα στελέχη του Υπουργείου Εξωτερικών και σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την άμεση και συντεταγμένη κινητοποίησή τους σε τόσο απρόβλεπτες και δύσκολες συνθήκες.

Πηγή money-tourism.gr